www.bamdadgharn.ir - ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها با استفاده از نرم افزار کامفار COMFAR III Expert
از نرخ بهره Interest Rate جهت محاسبه سود سپرده و یا بهره وام Loan دریافتی از سیستم بانکی و یا هر منبع مالی تأمین کننده دیگر استفاده می شود. زمانی که شما سپرده گذار باشید این نرخ تحت عنوان نرخ سود سپرده گذاری می باشد و زمانی که شما وام گیرنده باشید تحت عنوان نرخ بهره وام خوانده می شود. صرفنظر از اینکه شما سپرده گذار و یا وام گیرنده باشید، معمولا هر دوی این نرخ ها را تحت عنوان نرخ بهره موثر می خوانیم. توضیحات ادامه برای سود بانکی متعلق به رقم سپرده گذاری شده در بانک فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت ارائه می گردد که همین قاعده در خصوص نرخ بهره وام دریافتی که جهت تأمین پروژه های سرمایه گذاری استفاده می شود نیز قابل تعمیم می باشد.
بطور معمول نرخ بهره سپرده که از سوی بانک ها و یا موسسات مالی و اعتباری اعلام می گردد بصورت سالیانه می باشد. بدین ترتیب که تعیین نرخ بهره R درصد نشان از آن دارد که با سپرده گذاری A ریال در بانک سالیانه به اندازه R درصد به سپرده شما سود تعلق خواهد گرفت.
سود سالیانه سپرده = A × R
حال اگر در اعلام نرخ بهره بانکی عبارت دیگری نیز بدان اضافه شود که دوره پرداخت سود را تعیین کرده باشد، نحوه محاسبه سود سپرده متفاوت خواهد بود. بعنوان مثال چنین اعلام شود که نرخ بهره بانکی R درصد با پرداخت سود بصورت ماهیانه می باشد. در این حالت در محاسبه سود چنین عمل می شود که در انتهای ماه اول سود سپرده محاسبه و به اصل سپرده اضافه میشود و در واقع پس از گذشت یک ماه اصل سپرده به اندازه سود یک ماه افزایش می یابد. در ماه دوم سود اصل سپرده و سودی که از ماه اول بدان اضافه شده بود برای یک ماه دیگر بدان ها سود تعلق می گیرد و در انتهای ماه دوم اصل پول باضافه سود ماه اول باضافه سود ماه دوم را خواهیم داشت و بدین ترتیب تا انتهای سال عمل می شود.
در این حالت نرخ بهره سالیانه که R درصد اعلام شده است به جهت تعیین دوره بازپرداخت سود تحت تأثیر قرار گرفته و تغییر می نماید. نرخ بهره اعلام شده بعنوان نرخ بهره نرمال نامگذاری می شود اما نرخ واقعی که با درنظر گرفتن دوره زمانی بازپرداخت سود در محاسبات لحاظ می شود تحت عنوان نرخ بهره موثر Effective Rate خوانده می شود. به جهت محاسبه سود در بازه های زمانی کوتاه تر نرخ بهره موثر بیشتر از نرخ بهره نرمال خواهد بود و سپرده گذار سود بیشتری بدست می آورد. براین اساس هرچقدر که بازه زمانی پرداخت سود کوتاه تر باشد، نرخ بهره موثر بزرگ تر از نرخ بهره نرمال خواهد بود. در این حالت در محاسبه سود سپرده به جای نرخ بهره نرمال از نرخ بهره موثر فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت استفاده می شود.
سود سالیانه سپرده = A × Re
فرمول محاسبه نرخ بهره موثر بدین صورت است:
Re= Effective Rate
m = Periods per year
محاسبه نرخ بهره موثر در نرم افزار اکسل Excel با فرمول زیر انجام می شود:
که متغیر های این فرمول nominal rate و npery است که متغیر دوم همان m در فرمول قبلی ( Periods per year ) بیانگر همان تعداد دوره در هر سال می باشد. در نرم افزار اکسل Excel فرمول محاسبه نرخ بهره نرمال نیز وجود دارد و زمانی استفاده می شود که نرخ بهره موثر وجود دارد و از آن می خواهیم نرخ بهره نرمال را محاسبه کنیم.
= NOMINAL (effect_rate, npery)
بعنوان مثال در جدول و نمودار مربوط بدان نرخ بهره موثر با فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت لحاظ دوره های پرداخت متفاوت محاسبه شده است.
در این محاسبات npery نیز از فرمول زیر بدست آمده است:
همانگونه که در نمودار و محاسبات بالا مشاهده می کنید هرچقدر که دوره پرداخت بهره کوتاه تر باشد، نرخ بهره موثر بزرگ تری حاصل می شود. بطوری که اگر دوره پرداخت بهره روزانه باشد در اینصورت نرخ بهره موثر 22.13 درصد محاسبه می شود که نسبت به نرخ بهره نرمال 20.00% در حدود 2.13% افزایش خواهد داشت.
زمانی که هدف سپرده گذاری و گرفتن سود بانکی می باشد، محاسبه نرخ بهره برای دوره های کوتاه مدت مثلا روزانه و درواقع استفاده از نرخ بهره موثر به نفع سپرده گذار می باشد. بعنوان مثال اگر مبلغ سپرده گذاری در بانک رقم 100،000،000 تومان باشد درصورتی که سپرده گذاری بانرخ بهره 20% و دوره پرداخت یک ساله باشد، سود متعلق به آن در انتهای سال 20،000،000 تومان خواهد بود و اگر سپرده گذاری با نرخ بهره 20% روزشمار (دوره پرداخت روزانه) باشد، سود متعلق به آن در انتهای سال 22.130،00 تومان خواهد بود.
