تحلیل بنیادی در بورس چیست؟ چه کاربردی دارد؟
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال روشی برای تحلیل بازار بورس است. معامله گران با استفاده از تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی سهام و بازار سرمایه، تصمیم به خرید یا فروش می کنند. یک تحلیلگر بنیادی با مطالعه بازار و اخبار دنیای واقعی، قیمت سهام را پیش بینی می کند. سپس بر اساس دانش و استراتژی های خود، عمل خرید یا فروش سهام را انجام می دهد.
تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی یکی دیگر از شیوههای معتبر و مرسوم داراییهای مختلف در بازارهای مالی است. از این شیوهی تحلیل نه تنها در بورس، بلکه در فارکس و بازارهای ارز دیجیتال و حتی بازارهای موازی نظیر اوراق مشتقه نیز استفاده میشود. این روش نیز مانند سایر شیوههای تحلیلی مزایا و معایبی دارد که موجب میشود برخی از آن طرفداری کنند و برخی دیگر انتقاد.
تحلیلگر بنیادی باور دارد، اوراق بهادار یا سهام دارای ارزش ذاتی هستند. ارزش ذاتی سهام شرکت ها وابسته به تعدادی متغیرهای بنیادی است. یعنی معامله گرها با ارزیابی متغیرهای بنیادی، ارزش سهام یک شرکت را برآورد می کنند. در تحلیل بنیادی، معامله گرها بعد از بدست آوردن ارزش ذاتی یک سهام، آن را با قیمت فعلی بازار مقایسه می کنند.
اگر ارزش ذاتی بیشتر از ارزش بازار باشد، زمان مناسبی برای خرید است. ولی اگر ارزش ذاتی کمتر از ارزش بازار باشد، زمان مناسبی برای فروش می باشد. در کلاس های آموزش بورس دوره ای به نام تحلیل بنیادی، برگزار می کنند که یادگیری آن، از مفاهیم پایه ای در آموزش بورس است. در این مقاله می خواهیم شما را با نکات مهم آن آشنا کنیم.
چرا باید تحلیل بنیادی را فرا بگیریم؟
معاملات موفق نیازمند یادگیری تحلیل بنیادی است. تحلیل بنیادی در بازار مالی به قدری اهمیت دارد که بدون یادگیری آن امکان ندارد بتوانید بهترین عملکرد را داشته باشید و به نتیجه مطلوب برسید. اگر می خواهید در معاملات خود موفق شوید باید به دنبال یادگیری تحلیل بنیادی باشید که پایه و اساس معامله است. با تحلیل بنیادی می توانید اطلاعات بسیار مفیدی در مورد شرکت هایی که می خواهید سهام آنها را خریداری کنید به دست آورید.
به طور کلی بنیاد سهم باید مورد بررسی قرار بگیرد زیرا ممکن است شرکتی که ارزش ذاتی بسیار پایینی دارد بالاتر از قیمت واقعی خود در حال معامله باشد. توجه داشته باشید که برای معاملهگری شرکت ها باید بدانیم چگونه باید تحلیل بنیادی را انجام داد؟ در ادامهاین مقاله سعی داریثم به بررسی تحلیل بنیادی در بازار های مالی بپردازیم تا آشنایی کاملی بدست آورید.
اهمیت یادگیری تحلیل بنیادی در بازار بورس
همانطور که در بالا تر هم توضیح داده ایم بسیاری از افراد تمایلی به یادگیری تحلیل بنیادی ندارند زیرا این نوع تحلیل نیاز به صرف انرژی و زمان زیادی دارد. به طور کلی تحلیل بنیادی کار بسیار آسانی نیست و تنها زمانی که میخواهید سرمایه گذاری بلند مدتی انجام دهید، باید به سراغ این نوع تحلیل بروید. ممکن است بعضی از افراد تمایل داشته باشند در ابتدا تا انتهای این نوع تحلیلها را آموزش ببینند تا بتوانند در بلند مدت سود خوبی به دست آورند.
در این صورت این افراد حتما باید تحلیل بنیادی را هم در برنامه خود قرار دهند. عدهای دیگر هم وجود دارند که تنها میخواهند مقداری از پول خود را در بازار بورس ایران سرمایهگذاری کنند اما هیچ وقت زمانی برای یادگیری آموزش ندارند، در این صورت آنها حتما باید از معاملهگران حرفهای در بازار بورس ایران کمک بگیرند تا دچار ضرر و زیان نشوند.
کاربرد تحلیل بنیادی در بورس
تحلیل بنیادی به تحلیل پایه نیز معروف است و با تحلیل تکنیکال در متد تفاوت هایی دارد. در روش بنیادی به شکل پایه و بنیادین به بررسی عوامل تاثیرگذار مالی می پردازد و امکان هیچگونه مقایسهای برای سهام وجود ندارد و بر قیمت سهام پرداخته می شود. این عوامل نشان دهنده آن هستند که برای تحلیل بنیادی در بورس نیازمند بررسی های جامعه صورت های مالی هستیم زیرا بدون این بررسی صورت ها امکان مقایسه داده ها به هیچ عنوان وجود ندارد.
فرق تحلیل بنیادی با تحلیل تکنیکال
تحلیلگران بنیادی معتقد هستند، یک علت بنیادی و اقتصادی باعث ایجاد تغییرات در قیمت سهام و بازار بورس می شود. آنها ارزش ذاتی یک سهام را با مطالعه عواملی چون صورت های مالی، مدیریت شرکت، صنعت و شرایط اقتصادی و سایر عوامل بنیادی بدست می آورند. در حالی که تحلیلگران تکنیکال با استفاده از روند تغییرات قیمت سهام در ماه ها و سال های گذشته، قیمت آن را در آینده پیش بینی می کنند.
یک معامله گر در روش تحلیل تکنیکال با استفاده از ابزارهای فنی مختلف چون نمودارها اقدام به خرید و فروش سهام می کند. تحلیل بنیادی نسبت به تحلیل تکنیکال طولانی و دشوار است و نیازمند جمع آوری داده ها از منابع مختلف می باشد.
