روش تعیین ارزش سهام و نحوه قیمت گذاری سهم شرکت‌ها
روش تعیین ارزش سهام و امر قیمت‌گذاری پایه در شرکت‌های سهامی صورت می‌پذیرد، به‌نوعی می‌تواند در سایر شرکت‌ها باشخصیت حقوقی مجزا از شخصیت حقوقی شرکت‌های سهامی با عناوینی قیمت پایه هر واحد سرمایه در شرکتی با مسئولیت محدود و قیمت هر واحد نسبت سرمایه در شرکت‌های نسبی و غیره انجام پذیرد، در این مبحث در ارتباط با تعیین قیمت پایه سهام در شرکت‌های سهامی مطلب ارائه خواهد شد و در مورد خصوصیات و ویژگی‌های سایر شرکت‌ها در مبحثی جداگانه در آینده صحبت به میان خواهد آمد.
این مقاله در ارتباط با روش‌های مختلف تعیین قیمت پایه سهام ارائه می‌گردد:
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اسمی سهام
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش‌های دفتری
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس بازار
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش جاری خالص دارائی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اقتصادی و ارزش ذاتی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش سودآوری
روش قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش اسمی سهام
ساده‌ترین روشی که برای تعیین قیمت پایه سهام در جامعه وجود دارد، روش قیمت‌گذاری و تعیین ارزش سهام بر اساس مبلغ اسمی سهام است، در این روش قیمت مندرج بر روی ورق سهم، ارزش سهام را نشان می‌دهد.
بدیهی است با حاصل‌ضرب تعداد سهام در مبلغ اسمی سهام، ارزش کل سهام واحد اقتصادی تعیین می‌گردد.
روش قیمت‌گذاری بر اساس ارزش‌های دفتری
در این روش حاصل ارقام منعکس در دفاتر و صورت‌های مالی شرکت، ملاک محاسبه ارزش سهام قرار می‌گیرد و درنتیجه قیمت پایه سهام از اختلاف حاصل دارائی‌ها و بدهی‌ها مبنای قیمت پایه سهام و تعیین ارزش سهام را تعیین می‌نماید.
البته باید توجه داشته باشید که روش دوم با روش اول اشتباه نشود، در روش اول همانطور که بیان شد، آنچه به‌عنوان ارزش سهم می‌تواند مطرح شود همان رقمی است که بر روی برگ سهم درج گردیده است، لذا ارزش سهام حاصل‌ضرب ارزش سهم در تعداد سهام آن واحد اقتصادی محاسبه می‌گردد.
روش قیمت‌گذاری بر اساس ارزش‌های دفتری
روش تعیین ارزش سهام بر اساس بازار
در این روش قیمت واگذاری و خریدوفروش سهام در بازار فعال یا قیمت‌های منعکس‌شده در تابلوی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمان انجام معامله ملاک عمل است.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی
در این روش با دریافت بودجه ۱۰ سال آتی شرکت، نسبت به ارزش‌های فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی شرکت و سپس نسبت به تعیین و اعلام قیمت پایه سهام، ارزش‌گذاری سهام صورت می‌پذیرد.
در این روش توجه لازم به نکاتی اساسی ذیل حائز اهمیت ویژه است:
- محاسبه و تعیین ارزش‌های فعلی جریان‌های نقدی آتی شرکت، در مورد دارائی‌های ثابت موجود در شرکت، در پایان سال دهم مبنای عمل است.
- نرخ اعمال‌شده در تعیین ارزش سهام فعلی جریان‌های نقدی آتی می‌بایست مشخص گردد، زیرا نرخ‌های مختلف تنزیل، موجب تغییرات قیمت پایه سهام را فراهم می‌آورد، دراین‌ارتباط معمولاً از نرخ تنزیل اوراق مشارکت دولتی و یا نرخ سپرده‌های ثابت بلندمدت بانک‌ها استفاده می‌شود.
- موضوع هزینه بازخرید خدمت کارکنان و همچنین مالیات عملکرد شرکت، می‌بایست موردتوجه قرار گیرد.
- موضوع خالص سرمایه در گردش و همچنین دارائی‌های ثابت خریداری‌شده طی دوره ۱۰ ساله مورد رسیدگی، می‌بایست موردتوجه قرار گیرد.
- این روش قیمت‌گذاری و تعیین ارزش سهام در جوامعی پاسخگو می‌باشد که اقتصاد شکوفا و اقتصادی با تورم یک‌رقمی و یا رشد معقولانه نرخ تورم سالانه و یا نرخ تورم صفر و یا نزدیک به صفر مواجه می‌باشد.
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش جاری خالص دارائی
- در این روش تعیین ارزش سهام، خالص دارائی‌های ثابت شرکت می‌بایستی توسط کارشناسان رسمی دادگستری در رشته‌های مختلف مورد ارزیابی قرارگرفته و این قیمت‌ها در مقابل ارزش‌های دفتری دارائی‌های ثابت شرکت مورد ارزیابی و مابه‌التفاوت این قیمت‌ها توسط کارشناس مالی تعیین گردد.
- بدهی و دارائی‌های جاری شرکت نیز می‌بایستی توسط کارشناسان مالی مورد ارزیابی قرار گیرد.
- ارقام موجودی مواد اولیه، کالای در جریان ساخت و کالای ساخته‌شده می‌بایست به ترتیب باارزش‌های جایگزین، بهای تمام‌شده و خالص ارزش بازیافتی تعیین گردد.
- سرمایه‌گذاری‌های شرکت می‌بایستی به شرح زیر مورد ارزیابی قرار گیرد: ( روش تعیین ارزش سهام )
الف) شرکت‌های بورسی معادل و برابر قیمت سهام در بازار فعال در زمان انجام معامله سهم می‌باشد، لذا تاریخ انجام معامله نزدیک به تاریخ ارزیابی موردنظر، ملاک تعیین قیمت می‌باشد.
ب) درصورتی‌که میزان سهام شرکت در شرکت سرمایه پذیر زیر ۵ درصد باشد، ارزش سرمایه‌گذاری بر اساس دفتری خالص دارائی‌های شرکت سرمایه پذیر تعیین می‌گردد.
ج) درصورتی‌که سرمایه شرکت سرمایه پذیر بین ۵ تا ۲۰ درصد باشد و شرکت اصلی دارای نفوذ غیرقابل ملاحظه باشد، قیمت از بازار غیررسمی و در صورت امکان به روش ارزش ویژه تعیین می‌گردد.
د) درصورتی‌که سرمایه شرکت سرمایه پذیر بین ۲۵ تا ۵۰ درصد باشد و شرکت دارای نفوذ غیرقابل ملاحظه باشد، به روش تعیین ارزش سهام ویژه می‌بایستی ارزش سرمایه‌گذاری تعیین گردد.