حال شرایطی را در نظر بگیرید که یک سرمایه گذار جهت اجرای پروژه ای از بانک وام دریافت نماید. طبق فرض دوره ساخت پروژه یک ساله است و وام در ابتدای سال از بانک دریافت می شود. در طول دوره ساخت سرمایه گذار باتوجه به آنکه به تولید محصول و سود دهی نرسیده لذا ملزم به پرداخت بهره وام نمی باشد و در واقع بهره وام در انتهای سال به اصل آن اضافه شده و بدهی سرمایه گذار به بانک شامل اصل و فرع وام دریافتی می باشد. حال اگر شرایط بازپرداخت وام بصورت مثلا ماهیانه توافق شده باشد، در طول دوره ساخت که سرمایه گذار بازپرداخت بهره وام ندارد، مطابق رویه ای که در بالا بدان اشاره شد جهت محاسبه کل بهره متعلقه در طول یک سال باید از نرخ بهره موثر ماهیانه استفاده شود. لذا اگر نرخ بهره نرمال وام دریافتی 20% باشد، محاسبه بهره در انتهای دوره احداث با نرخ بهره موثر 21.94% خواهد بود. که در این حالت به نفع وام گیرنده نخواهد بود.
از جمله پارامترهایی که در دوره های آموزش کامفار COMFAR III Expert بامداد قرن دانش بدان پرداخته می شود نرخ بهره موثر می باشد که در محاسبه هزینه های تأمین مالی و اقساط وام های دریافتی برای پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در نرم افزار کامفار نرخ بهر موثر بصورت اتوماتیک با فرمول های تعبیه شده در آن محاسبه می شود و نیازی به برآورد آن بصورت جداگانه نمی باشد. اما در فرایند آموزش نحوه محاسبه بصورت دستی و همچنین با استفاده از نرم افزار اکسل آموزش داده خواهد شد.
Copy right © حقوق معنوی این مقالات برای بامداد قرن دانش محفوظ است و هرگونه کپی برداری و استفاده از این مطالب باذکر منبع بلامانع می باشد.
نحوه محاسبه سود بانکی
آیا پول خود را در بانک سپردهگذاری کردهاید؟ تا چه اندازه با نحوه محاسبه سود بانکی آشنایی دارید؟ خیلی از افراد ترجیح میدهند که به جای نگهداشتن وجوه نقد در نزد خود، آن را به بانکها سپرده و در ازای پول سود بانکی نیز دریافت کنند. چرا که سالهاست سپردهگذاری در بانکها، انتخاب خیلی از افراد بوده و امنیت پول را تامین میکند. روشهای سرمایهگذاری متفاوت هستند و مسلما میزان سود دریافتی نیز بسته به مدت و مقدار پول سرمایهگذاری شده تغییر میکند. البته که میزان سود بانکها با هم متفاوت بوده و برخی از بانکها سود بیشتری را برای مشتریان خود در نظر گرفتهاند. برای آگاه شدن از نحوه محاسبه سود بانکی، نیازی نیست که خود را به زحمت انداخته و به بانک بروید، چرا که ما در این مقاله از نیمه شب، فرمول و شیوه محاسبه سود بانکی را به زبانی ساده برایتان آماده کردهایم.’
فرمول محاسبه سود بانکی برای سپردههای روزشمار (کوتاهمدت)
سرمایهگذاری کوتاه مدت یا روزشمار به سپردههایی گفته میشود که پول حداقل برای ۳٠ روز نزد بانک بماند و مبلغ سپرده نیز از حداقل مبلغ تعیین شده براى افتتاح حساب کمتر نباشد. در این نوع سپرده برداشت، واریز، انسداد حساب و مبلغ یا بستن حساب در همه شعب بانک مربوطه ممکن است. همچنین در سپرده کوتاه مدت، میتوان علاوه بر بانک از طریق راههایی مثل کارتخوان، دستگاه خودپرداز، تلفن بانک و یا بانکداری اینترنتی به حساب دسترسی پیدا کرد. برای مثال سپرده ۳ یا ۶ ماهه، از نوع سپردهگذاری کوتاه مدت محسوب میشوند.
فرمول محاسبه سپرده کوتاه مدت:
(مدت به روز) × (نرخ سود) × (مبلغ سپردهگذاری) ÷ ۳۶۵ روز سال= سود سپردههای کوتاهمدت (روزشمار)
مثال برای فرمول محاسبه سود کوتاه مدت:
برای اینکه فرمول محاسبه سپرده کوتاه مدت برایتان بهتر جا بیافتد، برایتان یک مثال خواهم زد.
فرض کنید که:
_مبلغ سرمایهگذاری شده: ۱٠ میلیون تومان
_نرخ سود روزشمار ۱۵٪ درصد
ابتدا ۱٠ میلیون را در ۳٠ روز ماه ضرب میکنیم. اگر ماه ۳۱ روزه بود، عدد ۳۱ را به جای عدد ۳٠ قرار میدهیم. در این مثال ماه ۳٠ روزه را در نظر میگیریم که مساوی است با:
۳٠٠،٠٠٠،٠٠٠ = ۳٠ ×۱٠،٠٠٠،٠٠٠
حالا عدد بدست آمده را در عدد ( ۱۵٪ درصد) ضرب میکنیم
٠٠٠، ٠٠٠، ۴۵ = ٪۱۵ × ۳٠٠،٠٠٠،٠٠٠
عدد بدست آمده چهل و پنج میلیون تومان میباشد. اکنون باید چهل و پنج میلیون را تقسیم بر تعداد روزهای سال یعنی عدد ۳۶۵ بکنید که برابر است با:
٠٠٠، ۱۲۳= ۳۶۵÷ ٠٠٠، ٠٠٠، ۴۵
پس نتیجه گرفتیم که به یک سپرده ۱٠ میلیون تومانی با حسب سود ۱۵٪ درصد در یک ماه ۳٠ روزه، ۱۲۳ هزار تومان سود تعلق خواهد گرفت.
