فاکتور کردن بی‌برنامگی دولت در بورس برای مردم معترض
نگاهی به وضعیت بازار سرمایه در یک ماه اخیر و یک سال اخیر
گروه اقتصادی، انصاف نیوز: روند نزولی شاخص کل بورس تهران ادامه دارد؛ شاخصی که نماگر سیاستهای کلان و خرد اقتصادی دولت است و نشان می‌دهد فعالان اقتصادی، صنایع و شرکت‌ها و مردم، چه آینده‌ای را برای اقتصاد ملی متصورند. با این همه، رسانههای نزدیک به دولت تلاش دارند افت شاخص بورس را به حوادث چند هفته اخیر نسبت دهند و ضمن مبرا کردن دولت از بی‌برنامگی، فاکتور اعتراض به وضع موجود را سنگین‌تر کنند.
انصاف نیوز در این گزارش نگاهی دارد به روند شاخص بورس در یک‌سال اخیر و راستی‌آزمایی ادعا تاثیر اعتراضات بر افت شاخص.
افت روزانه 416 واحدی شاخص
ظهر روز یکشنبه، 25 مهر سال 1400، شاخص کل بورس تهران روی 1 میلیون و 436 هزار و 109 واحد ایستاد. همان روز هم شاخص بیش از هزار و سیصد واحد افت کرده بود.
ظهر روز یکشنبه، 24 مهر سال 1401، شاخص کل بورس تهران عدد 1 میلیون و 311 هزار و 281 واحد را نشان می‌دهد. به این معنا، در یک‌سال گذشته شاخص کل بالغ بر 124 هزار و 828 واحد افت کرده است. اگر برای این بازه یک‌ساله، 300 روز کاری را در نظر بگیریم، هر روزی که تالارهای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار شاهد حضور معامله‌گران بوده، شاخص کل به طور متوسط 416 واحد افت داشته است.
واقعیت دیگر درباره بورس تهران این است که خروج سرمایه از بازار سهام، از آخرین روزهای اردیبهشت گذشته تشدید شده است؛ روز 28 اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران به قله 1 میلیون و 594 هزار و 978 واحدی می‌رسد و از آن روز روند صعود-نزول‌های شاخص جای خود را به نزول‌های پی در پی و صعودهای کم‌رمق می‌دهد.
روز شروع اعتراض به ماجرا مهسا امینی، یعنی 28 شهریور، شاخص کل 1 میلیون و 373 هزار 821 واحد بود و از آن روز تا امروز، در 16 روز کاری، شاخص 62 هزار و 500 واحد کمتر شده اما نکته آن است که این روند، تقریبا مشابه روند ماه‌های قبلی بورس است و هیچ ویژگی خاصی در نمودارها و نماگرها وجود ندارد که نشان دهد این اعتراضات سبب تشدید فروریزی شاخص یا سرعت‌گرفتن خروج سرمایه از بازار شده است.
در یک بازه 6 ماهه شاخص بورس بیش از 283 هزار واحد افت کرده و با این حساب، گذاشتن افت شاخص به پای اعتراضات اخیر در رسانههای اصول‌گرا، تجاهل نسبت به روندی است که بیش از 6 ماه در بازار جاری و ساری بوده است. این تجاهل یا با هدف پوشش تحقق نیافتن وعده‌های دولت در زمینه متحول کردن بازار سرمایه صورت گرفته یا قصد دارد هزینه اعتراض به سیاستهای جاری را فزاینده کند؛ ترکیب این دو هدف نیز محتمل است!
این گزاره البته به معنای آن نیست که ناآرامی و اعتراض، روی متغیرهای اقتصادی تاثیر نداشته است. طبیعی‌ست که هر اتفاقی در سطح جامعه، بازخوردهای مشخصی در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد؛ اگر پیامی که به مردم مخابره می‌شود، پیام مدارا و اراده معطوف به حل مسائل جامعه باشد، فعالان اقتصادی دل‌گرم می‌شوند و اگر تاکید بر تکرار روندهای پیشین باشد، سرمایه در جست‌وجوی ثبات، متواری می‌شود.
افت روزانه 416 واحدی شاخص بورس در یک‌سال اخیر، نشان‌دهنده این است که هیچ‌کدام از وعده‌های ریاست محترم جمهور و مردان اقتصادی کابینه‌اش درباره بورس و بازار سرمایه تحقق نیافته است یا مردم، اعم از سهامداران خرد و سهامداران کلان نسبت به امکان پذیری تحقق وعده ها یا اراده تحقق آن تردید دارند.
از سال پیش تا کنون، شاخص نوسانات زیادی داشته اما در هر حال روند نزولی بوده
وعده‌هایی که تحقق نیافت
وضعیت ناگوار بورس، موضوعی نبوده و نیست که بتوان نسبت به آن بی‌تفاوت ماند به‌خصوص پس از آن رشد خیره‌کننده که اکثر مسئولان را مقهور و مبهوت خود کرد و سبب صدور فراخوان‌های همگانی برای حضور مردم و ورود سرمایه‌های خردشان به بازار سهام شد.
آن مقطع کمتر کسی به یاد داشت که بازار سرمایه، ذاتا با ریسک همراه است و مناسب کسانی که درجه‌ای از ریسک‌پذیری را دارند. این فراموشی باعث شد تب بورس همه‌گیر شود و حتی بازنشستگان هم سپرده‌های مدت‌دار خود را از بانک‌ها خارج و در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند. حباب که ترکید، همه، مسئولان دولت یازدهم را مقصر دانستند و هیچ‌کس سراغ ریشه‌یابی عوامل سقوط سهام نرفت.
رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، فرصت مناسبی برای تاختن به سیاستهای دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد و به‌ویژه بورس و فصل وعده‌های رنگارنگ در این خصوص بود. از آن زمان تا همین امروز، دولتمردان جدید در خصوص بازار سرمایه وعده‌هایی داده‌اند که نکات جالبی دارد:
«بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود… بورس هم باید مانند بانک‌ها تأمین‌کننده نیاز مالی تولید باشد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، غیر از این بوده است. نباید بورس به محل رفع مشکلات بودجه‌ای کشور و جبران کسری بودجه دولت‌ها تبدیل شود؛ آن هم بدون مدیریت لازم… صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه را تشکیل خواهیم داد.» سیدابراهیم رئیسی، 25 خرداد 1400، بازدید سر زده از سازمان بورس اوراق بهادار تهران
«ما اعتماد را به مردم در بازار سرمایه برمی‌گردانیم. دولت سیزدهم بورس را قلک خود نمی‌داند و حتما تلاش می کنیم نسبت به سهام خرد تضمین‌های لازم و سازو کارهای نظارتی در بورس را فعال کنیم… صندوق توسعه و تثبیت از ایجاد تکانه در بورس پیش‌گیری خواهد کرد و عمق دادن به سهام بورس را بیشتر خواهیم کرد. شرایط ورورد شرکت‌هایی که پشت در بورس هستند را برای حضور در بازار سرمایه تسهیل خواهیم کرد.» سیدابراهیم رئیسی، 31 خرداد 1400، نشست خبری به مناسبت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری
«یک مسائل ضروری و فوری وجود دارد که از امروز دولت با آن مواجه است که باید آن را دنبال کند. مساله کسری بودجه، مساله بازار سرمایه و ثبات بر بازار سرمایه و بورس، مساله مهم کنترل تورم و گرانی‌ها…» رئیس‌جمهور، 12 مرداد 1400، سخنرانی در مراسم تحلیف
«برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه و به ویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت جدی بازار گردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهره‌گیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم از سوی مردم می‌باشد.» وزیر اقتصاد و دارایی، 18 آبان 1400، صحن مجلس شورای اسلامی
خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان از بورس
«کاهش قیمت جهانی تقریبا همه مواد اولیه غیر از نفت و خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان سرمایه افراد حقیقی از بورس، دو عامل اصلی نزولی‌شدن شاخص بورس است و من سهم اتفاقات اخیر را خیلی کم می‌دانم.» این را یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید.
محمد اعرابی دلایل افت شاخص بورس را چنین تشریح می‌کند: «در چند ماه اخیر، قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی مانند مس و فولاد، بین 30 تا 50 درصد کاهش یافته است و چون عمده‌ترین صنایع ما تولیدکننده این محصولات هستند، افت قیمت جهانی روی سوددهی و قیمت سهام آنان تاثیر منفی داشته است.»
او همچنین به روند ادامه‌دار خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار سهام اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «حدود 2 سال است که به طور مستمر، مردم عادی از بازار سرمایه خارج می‌شوند تا جایی که به طور متوسط هر روز بین 200 تا 250 میلیارد تومان از این بازار خارج شده است و این روند همچنان ادامه دارد.» اعرابی میزان سرمایه خارج‌شده از بورس از مرداد سال 1399 تا کنون را بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان تخمین می‌زند.
