غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار
امور بین الملل
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه: تحولات مالی و ارزی کشور با دقت بیشتری بررسی شود
- اندازه قلم کاهش اندازه قلمافزایش اندازه قلم
- چاپ
- پست الکترونیکی
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه معتقد است، باید تحولات مالی و ارزی کشور با دقت بیشتری بررسی شود.
کیوان کاشفی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه کرمانشاه، با اشاره به تحولات یک ساله نرخ ارز در کشور و تدابیر و دستورات ضد و نقیض برای نرخ آن گفت: تمامی این راهکارها ناکام مانده و نهایتا به تصویب بخشنامه جدید و اولویت بندی کالاها برای نرخ ارز منجر شده است.
وی با انتقاد از شیوه آزمون و خطا در حوزه مسائل اقتصادی کشور، اظهار داشت: منابع مالی، کارشناسان مختلف و آمار و اطلاعات دقیقی در اختیار مسئولان و دستگاه های این حوزه است و باید با استفاده از این پتانسیلها و اتخاذ راه کارهای درست و منطقی مدیریت بازار ارز در دستور کار قرار گیرد.
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه جلوگیری از ایجاد هیجانات بازار ارز، جلوگیری از افزایش قیمت کالاها، پیشگیری از تقاضای کاذب و تطبیق تدریجی سطح قیمت کالاها بر اساس نرخ آزاد ارز در بازار را از جمله پیامدهای مثبت مقاومت یک ساله بانک مرکزی بر نرخ ارز 1226 تومانی دانست که اثرات آن در بازار مشهود است.
به گفته این مقام مسئول فراز و فرودها در مواضع کشور در خصوص نرخ ارز مسئله تازه ای نیست و مسلما تصمیمات اتخاذ شده دوبار تغییر خواهد کرد.
کاشفی معتقد است تعدد مراکز تصمیم گیری و قوانین دست و پا گیر در خصوص مسائل اقتصادی کشور هماهنگی بیشتر دستگاه ها و کارشناسان مسائل اقتصادی را می طلبد تا با تشکیل جلسات مختلف برای پیشبرد امور تلاش کنند.
وی با اشاره به اختلافات موجود بین وزارتهای مختلف از جمله صنعت، معدن وتجارت و دارایی با دولت در خصوص نرخ ارز، خاطرنشان کرد: طرح تصمیمات اتخاذ شده در جراید و سایتهای خبری قبل از به تایید رسیدن و قطعی شدن موجوب بروز التهابات جدید در بازار می شود.
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه عدم برنامه ریزی اصولی، اجرای بودجه سالانه کشور با تاخیر، عدم بررسی دقیق و کارشناسانه، عدم پایبندی به سر فصل های مختلف، عدم بررسی چگونگی هزینه کرد منابع مالی توسط دولت، عدم نظارت کافی، عدم استفاده از اهرم های قانونی برای اجرای دقیق بودجه و بی برنامگی درنحوه وصول و هزینه درآامدهای کشور را از جمله عوامل موثر در تغییرات نرخ ارز دانست.
کاشفی با اشاره به تصویب نرخ 1226 تومان در برنامه های مجلس برای نرخ ارزدرسال 91 ، تصریح کرد: تغییر این نرخ بدون بررسی و تصویب در مجلس مورد انتفاد است.
وی تثبیت دستوری و خلاف قاعده نرخ ارز توسط دولت به پشت گرمی ارز حاصله از فروش نفت در سالهای گذشته و بازار عرضه و تقاضا ارز و افزایش اشتیاق به خرید ارز را از جمله دلایل دو نرخی شدن ارز برشمرد.
به گفته این مقام مسئول، افزایش منابع مالی دولت و ثبات و تعادل در بازار ارز از جمله پیامدهای مثبت تک نرخی شدن آن است.
کاشفی تاکید کرد: اگر نرخ جدید برای ارز تعیین شود دولت وظیفه دارد به تمامی افراد متقاضی به هر میزان و برای هر مصرف، ارز با نرخ جدید تحویل دهد تا بر دونرخی شدن قیمت آن غلبه کند.
وی اشاره ای هم به سیاستهای جانبی ارز ازجمله بورس و بیمه ارزی داشت و یادآور شد:ا ین سیاستها اگرچه مناسب است اما فراگیری لازم را ندارد ودر پیچ و خم قوانین اداری و نحوه اجرا از تاثیر گذاری آن کاسته می شود.
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه شرایط فعالی بازار ارز را گذرا دانست و اظهار داشت: اصلاح نرخ ارز و کاهش تحریم ها و فشارهای خارجی موجب بهبود شرایط خواهد شد.