مثال محاسبه سود کوتاه مدت برای ماه ۳۱ روزه
حالا اعداد بالا را برای یک ماه ۳۱ روزه محاسبه میکنیم که برابر است با:
۳۱٠،٠٠٠،٠٠٠= ۳۱ × ٠٠٠، ٠٠٠، ۱٠
٠٠٠، ۵٠٠، ۴۶ = ٪۱۵ ×٠٠٠، ٠٠٠، ۳۱٠
٠٠٠، ۱۲۷= ۳۶۵ ÷ ٠٠٠، ٠٠٠، ۴۶
با محاسبه این فرمول ساده، نتیجه گرفتیم که به یک سپرده ۱٠ میلیون تومانی با حسب سود ۱۵٪ درصد در یک ماه ۳۱ روزه، ۱۲۷ هزار تومان سود تعلق خواهد گرفت.
فرمول محاسبه سود بانکی برای سپردههای بلند مدت ( سالانه)
در سرمایهگذاری بلند مدت باید پول یا همان سپرده حداقل برای ۱ سال نزد بانک باقی بماند. در سپرده بلند مدت نباید مبلغ سپرده از مبلغ تعیین شده براى افتتاح سپرده کمتر باشد. در حال حاضر سود سپردههاى سرمایهگذارى بلند مدت پس از تامین وجه و با رعایت ماندگاری حداقل ۳٠ روز متوالی محاسبه شده و در روز تعیین شده توسط مشتری، به حساب اعلام شده از سوی او واریز می شود. در صورتی که مبلغ سپردهگذاری شده قبل از کامل شدن ۳٠ روز از بانک مطالبه شود، دیگر به سپرده سودی تعلق نخواهد گرفت. متقاضی پس از بستن قرارداد بلند مدت، باید یک حساب جاری، پس انداز و یا کوتاه مدت برای واریز سود به بانک معرفی کند.
فومول محاسبه سپرده بلند مدت:
مرحله اول: نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده یک ساله
مرحله دوم: سود سپرده یکساله ÷ ۱۲ = سود سپرده ماهانه
مثال برای محاسبه سپرده بلند مدت
برای روشن شدن سود سپرده یکساله، کافیست که اعداد را در فرمول جایگذاری کنید.
فرض کنید که:
_مبلغ سرمایه گذاری شده ۲٠ میلیون تومان
_نرخ سود سالانه ۱۵٪ درصد
ابتدا باید مبلغ ۲٠ میلیون را ضربدر ۱۵٪ درصد میکنیم که میشود:
٠٠٠، ٠٠٠، ۳= ٪۱۵ × ۲٠،٠٠٠،٠٠٠
در مرحله بعد، باید عدد بدست آمده را در تعداد ماههای سال یعنی عدد ۱۲ تقسیم کنیم که نتیجه میشود:
٠٠٠، ۲۵٠= ۱۲ ÷ ٠٠٠، ٠٠٠، ۳
در نتیجه این محاسبه، نتیجه گرفتیم که به یک سپرده بلند مدت ۲٠ میلیون تومانی با حسب سود ۱۵٪ درصد در سال، در هر ماه ۲۵٠ هزار تومان سود تعلق میگیرد.
میزان سود بانکی سپرده روز شمار و بلند مدت در سال ۱۴٠٠
اگر قصد سرمایهگذاری در بانک را دارید، بد نیست که از میزان سود دریافتی نیز باخبر بشوید. طبق بخشنامه جدید بانک مرکزی که برگرفته از تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار است، میزان سود سپردههای بانکی بر مبنای زیر میباشد:
سپرده کوتاه مدت عادی (کارتهای بانکی): ۱۰ درصد
سپرده کوتاه مدت ویژه سه ماهه: ۱۲ درصد
سپرده کوتاه مدت ویژه شش ماهه: ۱۴ درصد
سپرده بلند مدت با سررسید یک سال: ۱۶ درصد
سپرده بلندمدت با سر رسید دو سال: ۱۸ درصد
چه بانکهایی بیشترین میزان سود را دارند؟
بانک آینده با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی
۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک رفاه کارگران با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک اقتصاد نوین با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک انصار با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک ایرانزمین با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱۰٫۰۰۰٫۰۰٠ تومان
بانک پارسیان با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک پاسارگاد با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
پست بانک با سود ۱۵ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک تجارت با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک توسعه تعاون با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک توسعه صادرات با سود ۱۵ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰٠۰ میلیون تومان
بانک حکمت ایرانیان با سود ۱۵ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک خاورمیانه با سود ۱۵ درصد و حداقل موجودی۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک دی با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک سامان با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک سپه با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک سرمایه با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰۰ میلیون تومان
بانک سینا با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی۱٫۰۰۰٫۰۰۰۰ میلیون تومان
بانک شهر با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان
بانک صادرات با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک صنعت و معدن با سود ۱۵ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰۰ میلیون تومان
بانک قوامین با سود ۱۹ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰۰ میلیون تومان
بانک کارآفرین با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک کشاورزی با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک گردشگری با سود ۱۹ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک مسکن با سود ۱۸ درصد حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک ملت با سود ۱۸ درصد حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک ملی با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک مهراقتصاد با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
بانک موسسه کوثر با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
موسسه ملل با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
موسسه نور با سود ۱۸ درصد و حداقل موجودی ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون تومان
سخن پایانی
همانطور که مشاهده کردید، محاسبه سود سپرده کوتاه یا بلند مدت بانکی با هر مبلغ و درصدی فقط با استفاده از دو فرمول ساده قابل انجام است. امیدوارم که مطالب مقاله محاسبه سود بانکی برایتان کاربردی بوده باشد.
پسندیدم
محاسبهگر سود سرمایهگذاری و سود مرکب
با استفاده از فرم زیر میتوانید با وارد کردن سرمایه اولیه، نرخ سود، مدت زمان سرمایهگذاری و دوره سود مرکب، میزان سودی که پس از طی دورهای خاص بدست میآورید را محاسبه کنید.
