چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟

علاوه‌بر این دو سایت، در گواهینامه حق تقدم خرید سهام نیز اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه، مهلت استفاده از حق تقدم و…ذکر می‌شود.

حق تقدم سهام چیست و چگونه آن را به سهام تبدیل کنیم؟

اگر در بازار بورس فعالیت می‌کنید، مطمئناً یکی از اصطلاحاتی که بارها به گوش شما خورده؛ حق تقدم سهام است. برای شناخت حق تقدم، در ابتدا باید شناخت مختصری از فرآیند افزایش سرمایه داشته باشیم. زیرا حق تقدم سهام، یکی از مواردی است که بعد از افزایش سرمایه شرکت‌ها رخ می‌دهد. در این مطلب حق تقدم سهام چیست؟ با انواع افزایش سرمایه آشنا می‌شویم و از حق تقدم سهام و نحوه استفاده و خرید و فروش آن می‌گوییم.

افزایش سرمایه چیست؟

لازم است بدانیم که شرکت‌ها، منابع مالی مورد نیاز خود را، از طریق افزایش سرمایه تأمین می‌کنند. در حقیقت، شرکت‌های حاضر در بورس برای گسترش و توسعه طرح‌های خود، اصلاح ساختار مالی خود، افزایش قدرت رقابت‌شان و همچنین بهره‌برداری از پروژه‌های جدید‎‌‌شان اقدام به ثبت افزایش سرمایه می‌کنند. این کار با دعوت از همه سهامداران به مجمع عمومی فوق‌العاده و تصمیم‌گیری جهت افزایش سرمایه، آغاز شده و در صورتی‌ که به توافق اکثریت سهامداران برسد، فرآیند ثبت افزایش سرمایه وارد مرحله اجرایی می‌شود.

چهار نوع افزایش سرمایه داریم:

روش چهارم افزایش سرمایه، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است. که مبحث حق تقدم، در این نوع افزایش سرمایه مطرح می‌شود.

منظور از حق تقدم سهام در بورس چیست؟

هرگاه یک شرکت جهت تأمین منابع مالی جدید، قصد افزایش سرمایه داشته باشد، به نسبت درصد افزایش سرمایه، آن شرکت موظف است تعداد سهام خود را افزایش دهد. حال برای آنکه درصد مالکیت سهامداران بعد از افزایش سرمایه و افزایش تعداد سهام حفظ شود؛ بر اساس قانون تجارت، برای سهامداران شرکت حقی در نظر گرفته می‌شود.

بر اساس حق تقدم در بورس، هر زمان که شرکتی سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید نسبت به سهامداران آتی اولویت دارند. به این اولویت در خرید سهام، حق تقدم خرید سهام می‌گویند.

به ‌طور مثال اگر شرکتی بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده، تصمیم به افزایش سرمایه 50 درصدی بگیرد و بخواهد سهام بیشتری عرضه کند و شما دارای ۱۰۰۰ سهم از آن شرکت باشید، با افزایش سرمایه، میزان مالکیت شما در شرکت نسبت به حالت قبل از افزایش سرمایه، کاهش پیدا می‌کند و همانطور که گفته شد؛ برای اینکه درصد مالکیت شما ثابت بماند، شرکت به شما حق تقدم در خرید سهام جدیدالانتشار را می‌دهد. بنابراین به شما 500 برگه سهام به قیمت اسمی 1000 ریال اختصاص می‌گیرد و یا اگر افزایش سرمایه شرکت 20 درصدی باشد به شما به نسبت مقدار سهام‌تان، 200 برگه سهام تعلق می‌گیرد.

نحوه استفاده از حق تقدم سهام

همان‌طور که گفتیم، این نوع افزایش سرمایه از محل آورده نقدی صورت می‌گیرد. در حقیقت، هنگامی که شرکت اندوخته یا سود انباشته نداشته باشد تا آن را میان سهامدارانش تقسیم کند و تصمیم بر افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران را داشته باشد، اوراقی را به نام حق تقدم سهام منتشر می‌کند و حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران فعلی خود می‌دهد.

بعد از تصویب این نوع افزایش سرمایه در مجمع، فرمی برای سهامداران ارسال می‌شود به نام گواهی حق تقدم خرید سهام، اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکت در این فرم مشخص شده است؛ اگر سهامدار تمایل داشته باشد که درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کند و در افزایش سرمایه شرکت کند، باید این فرم را در مهلتی که شرکت مشخص کرده است، تکمیل و برای شرکت ارسال کند.

چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟

پس از تکمیل فرم یعنی زمانی که سهامدار تصمیم دارد حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند، باید مبلغ اسمی سهام را معادل همان مقدار حق تقدمی که در اختیار دارد، به حساب شرکت واریز کند. سهامدار تنها در یک پروسه 60 روزه مهلت دارد که این کار را انجام دهد. که به آن دوره پذیره نویسی 60 روزه می‌گویند. به چند نکته دقت کنیم:

• تمامی اطلاعات مربوط به حق تقدم، مانند: دوره پذیره نویسی ۶۰ روزه، شماره‌ حساب شرکت و فرم افزایش سرمایه در سایت کدال درج و اطلاع‌رسانی می‌شود.
• ارزش اسمی و یا ارزش ریالی همان قیمتی است که بر روی هر برگه اوراق بهادار و یا اوراق قرضه چاپ و منتشر می‌شود که در حال حاضر، در ایران مبلغ آن 1000 ریال است. بنابراین به ازای هر گواهی حق تقدمی که دارید، ۱۰۰۰ ریال پرداخت می‌کنید و ۱ عدد سهم به شما تعلق می‌گیرد.

حال شاید برای شما این سؤال پیش آید که پس از پرداخت مبلغ اسمی، در طی چه مدت حق تقدم به سهم تبدیل می‌شود؟ بعد از پرداخت مبلغ و بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس و اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شد، حدود 4 تا 6 ماه زمان می‌برد که حق تقدم به سهم تبدیل شود و به‌ صورت خودکار در پرتفوی سهامدار بنشیند.

نحوه فروش حق تقدم

ممکن است برخی از سهامداران یک شرکت، بعد از افزایش سرمایه تمایل نداشته باشند که از حق تقدم خود استفاده کنند. به همین منظور شرکت‌ها با نماد حق تقدم، که در اختیار سهامداران‌شان قرار می‌دهند، این امکان را فراهم می‌کنند که شخص بتواند حق تقدم خود را در بازار چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟ به فروش برساند. به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع، یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف می‌شود؛ تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق‌های خود را بفروشند.