این کارشناس بازار سرمایه به ناآرامی‌های اخیر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «رونق بورس به ثبات و آرامش نیاز دارد و بنابراین نمی‌توان از تاثیر حوادث اخیر بر افت شاخص غفلت کرد. بازار سهام روی شاخص 1 میلیون و 350 تا 360 هزار واحد به اصلاح کف‌سازی کرده بود و انتظار نمی‌رفت که رقم شاخص به زیر این محدوده سقوط کند اما حوادث اخیر، سبب فروافتادن شاخص شد.»
آقای اعرابی با گذرا دانستن این شوک، بازار سهام را مستعد رشد می‌داند: «تقریبا همه تحلیل‌های بنیادین نشان از آن دارند که این بازار امکان رشد را دارد و بر این اساس من دورنمای بازار را مثبت ارزیابی می‌کنم گرچه سیاستهای دولت هم می‌تواند مثبت شدن شاخص‌های بورس را تسریع کند یا به تعویق بیاندازد.»
این تحلیل‌گر بازار سهام به این پرسش خبرنگار انصاف نیوز که سرمایه‌های خارج‌شده از بورس به کجا سرازیر شده، پاسخ می‌دهد: «ارزیابی من این است که به سپرده‌های بانکی تبدیل شده است چون نرخ بهره بالا رفته و بانک‌ها با بهانه‌های گوناگون سودهای 23 و 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند و این یعنی دو برابرشدن موجودی افراد در یک بازه سه چهارساله که برای‌شان جذاب است.»
اعرابی با انتقاد از عملکرد شبکه بانکی و به‌خصوص بانک‌های خصوصی، تولید با نرخ بهره 24 درصدی را بی‌معنا می‌خواند: «با وجود آنکه در بسته سیاستی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه تدوین کرده، تاکید شده که نرخ بهره بانکی نباید از 20 درصد فراتر برود، بانک‌های خصوصی به نام‌ها و به بهانه‌ها مختلف سود 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند. چنین نرخ بهره‌ای در شرایطی که حداکثر سود صنایع تولیدی ما بین 10 تا 15 درصد است، عملا تولید را از جذابیت انداخته و برای کسی انگیزه حضور در بازار سرمایه باقی نگذاشته است.»
این کارشناس، درباره سیاستهای حمایتی دولت از بازار سرمایه هم می‌گوید: «سیاست‌هایی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه اعلام کرده، می‌‌توانست به بهبود سریع‌تر شاخص‌ها کمک کند اما ظاهرا این سیاست‌ها تا اجراشدن فاصله زیادی دارند. برای مثال قرار بود دولت در مورد نرخ‌گذاری نهاده‌های تولیدی تجدیدنظر کند اما امروز برای محاسبه فروش گاز به پتروشیمی‌ها، هاب انرژی اروپا هم ملاک عمل قرار می‌گیرد. بر این اساس، هر متر مکعب گاز را باید 40 سنت به شرکت‌های داخلی بدهند که البته یک سقف 20 سنتی برای آن تعیین کرده‌اند.»
اعرابی با اشاره به مسائل ژئوپلتیکی اروپا که در قیمت‌گذاری انرژی تعیین‌کننده است، ادامه می‌دهد: «معلوم نیست ملاک هاب انرژی اروپا از کجا به فرمول قیمت‌گذاری نهاده‌های تولید در ایران راه پیدا کرده اما روشن است که صنایع ما با این فرمول از رقبای عربستانی و اماراتی و قطری خود که گاز را بین 8 تا 12 سنت دریافت می‌کنند، شکست می‌خورند. به همین دلیل است که قیمت تمام‌شده یک تن متانول برای شرکت ایرانی 360 دلار درمی‌آید در حالی‌که قیمت جهانی‌اش، تنی 320 دلار است!»
با همه این تفاسیر، کارشناس بازار سرمایه، دورنمای این بازار را مثبت می‌داند: «الان نسبت P به E بازار در کف تاریخی خود و حدود 5 تا 5/5 است و اگر مسائلی مانند سیاست دولت در فروش نهاده‌ها شفاف شود، بازار قابلیت رشد خوبی دارد.»
فرمان‌درمانی در بورس تهران
آیا رکود بازار سهام تمام خواهد شد؟ این سوالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای یا مردم عادی که همچنان در بورس سرمایه‌ای دارند، از خود می‌پرسند. البته بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به عدم اطمینان بالا در بازار سهام این روزها نمی‌توان جوابی دقیق برای این سوال یافت. این نااطمینانی زمانی بیشتر می‌شود که دریابیم بسته حمایتی اخیر برای بورس که روز گذشته ابلاغ شد، خود نیز افق روشنی را پیش روی فعالان بازار سهام قرار نمی‌دهد؛ چراکه یا بسیاری از موارد تکراری است یا اینکه در برخی از موارد نظیر کمتر کردن نیم‌ساعته زمان معاملات در فرابورس اثر ملموسی بر تغییر رویکرد بورسی‌ها نخواهد داشت؛ بنا بر بررسی‌های انجام‌شده در بازار سهام طی سال‌های گذشته ریشه تمام مشکلات کنونی بازار مذکور در مشکلات ساختاری و کلان حکمرانی اقتصادی کشور نهفته؛ ریشه‌ای که در سال‌های اخیر ابتدا حباب قیمت‌ها و پس از آن رکود عمیق بورس را پیش روی مردم قرار داده است. از سوی دیگر، شاخص کل نیز در روز گذشته روی خوشی به بسته نشان نداد و ۳۲۲۰واحد افت کرد.
بازار سهام در روز گذشته شاهد معرفی و اجرای بسته حمایتی ۱۰بندی بود که بسیاری از بندهای آن برای بازار سهام به گونه‌های مختلف تکراری است. از حمایت با واریز پول به صندوق تثبیت بازار گرفته تا محدودکردن معاملات در آن و موارد دیگر به‌خصوص تلاش وزارت اقتصاد برای کنترل نرخ بهره، همه تاکنون به‌طور عینی یا ضمنی تکرار شده‌اند. اینطور که به‌نظر می‌رسد مسوولان با رودررو شدن با واقعیت فشار فروش در بازار سهام بازهم به وعده‌وعیدهای گوناگون در این بازار روی آورده‌اند و در نظر دارند تا این‌بار نیز به‌جای حل اصولی و ریشه‌ای مشکلات اقتصاد و بازار سهام ایران با «فرمان درمانی» به کمک فعالان بازار سهام بیایند.
از بیراهه تورم تا حمایت‌های ناموفق
شاخص اصلی بازار سهام در نخستین روز هفته بالاخره پس ۶ روز متوالی رنگ آرامش به خود دید و در اوج بدبینی همگانی سبزپوش شد. شاید پس از افت ۲۸/ ۵درصدی نماگر اصلی بورس کمتر کسی در این روز انتظار افزایش قیمت‌ها در این بازار را داشت، با این حال این افزایش به هر شکلی که بود محقق شد تا میانگین وزنی قیمت‌ها پس از گذر یک هفته تلخ بالاخره روی‌خوش به خود ببیند.
بررسی نظر کارشناسان مختلف در حال‌حاضر نشان می‌دهد که به‌رغم رشد ۲۹/ ۰درصدی نماگر یادشده در پایان معاملات روز شنبه همین که این نماگر نتوانسته به مانند یک ساعت ابتدایی این روز به حرکت صعودی خود ادامه دهد، همچنان بازار یادشده برای مردم عادی جذاب نیست، چراکه شاخص یادشده در حالی به محدوده یک‌میلیون و ۲۴۴هزار واحد رسیده که سطح آن در نیم‌ساعت اول معاملات به یک‌میلیون و ۲۴۷هزار واحد نیز رسیده بود. به هر روی بررسی اخبار و گفته‌های روزهای اخیر نشان می‌دهد که شاخص‌کل چه رشد کرده باشد و چه افت، فعالان خرد بازار همچنان میل چندانی به خرید کردن در این بازار ندارند، اما این بی‌میلی از چه روی شکل‌گرفته و چرا همچنان ادامه می‌یابد؟
۲۵۰ * ۳۰۰ namayesh جدید
اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به گذشته داشته باشیم، بهتر است برای دست‌یافتن به تصویری دقیق از بورس این روزها بحث را از سال۹۹ آغاز کنیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعدد اقتصادی‌اجتماعی در شکل‌گیری حباب بازار سهام در سال۹۹ نقش داشته است. در بررسی این وضعیت بیراه نیست اگر بگوییم که مهم‌ترین بازیگر در شکل‌گیری این حباب افزایش بی‌وقفه پایه‌پولی و سطح نقدینگی بود که در نهایت به تورمی افسارگسیخته در سال‌های ۹۷ تا ۹۹ انجامید؛ تورمی که البته تا به امروز هم ادامه داشته است. بسیاری در ابتدا بر این باور بودند که قطار تورم تا ابد می‌تواند بازار سهام را به‌دنبال خود بکشد و همان‌طور که این بازار مسیر دو سال‌و‌نیمه خود تا نیمه سال۹۹ را پیموده، در سال‌های بعد هم با اندکی وقفه جاماندگی آن را جبران کند، با این‌حال در نیمه‌های نخست سال۱۴۰۰ دیدیم که این خوش‌بینی چندان بجا نیست.