معنای فیلدهای فوق
سرمایه اولیه: مقدار پولی که در ابتدا سرمایهگذاری میکنید، مثلا 10 میلیون تومان اوراق مشارکت میخرید.
نرخ سود سالیانه: نرخ سود را باید سالیانه وارد کنید. مثلا نرخ سود 20 درصد (در فیلد فقط عدد نوشته شود)
مدت سرمایهگذاری: مدت زمانی که پولتان را سرمایهگذاری میکنید. این مدت هم به سال و هم به ماه قابل وارد شدن در محاسبهگر است. مثلا 1 سال و 9 ماه
دوره مرکب شدن سود: سودی که بدست میآورید در چه بازه زمانی مرکب میشود؟ فرض کنید شما اوراق مشارکت خریداری کردهاید و این اوراق 3 ماهه است، پس از 3 ماه با سرمایه و سودی که از اوراق بدست آوردهاید مجدد اوراق مشارکت خریداری میکنید و همینطور ادامه میدهید. در این صورت دوره سود مرکب را باید روی سهماهه قرار دهید.
واریز ماهیانه: ممکن است شما ماهیانه مبلغی به سرمایهگذاری اولیه خود اضافه کنید (مثلا حقوق هرماه). در این صورت میتوانید رقمی که ماهیانه وارد میکنید را در فیلد بنویسید. اگر قصد ندارید ماهیانه چیزی اضافه کنید صفر بگذارید.
واریز در ابتدای هر دوره است یا انتها: منظور این است که واریزی دورهای شما اول هر دوره انجام میشود یا در انتهای دوره (مثلا اول هرماه یا آخرماه؟)
نتیجه محاسبه (شرح)
بعد از وارد کردن اطلاعات فوق، محاسبه را مشاهده خواهید کرد.
برای درک بهتر محاسبه انجام شده، شرح زیر را بخوانید.
- جمع سرمایه اولیه با سود مرکب: نشاندهنده سرمایه اولیه به علاوه سود مرکبی که در طول دوره سرمایهگذاری ایجاد میکند.
- جمع واریزها با سود مرکب: اگر در طی دوره، واریزهای ماهیانه داشته باشید جمع این واریزها با سود مرکبی که واریزها ایجاد کرده را نشان میدهد.
- سود مرکب حاصل شده از سرمایه اولیه: نشان میدهد فقط سرمایه اولیه شما چقدر سود مرکب ایجاد میکند.
- سود مرکب حاصل شده از واریزها: نشان میدهد فقط واریزهای بعدی شما چقدر سود مرکب ایجاد میکند.
- جمع کل سود مرکب حاصل شده: نشاندهنده این است که جمعا چقدر سود مرکب بدست میآید.
- جمع کل موجودی: نشاندهنده کل موجودی شما در انتهای دوره است.
فرمول سود مرکب چیست؟
در ادامه به فرمول سود مرکب میپردازیم (صرفا به شرح فرمول پرداختهایم و بحثی کاربردی نیست، بنابراین اگر علاقهمند به فرمول نیستید پایینتر را بخوانید)
فرمول سود مرکب بصورت زیر است:
اگر بخواهیم اصل پول را از کل مبلغ جدا کنیم و فقط سود حاصل شده را محاسبه کنیم باید از این فرمول استفاده کنیم:
در انتهای فرمول، P که همان اصل سرمایه است از سود حاصل شده کسر میشود.
شرح فرمول
A = مقدار سود کسب شده در سرمایه گذاری
p = سرمایه اولیه
r = میزان سود سالیانه (به صورت رقم اعشار است، مثلا برای 20 درصد سود سالیانه عدد 0.2 وارد میشود)
n = فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت تعداد دفعاتی که سود در طول سال مرکب میشود
t = تعداد سالهایی که سرمایه گذاری طول میکشد
مثلا با سرمایه ۵ میلیون تومان با سود سالیانه ۲۰ درصد به مدت ۳۰ سال (۲۵ سالگی تا ۵۵ سالگی) چنین خواهیم داشت:
p یا سرمایه اولیه =5000000
r یا درصد سود سالیانه =0.20
n یا تعداد دفعاتی که سود در طول سال مرکب میشود =1
t یا تعداد سالهایی که سرمایه گذاری طول میکشد =30
که اگه اعداد فوق را در فرمول سود مرکب جایگذاری کنیم خواهیم داشت:
اگه پاسخ معادله بالا رو حساب کنیم دقیقا به رقم ۱۱۸۱۸۸۱۵۶۸٫۹۹۸۸۴۹۰۳۱۵میرسیم و اگر همین اعداد را در فرم محاسبه سود مرکب وارد کنیم، نتیجه 1,181,881,569 تومان را خواهیم گرفت که رقم گرد شده فوق است.
شرح بیشتر سود مرکب
محاسبه سود مرکب از طریق وارد کردن سرمایه اولیه، نرخ سود سالیانه، مدت سرمایهگذاری و دوره سود مرکب انجام میشود.
مفهوم سود مرکب این است که سودها به اصل سرمایه اضافه میشوند و در واقع سودهای شما نیز سود میسازند.
سادهترین مثال سود مرکب این است که فرض کنید 100 میلیون تومان در بورس سرمایهگذاری کردهاید و 30 درصد سود معادل 30 میلیون تومان بدست آوردهاید. با اضافه شدن 30 درصد به 100 میلیون، 130 میلیون تومان خواهید داشت.
اکنون با داشتن 130 میلیون تومان سرمایه، اگر بازهم 30 درصد سود کنید، سود شما 3.9 میلیون خواهد بود.
30 میلیون تومان سودی که به 100 میلیون اضافه شده، دلیل 9 میلیون تومان سود بیشتر است.
در ادامه قصد داریم فرمولهای مختلف سود مرکب را با عمق بیشتری بررسی کنیم.