ه) درصورتی‌که میزان سرمایه شرکت سرمایه پذیر بیش از ۵۰ درصد باشد، شرکت مشمول تلفیق گردیده که می‌بایستی سرمایه‌گذاری به روش ارزش ویژه محاسبه گردد.
و) ارزش دارائی‌های پولی در این روش بر اساس ارزش دفتری است، مگر اینکه صحت اثبات این اقلام برای کارشناس محقق نباشد که در این زمینه می‌بایست نسبت به تعیین ارزش جاری آنها اقدام و مابه‌التفاوت در امر ارزیابی موردنظر قرار گیرد.
ز) کسری ذخیره حساب مطالبات مشکوک الوصول می‌بایست تعیین گردد و در امر تعیین ارزش سهام مور توجه قرار گیرد.
ح) بدهی‌های شرکت شامل مالیات عملکرد، مالیات کسورات تکلیفی، حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی و یا هرگونه بدهی احتمالی می‌بایست تعیین و در امر تعیین ارزش سهام لحاظ گردد.
ط) دریافت گزارش‌های حسابرسی عملکرد دوره‌های مالی قبل از ارزیابی می‌بایست موردتوجه قرارگرفته و نسبت به اعمال بندهای گزارش حسابرسی در صورت لزوم در امر تعیین ارزش سهام موردنظر قرار داده شود.
ی) درصورتی‌که گزارش تعیین ارزش سهام در نیمه دوم دوره مالی شرکت انجام پذیرد، دریافت گزارش حسابرسی میان‌دوره‌ای و اعمال نکات درج‌شده در این گزارش و همچنین با توجه به صورت‌های مالی دوره قبل از ارزیابی موردبازنگری قرار گیرد. باید توجه داشت که در فاصله تاریخ ارزیابی و تاریخ صورت‌های مالی قبل از ارزیابی می‌بایست سود و زیان مربوطه تعیین و در امر تعیین ارزش سهام موردتوجه قرار گیرد. این امر می‌تواند با توجه به روند سود سه سال قبل از ارزیابی و یا نرخ سود علی‌الحساب اوراق مشارکت دولتی تعیین گردد.
ک) لیست ارزیابی کارشناسان رسمی رشته‌های مختلف می‌بایست با لیست دارائی‌های ثابت شرکت طبق دفاتر شرکت مورد تطبیق و کنترل قرار داده شود.
ل) در این روش کارشناس مالی می‌بایستی اطمینان حاصل کند که کارشناسان رشته‌های مختلف درزمینه ارزیابی حق الامتیاز، حق الاختراع، حق لیسانس، حق رویالیتی و … . اقدام نموده و نظریه خود را در این زمینه در کارشناسی خود منظور نموده باشند. همچنین بایستی ارزش برندهای شرکت در ارزیابی آن شرکت موردبررسی قرار گیرد.
م) میزان مزایای پایان خدمت کارکنان در شرکت‌های فعال بر اساس قانون محاسبه و در تعیین ارزش سهام منظور خواهد گردد. شرکت‌ها معمولاً این رقم را معادل یک ماه آخرین حقوق و مزایای کارکنان محاسبه می‌کنند و در شرکت‌هایی که فرض تداوم فعالیت آنها زیر سؤال رفته و یا تعدادی از کارکنان آنها مازاد تشخیص داده‌شده باشند، حداقل معادل سه ماه آخرین حقوق دریافتی محاسبه و در حساب‌ها منظور می‌گردد.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
برخی از دست‌اندرکاران حرفه حسابداری و حسابرسی پیشنهاد می‌نمایند که معدل ۲ یا چند قیمت پایه سهام تعیین‌شده از سایر روش‌ها می‌تواند به‌عنوان یک روش قیمت پایه سهام تعیین گردد. در این زمینه معمولاً در شرکت‌های سود ده معدل قیمت پایه سهام تعیین‌شده به روش سودآوری و قیمت پایه سهام تعیین‌شده به روش ارزش‌های جاری به‌عنوان قیمت پایه سهام تعیین و اعلام می‌گردد.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اقتصادی و ارزش ذاتی
قیمت پایه سهام را می‌توان با توجه به ارزش ذاتی و ارزش اقتصادی تعیین و اعلام نمود. در این زمینه می‌بایست کارشناس مالی با توجه به وضعیت موجود شرکت در مقام مقایسه با شرکت‌های مشابه داخلی و خارجی (رقبا) شرکت را مورد ارزیابی قرار دهد. نقش شرکت در بازار داخلی و خارجی با توجه به میزان و تعداد تولیدات و همچنین وجود مدیریت کارآمد، وجود پرسنل متخصص و دارای دانش و مهارت‌های فنی می‌تواند در تعیین قیمت پایه سهام نقش عمده و اساسی داشته باشد.
وجود واحد حسابرسی داخلی یکپارچه در شرکت که اهداف زیر را در شرکت تدارک می‌بیند:
الف) coso (کمیسیون تردوی)
- اهداف عملیاتی: این اهداف مربوط به اثربخشی و کارایی عملیات سازمان (شرکت) است ازجمله اهداف مربوط به عملکرد عملیاتی و مالی و حفاظت از دارایی‌ها.
- اهداف گزارشگری: این اهداف مرتبط با گزارشگری داخلی و خارجی، مالی و غیرمالی می‌باشد.
- اهداف رعایتی: این اهداف مرتبط با پایبندی به قوانین و ضوابط ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ سازمان (شرکت) است.
ب)COBIT 5 (آیساکا)
- اهداف سازمانی (شرکتی) اهداف مربوط به فناوری اطلاعات
- اهداف توانمندسازی سازمان (شرکت)
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش سودآوری
- این روش در مورد شرکت‌هایی که میانگین سود موزون سه سال قبل از کسر مالیات، سه سال قبل از ارزیابی پس ازلحاظ کردن عوامل سود، دست‌کم معادل ۵ درصد ارزش خالص دارایی‌ها باشد قابل‌اجرا خواهد بود.
- با توجه به آنچه قبلاً گفته شد، در این روش شرکت می‌بایست در سه سال قبل از ارزیابی دارای سود باشد.
- در این روش تعیین ارزش سهام صورت‌های مالی سه دوره قبل از ارزیابی می‌بایست موردحسابرسی، حسابرس مستقل قرارگرفته باشد.
- در این روش ابتدا می‌بایست سود شرکت تعدیل گردیده و بعداً با توجه به سود تعدیل‌شده، ارزش سهام تعیین گردد و سپس قیمت به‌دست‌آمده با توجه به عوامل تعدیل‌کننده قیمت پایه سهام، ارزش تعیین سهام و اعلام گردد.