در طول این مدت هرچه که سعی شده تا به‌عنوان حمایت به فعالان بازار سهام عرضه شود، راه به‌جایی نبرده اگرچه برخی از اقدامات توانسته قیمت‌ها در بورس و فرابورس را در بازار سهام سبزپوش کند اما هیچ‌گاه نتوانسته تا رونقی ماندگار یا حداقل جوّی خوش‌بینانه را برای فعالان این بازار به‌ارمغان بیاورد. به‌عبارت ساده‌تر بازار سهام در تمامی این سال‌ها بیشتر اسیر لفاظی‌ها و طرح‌های کاغذی بوده تا سقفی محکم از تدبیر که از آن باران بی‌اعتمادی نچکد. فعالان این بازار همچنان بی‌اعتماد هستند.
بین دو ۱۰ فرمان
با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی وضعیت نابسامان بورس همچنان ادامه یافت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه بخش مهمی از ضربه واردشده به بازار سهام در سال‌های اخیر در دوره زمامداری دولت قبل به این بازار وارد شده‌است، با این حال آنچه که دولت فعلی نیز به‌عنوان حمایت به این بازار عرضه کرده چندان کارآمد نبوده است. در ماه‌های نخست سال۱۴۰۰ بود که دولت حسن روحانی طرحی ۱۰بندی ارائه داد که نکات مهمی را در‌بر داشت. در ابتدا بسیاری از فعالان بازار سهام به اثربخشی آن طرح امیدوار شدند، با این‌حال خیلی زود مشخص شد که طرح مذکور نیز به‌رغم جذاب‌بودن موارد مندرج در آن نظیر حذف قیمت‌گذاری دستوری و ایجاد شفافیت چندان کارساز نبوده است، به‌خصوص آنکه تزریق منابع از صندوق توسعه ملی به بازار سهام از همان ابتدا مخالفت‌های بسیاری را برانگیخت و از سوی اقتصاددان‌ها به‌عنوان طرحی که منابع بین‌نسلی را در اختیار بخشی از ذی‌نفعان اقتصاد کشور قرار می‌دهد، مورد نکوهش قرار گرفت.
بر اساس آن طرح که اتفاقا با مخالفت احسان خاندوزی نماینده مجلس در آن زمان و وزیر اقتصاد فعلی روبه‌رو بود، قرار بود به‌تدریج معادل ریالی ۲۰۰میلیون دلار از منابع صندوق توسعه به صندوق تثبیت بازار منتقل شود تا با خرید سهام از ریزش قیمت آن جلوگیری کنند. البته در ادامه با تزریق بخشی از پول مذکور مشخص شد که سودای تزریق پول به بازار سهام کارساز نبوده است، چراکه در این مدت هم منابع صندوق تثبیت و هم پول بسیاری از هلدینگ‌های بورسی در بازار مذکور برای خرید سهام گران‌قیمت به یغما رفت اما هیچ‌گاه اثری ماندگار از رونق نصیب بازار سهام نشد.
از آن زمان تاکنون مطالبات بسیاری برای حمایت از بازار سهام مطرح‌شده که بسیاری از آنها بدون‌شک بحق است.
دیگر کمتر انسان عاقلی را می‌توان یافت که در ایران مخالف قیمت‌گذاری دستوری نباشد یا بخواهد طرح‌های رانت‌افزا و تصمیمات خلق‌الساعه را برای حمایت از بازار سهام توجیه کند. وعده‌های خوب قبلی هم که تاکنون جامه‌عمل نپوشیده، به‌زعم بسیاری از فعالان بازار نیازمند ممارست بیشتر برای اجرا است، نه انجام عمل اضافی دیگر که از همین حالا مشخص است از سطح لفاظی فراتر نمی‌رود، با این‌حال به‌نظر می‌رسد که حالا در نیمه دوم سال۱۴۰۱ و در مواجهه با تشدید افول بورس در هفته نخست آبان متولیان بازار سرمایه همچنان این مسائل را درک نکرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۱۰ مورد جدید حمایت از بازار سرمایه موارد قابل‌تاملی وجوددارد.
اما و اگرهای یک بسته حمایتی
*نگاهی به بسته جامع حمایتی جدید حکایت از آن دارد که بورس قرار است این‌بار هم به‌نام حمایت مزین شود اما آیا این حمایت‌ها راه به‌جایی خواهد برد؟
بسته جامع حمایتی بازار سرمایه که در هفته گذشته طراحی و در جلسات رده عالی مقامات اقتصادی کشور مطرح‌شده بود، ابلاغ و از شنبه صبح اجرایی می‌شود.
بر اساس آنچه که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است نخستین بند از بسته ۱۰بندی سازمان بورس چندان از لحاظ منطقی معقول به‌نظر نمی‌رسد. آنطور که متولیان بازار سهام اعلام کرده‌اند قرار است تا «بیمه‌کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰میلیون‌تومان برای هر نفر (که حدود ۹۶درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق‌تبعی و خرید توسط سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد. سررسید اعمال این اوراق یک‌ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، ۴ آبان۱۴۰۱ است و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند، اعمال و اجرایی خواهد شد.» با توجه به این نکته به‌نظر می‌آید که انتشار اوراق فروش تبعی در سطحی نخواهد بود که بتواند در گستره قابل‌توجهی به کمک سرمایه‌گذاران خرد بیاید چراکه انتشار آن در حجم وسیع هم می‌تواند مخاطرات جدی برای شرکت‌ها داشته باشد و ریسک زیادی را به آنها تحمیل کند و هم از لحاظ نامشخص‌بودن رویدادهای آینده به‌معنای عدم‌اطمینان زیاد در اقتصاد ایران می‌تواند ریسک زیادی برای بازار سهام در کلیت آن داشته باشد، از این‌رو به‌نظر می‌رسد
کمافی‌سابق انتشار این اوراق در سطح محدود انجام شود و آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ بیشتر برای حقوقی‌ها قابل‌ارزیابی و خرید باشد.
*اما دومین بخش از بسته حمایتی مذکور در نظر دارد تا به پی‌گیری انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰هزار میلیارد‌ریال بپردازد.
در این طرح قرار است با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند به کمک کنترل ریسک صندوق‌ها بیایند اما در همین حال گفته شده که قرار است منابع لازم برای ایفای تعهدات در سررسید اوراق مذکور، از محل بودجه سال۱۴۰۲ تامین شود.
چنین امری بسیار عجیب به‌نظر می‌رسد چراکه تامین منابع چنین کاری از طریق بودجه عمومی به‌معنای تامین منافع بخشی از افراد جامعه (مشخصا گردانندگان و سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها) از جیب کل ملت ایران است، آن‌هم در شرایطی که کسری‌بودجه ساختاری برای سال‌های متمادی گریبانگیر ایران بوده و هر سال‌تورم بالایی را به کشور تحمیل می‌کند.
مشخص نیست که چرا عقلای اقتصادی کشور و مسوولان در نظر دارند تا با این‌کار باری مضاعف را به کل سیستم اقتصادی ایران تحمیل کنند.
*سومین مورد از این طرح حمایتی نیز چیز جدیدی نیست و تقریبا با مورد قبلی تشابه دارد، با این تفاوت که هزینه آن را نه فقط شهروندان فعلی ایران بلکه آیندگان نیز خواهند پرداخت.
تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به‌مرور افزایش مبلغ مذکور، سومین موردی است که در این طرح آمده و معنایی به‌جز برداشتن از سرمایه‌های بین‌نسلی به‌منظور حل مشکلات حال کشور ندارد؛ این در حالی است که صندوق‌های حاکمیتی اگر منابعی هم دارند باید آن را برای آینده ایران و بهبود شرایط اقتصادی کشور کنار بگذارند، نه رانت‌پاشی و امتیازدهی به بخشی از اقتصاد که تمامی مشکلات امروز آن ناشی از سوءتدبیر دولتمردان در سال‌های اخیر است. امروزه کمتر کسی را می‌توان یافت که عقیده داشته باشد ریشه مشکلات بورس ایران خود مردم هستند، چراکه اگر دولت راه را برای متورم‌شدن بازار سهام آن‌هم بازاری نیازمند توسعه زیرساخت‌ها فراهم نمی‌کرد و به‌جای دعوت مردم به بورس در تلاش بود تا سیاستهای پولی را به شکلی موثر کنترل کند، احتمالا امروز شاهد بروز چنین وضعیتی در بازار سرمایه نبودیم، چراکه رفتار مردم با توجه به شرایط اقتصادی سال۹۹ امری طبیعی بود که صرفا در واکنش به سیاستهای غلط اقتصادی و آب‌رفتن ارزش پول صورت می‌گرفت. آیا می‌توان کشوری را یافت که مردم آن از بیم از‌دست‌دادن ارزش دارایی خود آن را از پول بی‌پشتوانه به دارایی با دوام تبدیل نکنند؟
*در میان تمامی بندهای این بسته بند پنجم نیز نکات جالب‌توجهی دارد. مشخص نیست آنچه در این بند از آن تحت‌عنوان «هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه‌دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهاد‌ها از سهام ناشران تحت‌مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق‌تبعی حمایتی» یادشده تا چه حد اختیار عمل فعالان بازارها را با مشکل مواجه می‌کند اما باید توجه کرد که اگر در عمل چنین کاری آثاری همانند محدودکردن اختیار عمل سرمایه‌گذاران در خرید و فروش را همچون زمانی‌که دامنه‌نوسان نامتقارن می‌شد، به‌دنبال داشته باشد، احتمال رکود در بازار تعمیق خواهد شد و این ایده در ابتدا مثبت، خود آثاری منفی خواهد داشت.