اگر قصد محاسبه ساده سود مرکب را دارید، کافیست از محاسبهگر بالای صفحه استفاده کنید و نیازی به استفاده از این فرمولها نیست، مگر اینکه این محاسبهگر، نیاز شما را برطرف نکند.
الان چه کار کنیم؟
مبلغ سرمایه اولیهتان را وارد کنید و ببینید در حال حاضر سالیانه چقدر سود بدست میآورید و با توجه سالهایی که قصد دارد سرمایهتان را سرمایهگذاری کنید، بقیه تنظیمات را انجام دهید. مطمئنم نتایج جالبی خواهید دید.
نتایجی که بدست آوردهاید را در بخش دیدگاه بنویسید.
در مورد روش سرمایه گذاری و پس انداز مطالب بیشتری را بخوانید:
سود روزشمار چیست و چگونه محاسبه میشود؟
در حالت کلی سود حسابهای بانکی به دو صورت سود روزشمار و سود ماهشمار محاسبه میشود. تا اواخر سال ۱۳۹۷ استفاده از هر دو این روشها برای تمامی بانکها مجاز بود اما طبق تحقیقاتی که در آن سالها انجام شد، پرداخت سود روزشمار موجب تورم بیشتر و تاثیرات منفی بر بازار میشد، لذا از دی ماه ۱۳۹۷ پرداخت سود روزشمار ممنوع و تمامی سودهای بانکی به صورت بلندمدت و به اصطلاح ماهشمار محاسبه و پرداخت شد. اگر چه هماکنون پرداخت سود به صورت روزشمار توسط تعدادی از بانکهای خصوصی در شرایط خاصی صورت میگیرد ولیکن در حالت کلی این سیستم مورد تایید بانک مرکزی ایران نیست. در ادامه به بررسی چگونگی محاسبه سود روزشمار، ماهشمار و جزئیات آنها میپردازیم.
نحوه محاسبه سود روزشمار
فرمول سود بانکی روزشمار از جانب بانک مرکزی تعیین شده است و قابل شخصیسازی توسط بانکهای مختلف نیست. ساختار کلی این فرمول به شرح زیر است:
۳۶۵۰۰ / (نرخ * تعداد روز * مبلغ سپردهگذاری) = سود سپردهگذاری کوتاهمدت روزشمار
تمامی بانکهای کشور اعم از خصوصی و دولتی موظف به پیروی از این قانون و انجام محاسبات طبق فرمول مذکور هستند و تنها پارامتر «نرخ»، توسط بانک مربوطه تعیین میشود، همچنین این پارامتر در یک بانک میتواند برای حسابهای مختلف، متفاوت باشد.
به عنوان مثال به محاسبه سود برای مبلغ سپردهگذاری ۵۰۰.۰۰۰ تومان در مدت زمان ۲۰ روز و با نرخ ۱۵درصد میپردازیم:
تومان ۴۱۰۹ = ۳۶۵۰۰ / (۱۵ * ۲۰ * ۵۰۰.۰۰۰) = سود روزشمار
همچنین دقت کنید فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت نحوه محاسبه سود بانکی روز شمار در یک روز با حداقل مبلغ سپردهگذاری همان روز محاسبه میشود. در نظر بگیرید مبلغ سپردهگذاری شما در ابتدای روز ۱.۰۰۰.۰۰۰ تومان است و در اواسط روز ۷۰۰.۰۰۰ تومان آن را برداشت میکنید، سود آن روز با مبلغ باقیمانده یعنی ۳۰۰.۰۰۰ تومان محاسبه میشود؛ همچنین برعکس این حالت نیز صدق میکند.
دلیل ممنوعیت سود روزشمار
طرح خصوصیسازی در ابعاد مختلف برای سالهای متمادی توسط اقصاددانان مطرح میشد و این طرحها به مرور توسط دولت تایید و به مرحله اجرا درآمدند و کمکم پروژههای مختلفی برای این منظور آغاز شد. که یکی از آنها بانکهای خصوصی بودند. در اوایل دهه ۸۰ شمسی بانکهای خصوصی به مردم معرفی شدند و کار خود را آغاز کردند.
از آن جایی که مردم تا آن زمان، بانکها را به عنوان نهادی دولتی میشناختند، اعتماد به بانکهای نوپای خصوصی برای آنها دشوار بود، لذا این بانکها شروع به ارائه طرحهای جدید با سود و شرایط خوب با هدف جذب منابع پرداختند که از جمله این طرحها، ارائه سودهای روزشمار بود که مورد استقبال گستردهای قرار گرفت.
کمکم سرمایهگذاران، مبالغ سپردهگذاری خود را از بانکهای دولتی خارج کردند و به سرمایهگذاری در بانکهای خصوصی پرداختند؛ در نتیجه این امر بانکهای دولتی نیز برای جلوگیری از روند مذکور، مجبور به ارائه طرحهایی با سود روزشمار شدند.
گسترده شدن ارائه سود روزشمار برای سپردهگذاران، موجب سوء استفاده تعدادی از افراد و برهم خوردن تعادل بازار، نوسان بالای قیمت ارز و سکه و همچنین هزینه هنگفت برای بانکها شد.
اما این ضررها چگونه اتفاق افتاد؟
ابتدا افراد با سرمایههای هنگفت، مبلغ زیادی از سرمایه خود را از حساب خارج میکردند و به معاملات لحظهای سکه، طلا، ارز و… میپرداختند و پس از کسب سود، تا آخر روز مبلغ اصلی به علاوه سود کسب شده را در به حساب بانکیخود واریز میکردند و مجددا از سود روزشمار بانک نیز بهره میبردند.
در این حالت بانک بدون استفاده از منابع جذب شده، مجبور به پرداخت سود آن روز بود؛ چرا که طبق قانون سپردهگذاری روزشمار، سود هر روز با آخرین موجودی حساب در همان روز محاسبه میشود.
