مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

منبع: binantrader.com

مقایسه رمزارز و فیات؛ ارز دیجیتال و ارز فیات چه تفاوت ها و شباهت هایی دارند؟

ارز دیجیتال، کریپتوکارنسی،‌ رمزارز، فرقی نمی‌کند چه صدایش کنیم، بدون شک با یکی از پدیده‌های قرن ۲۱ سروکار داریم. بی راه نیست اگر بگوییم انقلابی در صنعت مالی ایجاد شده است. از همان روزهای اول که افراد کمتری توانایی درک رمزارزها را داشتند تا امروز که افراد زیادی با آن کار کرده و کارشناسان زیادی وجود دارند، همواره بحث مقایسه رمزارز و فیات مطرح بوده است. هر کدام طرفداران سفت و سخت خود را دارند که دیگری را در آینده نابود شده می‌داند. در این مقاله قصد داریم تا با مقایسه این دو مفهوم، تفاوت ها و شباهت های ارز دیجیتال و ارز فیات را بیان کنیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.

ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟

منبع: binantrader.com

داستان ما با ارزهای دیجیتال از بیت کوین شروع شد، نخستین ارز دیجیتال رمزنگاری شده که هنوز هم رتبه ۱ را به رمزارز دیگری نداده است. بیتکوین در طی این سال‌ها بسیار خبرساز بوده است،‌ موافقان و مخالفان زیادی داشته و بارها خبر مرگ و نابودی آن نیز چاپ شده است. در حدود بیش از یک دهه‌ای که از تولد رمزارزها گذشته، افراد زیادی با سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال ثروتمند شده و در طرف مقابل عده کثیری نیز متضرر شده‌‌اند. قیمت ارزهای دیجیتال در این مدت نوسانات زیادی را تجربه کرده است که اتفاقا یکی از نقاط ضعف این دارایی مالی محسوب می‌شود و در مورد آن نیز صحبت خواهیم کرد. به عنوان نمونه می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید که شما را با تاریخچه و فراز و نشیب‌های قیمت بیت کوین آشنا می‌کند.

بیایید مرور کوتاهی بر تعریف ارز دیجیتال و ارز فیات داشته باشیم و سپس تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر یک را بررسی کنیم. عامه مردم تصور می‌کنند که تمام پول‌ها و ارزهای جهان دارای پشتوانه طلا، نقره یا دیگر کالاهای فیزیکی هستند. در گذشته شاید این موضوع درست بود، اما سال‌ها است که دیگر چنین پشتوانه‌ای برای ارزها وجود ندارد. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادر کننده می‌گیرند. در گذشته ارزش یک پول به دارایی‌های خزانه یک کشور بستگی داشت،‌ اما در مورد پول فیات باید گفت که ارزش آن به عرضه،‌ تقاضا و ثبات اقتصادی و قدرت دولت صادرکننده وابسته است. دلار،‌ یورو، پوند،‌ ریال و دیگر ارزهای مطرح جهان همگی در دسته ارزهای فیات قرار می‌گیرند. اطلاعات کامل‌تر در مورد ارز فیات را در مقاله زیر می‌توانید به دست آورید.

کریپتوکارنسی در فارسی بیشتر به نام ارز دیجیتال شناخته می‌شود، اما معادل بهتر آن کلمه رمزارز است. رمزارزها یک ارز مجازی هستند که می‌توانند وسیله‌ای برای پرداخت و مبادلات باشند و در آن‌ها از رمزنگاری برای امنیت و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌شود. تکنولوژی بلاکچین پایه و بستر ارزهای دیجیتال است و دانستن این که بلاکچین چیست، به درک شما از ساختار و عملکرد ارزهای دیجیتال کمک شایانی می‌کند. رمزارزها ویژگی‌های خاصی مثل غیرمتمرکز بودن، شفافیت، برگشت‌ناپذیری و جهانی بودن دارند. به طور خاص کنترل و تصرف در رمزارزی مثل بیت کوین در اختیار هیچ دولت، نهاد، شرکت یا فردی نیست. برای آشنایی کامل با ارز دیجیتال نیز می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.

تفاوت های بین ارز دیجیتال و پول فیات

اگر بحث ماهیت فیزیکی و مجازی را کنار بگذاریم،‌ تفاوت های زیادی بین ارز دیجیتال و ارز فیات وجود دارد. این تفاوت‌ها بعضا منجر به نقطه قوت و یا نقطه ضعف در مقابل دیگری می‌شود. در این قسمت تفاوت‌های موجود را مطرح می‌کنیم و در بخش‌های بعد،‌ مزایا و معایب را بررسی می‌کنیم.