*ششمین بند از حمایت موجود نیز عملا چیز جدیدی نیست و بارها به انحای مختلف مورد‌توجه سرمایه‌گذاران و ذی‌نفعان بازار سهام قرار گرفته است. آنچه از آن در این بسته با عنوان «همکاری مشترک بانک‌مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود» یادشده، وعده‌ای تکراری است که به‌جز تشکیک اقتصاددان‌ها، بر لزوم آن بارها از سوی وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس به آن تاکید شده اما در عمل راه به‌جایی نبرده است.
*بر اساس آنچه تاکنون نیز به آن پرداخته شد به‌نظر نمی‌رسد سایر موارد موجود در این بسته نیز پیامدی چندان موثر و منطقی داشته باشد. برای مثال «افزایش سپرده‌‌‌‌‌‌‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت» که در این برنامه مطرح‌شده مشابه تخصیص منابع صندوق‌های حاکمیتی چندان راهگشا نخواهد بود، چراکه طبیعتا منابع در اختیار سازمان به اندازه آن صندوق‌ها نیست، از این‌رو اگر قرار بود کمک به صندوق تثبیت از این طریق راهگشا باشد ابتدا باید کارآمدی کمک به صندوق تثبیت از طریق منابعی همچون صندوق توسعه رویت می‌شد. از سوی دیگر «محدودکردن بخش فروش بازارگردان‌ها تا اطلاع ثانوی» نیز از آن جهت عجیب است که خود این صندوق‌ها مولود عدم‌تدبیر به‌موقع روسای سابق سازمان بورس برای شروع بازارگردانی در بازار سهام هستند، چراکه اجبار این صندوق‌ها به خرید سهام بسیار گران آنها را به این شرایط کشانده که اکنون سهام خود را بفروشند، از این‌رو به‌نظر نمی‌رسد که جلوگیری از تداوم فعالیت آنها چیزی به‌جز ریسک‌افزایی در بازار سهام بلا اثر کردن این صندوق‌ها برای حفظ منابع هنگام نیاز باشد.
مورد دیگر نیز «توقف پذیره‌نویسی اوراق‌بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه» است که با توجه به اندک‌بودن منابع موردنیاز آن به‌نظر نمی‌رسد تا همین‌جای کار هم مشکلات زیادی به بازار تحمیل کرده باشد، از این‌رو به‌نظر نمی‌رسد که اعمال چنین محدودیتی در بازار سهام در کنار مورد واپسین یعنی «بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳:۰۰ به ۱۲:۳۰» چیزی به‌جز فرمان درمانی در بازار سهام باشد. در پایان بهتر است این گزارش را با طرح چند سوال تمام کنیم. آیا در بازارهای پیشرفته سهام که برخلاف بورس سه‌ونیم‌ساعته ایران در حدود ۶ ساعت کار می‌کنند هر روز شاهد ریزش قیمت‌ها هستیم؟ چرا این بینش هنوز در تصمیم‌گیران اقتصادی کشور مشاهده نمی‌شود که حل‌کردن مشکلات بورس نیازمند حل مشکلات کلان دیگر در اقتصاد ایران است که برای سال‌های متمادی بر بازار سهام نیز سایه افکنده؟ آیا وقت آن نشده که با اتخاذ دیدگاهی منطقی‌تر درخصوص مسائل کلان اقتصادی ایران به کمک بازار سرمایه بیاییم؟
فاکتور کردن بی‌برنامگی دولت در بورس برای مردم معترض
نگاهی به وضعیت بازار سرمایه در یک ماه اخیر و یک سال اخیر
گروه اقتصادی، انصاف نیوز: روند نزولی شاخص کل بورس تهران ادامه دارد؛ شاخصی که نماگر سیاستهای کلان و خرد اقتصادی دولت است و نشان می‌دهد فعالان اقتصادی، صنایع و شرکت‌ها و مردم، چه آینده‌ای را برای اقتصاد ملی متصورند. با این همه، رسانههای نزدیک به دولت تلاش دارند افت شاخص بورس را به حوادث چند هفته اخیر نسبت دهند و ضمن مبرا کردن دولت از بی‌برنامگی، فاکتور اعتراض به وضع موجود را سنگین‌تر کنند.
انصاف نیوز در این گزارش نگاهی دارد به روند شاخص بورس در یک‌سال اخیر و راستی‌آزمایی ادعا تاثیر اعتراضات بر افت شاخص.
افت روزانه 416 واحدی شاخص
ظهر روز یکشنبه، 25 مهر سال 1400، شاخص کل بورس تهران روی 1 میلیون و 436 هزار و 109 واحد ایستاد. همان روز هم شاخص بیش از هزار و سیصد واحد افت کرده بود.
ظهر روز یکشنبه، 24 مهر سال 1401، شاخص کل بورس تهران عدد 1 میلیون و 311 هزار و 281 واحد را نشان می‌دهد. به این معنا، در یک‌سال گذشته شاخص کل بالغ بر 124 هزار و 828 واحد افت کرده است. اگر برای این بازه یک‌ساله، 300 روز کاری را در نظر بگیریم، هر روزی که تالارهای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار شاهد حضور معامله‌گران بوده، شاخص کل به طور متوسط 416 واحد افت داشته است.
واقعیت دیگر درباره بورس تهران این است که خروج سرمایه از بازار سهام، از آخرین روزهای اردیبهشت گذشته تشدید شده است؛ روز 28 اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران به قله 1 میلیون و 594 هزار و 978 واحدی می‌رسد و از آن روز روند صعود-نزول‌های شاخص جای خود را به نزول‌های پی در پی و صعودهای کم‌رمق می‌دهد.
روز شروع اعتراض به ماجرا مهسا امینی، یعنی 28 شهریور، شاخص کل 1 میلیون و 373 هزار 821 واحد بود و از آن روز تا امروز، در 16 روز کاری، شاخص 62 هزار و 500 واحد کمتر شده اما نکته آن است که این روند، تقریبا مشابه روند ماه‌های قبلی بورس است و هیچ ویژگی خاصی در نمودارها و نماگرها وجود ندارد که نشان دهد این اعتراضات سبب تشدید فروریزی شاخص یا سرعت‌گرفتن خروج سرمایه از بازار شده است.
در یک بازه 6 ماهه شاخص بورس بیش از 283 هزار واحد افت کرده و با این حساب، گذاشتن افت شاخص به پای اعتراضات اخیر در رسانههای اصول‌گرا، تجاهل نسبت به روندی است که بیش از 6 ماه در بازار جاری و ساری بوده است. این تجاهل یا با هدف پوشش تحقق نیافتن وعده‌های دولت در زمینه متحول کردن بازار سرمایه صورت گرفته یا قصد دارد هزینه اعتراض به سیاستهای جاری را فزاینده کند؛ ترکیب این دو هدف نیز محتمل است!
این گزاره البته به معنای آن نیست که ناآرامی و اعتراض، روی متغیرهای اقتصادی تاثیر نداشته است. طبیعی‌ست آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ که هر اتفاقی در سطح جامعه، بازخوردهای مشخصی در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد؛ اگر پیامی که به مردم مخابره می‌شود، پیام مدارا و اراده معطوف به حل مسائل جامعه باشد، فعالان اقتصادی دل‌گرم می‌شوند و اگر تاکید بر تکرار روندهای پیشین باشد، سرمایه در جست‌وجوی ثبات، متواری می‌شود.
افت روزانه 416 واحدی شاخص بورس در یک‌سال اخیر، نشان‌دهنده این است که هیچ‌کدام از وعده‌های ریاست محترم جمهور و مردان اقتصادی کابینه‌اش درباره بورس و بازار سرمایه تحقق نیافته است یا مردم، اعم از سهامداران خرد و سهامداران کلان نسبت به امکان پذیری تحقق وعده ها یا اراده تحقق آن تردید دارند.
از سال پیش تا کنون، شاخص نوسانات زیادی داشته اما در هر حال روند نزولی بوده
وعده‌هایی که تحقق نیافت
وضعیت ناگوار بورس، موضوعی نبوده و نیست که بتوان نسبت به آن بی‌تفاوت ماند به‌خصوص پس از آن رشد خیره‌کننده که اکثر مسئولان را مقهور و مبهوت خود کرد و سبب صدور فراخوان‌های همگانی برای حضور مردم و ورود سرمایه‌های خردشان به بازار سهام شد.