این روند کمکم گسترش یافت و تعدادی زیادی از افراد حتی با سرمایه ناچیز از همین روش استفاده میکردند و تراکنشهای بانکی در زمان کوتاهی افزایش چشمگیری یافت؛ بنابراین سود پرداختی بدون در اختیار داشتن منابع از یک طرف، بر عهده گرفتن هزینه تراکنشها از طرف دیگر، بانکها را تحت فشار قرار میداد.
در این بین خروج مقدار زیادی سرمایه از بانکها، باعث بالا رفتن حجم نقدینگی، افزایش غیر منطقی تعداد معاملات در بازارهایی چون ارز و سکه برای چند ساعت مشخص در روز و نوسان شدید در این بازارها و در نهایت برهم خوردن تعادل بازار میشد.
تمامی این دلایل باعث شد که دولت ارائه سود روزشمار را در دی ماه ۱۳۹۷ پس از ۱۰سال ممنوع کند. اگرچه به موجب همین ممنوعیت، بسیاری از سپردهگذاران از سودهای بانکی صرف نظر کردند و به سرمایهگذاری در بازارهای دیگر پرداختند اما در نهایت این تصمیم دولت توانست تا حد زیادی از سفتهبازی و ایجاد قیمتهای کذب توسط دلالان در بازار جلوگیری کند. دقت داشته باشید که سپردهگذاری در بانک تنها یکی از روشهای سرمایهگذاری کمریسک است. برای آشنایی با روشهای بیشتر و کسب اطلاعات جزئیتر، مطالعه مقاله « سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن » را توصیه میکنیم.
سود ماهشمار چیست؟
طبق قوانین جدید وضع شده در سال ۱۳۹۷ پرداخت سود برای تمامی بانکهای دولتی و خصوصی از حالت روزشمار به ماهشمار تغییر یافت. در قانون سود روز شمار پرداخت سود به سپردههای کمتر از یک ماه ممنوع است و فرمول آن به شکل همان سود روزشمار با یک تغییر جزئی است.
در محاسبه سود روزشمار، سه پارامتر مبلغ سپردهگذاری، تعداد روز و نرخ سود در یکدیگر ضرب میشدند، که تعداد روز میتوانست کمتر از یک ماه باشد و مبلغ سپردهگذاری برای هر روز، حداقل همان روز در نظر گرفته میشد.
اما در محاسبه سود ماهشمار، تعداد روز بر حسب ماه جاری محاسبه میشود؛ که برای نیمه اول سال ۳۱ روز و برای نیمه دوم سال ۳۰ روز و ۲۹ روز است و زمان کمتر از این مدت مشمول سود نخواهد شد.
همچنین به جای در نظر گرفتن حداقل مبلغ موجودی برای هر روز، میانگین حداقل مانده حساب در روزهای یک ماه، مورد محاسبه قرار میگیرد.
فرمول محاسبه سود ماهشمار به شکل زیر است:
۳۶۵۰۰ / (نرخ * تعداد روزهای ماه * کمترین مانده حساب فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت طی ماه) = سود سپردهگذاری ماهشمار
بنابراین طبق این فرمول، تنها زمانی سود به سپردهگذار پرداخت میشود که حداقل یک ماه کامل سرمایه شخص در اختیار بانک قرار بگیرد.
مزایا و معایب سود روزشمار
ارائه سود روز شمار در بورس برای سرمایهگذاران، بانکها و همچنین بازار دارای مزایا و معایبی است:
مزایا:
ارائه سود روزشمار باعث جذب سرمایه به سمت بانک میشود و منابع آن بالا میرود.
این روش برای بانکهایی که با کمبود بودجه مواجه هستند، یک روش جذب سرمایه و مزیت به حساب میآید.
تعدادی از افراد هستند امکان سپردهگذاری طولانی مدت را ندارند و به عبارتی ممکن است سرمایه خود را در طول ماه احتیاج داشته باشند، سود روزشمار برای این اقشار گزینه مناسبی است.
از آن جایی که سپردهگذاری در بانکها نوعی سرمایهگذاری امن به حساب میآید، افراد دغدغهای بابت ریسک سرمایهگذاری نخواهند داشت.
معایب:
بانک حتی اگر در طول یک روز، مبلغ زیادی از منبع مالی جذب شده را در اختیار نداشته باشد، باز هم طبق مبلغ واریز شده در آخر روز، مجبور به پرداخت سود به حساب است.
بالا رفتن تعداد تراکنشها در اثر واریز و برداشتهای مدام در ابتدا و انتهای روز، هزینه هنگفتی را برای بانک در پی دارد.
بانکها گاهی برای جذب سرمایهگذار، نرخ سود بالایی را تعیین میکنند که توان پرداخت آن را برای مدت طولانی ندارند.
از آن جایی که وجه غالب سپردهگذاریها در طول روز در اختیار بانک نیست، امکان برنامهریزی طولانی مدت و ارائه طرحهای جدید طبق سرمایه موجود، برای بانک وجود ندارد.
با بالا رفتن نقدینگی و تعداد معاملات در بازارهای مختلف، نوسانات شدیدی هم در سپردههای بانکی و هم در بازار به وجود میآید و تعادل سیستم بانکی و بازار برهم میخورد.
کسب درآمد از راه سفتهبازی، ایجاد قیمت کذب و اختلال در بازار افزایش مییابد.
و در نهایت نرخ تورم در کشور افزایش خواهد داشت.