حق تقدم نیز مانند سهام عادی از طریق کارگزاری و یا از طریق سیستم آنلاین خرید و فروش می‌شود. نکته دیگر اینکه، معمولاً قیمت حق تقدم به اندازه همان مبلغ اسمی (۱۰۰۰ ریال) از قیمت سهم عادی کمتر است. البته این اختلاف می‌تواند به دلایل متعددی مانند وضعیت بازار یا شرایط شرکت، کمتر یا بیشتر از این عدد باشد.

نماد حق تقدم چیست؟

نماد حق تقدم، برای شرکت‌ها با اضافه شدن واژه «ح» به آخر نماد شرکت مذکور، صورت می‌گیرد. به ‌عنوان مثال؛ بعد از برگزاری مجمع شرکت پکویر، یک نماد حق تقدم به نام پکویر ح، در بازار به آن شرکت اختصاص داده ‌شد. تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق تقدم خود را بفروشند.

طبق قوانین بازار بورس، در بازه زمانی کمتر از ۶۰ روز فروش حق تقدم باید انجام شود. در واقع؛ در طول این دو ماه، سهامدار می‌تواند حق تقدمی را که تمایلی برای تبدیل آن به سهم ندارد، به افرادی که در مجمع سهامدار نبوده‌اند؛ بفروشد. افرادی که این حق تقدم‌ها را می‌خرند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنند تا به سهم عادی تبدیل شود. بسیاری از افراد تنها برای نوسان‌گیری به خرید و فروش این حق تقدم‌ها می‌پردازند.

دامنه نوسان در حق تقدم

دلیل اینکه افراد تمایل به نوسان‌گیری حق تقدم‌ها دارند این است که، دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم 2 برابر سهام عادی است؛ در واقع یک نماد حق تقدم، در طول روز می‌تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ در صد نوسان داشته باشد و در صورتی که افراد ریسک این جریان را بپذیرند، در بیشترین حالت در روز 20 درصد نوسان را تجربه ‌می‌کنند. در حالی که این دامنه نوسان برای سهام عادی ۱۰ درصد است. همچنین دامنه نوسان برای شرکت‌های فرابورسی، برابر دامنه نوسان سهم اصلی، یعنی 5 درصد است.

حق تقدم استفاده نشده چیست؟

اگر سهامدار با پرداخت مبلغ اسمی، حق تقدم خود را به سهم تبدیل نکند و یا حتی در مهلت مقرر شده نماد حق تقدم خود را نفروشد. در این صورت به این حق تقدم‌ها، حق تقدم استفاده نشده اطلاق می‌شود. در چنین حالتی، شرکت آگهی حراج حق تقدم‌های استفاده نشده را منتشر می‌کند و پس از کسر کارمزد و هزینه‌های خود، پول حاصل از فروش حق تقدم را به حساب سهامدارانش واریز می‌کند. این پروسه حدود یک ماه به طول می‌انجامد.

معمولاً شرکت‌ها با قیمتی نزدیک به قیمت آخرین روزهای معامله، نماد حق تقدم را به فروش می‌رسانند. اما ممکن است از آن قیمت کمتر و یا بیشتر هم بشود.

برای خرید حق تقدم استفاده نشده، باید علاوه بر مبلغ خرید حق‌تقدم‌ها، مبلغ اسمی به ازای هر سهم را در سامانه کارگزاری خود واریز کنید، تا حق تقدم برای شما به سهم آن شرکت تبدیل شود.

مزایای عرضه حق تقدم برای سهامداران و شرکت‌ها چیست؟

• استفاده از حق تقدم سبب می‌شود، سهامداران ضرر نکنند زیرا همانطور که گفته شد؛ سهام جدید با قیمت پایین عرضه می‌شود و قیمت بازار سهام آن شرکت را کاهش می‌دهد. اما حق تقدم میزان مالکیت سهامدار را ثابت نگه می‌دارد.
• حق تقدم باعث می‌شود تأثیر گذاری سهامدار بر روی مدیریت و تصمیمات شرکت، با توجه به اینکه سهامدار حق رأی در مجمع دارد، حفظ شود.
• هنگامی که قیمت سهم کاهش پیدا کند، به تعبیری برای خرید جذاب می‌شود. در این حالت، تقاضا برای خرید آن سهم زیاد می‌شود. افزایش تقاضا با عرضه حق تقدم، برای شرکت یک امتیاز مثبت است.
• قیمت پایین خرید حق تقدم عرضه شده، سبب می‌شود معامله گران آن را خریداری کنند و این امر باعث جذب سرمایه بیشتر برای شرکت می‌شود.
• علاوه بر موارد گفته شده؛ تأمین مالی شرکت از طریق فروش حق تقدم نسبت به فروش سهام عادی، هزینه کمتری برای شرکت به همراه دارد.

سخن آخر

سخن آخر اینکه توجه داشته باشید؛ هر فردی که سهام شرکت را در زمان برگزاری مجمع در اختیار دارد، مشمول تصمیمات مجمع می‌شود. در نتیجه حق تقدم سهام به افرادی تعلق می‌گیرد که، در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهامدار آن شرکت باشند.

سوالات رایج حق تقدم

«حق تقدم» نتیجه افزایش سرمایه یک شرکت (از محل آورده نقدی) است. بعد از تایید فرایند افزایش سرمایه، فرمی با عنوان «گواهی چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟ حق تقدم» که شامل تمام اطلاعات افزایش سرمایه است، به سرمایه‌گذاران ارسال می‌شود. اگر قصد شرکت در افزایش سرمایه را داشته باشید، باید این فرم را تکمیل و در مهلت تعیین شده برای شرکت مورد نظر ارسال کنید.

حق تقدم چیست؟

صاحبان سهام عادی علاوه بر دریافت سود سهام و حق رأی دادن، حق دیگری هم دارند که آن را حق تقدم خرید سهام می‌نامند. هرگاه شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود به منابع مالی جدید نیاز داشته باشد، با پیشنهاد هیئت مدیره، سهام‌داران شرکت افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورد بررسی و رای‌گیری قرار می‌دهند تا سرمایه شرکت به میزان مورد نظر افزایش یابد.