کاشفی بر لزوم گسترش همکاری های بخش خصوصی و دولت و ارتقا فعالیتهای شورای گفت وگو دولت و بخش خصوصی تاکید کرد و یافتن راه کارهای منطقی و جامع برای غلبه بر بحران فعلی وایجاد آرامش و ثبات در بازار را ضروری دانست.
به گفته این مقام مسئول اعلام نرخ جدید و عدم پایبندی به آن موجب رشد چند باره نرخ ارز در بازار آزاد و تورم خواهد شد.
تحلیل آنچین ارز دیجیتال ۳۱ ژانویه ۲۰۲۲ (۵ تا ۱۱ بهمن)
با پایان یافتن هفته کاری، بیت کوین وارد هشتاد و دومین روز روند نزولی خود شد و تریدرها در بازار مشتقات همچنان روی کاهش بیشتر قیمت شرط بندی میکنند. با این حال مدلهای تقاضای آنچین کم کم رنگ و بوی صعودی شدن به خود گرفتهاند. در تحلیل آنچین ارز دیجیتال ۳۱ ژانویه ۲۰۲۲ با بررسی دادهها روی شبکه بیت کوین سعی میکنیم وضعیت بازار را بررسی کنیم.
تحلیل آنچین ارز دیجیتال ۳۱ ژانویه
بازار بیت کوین به روند کاهشی خود ادامه داد و روز دوشنبه به ۳۳,۴۲۴ دلار رسید غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار که پایین ترین قیمت معامله شده از ژوئیه ۲۰۲۱ محسوب میشود. بیت کوین در حال حاضر برای ۸۲ روز است که در یک روند نزولی قرار دارد و احساسات منفی به ویژه در بازارهای مشتقه افزایش یافته است. فاندینگ ریت برای قراردادهای دائمی در محدوده منفی قرار دارد ولی ما شاهد یک روند معکوس قابلتوجه در بازارهای آپشن (اختیار معامله) هستیم، جایی که حجم قراردادها بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
در تحلیل آنچین هفته گذشته، پویایی عرضه و سودآوری شبکه را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم در یک بازار خرسی کلاسیک قرار داریم. در تحلیل آنچین ارز دیجیتال ۳۱ ژانویه، ما تمرکز خود را به ارزیابی تقاضا معطوف کردهایم تا طرف دیگر معادله را بررسی کنیم. ابزارهای آنچین میتوانند بینشی در مورد عرضه و تقاضا ارائه دهند و با چشم انداز وضعیت نزولی کلان به عنوان زمینه بازار، اکنون به دنبال بررسی این هستیم که آیا سیگنالهای تقاضای اساسی برای ایجاد کف بازار کافی است یا خیر.
نمودار تغییرات قیمت بیت کوین در هفته گذشته
ورود احساسات منفی به بازارهای مشتقه
در طول سال ۲۰۲۱، حجم معاملات در بازارهای آتی کاهش کلان داشته است و از ۸۰ میلیارد دلار در روز در ماه مارس ۲۰۲۱ به کمتر از ۴۰ میلیارد دلار در روز در ژانویه ۲۰۲۲ کاهش یافته است که کاهش بیش از ۵۰ درصدی را نشان میدهد. همانطور که در رویدادهای با نوسانات بالا معمول است، قیمت بیت کوین این هفته به ۳۳ هزار دلار اما حجم معاملات با افزایش قابل توجهی روبرو شد و به حدود ۶۰ میلیارد دلار در روز رسید.
بایننس همچنان محل اصلی قرارداردهای آتی است و بیشترین سهم از حجم معاملات آتی که بیش از ۵۲.۵ درصد از کل قراردادهای این هفته را شامل میشود، در این صرافی قرار دارد.
نمودار حجم معاملات بیت کوین در بازار فیوچرز
حتی با حجم معاملات نسبتاً کم، بهره باز (open interest) معاملات آتی به طور قابل توجهی بالا باقی مانده است، به ویژه برای قراردادهای دائمی. به عنوان درصدی از ارزش بازار بیت کوین، بهره باز در قراردادهای دائمی (بنفش) حدود ۱.۳ درصد است که از نظر تاریخی بالا محسوب میشود و اغلب به عنوان پیشروی یک رویداد پاکسازی اهرم است.
بهره باز در تمام بازارهای آتی (از جمله مبادلات دائمی) به ۱.۹ درصد از ارزش بازار (نارنجی) افزایش یافته است، اگرچه این در مقادیر معمول به وسط محدوده نزدیکتر است. این مشاهدات نشان میدهد که اکثر اهرمها در معاملات آتی فعلی توسط معامله گران قراردادهای دائمی در صرافی بایننس قرار دارد.