تحلیل بنیادی در سهام
تحلیل بنیادی، طرفداران خاصی چون وارن بافت را دارد. وارن بافت از بورس بازهای میلیادر جهان است. در آموزش بورس لازم است تا با نکات مهم و اساسی این نوع تحلیل آشنا باشیم. یک تحلیلگر بنیادی با استفاده از محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت و مقایسه آن با قیمت فعلی بازار اقدام به خرید یا فروش می کند. به نمودار زیر توجه کنید:
این نمودار از مهمترین نمودارها در روش تحلیل بنیادی است. با استفاده از این نمودار می فهمیم چه زمانی یک سهم را بخریم یا چه زمانی آن را بفروشیم. با بررسی نمودار با سه حالت مواجه می شویم.
- اگر ارزش ذاتی بیشتر از ارزش واقعی آن باشد می گوییم سهم Undervalue است. یعنی قیمت سهم مورد نظر پایین تر از ارزش ذاتی است و مناسب خرید است.
- اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش واقعی آن در بازار بورس باشد، در حقیقت آن قیمت سهم گران بوده و می گوییم سهم Overvalue است و بهتر است به فروش سهم فکر کنیم.
- در حالت سوم اگر ارزش ذاتی سهم با قیمت فعلی آن در بازار بورس برابر یا نزدیک به هم باشند، خرید و فروش سهم بدون سود یا ضرر است.
عوامل کیفی تاثیرگذار در تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی، معامله گران ابتدا عوامل کیفی موثر در عملکرد شرکت را بررسی می کنند. بازار بورس تحت تاثیر مستقیم شرایط اقتصادی کشور است. یک رابطه قوی بین وضعیت اقتصادی کشور و بازار سهام وجود دارد. اگر وضعیت اقتصادی کشور مناسب باشد، در نتیجه عملکرد شرکت ها هم بهتر خواهد بود و بالعکس.
وقتی ما می خواهیم در یک سهم مشخص سرمایه گذاری کنیم باید اطلاعات کافی در مورد عملکرد آن صنعت داشته باشیم. مثلا با مطالعه در مورد صنعت های مختلف می فهمیم در دوران رکود بازار کدام شرکت ها عملکرد ضعیف و کدام عملکرد خوبی داشته اند. به گفته حرفه ای ترین تحلیل گران بنیادی، از دلایل شکست معامله گران، عدم آشنایی آنها با صنعت مورد نظر می باشد.
به طور مثال صنایعی چون تجهیزات اداری و کامپیوتر، معمولا بدون توجه به شرایط اقتصادی، روندی رو به رشد دارند و یا به علت نیاز همیشگی مردم به مواد غذایی باعث شده سهام این صنعت کمتر تحت تاثیر وضعیت اقتصادی نامناسب کشور قرار بگیرد.
در حالیکه صنایعی چون خودرو رابطه مستقیمی با شرایط اقتصادی دارند. در صورت رونق اقتصاد، از عملکرد خوبی برخوردار می شوند و در شرایط رکود اقتصادی از رشد این صنعت هم کاسته می شود. البته موارد خیلی زیاد دیگری در بررسی بازار به کار برده می شود که با شرکت در کلاس های آموزش بورس می توانید به طور کامل با همه عوامل کیفی موثر در تحلیل بنیادی آشنا شوید.
عوامل تاثیر گذار در تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی از پایه ای ترین دوره های آموزش بورس است. برای کاهش ضرر در معاملات ، لازم است تا با نکات مهم بورس آشنا باشیم. عوامل کمی که در تحلیل های بنیادی ما تاثیر گذار هستند شامل صورت حساب های مالی یک شرکت می باشند. اصول کمی، به داده هایی گفته می شود که قابل اندازه گیری اند و از اعداد تشکیل یافته اند. در اینجا تعدادی از مهمترین عوامل کمی موثر در تحلیل بنیادی را معرفی می کنیم.
شاخص سهام در تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی، شاخص سهام نمایانگر وضعیت بازار در سال های گذشته است. شاخص کل بورس تهران به “تیپکس” معروف است. این شاخص نشان دهنده چشم انداز قیمت سهام در یک دوره زمانی است.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه به صورت مالی گفته می شود که شامل دارایی های شرکت، بدهی ها و سرمایه حقوق صاحبان سهام است.
صورت حساب سود و زیان در تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی با بررسی صورت حساب یک کشور، میزان هزینه و سود و ضرر آن شرکت را مشخص می کند.
تامین مالی شرکت از نکات مهم برای تحلیل سهام
تحلیل بنیادی، بدست آوردن منابع مالی یا فاینانس شرکت برای ادامه فعالیت شرکت و طرح های اجرایی را ضروری می داند.
تحلیل بنیادی بهتر است یا تکنیکال؟
همیشه بر سر اینکه کدام یک از دو شیوهی تحلیل بنیادی (یا فاندامنتال) یا تحلیل تکنیکال بهتر و موثرتر هستند بحث و جدلهای فراوانی میان طرفداران این دو روش تحلیل وجود دارد. هر یک از منتقدان هم دلایل خود را در این خصوص دارند. اگر با دید منطق و بدون تعصب به این مباحثات نگاه کنیم و مسئله را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم، میتوانیم به یک نتیجهی مهم برسیم.
هر دو شیوهی تحلیلی مزایا و معایبی دارند که با توجه به آنها میتوان دریافت که اتخاذ کدام رویکرد مناسبتر است. زمانی که استراتژی معاملاتی خود را مشخص میکنید، ناخودآگاه به سمت یکی از این دو شیوهی تحلیلی جذب میشوید. چرا که با توجه به ویژگیهای این دو رویکرد تحلیلی، و تفاوتهای میان آن دو میتوان با دید بلندمدت یا کوتاهمدت وارد سهامی خاص شد.
تحلیل بنیادی معیارهایی را بررسی میکند که در تحلیل تکنیکال خبری از آن نیست. در تحلیل تکنیکال نیز همین امر برقرار است. یعنی مواردی حضور دارند که خلا آن در تحلیل فاندامنتال محسوس است. به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که این دو شیوه مکمل یکدیگر هستند. اگر قصد دارید سهام مختلف را از جنبههای متفاوتی بررسی کنید، بهترین رویکرد آن است که از هر دو شیوهی فوق بهره ببرید.