عوامل تعدیل‌کننده سود به شرح زیر می‌باشد
الف) درآمد و هزینه‌های استثنایی و غیرمترقبه طبق استانداردهای حسابداری
ب) کسری ذخایر مربوط به سه سال آخر مبنای تعیین سود طبق بندهای شرط گزارش حسابرس و رسیدگی کارشناس ارزیاب درصورتی‌که در گزارش حسابرسی به علت محدودیت و یا ابهام برای ذخایر رقم ارائه نشده باشد. لازم است کارشناس ارزیاب برآورد منطقی از کسری ذخایر در محاسبات خود منظور نماید. رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه و بعد از تاریخ گزارش حسابرس مستقل و قبل از صدور گزارش قیمت‌گذاری می‌بایستی موردتوجه قرار گیرد.
ج) درآمد و هزینه‌های غیرعملیاتی که در روال عادی فعالیت‌های مستمر شرکت واقع نشده است، نظیر سود و زیان حاصل از فروش دارایی‌های ثابت شرکت.
د) سایر عوامل تعدیل‌کننده ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ بر اساس گزارش حسابرسی و بازرس قانونی
ه) پس از اعمال مندرج در ردیف‌های (الف ب ج د) سود سنوات سوم، دوم و اول می‌بایستی در شاخص قیمت‌های عمده‌فروشی ضرب گردد.
و) قوانین، مقررات و ضوابط خاص دولتی که سود شرکت را تحت تأثیر قرار داده و در صورت واگذاری سهام تداوم نخواهد داشت و یا تغییر هرگونه حمایت و نمایندگی بخش دولتی می‌بایستی در ضریب وزنی ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ برای سالهای ۱ و ۲ و ۳ به ترتیب در اعداد ۳ و ۲ و ۱ ضرب گردیده و حاصل جمع آن بر عدد ۶ تقسیم گردد. حاصل به‌دست‌آمده می‌بایست بر نرخ بازده تقسیم گردد. این درصد شامل نرخ سود اوراق مشارکت دولتی به‌اضافه درصد نرخ ریسک می‌باشد.
عوامل تعدیل کننده قیمت سهام
عوامل تعدیل‌کننده قیمت سهام به شرح زیر می‌باشد
- افزایش سرمایه نقدی و غیر نقدی به‌غیراز افزایش سرمایه از محل مطالبات اشخاص و سهامداران در سال قیمت‌گذاری به سهام اضافه می‌شود.
- توزیع سود سهام در سال مورد ارزیابی و سال قبل از آن از قیمت سهام می‌بایست کسر گردد.
- کسری ذخایر مالیات برای سال‌هایی که برگ تشخیص قطعی صادر نشده است، می‌بایست محاسبه و از قیمت سهم کسر گردد.
- دارایی‌های بلااستفاده قبل از سال واگذاری که در تعیین سود اثر نداشته و همچنین ارزش بازیافتنی موجودی کالای نایاب می‌بایستی به قیمت سهم اضافه شود.
- ارزش طرح توسعه و تکمیل شامل طرح‌های نیمه‌تمام و یا آماده بهره‌برداری که تا پایان سال قبل از واگذاری به مرحله بهره‌برداری نرسیده باشد، حسب مورد می‌بایست طبق یکی از روش‌های زیر محاسبه و به قیمت سهام اضافه گردد.
- ارزش جایگزینی
- ارزش خالص بازیافتی
- ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی ناشی از اجرای طرح
- بهای تمام‌شده طرح که طبق استانداردهای حسابداری تعیین‌شده است
تبصره ۱: ارزش طرح‌های توسعه که کمتر از سی ماه از تاریخ بهره‌برداری آنها گذشته است، نسبت به پایان سال آخر قبل از سال قیمت‌گذاری به قیمت سهام می‌بایست اضافه گردد.
تبصره ۲: ارزش دارایی‌های سرمایه‌ای ایجادشده از محل منابع بودجه عمومی دولت به قیمت سهم اضافه نمی‌شود.
۶- سپرده‌های سرمایه‌گذاری، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌ها که در سال قبل از سال قیمت‌گذاری از محل افزایش سرمایه و از محل آورده نقدی صاحبان سهام ایجادشده، به قیمت سهام اضافه و سود آنها می‌بایستی به‌عنوان تعدیل سود از سود کسر گردد.
۷- برای دوره بین تاریخ آخرین سال و تاریخ قیمت‌گذاری سهام می‌بایستی سود و زیان بر مبنای سود علی‌الحساب اوراق مشارکت دولتی تعیین و به قیمت سهام اضافه گردد.
۸- درصورتی‌که سهام به‌صورت بلوک و یکجا واگذار گردد، می‌توان تا میزان ۳۰ درصد به‌عنوان ارزش مزیت مدیریتی به قیمت سهام اضافه نمود.
بررسی مفاهیم اولیه اوراق قرضه و همبستگی آن در بازار رمزارزها
در این مقاله سعی داریم نگاهی کلی به مفاهیم اولیه اوراق قرضه و انواع اوراق خزانه‌داری آمریکا کنیم و همبستگی آن را با احساس سرمایه‌گذاران، بازارهای سهام، رمزارزها و بخصوص ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ بیت‌کوین بررسی کنیم.
اوراق خزانه‌داری
اوراق خزانه‌داری 10 ساله اوراق قرضه‌ای است که سود را به علاوه بازپرداخت پول قرض گرفته شده در یک دهه تضمین می‌کند. اوراق خزانه‌داری 10 ساله تنها یکی از معدود اوراق بهاداری است که توسط دولت ایالات متحده منتشر شده است. موارد دیگر عبارتند از:
اسناد خزانه، که به عنوان " T-bills" نیز شناخته می‌شوند، اوراق بهادار کوتاه مدت هستند و سررسید آنها از چند روز تا 52 هفته متغیر است. اسناد خزانه با تخفیف به ارزش اسمی آنها فروخته می شود، به این معنی که با بازپرداخت کامل و بدون تخفیف، بازدهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
سند بهادار خزانه ، که به " T-notes" نیز معروف است، با سررسید دو، سه، پنج، هفت و 10 ساله منتشر می شود. دولت هر شش ماه بهره پرداخت می‌کند و ارزش اسمی خود را در سررسید باز می‌گرداند.
اوراق خزانه ، که به " T-bonds" نیز معروف است، طولانی‌ترین اوراق بهادار دولتی هستند که به مدت 20 و 30 سال منتشر می‌شوند. دولت هر شش ماه بهره پرداخت می‌کند و ارزش اسمی خود را در سررسید باز می‌گرداند.
بازده (سود) اوراق قرضه
بازده اوراق 10 ساله نرخ فعلی است که اگر خزانه‌داری امروز آنها را خریداری می‌کرد، به خریداران پرداخت می‌شود.