نمودار نسبت اهم در قراردادهای باز فیوچرز
با این اهرم بالا و ارتباط آن با بازارهای مبادله دائمی، میتوانیم به نرخهای تأمین مالی یا همان فاندینگ ریت نگاه کنیم تا جهت گیری بازار را در جایی که اهرم به شدت اعمال میشود به دست آوریم. فاندینگ ریت در بیشتر ماه ژانویه منفی بوده است که نشان میدهد یک سوگیری به کاهش قیمت در بازارهای مبادلات دائمی وجود دارد.
نمودار فاندینگ ریت معاملات بیت کوین
به طور مشابه در بازارهای آپشن هم این حس منفی مشاهده میشود و نسبت معاملات Put به Call به ۵۹ درصد، بالاترین سطح چند ماهه رسیده است. این نشان میدهد که معاملهگران حتی با وجود اینکه بازار به پایین ترین سطح ۶ ماهه معامله میشود ترجیح خود را از پوزیشن Call تغییر دادهاند.
نمودار نسبت پوزیشن های Put به Cal
با این تغییر قابل مشاهده جهت گیری از لانگ به شورت در بازارهای مشتقه، احتمال لیکوئید شدن پوزیشنها در بازار فیوچرز به سمت شورت افزایش پیدا کرده است. با منفی بودن فاندینگ ریت، اهرم بالا، و به طور کلی جهت گیری به سمت شورت، میتوانیم انتظار داشته باشیم در کوتاه مدت شاهد یک شورت اسکوییز و پاکسازی اهرمها باشیم.
نمودار غلبه لیکوئید شدن پوزیشن های لانگ
ارزیابی تقاضای آنچین
ارزیابی تقاضای بازار با استفاده از ابزارهای آنچین متفاوت است و نیاز به درک مشارکت کنندگان در بازار و مقصد حجم کوینهای فورخته (مانند داخل/خارج از صرافیها، داخل/خارج از کیفپولهای هادلر و غیره) دارد. این هفته در سه حوزه کلیدی روی تقاضا تمرکز خواهیم کرد:
- روند رشد والتها و روندهای انباشت / توزیع.
- جریان ورودی/خروجی از ذخایر صرافیها.
- نرخ استفاده از شبکه به عنوان یک لایه تسویه حساب برای سنجش «ارزش منصفانه».
ابتدا یک معیار نسبتاً ساده ولی اساسی را بررسی می کنیم، تعداد موجودی کیف پولهای با دارایی غیر صفر. به طور کلی، زمانی که شبکه بیتکوین با خروج سرمایهگذاران در مقیاس بزرگ مواجه میشود (مثلاً در سال ۲۰۱۷)، سرمایهگذاران بسیاری از UTXOها را از کیف پولهای خود خرج میکنند و کوینها را در صرافیها سپرده میکنند، سپس صرافیها این عرضه را با تعداد کمی از بزرگها ادغام میکنند.
غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار
شرکت معدنی و صنعتی گل گهر در صورتهای مالی 6 ماهه نسخت سال 1401 خبر از کسب 37 هزار و 300 میلیارد ريال سود خالص دارد.
توپ چادرملو در زمین سبز سود
شرکت چادرملو در دوره 6 ماهه منتهی به شهریور سال 1401 بالغ بر 207 هزار و 180 میلیارد ريال درآمد شناسایی کرد و به سود خالص 94 هزار و 100 میلیارد ريالی دست یافت.
سود ۱۰۸ هزار میلیاردی در زمین «کگهر»
شرکت سنگ آهن گهر زمین صورت های مالی دوره 9 ماهه منتهی به شهریور 1401 را منتشر کرد و خبر از سالی نکو داد.
ریزش همه جانبه بورس تهران
بورس تهران در مهر ماه افت شدیدی را در تراز شاخص های خود تجربه کرد. معیار های معاملات روزانه نیز بیانگر شرایط بد بازار در این ماه است.
عقبگرد بورس از سنگر ۷ماهه
شاخص کل بورس در نخستین روز معاملاتی آبان به زیر سطح ۳/ ۱میلیون واحدی رفت. افت ۹۳/ ۰درصدی بازار سهام سبب شد تا بار دیگر اذهان عمومی درخصوص وضعیت رکودی بازار سهام حساس شوند.
چرا نرخ بازار آزاد ارز مهم است؟
سروش خسروی -دبیرگروه اقتصاد و بورس: مسئولان بلندپایه دولتی از ۲۰روز پیش یک گزاره را بهطور مداوم تکرار میکنند؛ آنها میگویند نرخ بازار آزاد ارز بههیچوجه در اقتصاد ایران حائز اهمیت نیست.