به این ترتیب هم ارزش ذاتی سهم را بررسی کردهاید و هم روند و تحرکات قیمت آن را در آینده پیشبینی کردهاید. پس در نهایت ریسک سرمایهگذاری شما کمتر، و احتمال سودآوری بیشتر خواهد بود.
افزون بر این باید این امر را نیز مدنظر داشت که گاهی شرایط بازار به شکلی است که حتی این دو شیوهی تحلیلی هم چندان کارآمد نخواهند بود. اما اگر سرمایهگذاری خود را بر اساس الگوهای صحیح انجام داده باشید و در مدیریت سرمایه نیز از تجربیات کافی برخوردار باشید، حتی در صورت متضرر شدن در کوتاهمدت، بعدها ضررتان جبران خواهد شد. حتما شنیدهاید که میگویند تنها بستری که میتواند ضررهای ناشی از بازار بورس را جبران کند، خود بازار بورس است.
تحلیل بنیادی و مسئلهی مهم زمان
از آنجا که بررسی ارزش ذاتی رکن اساسی تحلیل بنیادی است، اهمیت آن نیز مشخص است. مشخص کردن چنین فاکتور برای سهم بر اساس معیارهای مختلفی انجام میشود. اما آیا به این امر فکر کردهاید که بررسی اینهمه اطلاعات و موارد مختلف چطور امکانپذیر است؟ حقیقت آن است که تجزیه و تحلیل این حجم از اطلاعات نیازمند زمانی طولانی است.
اگر این امر زمان زیادی به طول بینجامد دیگر آنوقت این تحلیل چه ارزشی دارد؟
مسئلهی زمان عامل مهمی است که همیشه باید به آن توجه کرد. به این مسئله توجه کنید که گاهی تحلیلگران بنیادی با وسواس زیادی شروع به بررسی وضعیت صنعت و صورتهای مالی یک شرکت میکنند. ممکن است در طی همین مدت، قیمت سهم رشد فراوانی داشته باشد. حال آنکه تحلیلگر مذکور، فرصت سرمایهگذاری خود را از دست داده است.
چرا که اگر پیشتر در چنین سهمی سرمایهگذاری میکرد سود بیشتری نصیبش میشد. درست است که نگرش افراد در تحلیل بنیادی بلندمدت است، اما این امر به آن معنا نیست که تحلیلگر در این خصوص زمانی نامحدود و بیانتها در فراوانی دارد. اگر قصد سرمایهگذاری هوشمندانه را دارید باید تمام عوامل را یکجا مدنظر داشته باشید.
از سوی دیگر نباید با خواندن این چند خط این برداشت اشتباه برای شما پیش بیاید که بهتر است تحلیل بنیادی را در زمانی کوتاه و با عجله و سرسری انجام داد. قطعا که در این صورت احتمال وقوع اشتباه بسیار زیاد خواهد بود. آنچه که مهم است این است که نباید روی یک شیوهی تحلیل تعصب داشت و از سایر موارد غافل شد.
چند پرسش و پاسخ در خصوص تحلیل بنیادی
چرا طرفداران تحلیل تکنیکال از تحلیل بنیادی انتقاد میکنند؟
طرفداران تحلیل تکنیکال معتقد هستند که مسائل بنیادی به شکل کامل اثر خود را در قیمت سهام نشان میدهند. به همین دلیل آنچه که مهم است بررسی رفتار و تاریخچهی تحرکات قیمتی است. از همین رو این دسته از افراد، تحلیل تکنیکال را معتبرتر و کاربردیتر از تحلیل فاندامنتال میدانند و معاملات خود را بر اساس نمودارها و ابزارهایی مانند انواع اندیکاتورها انجام میدهند. آنها معتقدند که گذشتهی سهم روند آیندهی آن را مشخص میکند؛ نه بررسی صورتها و ترازهای مالی.
آیا میتوان از تحلیل بنیادی در کوتاهمدت بهره برد؟
گفتیم که بررسی ارزش واقعی سهام، امر بسیاری مهمی در تحلیل فاندامنتال است، پس نیازمند زمان بیشتری است. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت در طولانی مدت به سمت ارزش ذاتی خودش حرکت میکند. حال اگر شما با تکیه بر تحلیل فاندامنتال وارد یک سهم شوید و در میانهی راه سهام را به هر دلیل بفروشید، نه تنها ممکن است سود نکنید، بلکه متضرر شدن شما نیز دور از ذهن نیست. چرا که شما بر مهمترین عامل در تحلیل بنیادی چشم پوشیدهاید.
آیا بازه زمانی در تحلیل بنیادی مشخص است؟
یکی از انتقاداتی که به این شیوهی تحلیل وارد میشود، دقیقا به همین امر بر میگردد. درست است که این شیوهی تحلیل از ارزشمندی سهام در طولانیمدت سخن میگوید؛ اما این طولانیمدت یعنی چه وقت؟ شش ماه؟ ده ماه؟ یک سال یا بیشتر؟ اهمیت این امر زمانی مشخص میشود که شما میخواهید برای آیندهی خود برنامهریزی کنید. قطعا اگر بدانید که طی چه زمانی به اهداف خود میرسید، با خیال آسودهتری میتوانید برنامههای خود را پیاده کنید.
آیا امکان بروز خطا در تحلیل بنیادی وجود دارد؟
صد در صد بله. همانقدر که گاهی افراد در تحلیل تکنیکال با پیشفرضهای ذهنی خود اموری را انجام میدهند، این امر در تحلیل بنیادی هم رخ میدهد. همانطور که پیشتر اشاره شد، عوامل و مفروضات متعددی در این شیوهی تحلیل وجود دارد که برخی کمی و برخی کیفی هستند. نگرش تحلیلگر میتواند به میزان زیادی بر عوامل کیفی بگذارد. نهایتا به همین دلیل است که ممکن است دو تحلیلگر بنیادی دیدگاههای متفاوتی در بررسی یک سهم و تعیین میزان ارزشمندی آن داشته باشند.