اولویت خرید سهام جدید شرکت ها هنگام افزایش سرمایه :

معمولاً در اساسنامه‌ی شرکت‌ها بر اساس حقوق مدنی یا فقه اسلامی قید می‌شود که در صورت انتشار سهام جدید برای فروش، سهام‌داران فعلی در خرید آن اولویت دارند. این حق، همه دارندگان سهام شرکت را که دارای حق رأی بوده و یا ادعایی بر اندوخته‌های شرکت داشته باشند، مجاز می‌نماید تا نسبت به مالکیت در سهام و پذیره‌نویسی آن اقدام نمایند. سهام منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم، به سهام‌داران شرکت عرضه می‌شود.‌ از آنجا که سهام‌داران شرکت نیز خواهان حفظ حقوق و موقعیت خود در شرکت هستند، انتظار دارند در هنگام افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید از سوی شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت داشته باشند. آن‌ها در استفاده یا صرف‌نظر کردن از این حق، مختار هستند؛ اما از آنجا که معمولاً قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت، کم‌تر از قیمت بازار سهام است، سهام‌داران از این حق تقدم استفاده می‌کنند.

کدام افزایش سرمایه‌ها جذاب ترند؟

خرید حق تقدم :

حق تقدم‌های ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌ها همانند سهام، در بورس قابل معامله است. در صورتی که سهام‌دار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، می‌تواند با مراجعه به کارگزار، گواهی‌نامه حق تقدم خرید سهم خود را بر پایه قیمت روز بازار، به فروش برساند. بعد از تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر افزایش سرمایه، فایلی از طرف شرکت به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار ارسال گردیده که این فایل شامل تعداد حق تقدم سهام تعلق گرفته به افرادی که قبل از مجمع عمومی فوق‌العاده، مالک سهم بوده‌اند و چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟ در افزایش سرمایه شرکت نموده‌اند، می‌باشد و این فایل توسط سپرده‌گذاری در پرتفوی مشتریان آنلاین شرکت‌های کارگزاری بارگذاری می‌شود و معمولا یک روز قبل از بازگشایی سهم اصلی، این حق تقدم به پرتفوی آنلاین مشتریان اضافه می‌گردد.

حق تقدم‌ها عمر کوتاهی دارند. چنانچه سهام‌داران در مهلت اعلام شده، اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از فروش گواهی حق تقدم صرف‌نظر کنند، شرکت پس از اتمام دوره پذیره‌نویسی، گواهی‌های مزبور را در بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار می‌دهد و مبلغ حاصل از فروش را پس از کسر ارزش اسمی و هزینه‌های مربوط، به حساب سهام‌دار واریز می‌کند. طبق عرف یا مقررات، سهام‌داران به طور مساوی مستحق دریافت سهام می‌باشند.

ویدئوی آموزش کامل و جامع حق تقدم

انتشار حق تقدم به چه معناست؟

شرکت‌ها از این منابع مالی برای اجرای یک پروژه جدید یا بازپرداخت بدهی‌های جاری استفاده می‌کنند. انتشار حق تقدم به معنی عرضه سهام عادی جدید به سهام‌داران موجود است تا آن‌ها بتوانند به اندازه درصد مالکیت خود، سهام جدید را به قیمت معین و در مهلت تعیین شده پذیره نویسی نمایند. هدف از اعطای حق تقدم، در ابتدا حفظ کنترل سهام‌داران موجود بر اداره شرکت و همچنین حفظ حقوق آن‌ها در مقابل کاهش بهای سهام در نتیجه انتشار سهام جدید است. اگر شرکتی به سهام‌داران خود حق تقدم خرید سهام بدهد، آنان می‌توانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند.

فرمول محاسبه ارزش حق تقدم سهام

ریسک خرید حق تقدم :

دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکت‌ها ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است. بنابراین یک نماد حق تقدم در طول روز می تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ در صد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. پس افرادی که آن را خرید و فروش می‌کنند باید با این علم که ریسک این کار بیشتر از خرید و فروش سهام عادی است، این کار را انجام بدهند؛ چرا که در این حالت در طول روز در بیشترین حالت می‌تواند حدود ۲۰ درصد نوسان داشته باشد. در صورتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به ۱۰ درصد (5+ تا 5- ) است.

نکته: در صورتیکه حق تقدم به پرتفوی مشتری آنلاین اضافه نشده باشد، مشتری می‌بایست با کارگزاری تماس گرفته و مراحل تکمیل فرم ناظر را انجام دهد تا در صورت لزوم امکان معامله آن وجود داشته باشد.

در صورتی که مشتری آنلاین، قصد شرکت در افزایش سرمایه را داشته باشد، می‌بایستی با امور سهام آن شرکت تماس گرفته و مبلغ ۱٬۰۰۰ ریال (ارزش اسمی سهم) را به شماره حسابی که شرکت اعلام می‌کند واریز نماید تا مراحل ثبت افزایش سرمایه شرکت انجام شود.

چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟

هنگامی که سهام‌دار فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر می‌نماید، باید به همان نسبت نیز مبلغی پرداخت نماید. یعنی به ازای هر گواهی مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت نماید. ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰۰ ریال است. در نتیجه به ازای هر گواهی و هر ۱۰۰۰ ریالی که پرداخت می شود ۱ عدد سهم به سهام‌دار تعلق خواهد گرفت. در صورت پرداخت در مهلت مقرر و پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس، حق تقدم‌ها به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهند شد. این پروسه معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.

چنانچه فردی در افزایش سرمایه شرکت نکرده و تمایل به خرید حق تقدم سهم دارد، می‌تواند آن را در آنلاین خریداری کند و مبلغ 1،000 ریال را نیز به شرکت مربوطه پرداخت نماید .ممکن است به هر دلیل، فرد در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکند. در این حالت، شرکت پس از پایان مهلت مقرر که معمولا ۶۰ روز می‌باشد، حق تقدم باقیمانده (استفاده نشده) را با قیمت روز بازار، در بورس فروخته و شرکت موظف است پس از انجام فروش و کسر هزینه‌ها، مابقی مطالبات سهام‌دار را به حساب وی واریز نماید.

نحوه فروش حق تقدم :

از آنجایی که برخی از سهام‌داران ممکن است تمایلی نداشته باشند که در افزایش سرمایه شرکت کنند، باید امکانی برای عدم شرکت آن‌ها در افزایش سرمایه نیز در نظر گرفته بشود. به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف می‌شود تا سهام‌داران بتوانند از طریق آن نماد، حق های خود را به فروش برسانند.

حق تقدم سهام در بورس چیست؟ مفهوم حق تقدم سهام به زبان ساده

حق تقدم سهام یکی از اصطلاحاتی است که در بازار بورس ممکن است با آن مواجه شوید، در این مقاله مفهوم حق تقدم سهام در بورس را به زبان ساده بررسی خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

حق تقدم سهام یا Rights Offering چیست؟

هنگامی که یک شرکت افزایش سرمایه می دهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا می کند.

حال به دلیل اینکه سهامداران یک شرکت خواهان حفظ حقوق و منافع خود در شرکت هستند، این انتظار را دارند که بعد از افزایش سرمایه شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه حفظ بکنند.