• پول فیات را حکومت و بانک مرکزی کنترل می‌کند، اما هیچ کس ارز های دیجیتال را کنترل نمی‌کند. این یعنی هر کس می‌تواند ارز دیجیتال را معامله کند و آن طور که می‌خواهند با آن تراکنش داشته باشند. آنها حتی می‌توانند در مورد ارزش پول خود در موقع خرید تصمیم‌گیری کنند.
• حکومت از طریق بانک مرکزی پول فیات را هر چقدر که بخواهد چاپ می‌کند. در مورد ارزهای دیجیتال ایجاد رمزارز جدید مطابق با شرایط از پیش تعریف‌شده اتفاق می‌افتد که همه از آن آگاه هستند و بعضا محدودیت تعداد نیز وجود دارد. به عنوان مثال ایجاد بیت کوین‌های جدید در فرآیند استخراج رخ می‌دهد و تعداد آن‌ها نیز در نهایت به ۲۱ میلیون واحد خواهد رسید.
• ارزهای دیجیتال می‌توانند به پنهان کردن ثروت فرد کمک کنند؛ زیرا در حالی که موجودی همه کیف پول‌ها در بلاکچین مشخص و شفاف است، هیچکس هویت صاحب کیف پول را نمی‌شناسد. از طرف دیگر پول فیات معمولا در حساب‌های بانکی نگه داشته می‌شود. این امر دسترسی حکومت و بانک را به اطلاعات در مورد ثروت شما فراهم می‌کند و تحت عنوان مالیات می‌توانند مقداری از ثروت شما را بردارند.
• وقتی که با ارز دیجیتال پرداختی انجام می‌دهید و تراکنش‌ها را ثبت می‌کنید، دیگر امکان برگشت آن‌‌ها وجود ندارد. اما در مورد پول فیات حکومت و بانک‌ها می‌توانند هر زمان که صلاح بدانند تراکنش‌های شما را برگردانند.
• یک تفاوت برجسته دیگر بین ارز دیجیتال و پول فیات این است که تراکنش‌های ارز دیجیتال به صورت ناشناس انجام می‌شود. این یعنی نام فرد فرستنده و دریافت کننده پول ناشناس می‌ماند و کسی قادر به رویت آن نیست. البته میزان این ناشناسی در رمزارزهای مختلف، متفاوت است. از طرف دیگر، مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال تراکنش‌های پول فیات ناشناس نبوده و به آسانی قابل ردیابی هستند.
• بانک‌ها می‌توانند هر زمان که بخواهند تراکنش‌های شما با پول فیات را متوقف کنند و شما نیز نمی‌توانید آنها را زیر سوال ببرید، مگر اینکه نفوذ عمیقی در سیستم بانکی و حاکمیتی داشته باشید! ایجاد توقف در تراکنش‌های ارز دیجیتال در حالت عادی ممکن نیست، البته حکومتی مثل آمریکا دسترسی به یک سرویس مثل تورنادوکش را تحریم کرد و در پی آن،‌ پروژه‌های دیگری نیز کاربران مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال این پلتفرم را تحریم کردند.

مزیت‌های ارز دیجیتال نسبت به پول فیات

منبع: paxful.com

برای افراد زیادی فقط جنبه سرمایه‌گذاری و کسب سود از ارز دیجیتال مهم است و اصلا اطلاعاتی در مورد عملکرد و مزایای آن ندارند. این دست از افراد زمانی که از سرمایه‌گذاری در این کلاس دارایی متضرر می‌شوند، آن را بلااستفاده و یک جوک می‌دانند. به هر حال در مورد رمزارزها نظرات گوناگونی وجود دارد و در این بخش می‌‌خواهیم به مزایای ارز دیجیتال در مقابل ارز فیات اشاره کنیم.

• جابجایی آسان: انتقال ارزهای دیجیتال آسان و ساده است و مهم نیست که مقدار آن چقدر باشد. شما می‌توانید مقدار زیادی ارز دیجیتال را در یک چشم بهم زدن و کارمزد نسبتا کمتر ارسال نمایید.
• شفافیت: بزرگترین ویژگی امنیتی که ارزهای دیجیتال به این نسل تقدیم می‌کنند، تضمین این است که همه تراکنش ها شفاف و در دفتر کل توزیع‌شده ثبت شده هستند. همه ما در هر لحظه می‌توانیم تراکنش‌های انجام شده را بررسی کنیم.
• دسترسی جهانی:‌ ارزهای دیجیتال یک واحد پول دیجیتال هستند و در حال تبدیل به چشم‌اندازی برای ترید بین‌المللی هستند. ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال آنها را در تمام جهان قابل دسترس می‌سازد. ارزهای دیجیتال قابلیت این را دارند که به هر کس از جمله افراد عادی، خودمختاری و استقلال مالی بدهند، در حالی که پول فیات کاملا از این کار عاجز است.
• ورود آزاد برای همه: برای باز کردن حساب در یک بانک و استفاده از خدمات مالی با پول‌های فیات، شرایط و ندارک خاصی مورد نیاز است و همین باعث شده تا افراد زیادی در سطح دنیا به خدمات مالی دسترسی نداشته و اصطلاحا Unbanked باشند. در حالی که هر کسی در هر نقطه از دنیا می‌تواند با ساخت یه کیف پول،‌ با ارزهای دیجیتال تراکنش انجام دهد.
• خدمات ۲۴ ساعته: تراکنش در ارزهای دیجیتال در هر مقیاس و جغرافیایی که باشد،‌ در هر لحظه امکان‌پذیر است. این در حالی است که تعطیلات بانک‌ها، تراکنش‌ها و خدمات مالی را به تاخیر می‌اندازد.