آن مقطع کمتر کسی به یاد داشت که بازار سرمایه، ذاتا با ریسک همراه است و مناسب کسانی که درجه‌ای از ریسک‌پذیری را دارند. این فراموشی باعث شد تب بورس همه‌گیر شود و حتی بازنشستگان هم سپرده‌های مدت‌دار خود را از بانک‌ها خارج و در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند. حباب که ترکید، همه، مسئولان دولت یازدهم را مقصر دانستند و هیچ‌کس سراغ ریشه‌یابی عوامل سقوط سهام نرفت.
رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، فرصت مناسبی برای تاختن به سیاستهای دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد و به‌ویژه بورس و فصل وعده‌های رنگارنگ در این خصوص بود. از آن زمان تا همین امروز، دولتمردان جدید در خصوص بازار سرمایه وعده‌هایی داده‌اند که نکات جالبی دارد:
«بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود… بورس هم باید مانند بانک‌ها تأمین‌کننده نیاز مالی تولید باشد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، غیر از این بوده است. نباید بورس به محل رفع مشکلات بودجه‌ای کشور و جبران کسری بودجه دولت‌ها تبدیل شود؛ آن هم بدون مدیریت لازم… صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه را تشکیل خواهیم داد.» سیدابراهیم رئیسی، 25 خرداد 1400، بازدید سر زده از سازمان بورس اوراق بهادار تهران
«ما اعتماد را به مردم در بازار سرمایه برمی‌گردانیم. دولت سیزدهم بورس را قلک خود نمی‌داند و حتما تلاش می کنیم نسبت به سهام خرد تضمین‌های لازم و سازو کارهای نظارتی در بورس را فعال کنیم… صندوق توسعه و تثبیت از ایجاد تکانه در بورس پیش‌گیری خواهد کرد و عمق دادن به سهام بورس را بیشتر خواهیم کرد. شرایط ورورد شرکت‌هایی که پشت در بورس هستند را برای حضور در بازار سرمایه تسهیل خواهیم کرد.» سیدابراهیم رئیسی، 31 خرداد 1400، نشست خبری به مناسبت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری
«یک مسائل ضروری و فوری وجود دارد که از امروز دولت با آن مواجه است که باید آن را دنبال کند. مساله کسری بودجه، مساله بازار سرمایه و ثبات بر بازار سرمایه و بورس، مساله مهم کنترل تورم و گرانی‌ها…» رئیس‌جمهور، 12 مرداد 1400، سخنرانی در مراسم تحلیف
«برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه و به ویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت جدی بازار گردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهره‌گیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم از سوی مردم می‌باشد.» وزیر اقتصاد و دارایی، 18 آبان 1400، صحن مجلس شورای اسلامی
خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان از بورس
«کاهش قیمت جهانی تقریبا همه مواد اولیه غیر از نفت و خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان سرمایه افراد حقیقی از بورس، دو عامل اصلی نزولی‌شدن شاخص بورس است و من سهم اتفاقات اخیر را خیلی کم می‌دانم.» این را یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید.
محمد اعرابی دلایل افت شاخص بورس را چنین تشریح می‌کند: «در چند ماه اخیر، قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی مانند مس و فولاد، بین 30 تا 50 درصد کاهش یافته است و چون عمده‌ترین صنایع ما تولیدکننده این محصولات هستند، افت قیمت جهانی روی سوددهی و قیمت سهام آنان تاثیر منفی داشته است.»
او همچنین به روند ادامه‌دار خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار سهام اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «حدود 2 سال است که به طور مستمر، مردم عادی از بازار سرمایه خارج می‌شوند تا جایی که به طور متوسط هر روز بین 200 تا 250 میلیارد تومان از این بازار خارج شده است و این روند همچنان ادامه دارد.» اعرابی میزان سرمایه خارج‌شده از بورس از مرداد سال 1399 تا کنون را بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان تخمین می‌زند.
این کارشناس بازار سرمایه به ناآرامی‌های اخیر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «رونق بورس به ثبات و آرامش نیاز دارد و بنابراین نمی‌توان از تاثیر حوادث اخیر بر افت شاخص غفلت کرد. بازار سهام روی شاخص 1 میلیون و 350 تا 360 هزار واحد به اصلاح کف‌سازی کرده بود و انتظار نمی‌رفت که رقم شاخص به زیر این محدوده سقوط کند اما حوادث اخیر، سبب فروافتادن شاخص شد.»
آقای اعرابی با گذرا دانستن این شوک، بازار سهام را مستعد رشد می‌داند: «تقریبا همه تحلیل‌های بنیادین نشان از آن دارند که این بازار امکان رشد را دارد و بر این اساس من دورنمای بازار را مثبت ارزیابی می‌کنم گرچه سیاستهای دولت هم می‌تواند مثبت شدن شاخص‌های بورس را تسریع کند یا به تعویق بیاندازد.»
این تحلیل‌گر بازار سهام به این پرسش خبرنگار انصاف نیوز که سرمایه‌های خارج‌شده از بورس به کجا سرازیر شده، پاسخ می‌دهد: «ارزیابی من این است که به سپرده‌های بانکی تبدیل شده است چون نرخ بهره بالا رفته و بانک‌ها با بهانه‌های گوناگون سودهای 23 و 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند و این یعنی دو برابرشدن موجودی افراد در یک بازه سه چهارساله که برای‌شان جذاب است.»
اعرابی با انتقاد از عملکرد شبکه بانکی و به‌خصوص بانک‌های خصوصی، تولید با نرخ بهره 24 درصدی را بی‌معنا می‌خواند: «با وجود آنکه در بسته سیاستی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه تدوین کرده، تاکید شده که نرخ بهره بانکی نباید از 20 درصد فراتر برود، بانک‌های خصوصی به نام‌ها و به بهانه‌ها مختلف سود 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند. چنین نرخ بهره‌ای در شرایطی که حداکثر سود صنایع تولیدی ما بین 10 تا 15 درصد است، عملا تولید را از جذابیت انداخته و برای کسی انگیزه حضور در بازار سرمایه باقی نگذاشته است.»
این کارشناس، درباره سیاستهای حمایتی دولت از بازار سرمایه هم می‌گوید: «سیاست‌هایی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه اعلام کرده، می‌‌توانست به بهبود سریع‌تر شاخص‌ها کمک کند اما ظاهرا این سیاست‌ها تا اجراشدن فاصله زیادی دارند. برای مثال قرار بود دولت در مورد نرخ‌گذاری نهاده‌های تولیدی تجدیدنظر کند اما امروز برای محاسبه فروش گاز به پتروشیمی‌ها، هاب انرژی اروپا هم ملاک عمل قرار می‌گیرد. بر این اساس، هر متر مکعب گاز را باید 40 سنت به شرکت‌های داخلی بدهند که البته یک سقف 20 سنتی برای آن تعیین کرده‌اند.»
اعرابی با اشاره به مسائل ژئوپلتیکی اروپا که در قیمت‌گذاری انرژی تعیین‌کننده است، ادامه می‌دهد: «معلوم نیست ملاک هاب انرژی اروپا از کجا به فرمول قیمت‌گذاری نهاده‌های تولید در ایران راه پیدا کرده اما روشن است که صنایع ما با این فرمول از رقبای عربستانی و اماراتی و قطری خود که گاز را بین 8 تا 12 سنت دریافت می‌کنند، شکست می‌خورند. به همین دلیل است که قیمت تمام‌شده یک تن متانول برای شرکت ایرانی 360 دلار درمی‌آید در حالی‌که قیمت جهانی‌اش، تنی 320 دلار است!»
با همه این تفاسیر، کارشناس بازار سرمایه، دورنمای این بازار را مثبت می‌داند: «الان نسبت P به E بازار در کف تاریخی خود و حدود 5 تا 5/5 است و اگر مسائلی مانند سیاست دولت در فروش نهاده‌ها شفاف شود، بازار قابلیت رشد خوبی دارد.»
آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟
کارشناس بازار ارز اعلام کرد: هجوم مردم با کارت ملی برای خرید ارز در روزهای اخیر مسیر افزایش قیمت ارز در کانال 33 هزار تومان را هموار کرده است. هرچند وجود دلالان را نیز نمی توان نادیده انگاشت. . ادامه خبر
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
قیمت و معاملات دلار رکورد زد/ روند بازار فردا چگونه است؟
امارات که در هفته گذشته نسبت به ورود به محدوده 9 هزار تومانی مقاومت داشت امروز وارد دومین پله از محدوده ذکر شده، شد و با قیمت 9 هزار و 217 تومان در بازار معامله شد. افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته با وجود تلاش بازارساز برای حفظ محدوده دلار در کانال 32 هزار تومان ، گویا متاثر از اخبار نامساعد سیاسی و تحریم های جدید اروپا و آمریکا و کانادا قرار گرفته و بازار را با التهاباتی همراه ساخته است .