هدف تحلیل بنیادی چیست؟
همانطور که همگان میدانند و در این مطلب نیز به کرات اشاره شد که تحلیل بنیادی چشماندازی بلندمدت به آیندهی سهم دارد، مشخص است که چه اهدافی در نظر دارد. این تحلیل در شناسایی سهام برای سرمایهگذاری بسیار کاربردی است. نوسانگیران و معاملهگرانی که تنها به قصد کسب سود چند درصدی معامله میکنند، هرگز نمیتوانند با تکیه بر این تحلیل خرید و فروش خود را انجام دهند. در چنین شرایطی آنچه برای این افراد کارآمد است، تکیه بر خروجیهای تحلیل تکنیکال است.
اوراق مرابحه چیست؟
از کارکردهای مهم بازار سرمایه تسهیل تامین مالی برای شرکتها، بنگاهها و کسب و کارها است. همانطور که در مقاله انواع روشهای تامین مالی شرکتها اشاره شد، تامین مالی در بازار سرمایه به دو روش کلی انتشار اوراق مالکیت و انتشار اوراق بدهی صورت میگیرد.
اوراق مالکیت شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدمها و گواهیهای سپرده میشود. اوراق بدهی با نام اوراق قرضه در دنیا شناخته میشوند که در کشور ما به دلیل قوانین شرعی نمیتوان آنها را به شکلی که در سایر کشورها منتشر میشود استفاده نمود بنابراین شرایط متفاوتی برای آنها در نظر گرفته شده است و با نام های متفاوتی عرضه میشوند که شامل اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و صکوک هستند.
اوراق صکوک خود به انواع مختلفی تقسیم میشود که اوراق مرابحه یکی از انواع آن است. حال سوال این است که اوراق مرابحه چیست و چه انواعی دارد؟ چه شرایطی بر اوراق مرابحه حاکم است؟ ارکان اوراق مرابحه چه هستند و سوالات مشابهی که در این رابطه برای شما بوجود آمده است. برای دانستن این موضوع پیشنهاد میشود تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
صکوک چیست؟
برای پاسخ به این پرسش که "اوراق مرابحه یا صکوک مرابحه چیست؟"، ابتدا باید بدانید اوراق صکوک چیست چرا که اوراق مرابحه یکی از انواع اوراق صکوک است و در واقع با نام اوراق صکوک مرابحه نیز شناخته میشود. صکوک جمع مکسر واژه عربی صَک به معنای چک یا سفته است که نوعی اوراق بهادار اسلامی است که دارای پشتوانه مالی است. از آنجاییکه اوراق بدهی به دلیل وجود بهره و شبهه در ربوی بودن آن از نظر شرعی با مشکلاتی مواجه است، فقهای دینی شرایط تازه ای برای این اوراق در نظر گرفته اند و اوراق بهادار جدیدی تعریف کرده اند که بر پایه قراردادهای مورد تایید اسلامی هستند و با نامهای مشابه شناخته میشوند، مانند اوراق صکوک مرابحه، اوراق صکوک مضارعه و اوراق صکوک جعاله و غیره.
فلسفه وجودی اوراق صکوک اسلامی ممانعت از انجام فعالیتهای سفته بازانه و سوداگرانه است تا معاملات سوری منجر به ایجاد خسارت به طرفین معامله نشود. همانطور که گفته شد این اوراق از پشتوانه برخوردار هستند و از استانداردهایی برخوردار است که نمیتوان آن را جایگزین اسلامی اوراق بدهی یا اوراق قرضه ای دانست که در دیگر کشورها در حال معامله است. از پشتوانه این اوراق میتوان به دارایی های ترازنامه ای شرکتها، داراییهای مشهود و فیزیکی اشاره کرد.
همانطور که گفته شد صکوک انواع متفاوتی دارد که شامل موارد زیر است:
اوراق اجاره
اوراق مرابحه
اوراق استصناع
اوراق مشارکت
اوراق مضاربه
صکوک سلم
اوراق منفعت
اوراق مزارعه
اوراق مساقات
اوراق جعاله
اوراق رهنی
اوراق مشتقه
هر کدام از این اوراق ویژگیهای منحصر به فرد یا گاهی شبیه به هم دارند. در این مقاله به اوراق مرابحه میپردازیم.
اوراق مرابحه چیست؟
اوراق مرابحه (Murabahah) براساس نوعی از قرارداد بیع طراحی شده است که با نام بیع مرابحه شناخته میشود و در آن فروشنده قیمت تمام شده کالا که شامل قیمت خرید، هزینه های حمل و نقل، نگهداری و سایر هزینه های مربوطه است را با درصد مشخصی سود به اطلاع خریدار میرساند و معامله در صورت توافق شکل میگیرد. همانطور که گفته شد اوراق صکوک مرابحه نیز بر اساس این قرارداد پایه ریزی شده است و برای تامین مالی شرکتهایی استفاده میشود که قصد خرید تجهیزات یا اموال فیزیکی دارند و در آن اوراقی با مبلغ اسمی مشخص با مقدار سود ثابتی به فروش میرسند که این سود در سررسیدهای مشخصی به فروش میرسند.
این اوراق به پشتوانه همان دارایی خریداری شده منتشر میشوند و از یکسو منجر به تامین مالی شرکتی میشود که نیاز به نقدینگی دارد و از سوی دیگر با پرداخت سود به سهامدارانی که به صورت مشاع در این دارایی سهیم هستند بازدهی معینی برای این نوع سرمایه گذاری ایجاد میکند. بنابراین میتوان گفت: اوراق مرابحه اوراق بهاداری است که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی (دینی) هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است و دارندهی ورق مالک و طلبکار آن دین است.