تغییرات در بازده 10 ساله خزانه‌داری اطلاعات زیادی در مورد چشم‌انداز اقتصادی و احساسات بازار جهانی به ما می‌دهد، سرمایه‌گذاران حرفه ای الگوهای بازده خزانه‌داری 10 ساله را تجزیه و تحلیل کرده و پیش‌بینی‌هایی در مورد نحوه حرکت بازدهی در طول زمان ارایه می دهند. کاهش در بازده خزانه‌داری 10 ساله عموما نشان دهنده احتیاط در مورد شرایط اقتصادی جهانی است.
اجازه دهید نگاهی دقیق‌تر به بازده خزانه‌داری 10 ساله در سال 2016 بیندازیم. 5 ژوئیه 2016، پس از پایان همه‌پرسی که در آن شهروندان بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند. این زلزله سیاسی بازارهای سراسر جهان را لرزاند، به همین دلیل بازده 10 ساله کاهش یافت.
توجه داشته باشید که بازده خزانه‌داری 10 ساله برای سال‌ها بسیار بالاتر از پایین‌ترین سطح خود در ژوییه 2016 ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ باقی ماند تا زمانی که همه‌گیری کووید-19 در سال 2020 آغاز شد. در 9 مارس 2020، بازده خزانه‌داری 10 ساله به پایین‌ترین سطح خود تا 0.54% رسید. سرمایه‌گذاران وحشت‌زده شدند و بازارهای جهانی با شیوع همه گیری دچار هرج و مرج شد.
چرا سود اوراق خزانه 10 ساله مهم است؟
بازده 10 ساله اوراق خزانه‌داری به عنوان یک معیار اقتصادی حیاتی عمل می‌کند و بر بسیاری دیگر از نرخ‌های بهره تأثیر می‌گذارد. وقتی بازده 10 ساله افزایش یابد، نرخ وام مسکن و سایر نرخ‌های استقراض نیز افزایش می‌یابد. هنگامی که بازده ده ساله کاهش می‌یابد و نرخ وام مسکن کاهش یافت، بازار مسکن تقویت می‌شود که به نوبه خود بر رشد اقتصادی و اقتصاد تاثیر مثبت می‌گذارد.
رابطه بازده خزانه‌داری با سهام‌ها
رشد ناگهانی در اوراق 10 ساله از زیر 1 درصد در پایان سال 2020 به بالاترین سطح 1.77 درصد در پایان ماه مارس بازار سهام را متزلزل کرد. سرمایه‌گذاران می‌ترسیدند که نرخ بهره همچنان بالا برود و دلارهای سرمایه‌گذاری را در سهام بی‌ارزش کند.
از آنجا که اوراق بهادار خزانه‌داری امریکا توسط دولت ایالات متحده پشتیبانی می‌شود، نسبت به سهام به عنوان سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری در شرایط آشفته اقتصادی تلقی می‌شود.
این اوراق همچنین نشان دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران است. خزانه‌داری ایالات متحده اوراق قرضه را از طریق حراج می‌فروشد و بازدهی آن طی یک فرآیند مناقصه تعیین می‌شود. وقتی اعتماد به نفس بالا باشد، قیمت‌های 10 ساله کاهش و بازدهی افزایش می‌یابد. این امر به این دلیل است که سرمایه‌گذاران احساس می‌کنند که می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های با بازدهی بیشتر را در جاهای دیگر پیدا کنند و احساس نمی‌کنند که نیاز به انجام این کار امن دارند.
اما وقتی اعتماد پایین است، قیمت اوراق قرضه افزایش و بازدهی کاهش می‌یابد، زیرا تقاضای بیشتری برای این سرمایه‌گذاری مطمئن وجود دارد. این عامل اطمینان در خارج از ایالات متحده نیز احساس می‌شود. شرایط ژئوپلیتیک سایر کشورها می‌تواند بر قیمت اوراق قرضه دولت ایالات متحده تأثیر بگذارد، زیرا ایالات متحده به عنوان پناهگاه امن سرمایه شناخته می‌شود. این موارد می تواند قیمت اوراق قرضه دولتی ایالات متحده را با افزایش تقاضا، افزایش دهد و در نتیجه بازدهی (سود) را کاهش دهد.
بررسی همبستگی اوراق قرضه و بازار رمزارزها
بیت کوین و سایررمزارزها در سال های اخیر برای فرار از تورم مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. این بازار در زمان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران جذاب خواهد بود. در حال حاضر با مقایسه بازدهی اوراق دو ساله و ده ساله می توان به این نتیجه رسید که سیاست دولت آمریکا، گسترش فضای کسب و کارها و رونق اقتصادی است (که می تواند منجر به تورم هم شود). با توجه به احتمال تصویب لایحه زیرساخت (تزریق حداقل 1 تریلیون دلار) پیش‌بینی احتمال افزایش تورم در ماه‌های آتی بالاست همچنین گسترش واکسیناسیون ترس اقتصادی را کاهش داده است در نتیجه سرمایه‌گذاران ریسک پذیر می‌توانند سری به بازار رمزارزها بزنند!
همانطور که در چارت مقایسه هفتگی بیت کوین و نرخ اوراق قرضه 10 ساله (خط آبی روشن) مشاهده می‌کنیم، با افزایش قیمت اوراق (ترس در بازارهای جهانی و پناه به سرمایه‌گذاری با ریسک کم) قیمت بیت کوین با کاهش مواجه شده است و بالعکس. اوج این همبستگی منفی را می توان در اعلام پاندمی جهانی کرونا دید، جایی که قیمت اوراق قرضه رکورد قیمتی جدیدی زد و قیمت بیت‌کوین به زیر 4 هزار دلار رسید!
در این بازه ترس در همه بازارهای جهانی مشهود و اوج خرید اوراق قرضه بود. با کاهش ترس سرمایه‌گذاران از عواقب بیماری کرونا و کار بر روی واکسن‌ها، نرخ اوراق به مرور کمتر شد و بازارها رونق گرفتند که بیت‌کوین در همین بازه رشد بی‌نظیر خود را شروع کرد.
در ماه می 2021 اعلام رسمی گونه جدید موسوم به دلتا مجدد ترس را در بازارهای جهانی افزایش داد، در همین بازه بیت‌کوین که مستعد اصلاح قیمتی هم بود از قیمت 60 هزار دلار تا 29 هزار با کاهش 50 درصدی مواجه شد! داستان مجدد تکرار شد و بعد از امکان موفقیت‌آمیز بودن واکسن‌ها در برابر این گونه جهش یافته مجدد نرخ اوراق قرضه هم کاهش پیدا کرد و سرمایه‌گذاری ریسک پذیر افزایش یافت و بیت‌کوین از 30 هزار دلار تا 52 هزار دلار رسید.