پیش بینی قیمت دلار فردا 11 آبان 1401
و سبب افزایش نرخ ارز شود. با این حال باید دید که واکنش بانک مرکزی به این افزایش تقاضای احتمالی چیست و آیا همچنان تمایلی به تداوم یافتن تزریق های خود به بازار ارز را دارد یا خیر. مشاهدات میدانی از نرخ خرید و فروش ارز در بازار آزاد حاکی از شکستن رکورد قیمت دلار فردایی است. طبق اطلاعاتی که در برخی کانال های تلگرامی در ظهر روز 10 آبان منتشر شده قیمت دلار فردایی از مرز 33 هزار و 600 تومان هم .
گزارش بازار ها امروز 10 آبان 1401 | پیش بینی هفتگی برای بیت کوین و طلا
. حباب سکه نیز امروز افزایش یافت و اکنون در محدوده دو میلیون و 50 هزار تومان می باشد و خاطر نشان کرد داد و ستد ها و تقاضا برای خرید مصنوعات طلا همچنان کاهشی می باشد. کارشناس بازار طلا در پایان گفت: به نظر نمی رسد نوسانات افزایشی قیمت ها در روز های آینده ادامه داشته باشد. /شبکه اطلاع رسانی طلا، سکه و ارز قیمت دلار در هفته گذشته بین محدوده ی 28840-28800 در نوسان بود که امروز در محدوده ی 28840 معامله شد و نسبت به روز گذشته 0.03 درصد افزایش داشته است. .
چه خبر از بازار ارز؟
33 هزار و 200 تا 300 تومان خریداری می شود؛ پایین ترین نرخی که از سوی دلالان برای معامله دلار اعلام می شود 33 هزار و 200 تومان و بالاترین قیمت نیز 33 هزار و 400 تومان است. علاوه بر وضعیت امروز قیمت خرید و فروش دلار و یورو در بازار، مشاهدات دیگر در بازار ارز حاکی از آن است که مانند هفته قبل صف های طویلی مقابل صرافی ها برای خرید 2000 دلار توافقی با کارت ملی تشکیل شده است که فعالان بازار و .
107 میلیون دلار در سامانه نیما معامله شد
بانک مرکزی اعلام کرد مجموع عرضه ارز در سامانه نیما (حواله) امروز (سه شنبه مورخ 1401.8.10) معادل 749 میلیون دلار و مجموع ارز معامله شده در این سامانه معادل 107 میلیون دلار بوده است. گفتنی است، مجموع معاملات روز گذشته در سامانه نیما معادل 228 میلیون یورو بود. همچنین در بازار متشکل ارزی (اسکناس) امروز 21.13 میلیون دلار با میانگین نرخ 31 هزار و 526 تومان و 230 هزار یورو با میانگین نرخ 31 هزار و 731 تومان به صورت توافقی معامله انجام شد. باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی بانک و بیمه .
رکوردشکنی معاملات توافقی دلار/ یورو توافقی به کانال 32 رسید
تومان قیمت گذاری شده است که در صرافی ها به رقم 32091 تومان رسیده است. رکوردشکنی معاملات توافقی دلار از سوی دیگر، بانک مرکزی اعلام کرد امروز در بازار متشکل ارزی (اسکناس) 21.13 میلیون دلار با میانگین نرخ 31 هزار و 526 تومان و 230 هزار یورو با میانگین نرخ 31 هزار و 731 تومان به صورت توافقی معامله انجام شد. همچنین مجموع عرضه ارز در سامانه نیما (حواله) امروز (سه شنبه مورخ 1401.8.10) معادل 749 میلیون دلار و مجموع ارز معامله شده در این سامانه معادل 107 میلیون دلار بوده است. گفتنی است، مجموع معاملات روز گذشته .
قیمت درهم و دلار امروز 10 آبان 1401/ صعود قیمت ها
قبل 9,130 10 0.1 2 روز پیش قیمت دلار در بازار آزاد امروز نرخ دلار در بازار ارز امروز در محدوده 33 هزار و 420 تومان معامله شد . جدول قیمت 3 روز اخیر دلار در بازار آزاد قیمت (تومان) مقدار تغییر درصد تغییر تاریخ 33,420 270 0.8 15:35 33,150 220 0.66 روز قبل 32,930 10 0.03 2 روز پیش قیمت سکه امامی امروز .
پیام آمریکا به بازار دلار ایران /هجوم مردم برای خرید ارز
سطح 33 هزار و 300 تومان رسید. هجوم معامله گران به بازار دلار تحلیلگران ارزی پیش از این گفته بودند در صورتی که نرخ دلار به مرز مذکور برسد و بالای این محدوده باقی بماند احتمال هجوم معامله گران به بازار دلار و ورود تقاضای جدید برای خرید وجود خواهد داشت. نرخ دلار دوباره به قله می رسد ؟ این دسته از معامله گران با اشاره به جهش قیمتی دلار بازار پشت خطی هرات می گفتند .
پیش بینی قیمت دلار 10 آبان 1401 /قیمت دلار در کانال جدید می ماند؟
دوم آبان گذشته و قیمت دلار در کانال 33 هزار تومان باقی مانده و وارد پله اول محدوده مذکور شده است. در چالش جدید بازارساز و تورم برای قیمت دلار، آیا برنده میدان دلار است یا بانک مرکزی؟ به نظر می رسد هر چه قیمت دلار از محدوده 32 هزار تومان فاصله بیشتری می گیرد،تلاش بازارساز پاسخگوی تقاضای بازار دلار نیست. زیرا فشار افزایش قیمت درهم امارات و دلار هرات بر بازار ارز تهران و بازی معامله گران را .
نرخ دلار دوباره به قله می رسد؟
فضای برجام نیز همچنان تیره و تار است. رابرت مالی، نماینده آمریکا در مورد ایران در تازه ترین اظهارات خود مدعی شده واشنگتن توجه خود را به حمایت از اعتراضات معطوف نموده و اگر لازم باشد به عنوان آخرین راهکار، به گزینه نظامی علیه برنامه هسته ای ایران متوسل می شویم. رابرت مالی تمرکز بر توافق هسته ای را موجب اتلاف وقت توصیف کرد.به عقیده معامله گران سیگنال منفی آمریکادرباره برجام به بازار ارز تهران ممکن است امروز دلار تهران را صعودی کند. مشروح این گزارش را در اقتصادنیوز با تیتر پیام آمریکا به بازار دلار ایران /هجوم مردم برای خرید ارز بخوانید. .
3 ضربه صعودی به دلار تهران/ سکه اوج گرفت
به گزارش اقتصادنیوز ، بازار ارز تهران در سومین روز هفته شاهد قدرت نمایی معامله گران افزایشی در برابر بازار ساز بود. نرخ دلار امروز وارد کانال 33 هزار تومان شد. ظهر امروز اسکناس آمریکایی در تهران تا 33 هزار و 150 تومان بالا رفت. البته عده ای از معامله گران مدعی بودند که نرخ دلار به سطح 33 هزارو 300 تومان هم رسیده است. قیمت دلار عصر امروز در محدوده 33 هزار و 150 تومان به فروش رسید. این .
روز حساس برای بازار دلار
بازار تقویت بیشتری خواهد شد و ممکن است حتی خریداران بیشتری وارد بازار شوند. محدوده 33 هزار و 300 تومان از این جهت برای معامله گران ارزی اهمیت دارد که طی هفته های اخیر، نوسان گیران افزایشی نتوانسته بودند دلار را از آن عبور دهند. گفته می شود بازارساز در کانال 33 هزار تومان، میزان عرضه خود را به شکل قابل توجهی بالا می برد و همین موضوع زمینه ساز بازگشت دلار به کانال 32 هزار تومان در برخی مقاطع .
پیش بینی قیمت طلا و سکه 10 آبان 1401 / سکه وارد کانال جدید شد؟
هزار تومان رشد قیمت را تجربه کرد و با قیمت 8 میلیون و 350 هزار تومان در بازار معامله شد. ربع سکه اما رشد قیمت کمتری داشت و 20 هزار تومان نسبت به روز یکشنبه گران تر شد و به قیمت 5 میلیون و 300 هزار تومان رسید. سکه گرمی که در دو روز گذشته بدون تغییر قیمتی در شرایط باثباتی بود. امروز 50 هزار تومان افزایش قیمت داشت و با نرخ 3 میلیون و 150 هزار تومان در بازار مبادله شد. افزایش .
شوک سنگین نرخ دلار به بازار سکه /پیش بینی قیمت سکه امروز
به گزارش اقتصادنیوز ، با افرایش قیمت دلار در معاملات نقدی روز گذشته جسارت سکه بازان برای قرار گرفتن در موقعیت خرید بیشتر شد. شوک قیمت دلار به بازار سکه قیمت دلار دیروز وارد کانال 33 هزار تومان شد و تا نزدیک 33 هزار و 200 تومان بالا رفت. شوک صعودی دلار موجب شد قیمت سکه هم تقریبا 300 هزار تومان افزایش را ثبت کند و به 15 میلیون و 400 هزار تومان برسد. افزایش تقاضا .