به همین دلیل براساس قانون تجارت این حق برای سهامداران شرکت در نظر گرفته می شود.

بر این اساس، درصورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند.

به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می شود.

پس حق تقدم خرید سهام که به آن Rights Offering نیز می‌گویند، از مواردی است که بعد از تصویب افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی به سهامداران پیشنهاد می‌شود.

اگر قبل از افزایش سرمایه شرکت ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ سهم داشت و قصد افزایش سرمایه ۷۰ درصدی را داشت، تعداد سهامش نیز ۷۰ درصد افزایش خواهد یافت.

یعنی ۷ میلیون سهم جدید به شرکت اضافه می‌شود و تعداد کل سهام شرکت ۱۷ میلیون خواهد شد.

وقتی سهام شرکت بیشتر از مقدار قبل به همه سرمایه‌گذاران فروخته شود، درصد مالکیت سهامداران گذشته تغییر خواهد کرد.

طبق قانون تجارت، جهت حفظ منافع سهامداران، شرکت ابتدا باید سهام جدید خودش را به سهامداران فعلی عرضه کند.

این کار در قالب ارائه یک حق به سهامداران انجام می‌شود که به آن حق تقدم می‌گویند.

به سهامداران نیز متناسب با افزایش سرمایه حق تقدم جدید تعلق خواهد گرفت.

مثلا اگر شما ۱۰۰۰ سهم از این شرکت داشتید، به شما ۷۰۰ حق تقدم جدید تعلق خواهد گرفت، که می‌توانید تصمیم بگیرید با آن‌ها چه کنید. می‌توانید آن‌ها را بفروشید و یا طبق قوانین، صبر کنید تا به سهام عادی تبدیل شوند.

این حق‌ها قابلیت تبدیل به سهام عادی شرکت را دارند.

نحوه آگاهی از فرایند افزایش سرمایه و ارائه حق تقدم

اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و صدور گواهی حق تقدم خرید سهام در سایت codal به ترتیب درج می‌شود.

برای مثال شرکت سیمان هرمزگان برای افزایش سرمایه ابتدا مدارک و مستندات درخواست افزایش سرمایه شرکت را روی سایت کدال منتشر کرد.

سپس اطلاعیه دریافت گواهینامه حق تقدم خرید سهام شرکت را جهت آگاهی سهامداران روی سایت خود شرکت قرار داد.

بعد از انتشار این خبر، مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام روی سایت کدال قرار گرفت.

در این آگهی مهلت دریافت گواهینامه و استفاده از حق تقدم و همچنین شماره حساب برای واریز مبالغ نیز مشخص شد.

بعد از اتمام مهلت مقرر توسط شرکت که معمولا یک دوره ۶۰ روزه است، افراد دیگر نمی‌توانند از حق تقدم خود استفاده کنند و یا آن را به دیگری انتقال دهند.

مگر این‌که این دوره توسط شرکت تمدید شود.

تمامی اخبار مربوط به حق تقدم و تمدید زمان آن روی سایت اصلی خود شرکت و سایت کدال گذاشته می‌شود.

علاوه‌بر این دو سایت، در گواهینامه حق تقدم خرید سهام نیز اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه، مهلت استفاده از حق تقدم و…ذکر می‌شود.

برای مشاهده و با‌خبر شدن از حق تقدم‌های در حال معامله، به‌طور روزانه می‌توانید به سایت fipiran نیز مراجعه کنید.

نماد حق تقدم سهام

ممکن است بارها هنگام بررسی سهم‌ها با نمادهایی مواجه شده باشید که در انتهای آن‌ها حرف «ح» قرار می‌گیرد.

در واقع «ح» مندرج در انتهای نام نماد هر سهم، علامت حق تقدم آن سهم است.

بعد از این‌که شرکت تصمیم می‌گیرد افزایش سرمایه خود را از طریق آورده نقدی انجام دهد، بعد از برگزاری مجمع یک نماد حق تقدم به آن شرکت تخصیص داده می‌شود.

سهامداران شرکت می‌توانند با استفاده از نماد تخصیص یافته به حق تقدم، این حق تقدم‌ها را معامله کنند.

این حق تقدم‌ها می‌تواند مثل سهام عادی معامله شوند و افراد از نوسانات قیمت آن‌ها سود کسب کنند.

با جستجوی نماد سهم مورد نظر، اگر قبلا حق تقدمی برای سهم ارائه شده باشد، نماد دیگری مانند نماد اصلی سهم که فقط یک «ح» در انتهایش اضافه است، نیز آورده می‌شود.

مهلت استفاده از حق تقدم

سهامداران تنها طی تاریخ مشخص شده می‌توانند از این حق استفاده کنند و یا آن را بفروشند.

حق تقدم‌های استفاده نشده توسط شرکت فروخته می‌شوند و سهام‌دار می‌تواند وجه آن را از امور سهام شرکت درخواست کند.

رویه پرداخت این وجه، برای هر شرکت متفاوت است.

دامنه نوسان در حق تقدم

دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکت‌ها ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است.

حق تقدم سهام در بورس چیست؟

حق تقدم سهام در بورس یکی از مفاهیم و اصطلاحات مهمی است که اکثر فعالان بازار سرمایه، بارها به گوش شان خورده است اما نمیدانند که چیست و چه کاربردی دارد. حق تقدم نیز همانند صدها واژه و مفهوم موجود در بازار سرمایه کمی ناشناخته است. بارها در مقاله ها گفتیم که یکی از اصلی ترین راه های رسیدن به موفقیت در هر عرصه و بازاری، شناخت و آگاهی دقیق نسبت به مفاهیم و اصطلاحات مهم آن است. در این مقاله سعی داریم تا حدودی حق تقدم سهام را بشناسیم و درمورد آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
پس با ما همراه باشید.

حق تقدم سهام چیست؟

اگر شرکتی از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران، افزایش داشته باشد، به نسبت درصد افزایش سرمایه، تعداد سهام آن شرکت نیز افزایش پیدا می کند. همچنین در چنین مواقعی، قوانینی برای حفظ منافع سهامداران شرکت در بورس وجود دارد که خدای ناکرده حق و حقوق سهامداران ضایع نشود. براساس یکی از قوانین موجود در اساس‌نامه قانون تجارت، در صورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند که به این اولویت در خرید سهام، حق تقدم سهام گفته می شود.