حالا دیگر بهنظر میرسد این بیان سهلانگارانه به مبنای عملکرد دولتمردان در حوزه بازار ارز تبدیل شده؛ اما چشماندازهای واقعی نشان میدهد بیتفاوتی به روند نرخها در بازار آزاد ارز، کار اقتصاد ایران را به جای خطرناکی خواهد کشاند.
توجه داشته باشیم از خردادماه به اینسو نرخ رشد تورم یا تورم ماهانه بهطور مداوم افزایش یافته و در پایان شهریورماه بهطور کمسابقهای از مرز 6درصد هم گذر کرده است. در صورت تداوم این روند نگرانکننده احتمال رکوردشکنی نرخ تورم در اقتصاد ایران چندان دور از انتظار نیست. در این شرایط اگر قرار باشد تورم فزاینده کالاهای وارداتی هم بر منحنی نرخ تورم آوار شود؛ در کمال تأسف باید در انتظار ثبت بالاترین نرخ تورم 70سال اخیر بنشینیم.
نخستینبار حسن روحانی، رئیسجمهور 21شهریورماه در جلسه هیأت دولت گفت: «مگر ارز خارجی در اقتصاد ایران چند درصد نقش دارد؟ اگر تولید ناخالص داخلی (GDP) را بر مبنای قدرت خرید یا ارزش بازار محاسبه کنیم، واردات کالا و خدماتی که متکی به ارز است درصد بسیار کمی است و براساس برخی محاسبات 5درصد و براساس برخی دیگر که ارزش و قدرت خرید را در آن در نظر نمیگیرند، 10درصد است.» روحانی این نکته را در حاشیه سفرش به نیویورک هم تکرار کرد، با این تفاوت که میزان دخالت دلار در اقتصاد را به یک درصد محدود کرد.
روز چهارشنبه هم محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیسجمهوری در حاشیه نشست هیأت دولت همین باور نادرست را بسط و تفصیل داد و گفت: در بازار سوم (غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار بازار آزاد ارز) کمتر از 5درصد مبادلات انجام میشود؛ نرخی که کمتر از 5درصد مبادلات ارزی کشور با آن صورت میگیرد، قابلیت آن را ندارد که نرخ مرجع تلقی شود.
در روزهای اخیر حتی از برخی مقامات و مشاوران اقتصادی نزدیک و ذینفوذ در دولت با سادهانگاری تمام شنیده شده اگر دلار در بازار آزاد به 100هزار تومان هم برسد؛ مهم نیست چون سهم این بازار در اقتصاد اندک است. گویا دارندگان این تفکر از سازوکار کشف قیمت هم بیاطلاعند. در ادامه تلاش میکنیم دلایل نادرستی چنین ادعایی را بیان کنیم و تبعات آن را در حد امکان توضیح دهیم و راهکارهای محدودی را که برای حل مسئله وجود دارد، طرح کنیم.
پیش از ورود به مبحث اصلی یعنی دلایل اهمیت نرخ کشفشده در بازار آزاد ارز، درباره نحوه کشف قیمت در بازارها مطالبی را مطرح میکنیم، یعنی همان موضوعی که بهنظر میرسد برخی در تحلیل شرایط بازار ارز به آن بیتوجه بوده و موجب بروز اشتباه محاسباتی در بیان بالاترین مقام دولتی شدهاند.
قیمت در همه بازارها، در بخشی از بازار که شناور است، یا به بیان دقیقتر شناورآزاد (Free Float) است، کشف میشود. با غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار چند مثال موضوع را بسط و توضیح میدهیم. طبق آمار در نیمه نخست امسال یعنی در 6ماه گذشته، مجموع مبایعهنامههای امضاشده در بازار معاملات مسکن تهران بزرگ 74هزار و 894فقره بوده،
در حالی که مجموع کل آپارتمانهای موجود در تهران 3.3میلیون دستگاه است. یعنی در 6ماه گذشته با مبادله حداکثر 2.3درصد از کل املاک موجود، کشف قیمت در بازار مسکن تهران اتفاق افتاده و متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در سطح شهر تهران از 5.5میلیون تومان در فروردینماه امسال به 8.1میلیون تومان در پایان شهریور رسیده است.
آیا کسی هست که بگوید چون فقط 2.3درصد از املاک در بازار شناور معامله شدهاند، کشف قیمت اتفاق افتاده غیرواقعی است؟ از آنجا که آقای رئیسجمهور، در نشست 21شهریورماه از اهالی رسانه خواست این موضوع را تبیین و تشریح کنند، یک مثال دقیقتر با نمونه موردی از محلهای که خود رئیسجمهور در آن ساکن است، مطرح میکنیم، قیمت هر مترمربع آپارتمان در محله ولنجک تهران در فروردین امسال در کف قیمت 10میلیون تومان بوده اما در هفته اول مهرماه این نرخ به محدوده 20میلیون تومان افزایش یافته است.