می‌توان نتیجه‌گیری کرد که یک همبستگی معکوس بین بازارهای سهام و رمزارزها با اوراق قرضه بلند مدت وجود دارد. پس توجه شما به اخبار مرتبط با سیاست های اقتصادی کشورها به خصوص آمریکا می تواند به شما نشانه هایی از روند فکری سرمایه‌گذاران کلان بدهد.
برای پیش بینی از آینده بازارها باید شاخص های کلان اقتصادی و روانی سرمایه‌گذاران را بررسی کرد و اینکار صرفا با کشیدن خط ترند، موج شماری و. میسر نیست!
برای تمرین این موضوع، بررسی تصمیمات دولت و خزانه‌داری امریکا نسبت به تعیین بازده اوراق، نحوه برخورد با نقدینگی در بازار و تورم در ماه های آتی می‌تواند جذاب باشد!
منابع:
برای خواندن مطالب بیشتر از این نویسنده: توییتر / سینا
بازدهی اوراق قرضه (bond Yield) چیست؟
بازدهی اوراق قرضه یا Bond yields، نرخ بهره‌ای است که به اوراق قرضه به عنوان نسبتی از قیمت پرداخت شده برای اوراق داده می‌شود. سرمایه گذاران با توجه به قیمت‌ها، پرداخت‌ها و زمان انقضای اوراق، بازدهی اوراق قرضه را محاسبه می‌کنند.
هر اوراقی بازدهی دارد و بازده اوراق یکی از رایج‌ترین موضوعات مورد بحث در بازارهای مالی است. با این حال، برای درک اینکه بازده اوراق قرضه چه مفهومی دارد، ابتدا باید معنای اوراق قرضه را درک کرد.
اساسا اوراق قرضه ثابت می‌کند افرادی که از یک وام دهنده پول قرض کردهاند، آن مقدار پول را در یک دوره مشخص دریافت خواهند کرد. به عبارت دیگر، شخصی که مایل است از شخص دیگری وام بگیرد، ممکن است بخواهد اوراق قرضه صادر کند. هنگامی که می‌خواهید یک اوراق قرضه را جهت سرمایه گذاری بخرید، اساساً به ارائه دهنده یا صادر کننده اوراق قرضه وام می‌دهید. در این مقاله بیشتر به بررسی مفهوم اوراق قرضه و بازدهی آن خواهیم پرداخت.
مفهوم بازدهی اوراق قرضه با بررسی یک مثال
بیایید الکس را در نظر بگیریم. الکس می‌خواهد اوراق قرضه را از خزانه داری ایالات متحده، خریداری کند. البته، الکس می‌تواند این تکه کاغذ را از شخص دیگری نیز خریداری کند؛ اما در این مثال اوراق قرضه از خود خزانه داری ایالات متحده خریداری شده است.
الکس اوراق قرضه‌ای را خریداری کرده که سالانه 1000 دلار به او پرداخت می‌کند، او این اوراق را به قیمت 950 دلار خریداری کرده است. الکس 950 دلار را تحویل می‌دهد و دولت در ازای آن تضمین پرداخت را به او می‌دهد.
بعد از گذشت یکسال، الکس این کاغذ را در اختیار دارد؛ مرحله بعدی چیست؟
فرض کنید این اوراق قرضه می‌گوید که «صاحب این اوراق 1000 دلار دریافت می‌کند». در پایان دوره، دولت ایالات متحده باید 1000 دلار به الکس پس دهد. وقتی یک قدم به عقب برمی‌دارید و در نظر می‌گیرید که چگونه پول بین افراد دست به دست شده است، احتمالا متوجه دو مورد خواهید شد:
- الکس به دولت 950 دلار قرض داده است.
- پس از گذشت یک سال، الکس 1000 دلار دریافت کرده است.
بیایید بررسی کنیم الکس در این شرایط چه میزان سود دریافت کرده است.
همانطور که مشاهده می‌کنید، الکس 100 درصد پول خود را قرض داد و در ازای آن 105.3 درصد دریافت کرد.
5.3% = (1000 – 950)/ 950
حال شرایطی را تصور کنید که بسیاری از مردم می‌خواهند این اوراق بهادار دولتی را بخرند، در نتیجه این موضوع قیمت آن بالا می‌رود. تقاضا در این شرایط بالا بوده و قیمت را نیز بالا می‌برد.
به جای 950 دلار، تصور کنید که اکنون قیمت آن 980 دلار است. در این شرایط، الکس پس از گذشت یک سال، 1000 دلار دریافت خواهد کرد که ارزش ظاهری آن است. اگر در ابتدا به جای 950 دلار، 980 دلار پرداخت کرده باشد، پس از یک سال، زمانی که 1000 دلار را پس بگیرد:
2.04% = (1000 – 980)/ 980
در این شرایط، الکس 980 دلار قرض داده وپس از یک سال 1000 دلار دریافت کرده است؛ سود سالانه او 2.04 درصد بوده است. تغییرات نرخ بازده اوراق قرضه همگی به دلیل عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد.
عملکرد بازدهی اوراق قرضه به چه صورت است؟
در این بخش رابطه بین نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه را بررسی می‌کنیم. نکته مهم این است که اوراق قرضه یک اوراق بهادار با بهره ثابت است. اوراق بهادار با سود ثابت زمانی است که دولت اوراق قرضه‌ای منتشر می‌کند که معمولاً توسط بانک مرکزی یک کشور به بازارهای مالی فروخته می‌شود.
خود اوراق قرضه سالانه مبلغ ثابتی بهره می‌پردازد که به عنوان کوپن روی اوراق شناخته می‌شود. این کوپن‌ها را می‌توان با هر ارزی، دلار، پوند، یورو و غیره، پرداخت کرد. با این حال، مهم ترین جنبه اوراق قرضه ثابت بودن این مبلغ است.
بازده اوراق متفاوت است و ممکن است از لحظه‌ای به لحظه دیگر تغییر کند. بهترین راه برای بررسی بازده اوراق قرضه دولتی در نظر گرفتن آن به عنوان نرخ بهره اوراق قرضه است.
بازده اوراق قرضه با بهره ثابت ارتباط عکسی با قیمت بازار اوراق قرضه دارد. هنگامی که قیمت اوراق قرضه بالا می رود، بازده اوراق کاهش می‌یابد. زمانی که قیمت اوراق قرضه پایین بیاید، بازدهی افزایش می یابد.
بازده اوراق قرضه چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ کوپن
نرخ کوپن به عنوان درصدی از ارزش ظاهری اوراق، نشانه خوبی از سودآوری اوراق برای سرمایه گذار است. در واقع، نرخ کوپن، نرخ بهره‌ای است که به اوراق پرداخت می‌شود و بسته به زمان انتشار اوراق تا زمان انقضای آن متفاوت است.