معایب ارز دیجیتال در برابر پول فیات

در این مقاله ما قصد نداریم با نگاهی جانبدارانه به حمایت از ارزهای دیجیتال بپردازیم. رمزارزها هنوز در مقابل ارزهای فیات نقاط ضعفی دارند. می‌توان همین نقاط ضعف از پذیرش عمومی توسط مردم سراسر جهان جلوگیری می‌کنند. برخی معایب ارز دیجیتال در برابر ارز فیات عبارتند از:

• دانش عمومی پایین و شک به رمزارزها: بسیاری از مردم در مورد ارزهای دیجیتال نمی‌دانند و در نتیجه حتی در مورد وجود و کاربرد آنها شک کرده و آن را کلاهبرداری می‌دانند (البته در این حوزه با سوءاستفاده از دانش پایین مردم، کلاهبرداری‌‌های زیادی رخ می‌دهد و این موضوع فقط مختص به ارزهای دیجیتال نیست). همچنین تنها تعداد معدودی از کسب و کارها ارز دیجیتال را به عنوان شیوه‌ای از پرداخت می‌پذیرند. این یکی از موانع در برابر افرادی است که می‌خواهند از ارز دیجیتال برای تراکنش‌های ثابت روزانه خود استفاده نمایند. به عنوان مثال با وجود ابزارهایی مثل ماشین حساب ارز دیجیتال میهن بلاکچین، برای بسیاری از کاربران محاسبه قیمت رمزارزها به تومان در ایران کار سختی است و همین آن‌‌ها را از معامله با ارزهای دیجیتال منصرف می‌‌کند.
• ابزار پرداختی برای مجرمین: رمزارزها موقعیتی را برای مجرمین فراهم می‌کنند که اعمال مجرمانه انجام داده و ردی از خود به جا نگذارند. این امر حقیقت دارد، زیرا تراکنش های انجام شده با ارز دیجیتال به آسانی قابل ردیابی نیستند. تراکنش‌ با بیت کوین به شرطی که هویت خود را به آن متصل نکرده باشید، غیر قابل ردیابی است. همچین رمزارزهای حریم خصوصی نیز ناشناسی بیشتری نسبت به بیت کوین ارائه می‌کنند. بنابراین مجرمین و کلاهبرداران می‌توانند از کریپتوکارنسی برای لو نرفتن استفاده کنند. این یکی از دلایل اصلی است که تعدادی از حکومت‌ها تراکنش‌های ارزدیجیتال را در کشور خود غیرقانونی اعلام کرده‌اند (در نظر داشته باشید که فعالیت‌های مجرمانه با ارز فیات نیز کم نیست).
• نوسان زیاد: قیمت و بهای ارزهای دیجیتال می‌تواند در هر لحظه‌ای از زمان تغییر یابد و آن را تبدیل به یک سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز کند. اگرچه مردم نظر مثبتی در مورد آینده ارزهای دیجیتال دارند، اما بازار ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله کودکی است و قیمت کوین‌ها می‌تواند به دلایل متعدد بسیار تغییر داشته باشد.
• تحریم: ما یکی از مزایای رمزارزها را دسترسی جهانی و ورود آزاد برای همه عنوان کردیم. درست است که در پروژه‌‌های غیرمتمرکز تحریم معنایی دارد،‌اما بسیاری از پلتفرم‌های متمرکز مثل صرافی‌ها از تحریم‌ها حمایت می‌کنند. بنابراین کاربران دسترسی یکسانی به خدمات و سرویس‌ها ندارند.

ارز دیجیتال با پشتوانه فیات چیست؟

منبع: coin-turk.com

تا اینجا به مقایسه ارز دیجیتال و ارز فیات پرداختیم و شاید این طور احساس شود که این دو در مقابل هم هستند، اما پیوندهایی نیز بینشان وجود دارد. ما ارزهای دیجیتالی داریم که پشتوانه آن‌ها ارز فیات است و اصطلاحا به آن‌‌ها استیبل کوین یا رمزارز باثبات می‌گوییم. ماهیت پرنوسان رمزارزها می‌طلبید ارزهای دیجیتالی داشته باشیم که ارزش آن‌‌ها همیشه ثابت باشد.

عوامل مختلفی روی قیمت بیت کوین و به طور کلی قیمت ارزهای دیجیتال تاثیر می‌گذارد. درست است که عرضه و تقاضا در نهایت قیمت را مشخص می‌کند، اما این موضوع به پارامترهای مختلفی مثل عوامل اقتصادی،‌ سیاست‌های پولی، اتفاقات درون حوزه مثل آپدیت‌‌ها و هک‌‌ها و غیره بستگی دارد. بنابراین خبرهایی که در ارتباط با این حوزه منتشر می‌شوند، در مواقعی تاثیر زیادی بر قیمت می‌گذارند (اگر دوست دارید از اتفاقات روز باخبر باشید،‌ اخبار ارز دیجیتال میهن بلاکچین را دنبال کنید). همچنین مقاله زیر که به بررسی دلایل ریزش شدید قیمت بیت کوین در ۲۴ خرداد امسال پرداخته است،‌ نمونه‌ای از تاثیر اتفاقات مختلف بر قیمت رمزارزها است.

افراد در مواقعی که بازار نزولی می‌شود،‌ می‌توانند ارز دیجیتال خود مثل بیت کوین را به استیبل کوین تبدیل کنند تا ارزش آن کاهش نیابد. این امر از خروج سرمایه از بازار کریپتوکارنسی جلوگیری می‌کند. این استیبل کوین‌ها پشتوانه‌های مختلفی از طلا تا ارزهای فیات مثل دلار ممکن است داشته باشند.