برای مثال فرض کنید که شرکتی به میزان 50 درصد افزایش سرمایه داده است که به همان نسبت سهام شرکت نیز افزایش پیدا می کند. حال فرض کنید دارایی شما از سهام این شرکت 1000 سهم است. در صورتی که بعد از افزایش سرمایه، تعداد سهام شما تغییری نکند، میزان مالکیت شما نسبت به قبل کاهش پیدا کرده است.

پس برای ثابت ماندن مالکیت سهامداران در شرکت، این حق به سهامداران داده می شود که نسبت به درصد افزایش سرمایه، حق تقدم در خرید سهام جدید منتشر شده داشته باشند. پس در حالت کلی به نسبت درصد افزایش سرمایه به میزان دارایی شما از این شرکت، حق تقدم خرید سهام شرکت به شما تعلق می گیرد. مثلا در این حالت 50 درصد از 1000 سهم دارایی شما از این شرکت، 500 سهم است که این بدین معناست که 500 سهم حق تقدم خرید سهام به شما تعلق میگیرد.

روند انجام حق تقدم چگونه است؟

شایان ذکر است، برای مثالی که در پاراگراف قبل آورده شد، باید گفت که این حالت فقط در صورتی که افزایش سرمایه از محل آورده نقدی باشد، اتفاق می افتد؛ یعنی شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند. سپس بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت در مجمع عمومی فوق‌العاده تصویب شد، یک فرم برای سهامداران شرکت ارسال میشود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می شود.

اگر شما تمایل داشته باشید که درصد مالکیت خود در شرکت را حفظ کنید و در افزایش سرمایه شرکت کنید، باید این فرم را طی مهلتی که شرکت مقرر کرده است پر کرده و برای شرکت ارسال کنید. در صورتی که این کار را انجام ندهید، از نظر شرکت شما تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارید. زمانی که شما فرم های لازم جهت شرکت در افزایش سرمایه را پر کرده اید، باید به همان نسبت هم برای شرکت آورده نقدی داشته باشید؛ یعنی باید به ازای هر گواهی ای که دارید، مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کنید.

ارزش اسمی سهام چیست؟

همانطور که گفته شد، زمانی که شما فرم های لازم جهت شرکت در افزایش سرمایه را پر کرده اید، باید به همان نسبت هم برای شرکت آورده نقدی داشته باشید؛ یعنی باید به ازای هر گواهی ای که دارید، مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کنید. ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر 1000 ریال است. در نتیجه به ازای هر گواهی ای که دارید و به ازای هر 1000 ریالی که پرداخت کنید، 1 عدد سهم به شما تعلق می گیرد. در صورتی که در مهلت مقرر این 1000 ریال را پرداخت کنید، بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت توسط سازمان بورس به ثبت برسد، حق تقدم های شما هم به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی میشود. این پروسه معمولا بین 3 تا 6 ماه زمان می برد.

چگونه میتوانیم حق تقدم سهام را بفروشیم؟

در پاراگراف قبل گفته شد، سهامدارانی که قصد شرکت در افزایش سرمایه شرکت را دارند، باید فرم های لازم جهت شرکت در افزایش سرمایه را پر کرده و به همان نسبت هم برای شرکت آورده نقدی داشته باشند؛ یعنی باید به ازای هر گواهی ای که دارند، مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را نیز پرداخت کنند؛ اما، ممکن است بعضی از سهامداران شرکت تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه نداشته باشند.

حال باید امکانی برای عدم شرکت آنها در افزایش سرمایه نیز در نظر گرفته شود. به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع شرکت، یک نماد حق تقدم هم در بازار برای آن شرکت تعریف می شود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد حق تقدم های خود را به فروش برسانند. لازم به ذکر است که نماد حق تقدم هر شرکت، کاملا مشابه چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟ نماد اصلی شرکت است، با این تفاوت که به انتهای نماد حق تقدم هر شرکت، حرف “ح” اضافه میشود. مثلا نماد حق تقدم برای شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد فولاد، “فولادح” میباشد.

همچنین برای مثال اگر 1000 سهم از نماد فولاد و 500 سهم حق تقدم فولاد بعد از افزایش سرمایه داشته باشید، می توانید مثل سهام عادی، حق تقدم خود را از طریق کارگزاری و یا از طریق سامانه آنلاین به فروش برسانید. لازم به ذکر است که معمولا قیمت حق تقدم سهام، به اندازه همان مبلغ ارزش اسمی، 1000 ریال از قیمت سهم عادی کمتر است؛ البته این اختلاف می تواند به دلایل متعددی کمتر یا بیشتر از این عدد هم باشد.

دامنه نوسان در نمادهای حق تقدم چگونه است؟

دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکت ها، 2 برابر دامنه نوسان نماد اصلی شرکت است؛ یعنی اگر دامنه نوسان نماد اصلی شرکت، 5 درصد باشد، نماد حق تقدم شرکت در طول روز می تواند تا 10 درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. نماد حق تقدم یک شرکت فقط در طی یک بازه زمانی مشخصی قابل خرید و فروش است، نه برای همیشه. طبق قانون بورس این بازه زمانی نباید کمتر از 60 روز باشد. طی این بازه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارند، حق خود را می فروشند. همچنین افرادی که در بازه برگزاری مجمع جزء سهامداران شرکت نبودند هم می توانند این حق تقدم ها را در سامانه خرید و فروش آنلاین، خریداری کنند.

حق تقدم استفاده نشده چیست؟

ممکن است فردی فرم شرکت در افزایش سرمایه شرکت را تکمیل نکند و همچنین حق تقدم خودش را نیز در مهلت معین شده به فروش نرساند؛ در این حالت اصطلاحا به این حق تقدم ها، حق تقدم استفاده نشده گفته می شود. در این حالت، شرکت حق تقدم های استفاده نشده را از طریق آگهی و به روش حراج به فروش می رساند. سپس کارمزدهای فروش از مبلغ مربوطه کسر شده و باقیمانده آن را به حساب سهامداران واریز می کند. هر فردی که در زمان برگزاری مجمع شرکت سهامدار باشد، مشمول تصمیمات مجمع از قبیل افزایش سرمایه،
حق تقدم و … می شود.

درمورد حجم مشکوک چیزی نمیدونی؟ » حجم مشکوک در بورس

نتیجه گیری

خب دوستان در این مقاله سعی شد تا درمورد یکی از اصطلاحات مهم بازار سرمایه بیشتر اطلاعات کسب کنیم و بدانیم که حق تقدم چیست و چگونه اتفاق می افتد. همچنین دانستیم که چگونه سهام حق تقدم را به سهم عادی تبدیل کنیم و یا چگونه سهام حق تقدم را به فروش برسانیم. همچنان تاکید ما بر آموختن تکنیک ها و اصطلاحات و مفاهیم در بازار سرمایه است که در این صورت میتوانید برنده این بازار باشید. همواره موفق و پر سود باشید.