برای مثال، در اوراق قرضه‌ای با ارزش ظاهری 5000 دلار و نرخ کوپن 5 درصد؛ مجموع پرداخت کوپن سالانه 250 دلار در سال خواهد بود.
250 = ($5,000/100) × 5
بنابراین نرخ کوپن به صورت زیر محاسبه می‌شود:
نرخ کوپن = پرداخت سالانه کوپن / ارزش ظاهری
عملکرد فعلی
چیزی که مثال قبلی نشان می‌دهد اساساً بازده فعلی است. برای استاندارد کردن این مثال، می‌توان مشاهده کرد که محاسبه به این صورت است:
بازده فعلی = پرداخت سالانه کوپن / قیمت اوراق قرضه
به عبارت دیگر، بازده فعلی نشان می‌دهد که سرمایه گذار یا وام دهنده در صورت خرید اوراق قرضه و نگهداری آن به مدت یک سال، چه درآمدی به دست خواهد آورد.
در مثالی که پیش از این بررسی کردیم یه مورد مهم نادیده گرفته شد. بسیاری از اوراق قرضه شامل پرداخت کوپن هستند. همانطور که قبلا ذکر شد، اینها پرداخت‌های دوره‌ای ثابت هستند.
مثالی را در نظر بگیرید که در آن کریس می‌خواهد اوراق قرضه 1000 دلاری را با پرداخت کوپن سالانه 100 دلار خریداری کند. سپس 100 دلار را بر کل قیمت اوراق قرضه یعنی 1000 دلار تقسیم کرده و متوجه می‌شود که بازده فعلی او 10 درصد است.
با این حال، قیمت اوراق به دلیل شرایط بازار، چه از نظر مالی چه اقتصادی، دائماً در حال تغییر است. در نتیجه کریس نمی‌داند بازده واقعی او چقدر خواهد بود، زیرا ممکن است قیمت‌ها بالا و پایین شود. بازده واقعی در این مورد، به مدت زمانی که او اوراق قرضه را نگه داشته و قیمت آنها در هنگام فروش مجدد بستگی دارد.
نرخ بازده تا سررسید (YTM)
نرخ بازده تا سررسید، میانگین سالانه بازدهی اوراق قرضه‌ای است که سرمایه گذار، تا موعد پرداخت، آنها را نگه می‌دارد. بازده اوراق قرضه تا سررسید به عنوان یک نرخ سالانه نمایش داده می‌شود و مورد بحث قرار می‌گیرد و ارزش تمام پرداخت‌های کوپن آتی اوراق را با ارزش لحظه‌ای محاسبه می‌کند.
معادله استفاده شده برای این کار به صورت زیر است:
بازده تا سررسید = (c + [FV-P]/T)/ ([FV-P]/2)
- C = پرداخت کوپن در هر دوره
- FV = ارزش اسمی
- P = قیمت فعلی پرداخت شده برای اوراق قرضه
- T = زمان تا رسیدن اوراق قرضه
بازده سالانه موثر (EAT)
نکته این است که کوپن‌های زیادی در هر دوره پرداخت می‌شود و این کوپن‌ها اغلب هر شش ماه یکبار هستند. سرمایه‌گذارانی که اوراق قرضه را برای دوره‌های طولانی‌تری نگه می‌دارند ممکن است بخواهند بازده واقعی آنها در سال را بدانند. در مورد دو دوره پرداخت در سال، بازده سالانه موثر به صورت زیر محاسبه می‌شود:
بازده سالانه موثر= ( 1 + [ (بازده تا سررسید) / دوره‌ها ]) ^ دوره‌ها – 1
انواع ارزش سهام در بازار بورس
شاید انواع ارزش سهام در بازار بورس را شنیده باشید. ممکن است عباراتی مثل ارزش اسمی سهام، ارزش دفتری ، ارزش ذاتی و … به گوش شما خورده باشد. به نظر شما این ارزش‌ها چه تفاوتی با هم دارند؟! برای انجام معاملات سهام دانستن کدام یک از اینها لازم است؟! یا چند نوع قیمت یا همان ارزش سهام داریم؟
ارزش دفتری
ارزشی که بر روی ترازنامه ثبت می باشد اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان‌دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا به تعبیر دقیق‌تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.
ارزش ذاتی
یکی انواع ارزش سهام در بازار بورس ارزش ذاتی است. در یک تعریف ساده، ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند. طبیعتا اگر از دید سرمایه‌گذاران، ارزش ذاتی یک سهم بالاتر از ارزش بازار آن سهم باشد، گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود، اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش بازار آن باشد، سهم مذکور گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری به شمار نمی‌رود.
ارزش ذاتی یکی از پارامترهای کلیدی در تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) محسوب می‌شود و تحلیلگر ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ با محاسبه ارزش ذاتی و مقایسه آن با ارزش بازاری، در مورد خرید، فروش یا نگهداری سهم تصمیم‌گیری می‌کند.
ارزش اسمی
ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن قیمت انجام می‌شود. ارزش اسمی هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، ۱۰۰ تومان(یک هزار ریال) است. مبلغ ارزش اسمی، بر روی برگه‌های سهام درج می‌شود.
ارزش بازار
قیمت فروش سهام در بازار است، این ارزش را عرضه و تقاضا مشخص می کند.
قیمت اسمی و ارزش بازاری سهم چه تفاوتی با هم دارند؟
ارزش بازار به عنوان مفهومی جهت ارزیابی اندازه یک شرکت و همین طور ریسک متحمل شده بر سهامدار شناخته می‌شود. در حالی که قیمت اسمی مانند یک قیمت ثابت که روی برگه سهم درج شده شناخته می‌شود و اهمیت آن در ارتباط با سایر انواع ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ قیمت مشخص می‌گردد. در واقع قیمت اسمی به تنهایی نمی‌تواند عامل مهم و کاربردی برای شناخت یک شرکت و ارزیابی آن باشد ولی ارزش بازار می‌تواند اطلاعاتی را راجع به شرکت به ما بدهد که در کنار سایر عوامل به دید جامع‌تری برای سرمایه گذاری برسیم. قیمت اسمی در مقایسه با قیمت بازاری سهم می‌تواند ارزندگی سهم را به ما نشان دهد، ولی ارزش بازار، هم قیمت و هم تعداد سهم را در دل خود دارد. به بیان دیگر، قیمت اسمی، می‌تواند جزو کوچک‌تری از ارزش بازار سهم باشد. در نهایت می‌توان گفت، این دو مفهوم، بخش کوچکی از شناخت سهام یک شرکت هستند و به منظور بررسی دقیق‌تر سهام یک شرکت نیاز به دانستن مفاهیم دیگری نیز داریم.