معروف‌ترین و بزرگترین رمزارز باثبات تتر یا USDT نام دارد که ارزش آن برابر با یک دلار آمریکا است. در اکثر موارد یک پای معاملات، تتر است و در ایران هم معاملات زیادی با تتر صورت می‌گیرد. تحلیل‌گران از تحلیل دامیننس تتر در بازار نیز برای تشخیص روند استفاده می‌‌کنند. جالب است بدانید که قیمت تتر در ایران با دلار تفاوت‌ دارد که در مقاله زیر دلیل این موضوع بررسی شده است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• شباهت های ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟
  ارز دیجیتال تقریبا تمام ویژگی‌های ارز فیات را به عنوان یک پول و ابزار پرداخت دارد. یکی از شباهت‌های مهم این است که هر دو پشتوانه فیزیکی و کالایی مثل طلا را ندارند (البته رمزارزهایی با پشتوانه طلا هم ایجاد شده‌اند،‌اما در مورد بیت کوین،‌اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال مطرح پشتوانه‌ فیزیکی وجود ندارد).
• تفاوت های ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟
  ارز فیات توسط دولت‌ها کنترل و چاپ می‌شود،‌ در حالی که کنترل ارز دیجیتال عموما به شبکه و جامعه آن سپرده می‌شود. برای استفاده از ارزهای دیجیتال محدودیت‌هایی که نظام بانکی وضع می‌کند،‌ وجود ندارد. در رمزارزها همه‌چیز شفاف است،‌اما هویت صاحب کیف پول‌ها پنهان است؛ بنابراین تراکنش‌های افراد قابل ردیابی نیست. بر خلاف ارزهای فیات، تراکنش‌های ارز دیجیتال غیر قابل بازگشت هستند.
• ارز دیجیتالی چه مزایایی نسبت به ارز فیات دارد؟
  از مزایای ارزهای دیجیتال نسبت به ارز فیات می‌توان به جابجایی آسان، شفافیت، دسترسی جهانی، ورود آزاد و بدون محدودیت، عدم کنترل و اعمال قدرت دولت‌‌ها و همچنین خدمات ۲۴ ساعته اشاره کرد.
• ارز فیات چه مزایایی نسبت به ارز دیجیتال دارد؟
  از مزایای ارز فیات نسبت به ارز دیجیتال می‌توان به پایداری آن در مقابل نوسان زیاد رمزارزها، اعتماد عمومی و عدم نیاز به دانش خاص و همچنین جلوگیری از پرداخت مجرمین اشاره کرد.

جمع‌بندی

مدت‌ها است که برخی می‌گویند ارزهای دیجیتال آمده تا دلار و به طور کلی ارز فیات را نابود کند و برخی دیگر نیز رمزارزها را وسیله‌ای برای سفته‌بازی و در نهایت حبابی می‌دانند که از بین خواهد رفت. اگر بخواهیم واقع‌بینانه به این قضیه نگاه کنیم،‌ بدون شک ارزهای دیجیتال دستاوردها، مزایا و تحولاتی را به خود به همراه آورده‌اند. اما هنوز نواقص زیادی دارند و معایب آن‌‌ها در برابر ارزهای قابل چشم‌پوشی نیستند. شاید در آینده شاهد شکل‌گیری ارزی در مرز بین کریپتوکارنسی و ارز فیات باشیم. در این مقاله سعی کردیم تا مقایسه ای بین رمزارز و ارز فیات داشته باشیم و به تفاوت ها و شباهت های ارز دیجیتال و ارز فیات اشاره کنیم. نظر شما درباره مقایسه این دو کلاس دارایی چیست؟ آینده رمزارزها را چطور می‌بینید؟

ارزهای دیجیتال یا ارزهای فیات، کدام یک گمراه‌کننده‌تر است؟

احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند ارزهای دیجیتال پیچیده هستند، به‌سختی می‌توان آنها را درک کرد و ماهیت مبهمی دارند. از نظر فنی این دیدگاه کاملاً قابل‌درک است، با این حال همچنان این حقیقت نادیده گرفته می‌شود که ارزهای دیجیتال، که جایگزین یا مکملی برای ارزهای فیات هستند، تنها کمی بیشتر از یک ذره پیچیدگی دارند، درک آنها چندان سخت نیست و ماهیت مبهمی هم ندارند.

به گزارش کریپتو نیوز، مطمئناً همه می‌دانند که چطور دلار یا یورو خود را خرج کنند، اما کمتر کسی می‌داند پولی که مردم در جیب خود از آن نگهداری می‌کنند بر مبنای چه سیستمی اداره می‌شود. یک مثال ساده برای این موضوع، نظرسنجی‌ای است که در سال ۲۰۱۴ در انگلستان انجام شد و مشخص کرد که تنها ۱۰ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا، کسانی که برای قانون‌گذاری واجد شرایط شناخته شده‌اند، می‌دانند که بیشتر حجم پول‌های این کشور هنگام اعطای وام و اعتبار توسط بانک‌های تجاری عرضه می‌شود. این نظرسنجی نشان داد ۷۱ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا تصور می‌کردند که تنها دولت یا بانک مرکزی اجازه چاپ پول‌های جدید را دارد.

این موضوع نشان می‌دهد که درک‌کردن ارزهای دیجیتال در مقایسه با سیستم پولی ارزهای فیات، حداقل در سطح اقتصادی، آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد سخت نیست. به‌گفته بسیاری از کارشناسان، ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال را باید با روشی دیگر مقایسه کرد. ارزش بنیادی ارزهای فیات در مقایسه با بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بیشتر نیست و درواقع ارزش هر دوی آنها به‌طور یکسان به میزان تقاضا و اعتماد مصرف‌کنندگان بستگی دارد.