اوراق مرابحه در بورس ایران
از دیرباز بخش زیادی از مسئولیت تامین مالی شرکتها و بنگاههای اقتصادی در داخل کشور بر دوش نظام بانکی و از طریق بازار پول بوده است اما به تدریج با طراحی اوراق بهادار جدید و گسترش بازار سرمایه، بورس اوراق بهادار نیز به عنوان محلی برای تامین مالی آسان و با هزینه کم شناخته شد. اوراق مرابحه در کشور اولین بار در سال 1391 به منظور تامین مالی شرکت گروه صنعتی بوتان برای خرید مواد اولیه جهت مصرف در تولید محصولات شرکت، منتشر شد. پس از آن شرکتها و بنگاه های دیگری حتی شرکتهای دولتی نیز اقدام به انتشار اوراق مرابحه نمودند.
چندی پیش نیز و در زمان نگارش مقاله حاضر اوراق مرابحه جهت تامین سرمایه در گردش به منظور بازار بدهی چیست و چه کاربردی دارد؟ خرید مواد اولیه (قطعات) محصولات تولیدي شرکت کرمان موتور در تاریخ 2 شهریور ماه پذیره نویسی شد. اطلاعیه این عرضه را میتوانید در این لینک مطالعه کنید و با شرایط آن آشنا شوید.
ارکان اوراق مرابحه چیست؟
اوراق مرابحه شامل ارکان حقیقی و حقوقی است که به تفصیل هر کدام را توضیح خواهیم داد.
بانی (Originator): اولین رکن است و به شخص حقیقی یا حقوقی اعم از دولت یا موسسات دولتی و غیردولتی یا بنگاهها و شرکتهای خصوصی گفته میشود که اوراق مرابحه مورد نظر به منظور تامین مالی آن منتشر میشود.
ناشر (SPV): یک نهاد یا موسسه مالی واسط است که به منظور نقل و انتقال اوراق و دارایی مابین سرمایه گذاران و بانی توسط بانی انتخاب یا تاسیس میشود. در واقع ناشر که به آن واسط نیز گفته میشود شخص حقوقی است که اوراق را منتشر میکند.
سرمایهگذاران (Investors): سومین رکن اصلی است و به اشخاص حقیقی یا حقوقی گفته میشود که اوراق بهادار را خریداری میکنند و از این طریق سبب تامین مالی بانی میشوند.
امین (Trustee): شخصی حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه گذاران، مسئولیت نظارت بر کل فرآیند عملیاتی اوراق مرابحه را بر عهده دارد.
شرکت تامین سرمایه (The Investment Co): نقش واسطهای میان ناشر و سرمایه گذاران دارد.
عامل (The Agent): به یک بانک، موسسه مالی و اعتباری میگویند که به نمایندگی از ناشر وجوه را از سرمایه گذاران دریافت میکند و اصل و سود اوراق را در سررسید های معین به آنها پرداخت میکند. عامل میتواند عامل فروش یا عامل پرداخت باشد و در بیشتر مواقع این دو یکی هستند.
متعهد پذیرهنویسی (Underwriter): شخص حقوقی است که در صورت عدم فروش تمامی اوراق منتشر شده در مدت تعیین شده، خرید کل اوراق را بر عهده میگیرد.
بازارگردان (Market maker): کارگزار معاملهگر یا شرکت تأمین سرمایهای است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق و تحدید نوسان قیمت آن، به دادوستد آن اوراق میپردازد.
ضامن (The Guarantor): شخص حقوقی است که بازپرداخت اصل و سود متعلق به اوراق را در سررسیدهای مقرر تعهد و تضمین مینماید.
حسابرس (Auditor): حسابرس معتمد سازمان است که تحت نظر امین کار میکند.
مثالی از مشخصات اوراق مرابحه:
انواع اوراق مرابحه
اوراق مرابحه انواع مختلفی دارند که هر کدام به منظور خاصی طراحی شده اند. اصول انتشار این اوراق را میتوان به طور کلی مشابه دانست با این حال تفاوت هایی نیز در ویژگی آنها وجود دارد که در ادامه به هر کدام میپردازیم.
اوراق مرابحه تامین مالی
همانطور که از نام آن پیداست این نوع از اوراق صکوک مرابحه به منظور تامین مالی دولت، موسسات دولتی، بنگاهها و شرکتها است. هدف اصلی از انتشار این اوراق تامین نقدینگی لازم به منظور انجام فعالیت مورد نظر شرکت یا سازمان بانی است. برای انتشار این اوراق میبایست مراحل زیر طی شود.
1- بانی که قصد تامین مالی از طریق اوراق مرابحه دارد اقدام به تاسیس یا انتخاب یک شرکت یا موسسه مالی به عنوان ناشر (واسط) مینماید.
2- ناشر یا واسط اوراق مرابحه را به مقداری که بانی تقاضا دارد و تایید شده است منتشر میکند.
3- ناشر (واسط) پس از فروش اوراق و دریافت وجوه به نمایندگی از سرمایه گذاران و در نقش موکل آنان کالای مورد نظر (تجهیزات، مواد اولیه و . ) را خریداری مینماید و با افزودن مقداری سود آن را به بانی به صورت نسیه به فروش میرساند.
4- در نهایت باني متعهد ميشود که در سررسيد مشخص، قيمت نسيه کالا را از طريق شرکت تأمين سرمايه به دارندگان اوراق برساند. سرمایه گذاران می توانند تا سررسید منتظر بمانند و از سود مرابحه استفاده کنند و یا قبل از سررسید آن را در بازار ثانویه اوراق مرابحه به فروش برسانند.
اوراق مرابحه تامین نقدینگی
این اوراق به منظور تامین وجوه نقد و سرمایه در گردش خود منتشر میکنند. در این روش واسط یا ناشر اوراق را که پشتوانه آن بخشی از دارایی های ترازنامه ای شرکت است به فروش میرساند و به این ترتیب مالکان و سرمایه گذاران صاحب بخشی از دارایی های سازمان میشوند. در واقع می توان گفت که بانی در این حالت بخشی از اموال خود را به فروش میرساند و نقد حاصل از آن را برداشت میکند و در ادامه همان دارایی را به شکل نسیه به همراه پرداخت مقداری سود بازخرید میکند.