فوری|فروش فوق العاده ایران خودرو؛شرایط و قیمت جذاب
مرحله پنجم فروش فوق العاده ایران خودرو در آبان ماه آغاز شد.فروش فوری ایران خودرو دارای شرایط خاصی است.فروش فوری ایران خودرو از طریق سامانه اختصاصی ایران خودرو به نشانی www.ikco.ir صورت خواهدگرفت. فروش فوری ایران خودرو با خودروهای محبوب انجام می شود. اما تارا محصول مشهور شرکت ایران خودرو بزودی بدون قرعه کشی فروخته خواهد شد.
شرایط طرح فروش فوری ایران خودرو ویژه آبان 1401 اعلام شد.
دور جدید فروش فوری محصولات ایران خودرو از پنجشنبه به مدت 4 روز آغاز خواهد شد.
این بخشنامه از تاریخ 1401/08/19 به مدت 4 روز فعال است
شرایط طرح فروش فوری ایران خودرو ویژه آبان 1401
سود ۱۱۰میلیونی برای برندگان قرعه کشی!
طبق قانون موردنظر، ۱۰درصد از فروش خودروسازان باید به خروج و جایگزینی مدل‌های فرسوده اختصاص پیدا کند و بر این اساس، مالکان این ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ خودروها از شانس بالاتری نسبت به مشتریان برخوردار هستند. این در حالی است که با توجه به قوانین مربوط به اسقاط، این طرح برای بسیاری از مالکان خودروهای فرسوده از جذابیت لازم برخوردار نیست و در عوض، واسطه‌گران و دلالان را جذب کرده است.
متقاضیان شرکت در طرح اسقاط و جایگزینی خودروهای فرسوده، در صورت برنده شدن در قرعه‌کشی، باید ظرف مدتی معین نسبت به از رده خارج کردن خودروی خود اقدام کنند. در واقع تحویل خودروی ثبت‌نامی به آنهایی که در طرح موردنظر برنده شده‌اند، منوط به ارائه گواهی اسقاط است و در غیر این صورت، خودرویی تحویل نخواهد شد. تا این‌جای کار روالی طبیعی به حساب می‌آید، منتها مساله اینجاست که در ازای اسقاط خودروی فرسوده، پولی به مالکان آنها پرداخت نخواهد شد.
به عبارت بهتر، مالکان خودروی فرسوده در عوض امتیازی که نصیب آنها شده (افزایش شانس برنده شدن در قرعه‌کشی)، عملا خودروی خود را باید رایگان در اختیار مراکز اسقاط قرار دهند. این در حالی است که آنها برای پرداخت پول خودروی ثبت‌نامی، روی فروش خودروی فرسوده خود حساب باز کردهاند و وقتی قرار نباشد از این بابت پولی دریافت نکنند، خیلی‌ها انگیزه لازم را برای شرکت در این طرح نخواهند داشت. هرچند ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ با در نظر گرفتن اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروی نو و قیمت پایین خودروی فرسوده، برنده شدن در این طرح باز هم به نفع مشتریان است، اما این موضوع به اندازه کافی برای مصرف‌کنندگان واقعی که با کمبود نقدینگی مواجه‌اند و نمی‌خواهند خودروی فرسوده‌شان را رایگان اسقاط کنند، جذابیت کافی ندارد.
از آن سو اما طرح خودروهای فرسوده برای واسطه‌گران و دلالان جذاب است، زیرا با وجود اینکه بابت اسقاط خودروی فرسوده پولی در کار نیست، باز هم به دلیل وجود اختلاف قیمت کارخانه و بازار خوردوی نو، طرح موردنظر جذابیت لازم را برای آنها دارد. از همین رو هیچ بعید نیست بخشی از ثبت‌نام‌های طرح اسقاط، به واسطه اجاره کارت ملی مالکان خودروهای فرسوده انجام شده باشد. به عنوان مثال، اگر قیمت یک پژو آر دی فرسوده را ۴۰میلیون تومان در نظر بگیریم، مالک این خودرو اگر در طرح اسقاط برنده پژوپارس شود، عملا از ناحیه اختلاف قیمت کارخانه و بازار این خودرو حدود ۱۵۰میلیون تومان سود خواهد کرد. با کسر ۴۰میلیون تومان ارزش خودرو که نصیب وی نمی‌شود، فرد برنده باز هم ۱۱۰میلیون تومان سود خواهد کرد. با این حساب، طرح اسقاط و جایگزینی فرسوده‌ها در فروش خودروسازان، نوعی رانت را در دل ارزش اسمی چه ارتباطی با قیمت دارد؟ خود جای داده که به نظر می‌رسد با توجه به تاثیر آن روی از رده خارج کردن فرسوده‌ها، سیاستگذار چشم خود را بر آن بسته است.
آغاز فروش بورسی و آزاد پاییزه ایران خودرو
امیدنامه پذیرش دو خودروی سواری پژو ۲۰۷ و تارا تولیدی شرکت ایران خودرو در سایت رسمی بورس کالای ایران قرار گرفت.
امیدنامه پذیرش دو خودروی سواری پژو ۲۰۷ و تارا تولیدی شرکت ایران خودرو در سایت رسمی بورس کالای ایران قرار گرفت. در امیدنامه خودروی پژو ۲۰۷ آمده است، حداقل درصد عرضه در بورس کالا، ۱۰۰ درصد تولید سالانه (پس از کسر فروش خارج از بورس کالا: شامل طرح ویژه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و طرح جایگزینی خودروهای فرسوده) معادل ۵۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه تعیین شده است. تولید واقعی (برابر با ظرفیت اسمی) سالانه پژو ۲۰۷ معادل ۱۰۵ هزار دستگاه است. در امیدنامه خودروی تارا آمده است، حداقل درصد عرضه در بورس کالا، ۱۰۰ درصد تولید سالانه (پس از کسر فروش خارج از بورس کالا: شامل طرح ویژه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و طرح جایگزینی خودروهای فرسوده) معادل ۳۳ هزار و ۵۰۰ دستگاه تعیین شده است. تولید واقعی (برابر با ظرفیت اسمی) سالانه تارا معادل ۶۷ هزار دستگاه است./ خراسان
چندی پیش و در پی لغو فروش خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و فروش بدون قرعه کشی از سوی شرکت سایپا، شرکت ایران خودرو هفته گذشته به تنهایی اقدام به برگزاری قرعه کشی با عرضه ۳۹ هزار دستگاه خودرو کرد.