اشکال مختلف پیچیدگی

بدون شک شما هم درگیر بحث‌های مربوط به پیچیدگی بیت کوین و ارزهای دیجیتال شده‌اید. حتی چهره‌های ظاهراً دلسوزی مانند مارک کوبان (Mark Cuban) و جان مک‌آفی (John McAfee) هم که در سال‌های اخیر به این حوزه وارد شده‌اند، گفته‌اند که پیچیدگی بیش از حد ارزهای دیجیتال می‌تواند از پذیرش گسترده آنها جلوگیری کند.

با این حال بیشتر طرفداران این نظریه دو موضوع متفاوت در مورد بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را با یکدیگر اشتباه گرفته‌اند. آنها به پیچیدگی‌های فنی مانند روش‌های رمزنگاری و ساختار بلاک چین ارزهای دیجیتال نگاه می‌کنند و به این نتیجه می‌رسند که این پیچیدگی اقتصاد کلان ارزهای دیجیتال را هم در بر می‌گیرد.

هانا هالابوردا (Hanna Halaburda)، دانشیار حوزه فناوری، عملیات و آمار در مدرسه کسب‌وکار دانشگاه نیویورک، گفته است:

پیچیدگی ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات با یکدیگر متفاوت است. استفاده از پول نقد، حداقل شکل امروزی آن، آسان است، چراکه می‌توانید دارایی خود و چیزی را که خرج می‌کنید ببینید.

در مقابل، ارزهای دیجیتال عمدتاً سیاست پولی شفافی دارند و صدور واحدهای جدید [به‌صورت مستقیم انجام می‌شود]. با این حال استفاده از آنها کار پیچیده‌ای است. باید رمز کیف پول خود را به خاطر بسپارید، اگر آدرس گیرنده را اشتباه وارد کنید ممکن است پول خود را از دست بدهید و کسی وجود ندارد که برای رفع این مشکل بتوانید با او تماس بگیرید.

درک سیستم پولی بیت کوین کار بسیار ساده‌ای است. با استخراج هر بلاک جدید مقداری بیت کوین صادر می‌شود. پاداش بلاک هر چهار سال یک‌بار در دوره‌های هاوینگ کاهش می‌یابد تا در نهایت ۲۱ میلیون واحدی که به‌عنوان عرضه کل بیت کوین در نظر گرفته شده است، استخراج شود. از طرفی دیگر، سیستم پولی آمریکا و دیگر کشورهای جهان نه‌تنها پیوسته تغییر می‌کند، بلکه از لایه‌های پیچیده مختلفی هم تشکیل شده است.

علاوه بر این، بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که پیچیدگی ظاهری تجربه و رابط کاربری پلتفرم‌های ارز دیجیتال در طول زمان کمتر خواهد شد.

لو کرنر (Lou Kerner)، از سهام‌داران شرکت بلاک چین کوین وستورز (Blockchain Coinvestors) و تحلیل‌گر ارشد ارزهای دیجیتال در کوانتوم اکونومیکس (Quantum Economics)، گفته است:

همان‌طور که تکامل فناوری باعث شد استفاده از اینترنت به‌قدری آسان شود که همه به‌راحتی از آن استفاده کنند، فناوری ارز دیجیتال هم در حال تکامل است و در مسیر پذیرش به‌عنوان جریان غالب قرار دارد.

کرنر می‌گوید بازبودن و تغییرناپذیری فناوری بلاک چین باعث شفافیت فوق‌العاده ارزهای دیجیتال شده است، تا جایی که دقیقاً می‌دانیم تا به حال چه تعداد بیت کوین استخراج شده است.

[این در حالی است که] هیچ‌کس نمی‌داند همین دیروز چند اسکناس چاپ شده است!

فیلیپ گرادول (Philip Gradwell)، کارشناس اقتصادی ارشد چینالیسیس (Chainalysis)، با نظر کرنر موافقت کرده و گفته است:

این یک اشتباه رایج است که تصور می‌کنند ارزهای دیجیتال شفافیت ندارند. در واقع [تمامی اطلاعات] روی دفتر کل عمومی بلاک چین ثبت می‌شوند و این یکی از شفاف‌ترین شیوه‌های انتقال ارزش است. در وهله اول، این شفافیت ارزهای دیجیتال است که باعث شده شرکت‌های تحقیقاتی‌ای مانند چینالیسیس وجود داشته باشند.

باید به این نکته هم توجه داشت که اگر درک چیزی حداقل از نظر فنی سخت باشد، به این معنی نیست که مردم نمی‌توانند یا نمی‌خواهند از آن استفاده کنند.

جان پائول کانینگ (John Paul Koning)، کارشناس اقتصادی، گفته است:

درک سیستم پولی سنتی بسیار دشوار است. بیشتر مردم هیچ تصوری در رابطه با شیوه کار [این سیستم] ندارند. اما برای راندن یک خودرو نیازی نیست بدانید که چگونه کار می‌کند و همین موضوع درمورد دلار، ین و پوند هم صدق می‌کند.

ارزش بنیادی؟

انتقاد دیگری که از ارزهای دیجیتال می‌شود، نداشتن ارزش بنیادی (فاندامنتال) است. شاید درست باشد، اما تقریباً همین موضوع درمورد ارزهای فیات هم صدق می‌کند.

هانا هالابوردا گفته است:

ارزهای فیات به‌خودی‌خود هیچ ارزش بنیادی یا فاندامنتالی ندارند. آنها [در واقع] با سیاست‌های دولت صادرکننده‌شان پشتیبانی می‌شوند و این یک استراتژی مؤثر بر بسیاری از ارزهای فیات بوده است.