جالب است بدانید طبق آمار سامانه وزارت راه و شهرسازی در هفته اول مهر فقط 2فقره معامله ملک در ولنجک انجام شده، بنابراین قیمت تازه 19 تا 20میلیونی تعیینشده برای املاک، در محله آقای روحانی، یعنی ولنجک، فقط بر مبنای فروش 2آپارتمان با متراژ متوسط کشف شده؛ آیا جناب رئیسجمهوری خود حاضر است ملک شخصیاش را با همان استدلالی که درباره بازار ارز بهکار میبرد، با قیمتی پایینتر مثلا در حد نرخ متوسط فروردینماه در بازار عرضه کند؟ طبیعتا پاسخ دارندگان عقلمعاش به چنین پرسشی، مثبت نخواهد بود.
تازه در نظر داشته باشید که بازار املاک یک بازار ناهمگن است، یعنی در این بازار قیمت املاک شمالی و جنوبی، آپارتمان پشت قواره و رو به نور و همچنین طبقه چهارم با دوم و نظایر آن تفاوت دارد. اما کشف قیمت یک ملک در هر منطقه بلافاصله به مبنای معاملات بعدی در همان محدوده منجر میشود.
مثال بعدی موضوع را بهتر بیان میکند، زیرا روش کشف قیمت در بخش شناور آزاد بازارها در بورس به شکلی دقیقتر به نمایش درمیآید. طبق آخرین آمارها نسبت سهام شناور آزاد در کل بورس در محدوده 20درصد نوسان میکند، یعنی از مجموع 800هزار میلیاردتومان ارزش موجود در بازارهای سهام فعال در ایران، شامل بورس و فرابورس، حداکثر 20درصد آن، معادل 200هزار میلیارد تومان، دست سهامداران خرد شناور است و مابقی در اختیار سرمایهگذاران نهادی با هدف اداره و کنترل سهام شرکتها حبس شده است.
در این میان و در بهترین شرایط روزانه بهطور میانگین هزارمیلیاردتومان معامله در بازارسهام انجام میشود، یعنی معاملات انجامشده در بخش کوچکتری از حوزه سهام شناور آزاد در بورس و فرابورس قیمت کل بازار را میسازد و کشف میکند.
در بورس، معاملات عمده هیچگاه در بازار معاملات خرد انجام نمیشود و حتی قیمت کشفشده در بازار معاملات خرد، با قیمت کشفشده در بازارمعاملات عمده متفاوت است. چنین تفاوتی را میتوان بین بازار آزاد معاملات خرد در چهارراه استانبول و سبزهمیدان و سامانه نیما با کمی اغماض تشخیص داد.
در واقع سامانه نیما بازار معاملات عمده و بلوک است و بازار آزاد ارز، بازار معاملات خرد بهحساب میآید. بنابراین برخلاف انتظار دولتمردان قیمت کشفشده در بازار معاملات عمده ارز، یعنی سامانه نیما، ارتباط معنایی اندکی با فرایند کشف قیمت در بازار معاملات خرد و اسکناسی ارز پیدا میکند.
حال با این مقدمه به تبیین اهمیت قیمت کشفشده در بازار آزاد ارز میپردازیم. همانطور که دیدیم کشف قیمت در حوزه شناورآزاد بازارها امری متداول و در بین فعالان آن بازارها اعم از دارندگان ملک، سهام و نظایر آن کاملا پذیرفته است؛ حتی اگر معامله گران و مردم عادی در خلال انجام معامله در کنه پیچیدگیهای ماجرا دقیق نشده باشند.
طبق گفتههای مقامات مختلف در دولت و مجلس و حتی مسئولان صنفی، میزان ارز موجود در خانههای ایرانیان 20 تا 30میلیارد دلار برآورد میشود، از طرف دیگر با استناد به سخنان رئیسجمهور در مجلس، به تاریخ ششم شهریورماه، میدانیم ظرف 4سال گذشته ارزش کل قاچاق در محدوده 12.5 تا 25میلیارد دلار در نوسان بوده و طبیعتا بخش بزرگی از ارز مورد نیاز برای تامین منابع برای خرید کالاهای قاچاق از همین بازار آزاد ارز بهدست میآید.