اوراق مرابحه تامین سرمایه شرکتهای تجاری
یکی دیگر از انواع اوراق مرابحه شامل اوراق مرابحه تامین سرمایه شرکتهای تجاری است که یک شرکت به عنوان تامین کننده سرمایه فعالیت خود را شروع میکند. این شرکت که یک شرکت ناشر یا واسط است با فروش اوراق مرابحه، وجوه مورد بازار بدهی چیست و چه کاربردی دارد؟ نیاز را بدست میآورد سپس کالاهای مورد نیاز دیگر شرکتها را خریداری میکند و آن را به صورت اقساطی به آنها میفروشد سپس سودهایی که در سررسیدهای مشخص از سمت شرکت بانی دریافت میکند را پس از کسر کارمزد خود به سرمایه گذاران پرداخت می کند.
اوراق مرابحه رهنی
آخرین نوع از اوراق مرابحه هستند که در آن به تامین مالی برای بانکها و موسسات مالی مانند لیزینگها اقدام می کنند. در واقع تامین نقدینگی به منظور اعطای تسهیلات همواره از طریق جذب سپرده نخواهد بود و این موسسات می توانند با تبدیل تسهیلات خود به اوراق بهادار و فروش آن وجوه نقد مورد نیاز را تامین کنند و به متقاضیان تسهیلات اعطا کنند. سپس هنگام سود تسهیلات دریافتی را به دارندگان اوراق مرابحه در سررسیدها مشخص پرداخت می کنند.
نکات مهم قبل از خرید اوراق مرابحه
خوب است بدانید که اوراق مرابحه از جمله عقود مشارکتی است. به این معنی که دارندگان اوراق مرابحه و سرمایه گذاران با یکدیگر در دارایی مورد نظر به صورت مشاع مالکیت دارند.
دومین مطلب مهم در خصوص اوراق مرابحه این است که مشخصات این اوراق می بایست به طور دقیق به آگاهی خریدار برسد. این اطلاعات شامل قیمت واقعی و قطعی کالا، جنس یا هر چیز دیگری و همچنین نرخ سود است و در صورتیکه در هر کدام اشتباهی در اطلاع رسانی رخ داده باشد شخص خریدار طبق اصل خیار فسخ (اختیار باطل کردن قرارداد) میتواند قرارداد مذکور را باطل کند.
مشخصا در خرید اوراق مرابحه تاریخ سررسید، سود سالانه و موارد دیگری که در اطلاعیه پذیره نویسی ذکر شده است می بایست توجه نمود.
ارزش اسمی اوراق مرابحه نیز دیگر پارامتر مهم است که معمولا 100 هزار تومان است.
اوراق مرابحه قابلیت معامله در بازار ثانویه مرابحه را دارد.
سوالات متداول:
صکوک به چه معناست؟
صُکوک جمع کلمه عربی «صَک» به معنی سند و برگردان عربی واژه انگلیسی Cheque (چک) است.
اوراق صکوک چه کاربردی دارند؟
اوراق صکوک از ابزارهای تامین مالی مورد استفاده در کشورهای اسلامی است که بر اساس اصول و مبانی مورد تایید اسلام طراحی شده است. مالکیت مشاع در یک یا چند دارایی و منافع حاصل از آن، مهمترین ویژگی این اوراق به شمار میرود.
اوراق مشارکت چیست؟
اوراق مشارکت نوعی از صکوک اسلامی است که توسط دولت، موسسات دولتی و شرکتهای خصوصی میتواند منتشر شود و نشان دهنده مالکیت مشاع دارندگان آن نسبت به بخشی از دارایی حقیقی یا آورده نقدی ناشی از آن است.
اوراق مرابحه چیست؟
در این اوراق نیز دارندگان آن بهصورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که بر اساس قرارداد بیع مرابحه طراحی شده است.
انواع اوراق مرابحه چیست؟
به طور کلی میتوان اوراق مرابحه را در چهار دسته قرار داد که شامل اوراق مرابحه تامین مالی، اوراق مرابحه تامین نقدینگی، اوراق مرابحه تامین سرمایه شرکتهای تجاری و اوراق مرابحه رهنی است.
اوراق مشارکت چیست و چه کاربردی دارد؟
اوراق مشارکت، اوراقی است که به قیمت اسمی و برای مدتی معین منتشر میشود. اما پیش از آشنایی با اوراق مشارکت، باید با مفهوم اوراق بدهی (اوراق قرضه) آشنا شد. در این گزارش، به تشریح مفهوم این نوع از اوراق و کاربرد آنها پرداخته میشود.
- اوراق مشارکت چیست؟
- چگونه اوراق مشارکت بخریم؟
- ویژگیهای اوراق مشارکت
- سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟
- انواع اوراق مشارکت
- اوراق مشارکت ساده
- اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
- اوراق مشارکت قابل تعویض
به گزارش اقتصادآنلاین؛ اوراق بدهی یا قرضه، به اوراقی گفته میشود که صادرکننده تعهد میکند طی بازه زمانی مشخص (به طور معمول یک ساله)، سودی معادل قیمت اسمی ضرب در نرخ سود را به دارنده آن بپردازد و در پایان دوره اوراق، مبلغی اسمی را به دارنده ورقه پرداخت نماید.
اوراق مشارکت چیست؟
منظور از اوراق مشارکت، اوراق با نام یا بدون نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر میشود و سرمایهگذار نسبت به قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از پروژهها مدعی است. اوراق مشارکت، نوعی بدهی برای ناشر محسوب میشود که با انتشار آن تعهد مینماید طی بازههای زمانی معین، مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر شده است، در قالب سود اوراق به سرمایهگذار بپردازد.
چگونه اوراق مشارکت بخریم؟
پس از انتشار اوراق، یک بانک از سوی منتشرکننده اوراق به منظور واگذاری انتخاب میشود و پس از انتخاب بانک، سرمایهگذار با مراجعه به همان بانک اقدام به خرید اوراق میکند. برای گرفتن سود اوراق مشارکت (ماهانه یا سه ماهه) نیز، باید به بانک مراجعه و شماره حساب اعلام شود.
درواقع، ناشر اعم از بورسی و غیربورسی موظف است یک بانک را به عنوان بانک عامل معرفی نماید تا سرمایهگذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق نموده و سودهای دورهای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند.