هالابوردا می‌گوید ارزهای فیات به‌عنوان دارایی‌های با ارزش بنیادی در نظر گرفته می‌شوند، چراکه تنها با استفاده از آنها می‌توان مالیات پرداخت کرد و بنابراین همیشه، یا حداقل در دوره‌های پرداخت مالیات، تقاضا برای آنها وجود خواهد داشت.

دانشیار دانشگاه نیویورک افزود:

جدا از این موضوع، ارزهای فیات فقط به این خاطر دارای ارزش هستند که عده‌ای تصور می‌کنند دیگران مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال در آینده‌ای نزدیک برای [این ارزها] ارزش قائل خواهند بود.

هالابوردا بیت کوین را «نسل جدید ارزهای فیات» خوانده، اما همچنان با کسانی که می‌گویند این ارز دیجیتال ارزش ذاتی ندارد مخالف است.

بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال خدماتی ارائه می‌دهند که تا پیش از این وجود نداشته است؛ [مانند] تراکنش‌های نیمه‌ناشناس آنلاین. به عقیده من این ارزش بنیادی بیت کوین است.

همچنین بخوانید: چرا بیت کوین ارزش دارد؟

لو کرنر می‌گوید که ارزهای دیجیتال حداقل در مقایسه با ارزهای فیات ارزش بنیادی بیشتری دارند. او با این حال معتقد است که هر دوی این دارایی‌ها فاقد ارزش ذاتی هستند.

او در این رابطه گفته است:

ارزش ارزهای فیات و بیت کوین، [هر دو] بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و پشتوانه‌ای در کار نیست.

درمورد ارزهای فیات نبود ارزش بنیادی باعث می‌شود که حداقل برخی از آنها به مرور ارزش خود را از دست بدهند.

[دولت‌ها] ارزهای فیات بیشتری صادر می‌کنند تا زمانی که مردم به این نتیجه برسند که [آنها] دیگر ارزشی ندارند. [اما] بیت کوین این مشکل را حل کرده است.

دومنیکو لومباردیا (Domenico Lombardia)، مدیر بخش اقتصاد جهانی در مرکز بین‌المللی نوآوری‌های مدیریتی کانادا، معتقد است که ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند، چراکه موقعیت آنها کاملاً به اعتماد مردم به بانک مرکزی و یا دولت صادرکننده‌شان بستگی دارد.

لومباردیا گفته است:

بانک‌های مرکزی مختلف سطوح متفاوتی از اعتماد را [برای مردم] فراهم می‌کنند. در تمام سیستم‌ها بانک مرکزی بالاترین جایگاه را دارد. حاکمیت قانونی و چهارچوب‌های سازمانی که بانک مرکزی مطابق آنها فعالیت می‌کند با سخت‌گیرانه‌ترین استانداردها طراحی شده است.

لومباردیا معتقد است برای اینکه ارزهای دیجیتال بتواند با ارزهای فیات رقابت داشته باشند، باید با طراحی چهارچوبی اعتماد کاربران عادی جلب کنند. وی افزود:

این امر بدون قانون‌گذاری و نظارت دست‌یافتنی نخواهد بود.

اما تمام فعالان حوزه ارز دیجیتال با این نظریه که ارزهای فیات ارزش بنیادی ندارند، موافق نیستند. جان پائول کانینگ می‌گوید بانک‌های مرکزی معمولاً قبل از صدور پول‌های جدید اقدام به خرید دارایی می‌کنند.

این کارشناس اقتصادی گفته است:

[بانک مرکزی] می‌تواند از این دارایی‌ها برای بازخرید هر واحد از ارزهایی که صادر کرده است استفاده کند، با این کار ارزش پول هم تقویت می‌شود. در صورتی که به کمک اضافی نیاز باشد، بانک مرکزی می‌تواند از دولت بخواهد تا برای افزایش موجودی خزانه‌داری [بخشی از] درآمد مالیاتی [کشور] را در اختیار آنها قرار دهد.

البته این مسئله تنها پایه پولی را در بر می‌گیرد. بانک مرکزی انگلستان در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که سپرده‌های بانکی ۹۷ درصد از چرخه پولی این کشور را تشکیل می‌دهند. این موضوع نشان می‌دهد که سپرده‌های بانکی بیشتر در قالب وام و توسط خود بانک‌های تجاری ایجاد می‌شود، در نتیجه می‌توان گفت تنها چیزی که پشتوانه این پول‌هاست تعهد بازپرداخت بدهی است.

پایه پولی شامل سپرده‌های بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی، وجه نقد در گردش در دست مردم و پول‌هایی است که به‌طور فیزیکی در بانک‌ها نگهداری می‌شود. پایه پولی در واقع بخشی از کل عرضه پول یک کشور است که بالاترین قابلیت نقدشوندگی را دارد.

رابط کاربری پلتفرم‌های ارز دیجیتال

تعداد کمی از مردم انگلستان می‌دانند که بیشتر عرضه پول‌های کشور از سوی بانک‌های تجاری است. باید این موضوع را به خوبی درک کرد که سیستم پولی ارزهای فیات حداقل به‌اندازه ارزهای دیجیتال گمراه‌کننده و غیرشفاف است.

درست است که ارزهای دیجیتال از نظر فنی پیچیده هستند، اما ساختار بک‌اند (Backend) خودپردازهای بانکی و برنامه‌های موبایل‌ بانک هم شرایط مشابهی دارد. این پیچیدگی باعث نمی‌شود که از ارزهای فیات استفاده نکنیم. درمورد ارزهای دیجیتال هم این پیچیدگی ساختاری، حداقل در شرایطی که رابط کاربری پلتفرم‌ها ساده‌تر شود، مانع از به‌کارگیری آنها نخواهد شد.

مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

با داغ شدن مبحث ارز دیجیتال، موضوع مقایسه، پذیرش و به‌کارگیری این ارزهای جدید نیز در جامعه شدت گرفته است. برخی از افراد پیش‌تر نسبت به پذیرش این ارزها اقدام کرده‌اند و در مورد آن‌ها اطلاعات کاملی دارند.

اما عده دیگری با این پرسش و سردرگمی مواجهند که بهترین گزینه برای آن‌ها چه می‌تواند باشد؟ اگر به صورت مسئله نگاه کنیم، ارزهای دیجیتال قابلیت پس‌انداز در بانک‌ها را ندارند و در هر فروشگاهی به سادگی نمی‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

پس این ارزها دقیقاً چه استفاده‌ای دارند؟ پیش از آن که به بررسی دقیق‌تر جزئیات رمزارزها و موارد استفاده از آن‌ها بپردازیم، ابتدا نگاهی خواهیم داشت به تفاوت‌ها و شباهت‌های این ارزها با ارزهای رایج بین المللی یا همان پول فیات (fiat).

پول فیات

پول فیات، پولی است که از جانب دولت و حکومت بعنوان ارز قانونی اعلام شده و توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی نمی‌شود. اغلب مردم در سراسر جهان در کارهای روزمره خود از پول فیات استفاده می‌کنند. اما از آنجاییکه این پول توسط یک کالای فیزیکی (مانند طلا و نقره) پشتیبانی نمی‌شود، ارزش آن به اعتقاد و اعتباری است که از طرف دولت مربوطه القا شده است.

مزایا:

مدیریت اعتبار : پول فیات نیازی به پشتیبانی توسط منابع ثابت و مادی ندارد، از این رو بانک‌های مرکزی می‌توانند میزان عرضه آن را به نسبت شرایط مدیریت کنند. این مسئله باعث خواهد شد تا بانک‌های مرکزی از قدرت اقتصادی برای مدیریت اعتبار، نرخ بهره و نقدینگی برخوردار شوند.

کمک به بحران اقتصادی : چاپ و نگهداری از پول فیات می‌تواند در شرایط رکود اقتصادی محلی نقشی نجات‌بخش داشته باشد. بااین‎حال استفاده از این روش در مقیاس وسیع و یا در شرایط رکود جهانی موثر نیست.

پایداری نسبی : برخلاف طلا و یا ارزهای دیجیتال که ارزش آن‌ها بسته به شرایط بازار تغییر می‌کند، ارزش پول فیات معمولاً با پایداری نسبی همراه است. بااین‌حال ارزش این نوع از ارز عمدتاً به قدرت دولت و حکومت وابسته است.

معایب:

درصورت عرضه نامحدود پول فیات ممکن است تورم افسار گسیخته‌ای ایجاد شود. ارزهای وابسته به منابع ثابتی مانند طلا و نقره، باتوجه به عرضه محدود این منابع، در بلندمدت پایداری بیشتری دارند.

بسته به میزان انباشتگی ثروت و محل عرضه، ممکن است مالیات بالایی داشته باشد.

به‎دلیل عدم پشتیبانی توسط یک کالای فیزیکی، امکان بازخرید آن وجود ندارد.

ثبات آن وابسته به دولت است . درصورتیکه یک دولت از لحاظ اقتصادی عملکرد مثبتی داشته و بانک‌های آن به خوبی کار کنند، پول فیات کارکرد مناسبی خواهد داشت؛ ولی زمانیکه یک کشور به‎دلیل ضعف مدیریتی و یا هر دغدغه دیگری دچار مشکل شود، پول فیات آن نیز دچار عدم ثبات شده و مردم آن کشور از لحاظ مالی متضرر خواهند شد.

سرعت تراکنش کند : باوجود پیشرفت‌های فناوری و اینترنت و درنتیجه کاهش زمان تراکنش‌ها، تراکنش‌های الکترونیکی این نوع از پول معمولاً چندین روز به طول می‌انجامند و همچنین شامل تاخیرهای بانکی و کارمزد نیز می‌شوند.

امکان چاپ غیرقانونی و جعل آن وجود دارد. پول‌های فیات چاپی و چک‌ها آسان‌ترین اهداف برای جعل به شمار می‌روند.

مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

ارز دیجیتال

رمزارزها از نوع ارزهای دیجیتالی به‎شمار می‌روند. اغلب این ارزها بر مبنای فناوری بلاکچین ایجاد شده و برای حفظ امنیت آن‌ها از رمزنگاری استفاده می‌شود. این ویژگی امنیتی امکان کنترل و ایجاد واحدهای جدید و انتقال امن دارایی‌ها را فراهم می‌کند.

برخلاف پول فیات که توسط بانک‌های مرکزی و دولت‌ها کنترل می‌شوند، رمزارزها به‎صورت غیرمتمرکز کنترل می‌شوند. بیت‌کوین اولین ارز رمزنگاری شده غیرمتمرکز بود که در سال ۲۰۰۹ پدید آمد. از زمان توسعه آن به بعد، هزاران آلت‌کوین و توکن رمزنگاری شده دیگر برای اهداف مختلفی ایجاد شده‌اند.