سخن آخر
محاسبه سود روزشمار توسط سیستم بانکی، اگر چه میتواند برای اقشار پایینتر جامعه و کسانی که امکان ذخیره سرمایه برای مدت طولانی را ندارند، مفید باشد ولیکن سواستفاده افراد سودجو از این سیستم و تورمی که در نتیجه آن ایجاد میشود، اولین ضربه را به همان قشر کم درآمد خواهد رساند. این مورد حتی برای سرمایهگذاران هنگفت نیز تاثیرات منفی بیشتری نسبت به تاثیرات مثبت دارد. درست است که سود روزشمار برای سرمایههای بالا، رقم قابل توجهی میشود؛ اما از آن جایی که همین افراد به دلیل داشتن سرمایه هنگفت در بازارهای مختلفی حضور دارند، نوسانات ایجاد شده گریبانگیر سرمایه آنها در بازار خواهد شد.
بنابراین ضرری که به دلیل به وجود آمدن قیمتهای کذب در بازار متوجه سرمایه آنها است، بیشتر از مبلغی است که از سود روزشمار دریافت میکنند. برای آشنایی بیشتر با مقوله سیستمهای بانکی، مطالعه مقاله « انواع بانکداری در جهان و ایران » را توصیه میکنیم.
سود سپرده سالانه و نرخ بهره وام
وقتی با بانک سروکار داریم، اولین موضوعی که مطرح میشود، بحث سود و نرخ بهرهوری است. معمولاً کارمند محترم بانک به ما عددی از نرخ سود میگوید و ما هم سر در نمیآوریم. بعد از این میگوید یعنی اگر سپرده کوتاه مدت باز کنید هر ماه فلان قدر سود میگیرید و اگر بلندمدت باز کنید فلان قدر. همچنین اگر بخواهیم وام بگیریم بعد از توضیحاتی که از هیچ کدامشان سر در نمیآوریم مبلغ قسطها و تعداد سال بازپرداخت را به ما میگوید. اما در حقیقت همه چیز در روش محاسبه بهره و سود میگذرد.
این مقاله به چه کسانی کمک میکند؟
- کسانی که میخواهند سپرده بانکی باز کنند و از سودش استفاده ببرند.
- کسانی که میخواهند بین روشهای سرمایهگذاری، انتخاب کنند.
- کسانی که میخواهند با فرایند بانکداری در ایران آشنا شوند.
- کسانی که سپرده بانکی دارند و نحوه محاسبه سود سپرده را نمیدانند.
نرخ بهره چیست؟
نرخ بهره در سپرده گذاری و گرفتن وام عددی است که دو مورد را برای ما مشخص میکند:
- چه مقدار پول را در ازای یک وام روی اصل پول برمیگردانیم.
- چه مقدار سود در ازای سپرده گذاری در بانک دریافت میکنیم.
البته نرخ بهره در سرمایه گذاری نیز وجود دارد که الان موضوع بحث ما نیست.
در سادهترین حالت نرخ بهره یعنی من در ازای پول که از تو میگیرم یا به تو میدهم انتظار جبران دارم و این جبران از جنس پول است.
مثلاً فرض کنیم سپرده کوتاه مدت ۶ ماهه با سود ۱۶٪ در بانک باز میکنیم. در اینجا ما از بانک انتظار داریم، بعد از ۶ ماه اصل پول بعلاوه ۱۶٪ سود به ما برگرداند.
هر چند نکته اصلی میزان نرخ بهره نیست. بحث اصلی در مورد نحوه محاسبه این سود است. همانطور که در مقاله محاسبه سود مرکب گفتیم، به طور کلی دو نوع فرمول برای محاسبه سود داریم: سود مرکب و سود ساده.
حالا ببینیم سود برای سپرده های بلند مدت و کوتاه مدت بانکی چطور محاسبه میشود.
همچنین بخوانید : سواد مالی چیست و چرا اهمیت دارد؟
محاسبه سود یک سپرده
سود سپرده بانکی در نظام بانکی ایران، با فرمول سود ساده محاسبه میشود. برخلاف سود مرکب که چندین نوع دارد و هر کدام هم از پیچیدگی خاصی رنج میبرند، محاسبه سود ساده مثل نامش ساده است.
همان مثال بالا را در نظر بگیرید. فرض کنیم ۲۰ میلیون تومان با نرخ ۱۶٪ به مدت ۶ ماه در بانک سپرده گذاری میکنیم. ۲۰میلیون را ضربدر ۱/۱۶ میکنیم. این کل مبلغی است که در انتهای دوره از حسابمان برمیداریم. در شرایط موجود بانک به صورت ماهانه سود سپرده ما را تسویه میکند. برای اینکه مبلغ سود ماهانه مان را حساب کنیم کافیست مبلغ سود را از اصل سپرده کم کنیم. عدد بدست آمده را بر ۶ تقسیم کنیم. بدین ترتیب سود ماهانه از سپرده مان بدست میآید.
برای این مثال کل مبلغی که در انتهای دوره بدست میآوریم برابر است با: ۲۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
سود ما در انتهای دوره برابر است با: ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
سود ماهانه ما در طول دوره ۶ ماهه برابر است با: ۵۳۳ هزار تومان
در حقیقت فرمول سود ساده به این شرح است:
فرمول محاسبه سود ساده در مقاله سود سپرده سالانه و نرخ بهره وام در سایت همیان
وقتی که از فرمول سود ساده برای محاسبه سود یک سپرده استفاده میکنیم در حقیقت فقط دو متغیر روی سود ما تاثیر میگذارند: اصل پول و درصد سود. در این حالت با بالا رفتن زمان سپرده گذاری تنها سود ماهانه ما کاهش مییابد و عملاً زمان تاثیری بر کل سود دریافتی ما ندارد. در حالی که در فرمول بهره مرکب زمان یک متغیر بسیار مهم و موثر است.