نرخ دلار ، طلا و سکه امروز سه شنبه 10 آبان 1401
طلا 18 عیار قیمت مثقال طلا امروز در محدوده 5 میلیون و 959 هزار تومان به فروش رسید. آخرین نرخ دلار در بازار آزاد نرخ دلار در بازار ارز امروز در محدوده 33 هزار و 420 تومان معامله شد . جدول قیمت 3 روز اخیر دلار در بازار آزاد قیمت (تومان) مقدار تغییر درصد تغییر تاریخ 33,420 270 0.8 15:35 33,150 220 0.66 روز قبل .
قیمت دلار و درهم امروز 10 آبان 1401/ دلار بالا رفت
به گزارش اقتصادنیوز ، قیمت دلار در بازار ارز امروز بالا رفت. آخرین نرخ دلار در بازار آزاد قیمت دلار امروز در محدوده 33 هزار و 420 تومان معامله شد . جدول قیمت 3 روز اخیر دلار در بازار آزاد قیمت (تومان) مقدار تغییر درصد تغییر تاریخ 33,420 270 0.8 15:35 33,150 220 0.66 روز قبل 32,930 10 0.03 2 روز پیش آخرین نرخ .
اوج گیری قیمت دلار بازار را لرزاند
که روز قبل تا 33,150 (سی و سه هزار و یکصد و پنجاه ) تومان رسیده بود، امروز با رشد 0.45 درصدی به 33,300 (سی و سه هزار و سیصد ) تومان رسید. پیش بینی قیمت دلار برای پیش بینی قیمت دلار نیز می توان انتظار داشت که در صورتی که هیجانات در بازار ارز تشدید شوند، احتمال بازگشت صف به صرافی ها همچون گذشته وجود دارد و همین امر موجب افزایش قیمت دلار تا سقف تاریخی و حتی شکست رکورد تاریخی می .
سبزپوشی شاخص کل بورس / سیگنال مثبت دلار به بازار سرمایه
قیمت دامن زده است. با این حال سوال مهم این است که قصد دولت چیست؟ آیا دولت اراده ای برای کنترل نرخ ارز در بازار آزاد دارد؟ براساس گزارش بیداربورس؛ دلار هرات که روز گذشته 32 هزار و 930 تومان معامله شد امروز با کاهشی اندک با قیمت 32 هزار و 910 تومان تومان در حال معامله است. دلار صرافی ملی امروز با افزایش قیمت همراه بوده و نرخ فروش آن با 20 تومان افزایش نسبت به قیمت اول دیروز 28 هزار و 984 .
دلار امروز چند شد؟ | جدیدترین تغییرات قیمتی دلار و یورو را ببینید ؛ 10 آبان 1401
توافقی تهران 31 هزار و 549 تومان اعلام شد. همچنین تا ساعت 30 : 13 نرخ دلار در بازار متشکل ارز 28 هزار و 840 تومان و نرخ یورو 28 هزار و 840 تومان بود. دلار در بازار آزاد امروز با قیمت های 33 هزار و 350 تومان معامله شد و با ادامه روند افزایشی خود قیمت آن به محدوده 33 هزار و 500 تومان نیز رسید. برخی از معامله گران همچنین از عبور نرخ دلار از نیمه کانال 33 هزار تومان نیز خبر داده اند. .
قیمت درهم و دلار امروز 10 آبان 1401/ صعود قیمت ها
بل 9,130 10 0.1 2 روز پیش قیمت دلار در بازار آزاد امروز نرخ دلار در بازار ارز امروز در محدوده 33 هزار و 420 تومان معامله شد . جدول قیمت 3 روز اخیر دلار در بازار آزاد قیمت (تومان) مقدار تغییر درصد تغییر تاریخ 33,420 270 0.8 15:35 33,150 220 0.66 روز قبل 32,930 10 0.03 2 روز پیش قیمت سکه امامی امروز .
کوچ سرمایه از بورس به بازار ارز و طلا
32 هزار و 670 تومان معامله شد. به باور برخی فعالان بازار ریزش شاخص کل بورس به دلیل انتقال سرمایه از بورس به بازار امن نظیر دلار و سکه است. قیمت دلار دست بانک مرکزی است امیر صادقی از فعالان بازار ارز با اشاره به این که قیمت دلار دست بانک مرکزی و بازار متشکل است به تجارت نیوز می گوید: به دلیل مسائل اجتماعی تقاضا و خریدار دلار در بازار زیاد شده اما به نظر می رسد التهابات بازار .
قیمت دلار توافقی چقدر شد؟
در شرایطی که امروز قیمت ارز در بازار غیررسمی با افزایش روبرو بود، دلار و یورو نیز در بازار توافقی با نوسان نسبتا صعودی معامله شدند. به گزارش تابناک اقتصادی؛ بر این اساس در معاملات امروز (دوشنبه 9 آبان 1401) بازار توافقی، قیمت هر اسکناس دلار آمریکا بین صراف و صادرکننده با افزایش نسبی به رقم 31502 تومان رسید. این نرخ با لحاظ سود یک درصدی مشخص شده در قانون بانک مرکزی، در نهایت به رقم .
سه شنبه 10آبان 401| آغاز معاملات توافقی دلار با قیمت 31500 تومان
میلیون دلار و مجموع ارز معامله شده در این سامانه معادل 228 میلیون دلار بوده است. همچنین در بازار متشکل ارزی (اسکناس)دیروز (دوشنبه مورخ 1401٫8٫9) 18٫3 میلیون دلار با میانگین نرخ 31 هزار و 516 تومان و 870 هزار یورو با میانگین نرخ 31 هزار و 574 تومان به صورت توافقی معامله انجام شد. از اواخر خردادماه سال 1401 بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز و در تعامل با کانون صرافی ها، صرافی .
افزایش تقاضا برای خرید دلار /پول های بورسی وارد بازار ارز شد
هزار تومان در معامله بود. با این نرخ سکه، حباب به دو میلیون و 600 هزار تومان رسیده که معنادار است. افزایش تقاضا برای خرید دلار در بازار دوشنبه اکثر معامله گران متفق القول بودند که تقاضا برای خرید ارز بالا رفته است. علاوه بر مرزشکنی قیمت ها، بالا آمدن کف در دو هفته گذشته هم نشانه ای برای افزایش تقاضا است. پول های فراری از بورس وارد بازار سکه و ارز شد؟ برخی از .
قیمت روز کامودیتی ها 10 آبان ماه 1401/ سکه و طلا گران شدند
دلار با 28 هزار و 984 تومان و یورو با رقم 28 هزار و 974 تومان داد و ستد شدند که در مقایسه با روز گذشته به ترتیب 20 و 10 تومان افزایش داشته اند. نرخ دلار در بازار ارز امروز در محدوده 33 هزار و 300 تومان معامله شد و دلار نیمایی به قیمت 27 هزار و 409 تومان رسید. کد خبر 461879
عرضه 884 میلیون دلار ارز در سامانه نیما
به گزارش بازار به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، مجموع عرضه ارز در سامانه نیما (حواله) امروز (دوشنبه مورخ 1401.8.9) معادل 884 میلیون دلار و مجموع ارز معامله شده در این سامانه معادل 228 میلیون دلار بوده است. مجموع معاملات روز گذشته در سامانه نیما معادل 245 میلیون یورو بود. همچنین در بازار متشکل ارزی (اسکناس) امروز (دوشنبه مورخ 1401.8.9) 18.3 میلیون دلار با میانگین نرخ 31 هزار و 516 تومان و 870 هزار یورو با میانگین نرخ 31 هزار و 574 تومان به صورت توافقی معامله انجام شد. .
افزایش نسبی قیمت دلار در سامانه سنا امروز 10 آبان 1401
محدوده باقی بماند احتمال هجوم معامله گران به بازار دلار و ورود تقاضای جدید برای خرید وجود خواهد داشت. قیمت کلیه دلار در سامانه سنا امروز سه شنبه 10 آبان 1401 در سامانه سنا ، قیمت فروش هر دلار با 0.06 درصد افزایش نسبت به روز گذشته، به عدد 288,402 ریال دست پیدا کرد در همین حال دلار در سامانه نیما نیز با عدد 274,094 ریال معامله گردید. در ادامه می توانید کلیه قیمت های دلار .
گزارش بازار ها امروز 9 آبان 1401 | قیمت بیت کوین چند درصد کاهش یافت؟
. همچنین حجم 393 میلیارد دلاری معاملات بیت کوین، تسلط این ارز دیجیتال به کل بازار را نزدیک 37 درصد نشان می دهد. قیمت سکه طرح جدید در هفته گذشته بین محدوده ی 14509000-14048000 تومان در نوسان بود. قیمت این سکه امروز در محدوده ی 14509000 تومان معامله شد و نسبت به روز گذشته 1.15 درصد افزایش داشته است. قیمت طلای 18 عیار در هفته گذشته بین محدوده ی 1361200-1338800 تومان در نوسان بود که .