ویژگیهای اوراق مشارکت
تضمین سود مشخص و علی الحساب برای صاحبان آن در تاریخ سررسید، ضمانت اصل مبلغ سرمایهگذاریشده برای دارندگان اوراق مشارکت، سود بالاتر از سود عرف بانکی برای ترغیب مردم به خرید اوراق، امکان گرفتن سود اوراق در سررسیدهای ماهانه، سهماهه و سالانه، سرمایهگذاری بدون ریسک برای خرید و فروش اوراق، معافیت مالیاتی برای صاحبان اوراق و فروش اوراق قبل از پایان سررسید و محاسبه سود، از جمله ویژگیهای اوراق مشارکت است.
سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟
به طور معمول، سود سالانه اوراق مشارکت حدود ۲ تا ۴درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یکساله بانکها است تا خریداران تمایل به سرمایهگذاری در این بازار پیدا کنند. اما سود دقیق آن، به انتشاردهنده و زمان سررسید نیز برمیگردد و به هر میزان که اوراق سررسید طولانیتری داشته باشند، سود سالانه بیشتری هم پرداخت میکنند.
انواع اوراق مشارکت
اوراق مشارکت، شامل اوراق بورسی و غیربورسی است. منظور از اوراق، همان اوراق خارج از بورس است که سه نوع را شامل میشود؛ اوراق ساده، قابل تبدیل به سهام و قابل تعویض با سهام. از بین این سه نوع ساده با نام یا بینام بیشتر در بازار مالی ایران خرید و فروش میشوند و اوراق قابل تبدیل یا اوراق قابل تعویض با سهام چندان مورد استفاده نیستند.
اوراق مشارکت ساده
این نوع از اوراق، متداولترین نوع اوراق مشارکت محسوب میشود که به دلیل مکانیسمهای حقوقی خاص از جمله تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق را پیشبینی کردهاند، ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایهگذاریهای کوتاهمدت است. زیرا صاحب ورقه با نام یا بینام میتواند آن را به فرد دیگری منتقل کند یا به ناشر بازگرداند.
اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
این نوع از اوراق مشارکت، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام به وسیله قانونگذار، پس از انقلاب اسلامی است. زیرا اوراق مشارکت قابل تبدیل، اوراقی است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. اگر وضعیت اقتصادی و سوددهی شرکت ناشر پس از انتشار اوراق بهتر شود، امکان تبدیل اوراق به سهام و سود بیشتر برای دارندگان اوراق مشارکت وجود دارد.
اوراق مشارکت قابل تعویض
این اوراق، قابل تعویض با سهام سایر شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. زمانی که چنین اوراقی به سرمایهگذار واگذار میشود، ناشر موظف است حداقل به میزان اوراق مشارکت قابل تعویض، موجودی سهام شرکتهای مذکور را تا سررسید نهایی ورقه مشارکت نگهداری کند.
لازم به ذکر است که اوراق مشارکت با نام که در بازار بدهی بورس اوراق بهادار تهران پذیرش شدهاند، در قیمت تعادلی توسط خریداران و فروشندگان مورد معامله قرار میگیرند. قیمت تعادلی معامله اوراق مذکور به نرخ بهره اوراق، زمان سررسید، تعداد کوپنهای سالانه و نرخ بهره بازار بستگی دارد.
تاثیر فروش اوراق دولتی بر بورس
این روزها با شتاب گرفتن دوباره سرعت سقوط بازار سرمایه، بحث فروش اوراق توسط دولت و تاثیر منفی آن بر بازار سرمایه مطرح شده و برخی این موضوع را عامل اصلی ریزش بازار میدانند. در این میان برخی تحلیلگران بر این باورند که فروش اوراق ربطی به وضعیت بورس ندارد؛ برخی میگویند دولت با فروش اوراق به صورت غیرمستقیم بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار میدهد و برخی دیگر نیز بر این باورند که چراغ قرمزهای پی در پی بورس ناشی از حجم بالای فروش اوراق توسط دولت است.
به گزارش ایسنا، طبق اطلاعات رسیده، بیش از ۱۳۲ هزار میلیارد تومان واگذاری دارایی مالی مربوط به اوراق در بودجه سال ۱۴۰۰ دیده شده که عملکرد آن تا شهریورماه بیش از ۱۲۶ هزار میلیارد تومان بوده که ۸۱ هزار میلیارد تومان آن به عنوان اسناد خزانه و ۴۵ هزار میلیارد تومان نیز در بازار باز فروش رفته است. این در حالی است که عملیات بازار باز برای تنظیم تراز سیستم بانکی در حال فعالیت است؛ به طوری که اگر بانکی قصد استقراض از بانک مرکزی را داشت، بانک مرکزی با وثیقه اوراق به بانک ها وام می دهد تا مشکل بانک حل شود.
در این راستا، یک تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه از نظر تولید و فروش، عملکرد شرکتهای بورسی هیچ مشکلی ندارد، توضیح داد: همچنین وضعیت بازارهای جهانی مطلوب است و اگر گزینه دولت را کنار بگذاریم، بازار سرمایه میتواند پویا باشد؛ اما مشکلی که در اقتصاد ما وجود دارد این است که دولت با کسری بودجه مواجه بوده و تمایل ندارد از راهکارهای بلندمدت به نقطه پایدار برسد.
مهدی سوری ادامه داد: برای مثال دولت میتواند هزینهها را کنترل کند یا از درآمد مالیاتی به مخارج جاری پاسخ دهد، اما نتیجه چنین اقداماتی به ۱۰ تا ۱۵ سال زمان نیاز دارد؛ در حالی که هم دولتها و هم خود مردم تمایل دارند در کوتاهترین زمان ممکن مشکلات را برطرف کنند.
وی با بیان اینکه دولت از هر منبعی برای تامین مالی استفاده میکند، اظهار کرد: یکی از این منابع، انتشار اوراق و دیگری استقراض از بانک مرکزی است. در زمینه انتشار اوراق باید به این موضوع توجه کرد زمانی که نرخ بهره افزایش یابد همه بازارها دچار رکود میشود و مردم نیز به این نکته توجه میکنند. در واقع تصور مردم این است که اگر دولت بخواهد از طریق اوراق تامین مالی کند مجبور به بالا بردن نرخ بهره است تا اوراق با توجه به انتظارات تورمی خریدار داشته باشد.