سوالات متداول در رابطه با حق تقدم سهام

اگر یک شرکت بعد از افزایش سرمایه، سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند که به این اولویت در خرید سهام، حق تقدم سهام گفته می شود.

پس از تکمیل فرم ها و پرداخت ارزش اسمی سهام، معمولا بین 3 تا 6 ماه زمان می برد.

نماد حق تقدم هر شرکت کاملا مشابه نماد اصلی شرکت است، با این تفاوت که به انتهای نماد حق تقدم هر شرکت، حرف “ح” اضافه میشود.

همه‌چیز درباره افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم

برای شرکت‌ها افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و ارائه حق تقدم و همچنین افزایش سرمایه با روش صرف سهام مطلوب‌ترین روش‌های افزایش سرمایه است؛ زیرا این دو روش افزایش سرمایه باعث می‌شود سرمایه نقدی نصیب شرکت شود که می‌تواند با آن به توسعه خود بپردازد.

در راستای مقالاتی که ما می‌خواهیم در آکادمی تجارت‌نیوز درباره بورس، مفاهیم، اصطلاحات و عملیات آن بنویسیم، در این مقاله به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم می‌پردازیم.

سود انباشته

طبق قانون تجارت ایران شرکت‌ها باید هرساله بخشی از سود سالانه خود را در حسابی تحت عنوان «سود انباشته» نگه‌داری کنند. شرکت‌ها می‌توانند بعدا از این پول استفاده کرده و خود را توسعه دهند.

مثلا وقتی شرکتی بخواهد بخش‌های جدیدی تاسیس کند که پولش را ندارد، می‌تواند با استفاده از همین مبلغ ذخیره‌شده در حساب سود انباشته استفاده کند. البته برای انجام چنین کاری باید معادل همین سود انباشته، سهام جدید بین سهام‌داران توزیع کند.

در این حالت عملا پول جدیدی نصیب شرکت نمی‌شود اما هیئت‌مدیره و سهام‌داران عمده و خرده شرکت به این رای می‌دهند که شرکت از حساب انباشته پول برداشت کرده، افزایش سرمایه انجام داده و مثلا واحدهای جدیدی افتتاح کند.

رای‌گیری برای افزایش سرمایه از آورده نقدی

تصمیم برای افزایش سرمایه در کل در هیئت‌مدیره شرکت اتخاذ می‌شود و پس از مجوز سازمان روی می‌دهد. البته مراحل افزایش سرمایه شامل جزئیات بیشتری که در ما مقاله دیگری به آن می‌پردازیم.
وقتی همه این اتفاق‌ها افتاد سهام شرکت ۳ روز قبل از مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه متوقف می‌شود و دیگر نمی‌توان آن را معامله کرد.

مزیت مهم افزایش سرمایه با آورده نقدی برای سهام‌داران شرکت این است که میزان مالکیت سهام‌داران فعلی شرکت تغییری نمی‌کند. به همین دلیل در این نوع افزایش سرمایه از سهام‌داران فعلی خواسته می‌شود متناسب با تعداد سهم‌هایی که دارند، به‌حساب شرکت پول واریز کنند.

مجموع همین پول‌هاست که باعث می‌شود سرمایه شرکت افزایش یابد و پول در اختیار آن قرار گیرد. با این کار میزان سهم‌ها و طبعا دارایی هر سهام‌دار به‌اندازه پول واریزی‌اش افزایش می‌یابد.

اگر همه سهام‌داران این کار را بکنند، میزان دارایی شرکت افزایش می‌یابد. تعداد سهم‌های سهام‌داران نیز به‌تناسب افزایش می‌یابد؛ اما ترکیب سهام‌دارها و میزان مالکیت آن‌ها بر شرکت تغییر نمی‌کند.

بعد از افزایش سرمایه با آورده نقدی، قیمت سهام شرکت کاهش می‌یابد؛ اما از آن‌سو به همین نسبت حق تقدم در سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود. در نهایت مجموع این دو عدد برابر دارایی قبلی فرد خواهد بود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی گروه مپنا

فرض کنید شما ۲ هزار سهم از گروه مپنا با نماد «رمپنا» را دارید. این شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود تصمیم می‌گیرد ۶۰ درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داشته باشد. به همین دلیل ۳ روز پیش از مجمع عمومی فوق‌العاده، سهام شرکت در قیمت ۵۰۰ تومان بسته می‌شود.

یعنی دارایی شما از سهم رمپنا در روز توقف آن، یک‌میلیون تومان است. ارزش اسمی هر سهم گروه مپنا ۱۰۰ تومان است.

ارزش اسمی یک رقم توافقی بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان است که شرکت‌ها هنگام تاسیس آن را معین می‌کنند؛ مثلا اگر سرمایه یک شرکت هنگام تاسیس ۲ میلیارد تومان و ارزش اسمی آن ۲۰۰ تومان تعیین‌شده باشد، تعداد سهم‌های شرکت ۱۰ میلیون سهم خواهد بود. در ایران عموم شرکت‌ها ارزش اسمی خود را ۱۰۰ تومان انتخاب می‌کنند.

پس‌ازاین افزایش سرمایه و بازگشایی سهم، شما همچنان ۲۰۰۰ سهم رمپنا را خواهید داشت؛ اما قیمت هر سهم در بازار به ۳۵۰ تومان خواهد رسید. قیمت هر حق تقدمی که با نماد «رمپناح» به سبد شما اضافه می‌شود، 250 تومان خواهد بود.

ازآنجایی‌که میزان افزایش سرمایه 60 درصد است، یعنی سهام‌داران به ازای هر سهمی که موقع بسته شدن نماد معاملاتی شرکت داشتند، 0.6 حق تقدم می‌گیرند.

یعنی اگر شما هنگام بسته شدن سهام رمپنا ۲ هزار سهم از این شرکت داشتید، حالا 1200 حق تقدم دارید که قیمت هر حق تقدم 250 تومان است.

در نتیجه شما ۷۰۰ هزار تومان سهام اصلی شرکت و ۳۰۰ هزار تومان حق تقدم خواهید داشت که برابر همان یک‌میلیونی است که قبل از افزایش سرمایه داشتید.

محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه با آورده نقدی

فرض کنید شرکت فرضی «نیرو کاوان»، می‌خواهد از محل آورده نقدی به‌اندازه x درصد افزایش سرمایه داشته باشد.