از سوی دیگر میدانیم ایران با پدیده کالاهای صادراتی قاچاق هم مواجه است که نمونه بارز آن قاچاق سوخت از داخل به خارج است که ارز حاصل از این فعالیت غیرقانونی هم طبیعتا راهی بازار آزاد غیررسمی میشود. ضمن اینکه باید در نظر داشته باشیم بخش بزرگی از معاملات بازار طلا بهویژه در حوزه سکه، بدل از معاملات ارزی است؛
چنانکه در زمان غیرقانونی اعلام شدن معاملات ارز در محدوده بهار تا تابستان امسال بخشی از سرمایهگذاران به سوی بازار سکه که قانونی محسوب میشد، متمایل شدند. بنابراین در بدترین شرایط برخلاف گفته دولتمردان، بازار آزاد ارز یک بازار کوچک و حاشیهای در اقتصاد ایران نیست.
حجم این بازار در بدبینانهترین حالت 30میلیارد دلار است که در سقف آن میتوان حدس زد حجم این بازار تا 60میلیارد دلار هم بسط و گسترش مییابد، البته در شرایطی که انتظارات تورمی بر بازار غلبه دارد، حجم شناور آزاد (Free Float) این بازار کاهش یافته و از تعداد فروشندگان کاسته شده و در مقابل بر حجم تقاضای خرید افزوده شده است.
اما به هرحال با توجه به مقدمات بحث، قیمتی که در حوزه شناور آزاد بازار ارز کشف میشود یک قیمت درست و قابل پذیرش است، البته از آنجا که بازار فعلی آزاد ارز یک بازار بزرگ منسجم و همگن اما نامتقارن است، شاید کسانی باشند که بگویند قیمت کشفشده چندان دقیق نیست، اما به هر حال اصل داستان را نمیتوان زیر سؤال برد و آن را نمیتوان مثل تکنوکراتهای دولتی برای خوشامد رؤسا و مسئولان بالادستی انکار کرد.
پیشنهاد افراطی ما این است که رئیسجمهور همه تکنوکراتهایی را که بهجای ارائه راهکار، فقط شرایط موجود را توجیه میکنند و هیچ اطلاعی از سازوکار عمل و کشف قیمت در بازارها ندارند، به خانههایشان بازگرداند و بهجای انکار ماهیت وجودی بازار آزاد ارز به متقارن شدن این بازار و افزایش عمق آن برای کشف دقیقتر و منصفانهتر قیمت کمک کند.
البته قرار نیست دولت چرخ چاه را از اول اختراع کند زیرا سازوکار تاسیس چنین بازاری در مجموعه بازارسرمایه حاضر و آماده و موجود است، بهطوریکه حتی مقررات آن وجود دارد، نرمافزار فعلی معاملات را هم شرکت معتبر اروپایی آتوس نوشته و برنامهنویسان ایرانی آن را بسط دادهاند، سامانه تسویه و پایاپای این بازار هم سالهاست که جواب خود را پس داده؛
در نتیجه میتوان بدون توجه به توصیههای کهنه و نخنمای برخی مدیران و کارشناسان قدیمی و توجیهگر، در وزارتخانههای اقتصاد و صنعت و همچنین بانک مرکزی، بازار آزاد ارزی با عمق منطقیتر و ریسک کمتر را به سرعت راه انداخت. اما آیا با تشکیل این بازار میتوان یک داستان، با پایان خوش برای قصه ارز نوشت؟ پاسخ قطعا منفی است.
تاسیس بازار آزاد ارز هرچند شرط لازم برای بازگشت آرامش به این حوزه است اما به هیچ وجه شرط کافی نیست، زیرا واقعیت آن است که بخش بزرگی از اهرم صعودی نرخ ارز ناشی از افزایش عجیب و غریب ریسکهای سیستماتیک بوده است. این ریسکها هر لحظه در حال افزایش هستند.
افزایش ریسکهای سیستماتیک موجب شده اسکناس دلار در نرخ بالای 17هزار تومان هم در بازار تقاضا داشته باشد. پس باید ریسکهای سیستماتیک بهویژه ریسکهای سیستم سیاسی و ریسکهای تجاری به سرعت کاهش یابد. ریسک تجاری تا زمانی که وزارت اقتصاد، گمرک، سازمان امور مالیاتی، وزارت صنعت، بانک مرکزی و سایر دستگاهها هر روز بخشنامهای تازه در ممنوعیت واردات یا صادرات یا سلب مالکیت از دارایی تولیدکنندگان و تجار صادر میکنند، کاهش نخواهد یافت؛
برای کاهش ریسک سیاسی هم 2راه بیشتر پیشرو نداریم، یا باید جمهوریخواهان به همراه دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده در انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا شکست بخورند و اکثریت پارلمانی را از دست بدهند یا به هر طریقی مثلا از مسیر مذاکره یا همراهی کامل اروپا، باب خروج از حصرهای تجاری و مالی ناشی از تحریمهای یکجانبه آمریکا باز و به تعلل در تصویب مجموعه قوانین موسوم به FATF پایان داده شود.