نرخ سودهای بانکهای مختلف
نرخ سود بانکی در سراسر جهان در اختیار بانک مرکزی هر کشور است. در حقیقت نرخ بهره بانکی برای وام و سپرده سرمایهگذاری اهرم کنترلی دولتها و حکومتها در شرایط اقتصادی مختلف است. در شرایط کنونی، یعنی سال ۱۳۹۸، آخرین مصوبه بانک مرکزی برای سود سپرده بانکی کوتاه مدت ۱۰٪ و برای سپرده های بلندمدت ۱۵٪ است. در گذشته سود برخی سپرده ها در اختیار بانکها قرار داشت اما در حال حاضر بانک مرکزی شرایط یکسانی را برای تمامی بانک ها تعیین کرده است. در نتیجه تمامی بانک ها باید از این دستورالعمل پیروی کنند. باید اضافه کنیم دوره سپردههای کوتاه مدت ۶ ماهه و دوره سپردههای بلندمدت ۱ ساله است.
با این حساب اگر با ۱۰۰ میلیون تومان یک سپرده کوتاه مدت باز کنیم ماهانه ۱میلیون و ۶۶۰ هزار تومان سود دریافت میکنیم. البته اگر همین مبلغ را در یک حساب سپرده بلند مدت بگذاریم، ماهانه مبلغ ۱میلیون و ۲۵۰ هزار تومان سود دریافت میکنیم. البته همه اینها در شرایطی است که این مبلغ کم نشود. همچنین در قراردادی که با بانک در هنگام باز کردن این نوع سپردهها امضا میکنیم قید میشود که افزایش سپرده تأثیری بر سود ندارد. یعنی سود سپرده براساس کمترین موجودی حساب با ما تسویه میشود.
تفاوت محاسبه سود وام و سود سپرده
در مقاله محاسبه سود مرکب برای وام گفتیم که سود وام به شکل مرکب حساب میشود. یعنی با بالا رفتن مدت زمان بازپرداخت وام، بدهی ما به بانک به شکل تصاعدی بالا میرود. اگر مقاله ای که اشاره شد را خوانده باشید ادامه بحث برایتان ملموس میشود. بانکها در ایران سود سپرده را به صورت ساده حساب میکنند. یعنی از روز اول سپرده گذاری با ما قرارداد میبندند که در ازای مبلغ سپرده ما یک سود مشخص را برگرداند.
در حالی که وقتی همان بانک با ما قرارداد وام امضا میکند از ما میخواهد که بابت وامی که در اختیار ما میگذارد به صورت تصاعدی سود پول را برگردانیم. اگر دقت کنید مدت زمان سپردههای کوتاه مدت و بلند مدت ۶ ماهه و یکساله است. چرا که اگر پیشنهاد مدت زمان بیشتری را به ما بدهند سپرده دیگر جذابیت نخواهد و تنها عدد سود ما تقسیم بر زمان بیشتری میشود و این تنها سود ماهانه ما است که کاهش مییابد. در این شرایط هیچ سپرده گذاری تمایل به سپرده گذاری نخواهد داشت. نکته مهمتر آنکه یک سال در سرمایه گذاری نه تنها بلند مدت نیست بلکه نهایتاً جز سرمایه گذاری های میان مدت به حساب میآید. در ادامه با هم چند مثال را مرور میکنیم.
سود بانک از تفاوت دو نوع محاسبه
بیایید فرض کنیم با ۲۰ میلیون تومان یک سپرده بلند مدت یک ساله ۱۵٪ باز کرده ایم و میخواهیم این سپرده را یک سال دیگه هم تمدید کنیم. یعنی در مجموع ۲۰ میلیون تومان را دو سال سپرده گذاری کنیم.
در این حالت بعد از دو سال مجموعاً ۶میلیون تومان سود دریافت میکنیم؛ یعنی ماهانه ۲۵۰هزار تومان.
خوب حالا فرض میکنیم در این شرایط یک وام ۲۰میلیون تومانی با سود ۱۸٪ میگیریم. قسط ماهانه ما در این حالت برابر خواهد بود با ۱میلیون تومان و در مجموع هم ۲۴ میلیون تومان به بانک برمیگردانیم.
این محاسبات روی کاغذ را کنار بگذاریم. در واقعیت چنین اتفاقی میافتد:
وقتی یک سپرده بلندمدت باز میکنیم ارزش کل پول ما در هر سال با توجه به میانگین تورم سالهای اخیر ۳۰٪ افت میکند. به زبان ساده ارزش اصل پول و سود ما با همین نرخ کاهش مییابد. در نهایت زمانی که ۲۰ میلیون تومان را از بانک برمیداریم حدود ۱۰ میلیون تومان ارزش دارد. البته سود ما در سال دوم هم دیگر ارزش سال اول را ندارد. در حالی که بانک با دریافت اصل پول به طور یکجا استفاده خود را از سپرده گذاری ما میبرد.
در حالتی که وام میگیریم عکس این عمل رخ میدهد یعنی ما از مزایای ۲۰ میلیون تومان به شکل یکجا و با ارزش روز بهره میبریم و بانک باید به مرور به سود وامش برسد. شاید به نظر بیاید که در نهایت ما سود بیشتری از بانک میبریم اما توجه شما را به نکتهای ظریف جلب میکنم. در شرایط سپرده گذاری، بانک اصل پول را نزد خود نگه میدارد و سود آن را با ما تسویه میکند. در حالی که برای تسویه وام، ما سود و اصل پول را همزمان با بانک تسویه میکنیم. در نتیجه بانک خیلی سریعتر به اصل پول خود میرسد. عملاً از اواسط سال دوم به بعد ما تنها سود وام را پرداخت میکنیم. این تفاوت در حالتی که وام بلندمدت (مثلاً ۵ یا ۱۰ ساله) میگیریم به چشم میآید.
کلام آخر
به طور کلی سپرده گذاری در بانک با توجه به شرایط کنونی سپرده در کشور، یک سرمایهگذاری میان مدت با ریسک بسیار پایین محسوب میشود و میتواند یکی از گزینههای استفاده از سرمایهمان باشد. هرچند افرادی که ریسک پذیرتر هستند میتوانند از سودهای بالاتر اما با ریسک بیشتر بهره ببرند.
دیدگاه شما