شرکت‌ها می‌توانند هر سهم جدیدی را که به سهام‌داران خود می‌دهند با قیمت اسمی شرکت بفروشند؛ اما برخی نیز ممکن است رقم بیشتری را هم برای این کار بخواهند. در این حالت افزایش سرمایه به‌جای آورده نقدی، تبدیل به افزایش سرمایه با صرف سهام با حق تقدم خواهد بود.

فرض کنید شرکت به ازای هر سهم جدید از سهام‌داران خود مبلغ pv را می‌خواهد.

اگر قیمت هر سهم شرکت در حال حاضر pp باشد، قیمت هر سهم شرکت پس از افزایش سرمایه چنین محاسبه می‌شود:

که در آن P_{after capital increase} قیمت سهام شرکت پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است.

در این حالت اگر تعداد سهم‌های شما از شرکت الف به تعداد N_Stocks باشد، تعداد حق تقدمی که به شما تعلق می‌گیرد، برابر خواهد بود با:

که در آن N_{preferred Stocks} تعداد حق تقدمی است که شما خواهید داشت.

قیمت هر حق تقدم هم برابر خواهد بود با:

که در آن P_{preferred Stocks} قیمت هر حق تقدمی است که به شما می‌رسد.

مثال افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

بگذارید در چند مثال تمام آنچه را گفتیم، روشن کنیم.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت غیربورسی یا سهامی خاص

فرض کنید شرکت فولاد خوزستان برای افتتاح یک واحد جدید تولید پروفیل آهن، نیازمند سرمایه است و لازم است ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه دهد؛ اما سود انباشته کافی برای این کار ندارد. مدیرعامل پیشنهاد می‌دهد که برای تامین این سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه‌گذار جدید بیاورد.

اما چون در این حالت میزان مالکیت سهام‌داران اصلی شرکت کاهش می‌یابد، آن‌ها به این کار رضایت نمی‌دهند.

به همین دلیل تصمیم می‌گیرند این سرمایه اضافی را خود سهام‌دارها تامین کنند. در این حالت ما یک افزایش سرمایه از محل آورده نقدی خواهیم داشت.

یعنی هرکدام از سهام‌داران باید متناسب با میزان مالکیت خود و البته مبلغ موردنیاز که ۱.۵ برابر دارایی فعلی شرکت است، پول به شرکت بیاورند.

فرض کنید سرمایه شرکت در زمان این تصمیم‌گیری ۱۰ میلیارد تومان است. چون ارزش اسمی سهام که در ابتدای تاسیس ثبت‌شده، ۱۰۰ تومان بود، در نتیجه تعداد کل سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون سهم می‌شود.

حالا فرض کنید که این شرکت سه سهام‌دار به نام‌های الف، ب و ج دارد که هرکدام دارایی ۴۰ میلیون، ۵۰ میلیون و ۱۰ میلیون سهم هستند.

شرکت می‌خواهد سرمایه خود را 1.5 برابر کند؛ یعنی تعداد سهم‌های آن از ۱۰۰ میلیون به ۲۵۰ میلیون خواهند رسید. چون تعداد سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون است، با این افزایش سرمایه ۱۵۰ میلیون سهم جدید نیز به شرکت اضافه خواهد شد.

این میزان افزایش سرمایه با در نظر گرفتن ۱۰۰ تومان ارزش اسمی هر سهم برابر ۱۵ میلیارد خواهد بود.

در این حالت چون فرد الف مالک ۴۰ درصد از شرکت است باید ۴۰ درصد از این سرمایه اضافی ۱۵ میلیاردی یعنی ۶ میلیارد را تامین کند.

فرد ب باید 7.5 میلیارد و فرد ج باید 1.5 میلیارد پول جدید به شرکت بیاورند.

با این اتفاق فرد الف مالک ۱۰۰ میلیون سهم، فرد ب مالک ۱۲۵ میلیون سهم و فرد ج مالک ۲۵ میلیون سهم خواهد بود. در نهایت دوباره مالکیت این سه نفر بر شرکت ۴۰ درصد، ۵۰ درصد و ۱۰ درصد می‌ماند.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت بورسی یا سهامی عام

حال فرض کنید که همین شرکت فولاد خوزستان بعدازاین اتفاق‌ها، حالا تبدیل به شرکت سهامی عام شده و سهام آن با نماد «فخوز» در بورس معامله می‌شود.

سهام‌داران عمده آن همچنان فرد الف، ب و ج هستند اما حالا ۱۰ درصد سهام شرکت یعنی ۲۵ میلیون سهم شناور است و در بورس معامله می‌شود.

حالا دوباره شرکت فولاد خوزستان تصمیم می‌گیرد یک افزایش سرمایه ۱۲۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد.

فرض کنید شما در حال حاضر ۵ هزار سهم فخوز دارید. سهم برای مجمع فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، به مجمع می‌رود و در قیمت ۱۱۰۰ تومان نماد آن متوقف می‌شود؛ یعنی دارایی شما موقع بسته شدن سهم 5 میلیون و 500 هزار تومان است.

ارزش اسمی فخوز ۱۰۰ تومان است و برای آورده نقدی هم مثل مورد قبل از سهام‌داران می‌خواهد که به ازای هر سهم همان ارزش اسمی یا ۱۰۰ تومان را بپردازند.

در این صورت قیمت سهم پس از بازگشایی مجدد، برابر خواهد بود با:

پس قیمت هر سهم 555 تومان خواهد بود که با در نظر گرفتن ۵ هزار سهم شما، ارزش آن ۲ میلیون و 775 هزار تومان خواهد بود.

در این حالت شما به ازای هر سهم ۱.۲ حق تقدم خواهید داشت. چون شما ۵ هزار سهم دارید، پس تعداد حق تقدم شما:

شما ۶۰۰۰ هزار حق تقدم فخوز خواهید داشت. این حق تقدم با نماد «فخوزح» به سبد دارایی شما اضافه خواهد شد. قیمت هر حق تقدم برابر خواهد بود با:

در نتیجه ارزش حل کل حق تقدم شما ۲ میلیون و ۷30 هزار تومان می‌شود.

مجموع این دو رقم یعنی ارزش سهام اصلی شرکت پس از افزایش سرمایه و ارزش حق تقدم، 5 میلیون و 505 هزار تومان است. چون ما در این محاسبات تقریب‌هایی به کار بردیم، رقم به‌دست‌آمده ۵ هزار تومان بیشتر از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اولیه بود.