بررسی وضعیت استقبال از قرعه کشی این شرکت نشان می‌دهد که برای ۳۹ هزار دستگاه خودروی عرضه شده که ۲۵ هزار دستگاه به صورت فروش فروش فوق‌العاده (با موعد تحویل حداکثر ۹۰ روزه) و ۱۴ هزار دستگاه به صورت طرح پیش فروش (با موعد تحویل حداکثر ۱۲ ماهه) بوده، ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر شرکت کردهاند و نکته قابل تأمل آنکه بیشترین تقاضا برای خودروی پژو پارس سال با ۲ میلیون و ۵۶ هزار و ۵۳۱ متقاضی به ثبت رسیده است.
این وضعیت در حالی رقم خورده که وزارت صمت با راه اندازی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به دنبال ساماندهی ثبت نام کنندگان برای شرکت در قرعه کشی‌ها بود اما می‌بینیم که باز هم ۶.۵ میلیون نفر برای دریافت تنها ۳۹ هزار دستگاه خودرو در قرعه کشی ثبت نام کردهاند.
سود ۱۶۴ میلیونی مشتریان خودروی پرفروش ایران خودرو
در قرعه کشی اخیر یکی از خودروسازان که ۳۹ هزار خودرو عرضه شد ۶.۵ میلیون نفر ثبت نام کردند؛ مساله ای که نشان می دهد این حوزه همچون سالهای گذشته از کمبود خودرو و اثرپذیری از دلار رنج می برد.
چندی پیش و در پی لغو فروش خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و فروش بدون قرعه کشی از سوی شرکت سایپا، شرکت ایران خودرو هفته گذشته به تنهایی اقدام به برگزاری قرعه کشی با عرضه ۳۹ هزار دستگاه خودرو کرد.
بررسی وضعیت استقبال از قرعه کشی این شرکت نشان می‌دهد که برای ۳۹ هزار دستگاه خودروی عرضه شده که ۲۵ هزار دستگاه به صورت فروش فروش فوق‌العاده (با موعد تحویل حداکثر ۹۰ روزه) و ۱۴ هزار دستگاه به صورت طرح پیش فروش (با موعد تحویل حداکثر ۱۲ ماهه) بوده، ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر شرکت کردهاند و نکته قابل تأمل آنکه بیشترین تقاضا برای خودروی پژو پارس سال با ۲ میلیون و ۵۶ هزار و ۵۳۱ متقاضی به ثبت رسیده است.
این وضعیت در حالی رقم خورده که وزارت صمت با راه اندازی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به دنبال ساماندهی ثبت نام کنندگان برای شرکت در قرعه کشی‌ها بود اما می‌بینیم که باز هم ۶.۵ میلیون نفر برای دریافت تنها ۳۹ هزار دستگاه خودرو در قرعه کشی ثبت نام کردهاند
دو علت اصلی هجوم متقاضیان برای شرکت در قرعه کشی‌ها
بر این اساس، وضعیت قیمت‌ها در بازار آزاد و کاهش قدرت خرید مردم را از جمله دلایل اصلی بروز این اتفاق می‌توان برشمرد؛ چرا که به عنوان نمونه همین خودروی پژو پارس سال که بیشترین تقاضای خرید را داشته در کارخانه حدود ۱۶۶ میلیون تومان است اما در بازار ۳۳۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.
یعنی یک گپ قیمتی ۱۶۴ میلیون تومانی در مورد این خودرو وجود دارد که هم انگیزه خریدارانی که قدرت خرید پایینی دارند را بالا می‌برد و هم برای دلالان طعمه خوبی به شمار می‌رود.
همچنین باید اشاره شود که با توجه به کاهش ارزش پول ملی، خودرو تبدیل به یک محصول سرمایه‌ای شده و اغلب ثبت نام کنندگان به دنبال حفظ ارزش دارایی خود از طریق تبدیل پول به کالا هستند.
«دلار» همچنان عامل اصلی نوسان قیمت‌ها در بازار
در این بین در مورد اینکه چرا بازار خودرو به این حال و روز افتاده است باید اشاره کرد که قیمت دلار به عنوان اهرم اصلی در تعیین قیمت خودرو محسوب می‌شود و نمی‌توان تأثیر قیمت دلار در نوسانات قیمت خودرو را نادیده گرفت.
البته باید توجه شود که یکی از شعارهای اصلی وزارت صمت ساماندهی بازار خودرو با کاهش اثرپذیری از نرخ دلار بود؛ با این حال با گذشت حدود ۸ ماه از سال جدید می‌بینیم هنوز هم اصلی ترین معیار در تعیین قیمت بازار «دلار» است و وزارت صمت هنوز نتوانسته سیاستی اتخاذ کند که ارتباط بین دلار و قیمت بازار آزاد را به حداقل برساند.
چه زمانی عرضه افزایش می‌یابد؟
از سویی دیگر فعالان بازار خودرو معتقدند که عمده دلیل اثرپذیری قیمت خودرو از قیمت دلار مربوط به کم بودن عرضه می‌شود؛ در واقع به دلیل پایین بودن میزان عرضه خودرو، بازار تشنه مانده و همین تشنگی گپ‌های قیمتی عجیب و غریبی را بین قیمت‌های کارخانه و بازار ایجاد و خودرو را بیش از پیش تبدیل به یک محصول سرمایه‌ای کرده است؛ از این رو چون خودرو یک کالای سرمایه‌ای شده است، نسبت به اتفاقات پیرامون به ویژه قیمت دلار واکنش سریع نشان می‌دهد.
سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران با بیان اینکه مشکلات بازار خودرو برای امروز و دیروز نیست بلکه از سال ۹۷ که عرضه نزولی شد، فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار نجومی شد، به مهر می‌گوید: وقتی کالای مصرفی تبدیل به کالای سرمایه‌ای شود با کوچک‌ترین نوسانی چه در بخش ارز و چه در بخش اخبار مواجه شود، دچار تلاطم قیمتی می‌شود.
وی معتقد است که اگر عرضه پاسخگوی تقاضا بود وضعیت قیمت‌ها به این شکل نمی‌شد و این میزان از فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار را شاهد نبودیم. اگر عرضه زیاد بود قطعاً قیمت‌ها کاهش محسوسی می‌یافت.
همچنین به گفته موتمنی تقریباً به نیاز ۴۵ درصد بازار پاسخی داده نشده است؛ در حال حاضر یک تقاضای انباشته ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار دستگاهی در بازار خودرو داریم، بنابراین تا زمانی که به صورت عملی به این تقاضا پاسخ داده نشود نمی‌توان انتظار داشت که سیاست‌های روی کاغذ، بتواند بازار را سامان دهد.
البته باز هم باید اشاره شود که یکی دیگر از شعارهای وزارت صمت برای ساماندهی بازار خودرو، افزایش عرضه بود که مشاهدات نشان می‌دهد هنوز این وعده محقق نشده است./ مهر
دیدگاه شما