کولاک مجدد قیمت محصولات فولادی
در هفته جاری مسابقه افزایش قیمت ها از قیمت پروفیل آهن و میلگرد تا انواع ورق فولادی و مبادی مختلف زنجیره تامین فولاد در حالی صورت می گیرد که از مصرف کننده نهایی در بازار خبری نیست ! از هر فرصتی برای نوسان گیری و ارتقاء قیمت ها استفاده می کنند؛ کاملا بدیهی است که این یک استراتژی فرار رو به جلو از سوی فولاد سازان بوده و تقریبا این رفتار؛ رفتاری شناخته شده است. متاسفانه تجربیات گذشته بارها و بارها ثابت نموده که اعتماد به فولاد سازان و واگذار نمودن عنان بازار به این گروه توسط وزارت صمت نتیجه این چنینی را در بر خواهد داشت. در حال حاضر با سپردن مجدد عنان بازار به این گروه از تولیدکنندگان، مجددا نظاره گر رفتار بی رحمانه فولادسازان در مواجه با اتخاذ این رویه باشید.
حدود ۴ ماه ابتدایی سال بازار فولاد بدون متولی و رها و آکنده از رانت های بی حساب
- مرداد تا اواسط شهریور ماه :
افزایش سخت گیری ها و کنترل های شتاب زده و تمرد جسته و گریخته خصولتی ها و کلنجار با این گروه و دست و پنجه نرم کردن های بی حاصل و سرانجام تسلیم تلویحی …
- اواسط شهریور ماه تا امروز :
تا حدودی بازگشت کنترل و مدیریت ضمنی بازار به خصولتی ها با اهرم بورس کالا و باز بودن راه افزایشی قیمت پروفیل و میلگرد و سایر محصولات به واسطه سقف رقابتی بدون کنترل و بدون محدودیت؛ و بالا و بالا کردن های متوالی به اسم حذف رانت واسطه ها؛ در صورتی که این رانت همچنان وجود دارد و ظاهرا فقط سهامداران خصولتی ها از این رانت بی بهره بودند که حالا این ها هم با انتفاع به وجود آمده آرام گرفتند.
اکنون پس از ۶ ماه انفعال؛ سعی و خطا و بالاخره تمرد؛ مجددا به ابتدای خط رسیدیم؛ مصرف کننده نهایی مانده است و نوسانات بی رحمانه بازار و ماندگار شدن رانتی که کما فی سابق وجود داشته است و دیگر غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار هیچ …
به نظر می رسد که بنا بر تئوری مد نظر طرفداران اقتصاد آزاد خصولتی ها؛ تا مادامی که انحصار در تولید وجود داشته باشد؛ بنا بر شواهد موجود؛ رانت همچنان پایدار است؛ فقط با این وضعیت فعلی خصولتی ها سهم خود را بیشتر از گذشته دریافت می کنند.
در حال حاضر مکانیزمی که پس از ۶ ماه سعی و خطا؛ همانند یک شیر بی یال و دُم بر پیکر این بازار نقش بسته است؛ تلفیقی از قانون جنگل و شرایط بسته روزهای خاص است که نه می توان به فواید شتر بودن آن دلخوش بود نه نام مرغ بر آن نهاد؛ شترمرغ گاو پلنگی از آب درآمده است که فعلا به نظر می رسد هر کسی در تلاش است تا سهم بیشتری از این اوضاع آشفته را از آن خود نماید.
بازار با این اوصاف به سمت ناکجا آباد درحال حرکت است؛ و صد افسوس که افرادی که صادقانه در راه مهر به هموطن و شرایط خاص مملکت از تاخت و تازهای ناجوانمردانه خودداری نمودند؛ بیشترین ضربه اقتصادی را متحمل شده اند. در شرایط حاضر بایستی یا یک نظارت همه جانبه با تمام قدرت و اختیارات تام در این کشور؛ بدون ترس و نقطه ضعف و عقب نشینی در قبال مافیای اقتصادی کشور حاکم گردد؛ یا کلا بازار رها شود؛ مورد اول در کمتر از دو ماه دیدیم که عملی نشد که می ماند مورد دوم…
بازار فولاد، اما و اگر
دوستان قدیمی غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار تر به یاد دارند که در نوشتار ابتدای فروردین ۹۷ با استفاده از آمار ده سال گذشته و اعداد و ارقام و با توجه به نمودارهای اقتصادی ، سکه و ارز و مسکن و خودرو به این نتیجه رسیدیم که در ۱۰ سال گذشته این نمودارهای با شیب تقریبا یکسان تطابق نسبی داشته اند. بر این اساس ثابت شد که در ۱۰ سال گذشته با تلورانس ۵ درصد، قیمت داخلی هر کیلو میلگرد معادل ۵۰ سنت یا نصف قیمت دلار و یا آزاد بوده است.