حق تقدم یک سهم، با پسوند ح در انتهای نماد سهم به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود؛ مثلا حق تقدم سهم فملی، «فملیح» و حق تقدم سهم ثغرب، «ثغربح» خواهد بود که پس از برگزاری مجمع و انجام افزایش سرمایه به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام

حال فرض کنید شرکت ملی مس با نماد فملی یک افزایش سرمایه ۸۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد. ارزش اسمی آن نیز طبق معمول ۱۰۰ ریال است؛ اما این شرکت برای هر سهم جدید از سهام‌داران مبلغ ۱۳۰ تومان را می‌خواهد.

فرض کنید تعداد کل سهم‌های شرکت در این زمان ۱۰ میلیون سهم باشد. با چنین افزایش سرمایه‌ای، این شرکت ۸ میلیون سهم جدید توزیع می‌کند و به ازای هرکدام ۱۳۰ تومان پول می‌گیرد که می‌شود یک میلیارد و ۴۰ میلیون تومان.

از این رقم ۸۰۰ میلیون تومان به سرمایه شرکت افزوده می‌شود و بقیه ۲۴۰ میلیون تومان به‌عنوان مبلغ صرف سهام در حسابی به این منظور واریز می‌گردد.

اگر قیمت سهم هنگام بسته شدن ۶۰۰ تومان باشد، قیمت آن بعد از افزایش سرمایه برابر خواهد بود با:

در این حالت اگر فرض کنیم پیش از مجمع افزایش سرمایه آورده نقدی، شما ۱۰۰۰ سهم فملی داشتید، تعداد 800 حق تقدم (0.8 حق تقدم به ازای هر سهم) به شما تعلق می‌گیرد که پس از بازگشایی سهم، با نماد «فملیح» در سبد دارایی شما ظاهر خواهد شد. قیمت هر حق تقدم نیز 261 تومان خواهد بود.

استفاده از حق تقدم آورده نقدی

پس از برگزاری مجمع افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، حق تقدم سهم موردنظر در سبد دارایی شما ظاهر می‌شود.

شما با این حق تقدم می‌توانید سه کار انجام دهید:

۱- حق تقدم را بفروشید

حق تقدمی که در مورد فخوز با نماد فخوزح و در مورد فملی، با نماد فملیح در سبد شما ظاهر می‌شود، ۶۰ روز پس از بازگشایی سهم در بازار قابل معامله و دامنه نوسان آن نیز ۱۰ درصد است.
اگر شما نخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، می‌توانید این حق تقدم را بفروشید.

اگر سهم اصلی را نفروشید، با فروش حق تقدم دیگر امتیاز خود برای حفظ درصد مالکیت خود از شرکت را واگذار می‌کنید.

۲- حق تقدم را به سهام اصلی تبدیل کنید

شما می‌توانید حق تقدم خود را نفروشید.

شاید هم شما در مجمع افزایش سرمایه نبودید اما پس از انجام افزایش سرمایه، حق تقدم یک شرکت را از یکی از سهام‌دارهایی که نمی‌خواست در افزایش سرمایه شرکت کند، در دوره معامله آن خریده‌اید.

خلاصه شما یک نماد حق تقدم در سبد خود دارید.

شرکت در این مواقع یک اطلاعیه پذیره‌نویسی صادر می‌کند و از سهام‌داران و هرکسی این حق تقدم را دارد می‌خواهد با واریز کردن مبلغی به ازای هر حق تقدم به‌حساب اعلامی شرکت، آن را تبدیل به سهام اصلی کنند.

این مبلغ درخواستی همان چیزی است که در مثال‌های بالایی گفتیم. یک شرکت ممکن است صرفا به‌اندازه ارزش اسمی هر سهم (معمولا ۱۰۰ تومان) به ازای هر حق تقدم درخواست کند.
یک شرکت دیگر ممکن است بیشتر از حق تقدم بخواهد و مبلغ اضافی آن چگونه با خرید حق تقدم سهام سود کنیم؟ را به‌عنوان صرف سهام دریافت کند.

اگر شما بخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، باید تا تاریخی که توسط اطلاعیه‌های شرکت در سایت کدال اعلام می‌شود، مبلغ موردنظر را به‌حساب اعلامی شرکت واریز کنید و کارهای مربوطه را انجام دهید (کارهایی مثل ارسال فیش واریزی و برگه سهام‌داری به آدرس شرکت. این فرآیندها ممکن است برای هر شرکتی متفاوت باشند).

با این کار پس‌ازاین تاریخ اعلامی نماد شرکت متوقف می‌شود. پس‌ازاین توقف، نماد باز می‌شود و شما به تعداد حق تقدمی که داشتید، نماد شرکت به سبد شما اضافه می‌شود.
اگر قبل از مجمع سهام شرکت را داشتید و نفروختید که این حق تقدم به سهام قبلی شما افزوده می‌شود.

اگر هم حق تقدم را از کسی خریده‌اید، شما سرمایه‌گذار جدید شرکت هستید و دوباره نماد شرکت به سبد شما افزوده می‌شود.

البته لازم به ذکر است که تبدیل حق تقدم به سهام اصلی می‌تواند تا ۶ ماه هم طول بکشد. به همین دلیل هم هست که در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهام‌داران خرد چندان تمایلی به پرداخت پول، شرکت در افزایش سرمایه و تبدیل حق تقدم به سهام ندارند.

۳- با حق تقدم هیچ کاری نکنید

اگر هم هیچ کاری با حق تقدمی که به شما رسیده‌ است نکنید، شرکت پس‌ازاین دوره پذیره‌نویسی برای حق تقدم، حق تقدم شما را فروخته و به‌حساب شما واریز می‌کند. قیمت فروش آن نیز برابر قیمت حق تقدم هنگام بسته شدن سهم برای پذیره‌نویسی و تبدیل حق تقدم به سهام است.

یعنی دوباره دارایی شما تغییری نمی‌کند و تنها ممکن است در این مدت به دلیل نوسان قیمت سهام اصلی و حق تقدم تغییر کرده باشد.

درباره آورده نقدی برای شرکت

این‌گونه افزایش سرمایه در کل برای رشد و توسعه شرکت‌ها بسیار جذاب است؛ زیرا در زمان کمی پول زیادی در اختیار شرکت قرار می‌دهد که می‌تواند برنامه‌های توسعه‌ای شرکت را اجرایی کند و در نهایت سودآوری شرکت را در بلندمدت افزایش دهد.

سهام‌داران عمده هم به‌شدت از این روش استقبال می‌کنند زیرا می‌توانند درصد مالکیت و میزان ‌سود خود را افزایش دهند.

بااین‌همه این افزایش سرمایه به دلیل زمان‌بر بودن و کارهایی همچون مراجعه حضوری به بانک جهت واریز پول به‌حساب شرکت، چندان مورد اقبال سهام‌داران خرد نیست.