آیا دوران خوش غول‌های تکنولوژی به پایان رسیده است؟
مهدی جعفری مترجم
زمان مطالعه : 5 دقیقه
برای بوکمارک این نوشته وارد شوید
شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ در مرکز توجه جهان قرار گرفتند و سرمایه عظیمی به سمت این شرکت‌ها سرازیر شد اما پایان پاندمی و سال ۲۰۲۲ سقوط آزادی بود که تا به امروز بیش از سه هزار میلیارد دلار زیان برای غول‌های تکنولوژی به بار آورده است.
به گزارش پیوست، با اینکه شرکت‌های بزرگی همچون گوگل و فیس‌بوک همچنان بخش مهمی از جهان امروزی ما را تشکیل می‌دهند و نمی‌توان نقش این شرکت‌ها را در آینده بشریت انکار کرد اما هواپیمایی که با تمام سرعت ارتفاع می‌گرفت دچار نقص فنی شده و سرمایه‌گذاران وال‌استریت با چتر نجات به بیرون می‌پرند.
گزارشی از CNBC نشان می‌دهد ارزش شرکت‌های اپل، آمازون، آلفابت (شرکت مادر گوگل)، متا، مایکروسافت، نت‌فلیکس و تسلا در یک سال گذشته از ۱۰.۷ هزار میلیارد دلار به ۷.۶۹ هزار میلیارد دلار کاهش یافته است.
خبری از افق روشن نیست و در یک هفته گذشته شرایط وخیم‌تر شده است. ارزش آلفابت، متا و آمازون تنها ظرف یک هفته گذشته بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار سقوط کرده است و متا به عنوان بزرگ‌ترین بازنده سال حدود ۷۰ درصد از ارزش خود را در سال جاری از دست داده است.
تحلیلگران دلایل مختلفی را برای سقوط ارزش بیان می‌کنند: از حباب قیمتی که در نتیجه سرازیر شدن مردم به بورس در سال ۲۰۲۱ تشکیل شد تا کاهش ارزش تبلیغات که شرکت‌هایی مثل متا و گوگل بیشتر درآمد خود را از آن تامین می‌کنند. از سویی قمار متاورسی متا هم نقش مهمی در نتایج وخیم این شرکت دارد.
اما تمام این دلایل ریشه مشترکی دارند. این شرکت‌های عظیم دیگر نمی‌توانند با رشد فوق‌العاده کسب‌وکارشان وال‌استریت را تحت تاثیر قرار دهند و هیچ ایده جدیدی هم نتوانسته به اندازه کافی توجه سرمایه‌گذاران را جذب کند. آمار در بیشتر غول‌های تکنولوژی ناامیدکننده است. برای مثال شرکت آلفابت با افزایش درآمدی ۶ درصدی در سه‌ماهه گذشته، ضعیف‌ترین سه‌ماهه خود در یک دهه گذشته را به ثبت رساند.
حتی اپل با ثبت بهترین عملکرد در بین غول‌های تکنولوژی نیز از زیان میلیارد دلاری در امان نبوده و بیش از ۳۴ میلیارد دلار از ارزش خود را نسبت به سال گذشته از دست داده و وضعیت آلفابت و مایکروسافت بسیار وخیم‌تر است.
ریزش سه هزار میلیارد دلاری ارزش شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در مقایسه با سال گذشته
گفتنی است ارزش شرکت‌ها در گزارش CNBC با ارزش آنها در تاریخ ۲۷ اکتبر سال ۲۰۲۱ مقایسه شده است و اگر رکورد ارزشی شرکت‌ها را در نظر بگیریم شرایط بسیار وخیم‌تر است؛ برای مثال تنها شرکت اپل در دوران اوجش ارزش سه هزار میلیارد دلار را به ثبت رساند، این در حالی است که ارزش این شرکت در آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ حال حاضر حدود دو هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار است.
روی‌هم‌رفته می‌توان گفت بخش تکنولوژی (یا حداقل غول‌های امروزی آن) دوران بلوغ خود را پشت سر گذاشته‌اند و اشباع بازار جلوی انفجار در آینده را می‌گیرد و سرنوشت نسل پیشین در انتظار شرکت‌های جوان است؛ دیگر هیچ عقل سالمی انتظار گزارش باورنکردنی فروش را از کوکاکولا ندارد و مهم نیست محصول جدیدشان با قند یا بدون قند باشد.
البته بزرگان بازار همچنان برای متقاعد کردن سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند. نوآوری‌هایی مثل متاورس یا عینک‌های VR/AR چنین نقشی را برای متا، اپل و مایکروسافت ایفا می‌کنند و آینده‌ای با انقلابی رایانشی را با محوریت این شرکت‌ها به تصویر می‌کشند.
شاید چنین آینده‌ای تحقق یابد اما این‌چنین طرح‌هایی بسیار پرهزینه و پرریسک هستند و در حال حاضر توجه شرکت‌ها معطوف به کسب درآمد و سود بیشتر از کسب‌وکارهای فعلی است. آمازون و اپل می‌خواهند از دارایی‌های دیجیتالی به درآمد تبلیغاتی برسند و متا هم با شرکت‌هایی مثل تیک‌تاک رقابت می‌کند. ۶۰ درصد از درآمد آلفابت هم هنوز حاصل از تبلیغات در همان موتور جست‌وجویی است که ۲۲ سال پیش بنیان‌گذاری شد و حتی یوتیوب هم به ۲۰سالگی نزدیک می‌شود.
موضوع جدیدی در میان نیست. مردم هنوز در انتظار محصولی انقلابی همانند آیفون هستند و ۱۵ سال از چنین انتظاری می‌گذرد.
در سال‌های گذشته به ویژه پس از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ و کاهش نرخ بهره دولت آمریکا به صفر یا نزدیک صفر، چنین مشکلاتی نادیده گرفته شد اما با اولین افزایش نرخ بهره، به طرز عجیبی سهام تکنولوژی نیز سقوط خود را آغاز کرد. در دورانی که دریافت وام اساساً هیچ هزینه‌ای ندارد، سرمایه‌گذاران به سمت قمارهای پرخطر می‌روند و در نتیجه ارزش شرکت‌هایی که هدف این قمار هستند افزایش می‌یابد و این دومینو سرمایه‌گذاران بیشتری را به سرمایه‌گذاری مجاب می‌کند.
اما باید فکر دیگری در مورد سرمایه‌گذاری کرد؛ فناوری‌هایی مثل کریپتو به حاشیه رفته‌اند و با اینکه شرکت‌های بزرگ و پرسود تکنولوژی به فعالیت ادامه می‌دهند، اما ارزش‌شان در حال سقوط است. یکی از معیارهای مناسب برای بررسی اشتیاق سرمایه‌گذاران از طریق مقایسه قیمت سهام با درآمد آن است. برای مثال، نسبت قیمت به درآمد سهام شرکت متا در سال ۲۰۲۰ عدد ۳۲.۷۵ بود و حالا این نرخ به ۹.۴۳۴ کاهش یافته است. نرخ قیمت به درآمد برای شرکت آلفابت نیز در همین دوره از ۳۴.۳۲ به ۱۹.۱۴ کاهش یافته است (گفتنی است این نسبت برای شرکت آمازون تغییری نکرده است).
نشانه‌های دیگری هم از به بن‌بست رسیدن این شرکت‌های پویا به چشم می‌خورد؛ برای مثال تقریباً تمامی بنیان‌گذاران شرکت‌های بزرگ تکنولوژی از مدیریت شرکت خود کناره‌گیری کرده‌اند.
همچنین شرکت‌هایی که سال گذشته تعداد زیادی استخدامی داشتند حالا دیگر پذیرای نیرو نیستند. متا یا همان فیس‌بوک سابق که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۹ هزار نیروی جدید جذب کرد و حجم نیروی کار خود را ۲۸ درصد افزایش داد می‌گوید در ۱۵ ماه آینده تعداد کارکنان خود را ثابت نگه می‌دارد. در این فرایند افراد بسیار کمی ممکن است استخدام شوند و در عین حال کسانی که از شرکت خارج می‌شوند جایگزین نشده و شاید با تغییر شرایط بسیار، مجاب به استعفا شوند.
اما نیمه پر لیوان را ببینید، کارکنان بالقوه فیس‌بوک می‌توانند به پروژه‌های جالب‌تری مشغول شوند. در سال‌های گذشته شرکت‌های تکنولوژی به حدی بزرگ شده‌اند که هیچ ایده‌ای بدون عبور از فیلتر آنها اجرایی نمی‌شود. اما حالا با کاهش قابل توجه قدرت و ثروت این شرکت‌ها شاید خلق چیزی کاملاً جدید و مستقل ایده دور از ذهنی نباشد.
دیدگاه شما