بر این اساس و قبل از مرحله اخیر افزایش قیمت ارز به بالای ۱۰ هزار تومان ، و آغاز بحث کنترل دستوری قیمت محصولات فولادی اعم از قیمت پروفیل قوطی و میلگرد ، و ورود سازمان بازرسی و تعزیرات به بازار فولاد می توانستیم از این مدل کلی به عنوان شاخص استفاده کنیم.
دو مشکل اساسی بازار فولاد از مرداد ماه
اما بازار فولاد از مرداد ماه با دو مشکل بزرگ مواجه شد که ناقض این مدل کلی بود. اول بحث کنترل دستوری قیمت فولاد که بازار فولاد را به شدت سرکوب کرد و سبب رشد قیمت خصوصا در حوزه قیمت پروفیل و میلگرد گردید.
دوم؛ کاهش صادرات و سر ریز محموله های صادراتی به بازار داخل
حال با توجه به حل شدن موضوع کنترل دستوری و جابجایی احتمالی وزیر صمت و با توجه به افزایش شدید قیمت ارز ، از یکسو و از سوی دیگر ؛ حجم زیاد عرضه کارخانجات پروفیل و سایر محصولات به بازار داخل در عین عدم وجود مصرف داخلی هرگونه اظهار نظر و پیش بینی در مورد آینده بازار فولاد، سخت و پیچیده خواهد بود. از یک سو اهرم ارز و فشار تورم و در طرف مقابل افزایش تولید و کاهش مصرف. باید دید در شرایط بغرنج فعلی، بازار فولاد در عین رکود تابعی از تورم فراگیر و نمودار ارز خواهد بود و یا فشار عرضه مانع از افزایش جدی قیمت فرآورده های فولادی خواهد شد. معاملات دو هفته آتی بورس کالا پاسخگوی این سوالات خواهد بود.
افزایش های متوالی و بدون پشتوانه
در عین حالی که روز گذشته هیچ کدام از مبادی قادر به بارگیری نبودند به معنای غلبه فاز هیجان به واسطه افزایش نرخ ارز و طلا بر بازار است. شرایط بازار ارز شکننده و خطرناک است. توصیه به شما عزیزان این است که در شرایط حاضر با احتیاط معامله کنید.
تعلل کارخانجات پروفیل و میلگرد در اعلام قیمت
اعتصاب رانندگان و شرایط مبهم بازار فولاد و انتطار جهت روشن شدن عرضه های روز گذشته از دلائل این موضوع بوده است.
طبق شنیده ها سبدهای عرضه روز گذشته ۴۴۰ غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار تنی شده و هر سبد تیرآهن و میلگرد حدود ۱۰ درصد نرمال دارد.
متاسفانه در خصوص قیمت دلار در بازار آزاد آن چه که پیش تر هشدار داده شده بود در حال اتفاق است. کاری نکنیم که دلار 15 هزار تومانی نیز تبدیل به آرزو شود. ایجاد محدودیت برای صادرکنندگان به بهانه تنظیم بازار داخلی و ملزم کردن آنان به فروش در قیمت های دستوری در بازار ثانویه نمی تواند باعث کنترل قیمت دلار شود. تا زمانی که فعالین اقتصادی شاهد سردرگمی سیاست گذاران در عدم اجرای اصلاحات جدی اقتصادی و تصمیمات دستوری غلبه اهرم های افزایشی در بازار دلار باشند، دلار در بازار آزاد قابل کنترل نخواهد بود.
رشد نرخ شمش فولاد از سوی خصوصی ها
در معاملات روز دوشنبه دوم مهرماه جاری، شمش فولاد شاهد رشد قیمتی بین ۱۱۰ تا ۱۹۰ تومان در هر کیلو از سوی برخی از تولیدکنندگان بود. فعالان بازار، افزایش قیمت ارز، کمبود مواد اولیه تولید و اعتصاب برخی کامیون داران را از دلایل اصلی رشد قیمت شمش در بازار غیررسمی برشمردند. این روند نشان دهنده این است که در روزهای آتی شاهد رشد هرچه بیشتر قیمت پروفیل قوطی و میلگرد و … در بازار فولاد خواهیم بود.
دیدگاه شما