وی اضافه کرد: تصوری در میان اهالی بازار سرمایه وجود دارد که شخصا آن را تایید نمیکنم و آن این است که اگر بازار سرمایه پویا باشد هیچ کس تمایلی به خرید اوراق ندارد، بلکه در بازار منفی است که سرمایه گذاران اوراق میخرند و در واقع یک تضاد منافع بین سهامدار و دولت وجود دارد و بازار خوب بازاری نیست که بتوان در آن اوراق فروخت. این فرضیه ممکن است این شائبه را در میان سهامداران ایجاد کند که دولت تمایلی به رشد بازار سرمایه ندارد تا بتواند اوراق خود را بفروشد.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به فروش اوراق در مهرماه سال جاری اظهار کرد: زمانی که حجم معاملات اوراق در مهرماه افزایش یافت، این شائبه مطرح شد که دولت درحال فروش اوراق است؛ درحالی که دولت اوراق نمیفروخت و بانک مرکزی بود که درحال عملیات بازار باز با بانک ها بود. افراد میگویند دولت حجم زیادی اوراق را در شهریورماه به فروش رسانده است و تامین مالی دولت از بانکها شاید به صورت مستقیم ربطی به مردم نداشته باشد اما به صورت غیرمستقیم باعث افزایش نرخ بهره و افزایش خلق نقدینگی توسط بانک ها و درنهایت افزایش تورم میشود.
سوری ادامه داد: بانکها به صورت غیرمستقیم نرخ بهره را بالا میبرند و خلق نقدینگی توسط آنها انجام میشود که در نهایت این موضوع خود را به صورت تورم نشان میدهد، اما به طور کلی مشکل اینجاست که دولت به اندازه جیبش خرج نمیکند و بعضا سعی میکند منابع مورد نیاز خود را از بازار سرمایه تامین کند که این موضوع به ضرر مردم است.
وی اضافه کرد: همچنین اگر دولت بخواهد منابع مورد نیاز خود را از بانکها تامین کند به صورت غیرمستقیم تاوان آن را از جیب مردم میپردازد؛ به طوریکه یا بانکها را به خرید اوراق مجبور میکند یا با تسهیلات تکلیفی کاری میکند که بانکها طرحهای دولتی را تامین کنند. در واقع دولت به بانکها تکلیفی میدهد که براساس منافع تجاری بانکها نیست و این موضوع باعث میشود بانکها زیانده شده و خلق نقدینگی در بانکها شتاب بگیرد.
وبلاگ
مالیات بر حقوق چیست؟ آموزش کامل نحوه محاسبه مالیات حقوق
ارسال لیست بیمه از طریق پرتال تامین اجتماعی
تقویم مالی و حسابداری + تقویم فصلی مالیاتی ۱۴۰۱
برون سپاری حسابداری چیست؟
برون سپاری (Outsourcing) در حقیقت قراردادی است که بین یک شرکت کارفرما و شخص، تیم و یا شرکتی دیگر بسته میشود که طبق آن قرارداد بخشی از امور شرکت کارفرما به آن شخص، تیم یا شرکت واگذار میشود.
تجزیه و تحلیل افقی صورت های مالی
مدیر مالی با تجزیه و تحلیل افقی صورت های مالی یک شرکت متوجه میشود که روند رشد یا افول آن شرکت در دورههای زمانی مختلف به چه شکلی بوده است و علاوه بر آن، نسبت به رقبایی که در همان صنعت فعال هستند در چه وضعیتی قرار دارد.
تجزیه و تحلیل عمودی صورت های مالی
نتایجی که از تحلیل عمودی به دست میآیند، این امکان را میدهند که بتوانیم وضعیت شرکت را با شرکتهای دیگری که در صنعت مشابه فعالیت میکنند مقایسه کنیم.
انواع نسبت های مالی چیست و چه کاربردی دارند؟
نسبت های مالی اعداد و ارقامی هستند که برای کدگشایی از صورت های مالی و بهدستآوردن اطلاعات معنادار از صورت های مالی به کار گرفته میشوند.
صورت های مالی تلفیقی چیست؟
تلفیق در صورت های مالی تلفیقی به معنای ترکیب اطلاعات مالی شرکتهای فرعی با شرکت اصلی است.
معادله حسابداری چیست؟
معادله حسابداری (Accounting Equation) که نام دیگر آن معادله ترازنامه یا معادله اساسی حسابداری است، پایه همه معادلات حسابداری است و توسط اطلاعات موجود در ترازنامه سازمان پشتیبانی میشود.
مدرک ACCA؛ معرفی منابع و آموزش ثبت نام
Acca یکی از دوره های حرفه ای انجمن حسابداران خبره رسمی انگلیس است. با بازار بدهی چیست و چه کاربردی دارد؟ ثبت نام و دریافت مدرک acca به عنوان حسابدار بین المللی میتوانید موسسه خدمات حسابداری و حسابرسی با حق امضاء رسمی داشته باشید.
0 تا 100 تهیه معاملات فصلی (گزارشات فصلی خرید و فروش) ماده 169
در این مقاله در مورد گزارش خرید و فروش فصلی یا همان گزارش معاملات فصلی توضیح می دهیم، سامانه گزارشات فصلی را معرفی می کنیم و روش های ثبت و ارسال اطلاعات معاملات فصلی را توضیح می دهیم.
مدرک cpa حسابداری
مدرک cpa حسابداری معتبرترین مدرک بین المللی حسابداری است. امتیازی است مخصوص علاقمندان به فعالیت در ردههای بالا و تخصصی حسابداری.
کدینگ انبار؛ روش های کدینگ کالا چیست؟
کدینگ کالا در انبار چیست و چگونه انجام می شود؟پلاککوبی و برچسبگذاری اموال چه مزایایی دارد؟برای اطلاع از این موارد روی لینک کلیک کنید.
دیدگاه شما