مزایا:

تعداد ارزهای رمزنگاری شده به سرعت افزایش نیافته و دچار تورم نمی‌شوند . دولت‌ها و بانک‌های مرکزی به هراندازه‌ای که بخواهند قادر به چاپ پول رایج خود هستند. همین مسئله باعث می‌شود تا پول فیات در دام تورم گرفتار شود.

دسترسی جهانی : ماهیت غیرمتمرکز ارزهای رمزنگاری شده باعث شده تا دسترسی به آن‌ها برای افراد سراسر جهان مقدور شود. درنتیجه برای استفاده از این ارزها محدودیت وجود ندارد و نیازی نیست که برای بکارگیری آن‌ها به خدمات بانکی دسترسی داشته باشیم.

تراکنش‌های شفاف : یکی از مهم‌ترین مزایای رمزارزها شفافیت تراکنش‌های آن است. به لطف وجود دفترکل باز یا همان بلاکچین، تراکنش‌های ثبت شده به صورت عمومی تایید شده و غیرقابل تغییر و بازگشت هستند.

این ارزها به سادگی مشمول مالیات نمی‌شوند .

رمزارزها به‎راحتی قابل انتقال هستند . انتقال این ارزها به‎صورت نامحدود و تقریباً آنی انجام می‌پذیرد.

غیرقابل جعل : ماهیت غیرمتمرکز رمزارزها باعث شده تا ایجاد هر توکن و سکه دیجیتالی جدید نیازمند تایید عمومی باشد. درنتیجه تکثیر غیرمجاز و جعل این ارزهای دیجیتالی غیرممکن است.

فاقد کارمزد بانکی : بانک‌ها به دلایل مختلفی همچون هزینه انتقال، نگهداری ماهانه، هزینه برداشت، هزینه‌های بین‌المللی بانکی و اضافه برداشت، اقدام به دریافت مبالغ اضافی از مشتریان خود می‌کنند. این درحالی است که کل هزینه‌های مرتبط با رمزارزها، به هزینه‌های شبکه مربوط بوده و به نسبت مبالغ دریافتی از جانب بانک‌ها بسیار پایین است.

مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

معایب:مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

ارزش یک رمزارز مستقیماً به میزان تقاضای آن بستگی داشته و قابل کنترل نیست.

این ارزها هنوز از محبوبیت بالایی برخوردار نیستند . از آنجایی که اغلب مردم هنوز درک درستی از کاربرد رمزارزها ندارند، درحال‎حاضر بسیاری از افراد و کسب‌و‌کارها این نوع ارزها را به‎عنوان یک پول رایج نپذیرفته‌اند. درنتیجه استفاده از ارزهای رمزنگاری شده هنوز در مرحله‌ای محدود قرار دارد.

امکان انجام فعالیت‌های مجرمانه در دنیای ارزهای رمزنگاری شده وجود دارد. از آنجایی که این نوع از ارزها بسیار جدید هستند، رگولاتورها هنوز در مرحله توسعه راهکارهایی برای جلوگیری از فعالیت‌های جنایی از طریق آن‌ها قرار دارند. پیش از آن که مقررات مشخصی برای شناسایی مشتری (KYC) در مبادلات ارزهای رمزنگاری شده تبیین شود، مجرمان به سادگی و بدون لو رفتن هویت واقعی خود قادر به انجام معاملات با این ارزهای دیجیتال بودند.

ارزش ناپایدار : همانطور که اشاره شد رمزارزها توسط یک دولت یا بانک مرکزی کنترل نمی‌شوند. از همین رو ممکن است ارزش این ارزهای بسیار ناپایدار بوده و به سرعت تغییر یابد. برخی از مردم این ویژگی ارزهای دیجیتال را ستایش می‌کنند؛ چراکه امکان ریسک و دریافت سود بالا را فراهم می‌کند. این درحالی است که عده دیگری از مردم دارایی‌های باثبات‌تر را ترجیح می‌دهند.

امکان دستکاری در بازار : گاهی در بازار رمزارزها شاهد پیاده‌سازی طرح‌هایی مانند پمپ و تخلیه (Pump and dump) هستیم که به دلیل ماهیت تراکنش‌های این ارزهای دیجیتال، امکان ردیابی آن‌ها بسیار دشوار است.

مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال

چگونه می‌توان از رمزارزها استفاده کرد؟

در کنار مواردی چون تجارت ارزهای دیجیتال و اندوختن ثروت، استفاده از این ارزهای دیجیتالی به روش‌های متعددی امکان‌پذیر بوده و همه روزه کانال‌های بسیار و روش‌های متنوع‌تری برای بهره‌گیری از آن‌ها ایجاد می‌شود. در ادامه به معرفی برخی از این روش‌ها می‌پردازیم:

سرمایه‌گذاری : ارزهای رمزنگاری شده باعث شده‌اند تا راه برای کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های جدید را دارند، آسان‌تر شده و موانع آن‌ها برای تعامل با سایر سرمایه‌گذاران برطرف شود.

ارسال پول در مقیاس جهانی بدون پرداخت کارمزدهای بانکی و بین‌المللی: همه روزه برای افرادی که از دسترسی به بانک‌ها محروم هستند، راهکارهای جدیدی ابداع می‌شود. ارسال پول به صورت بین‌المللی از طریق ارزهای رمزنگاری شده به ویژه اهمیت بالایی برای جمعیت‌های فقیر و کشورهای محروم در سراسر جهان دارد.

استفاده در سفر : صنعت سفر و توریسم یکی از بزرگترین حوزه‌هایی است که می‌توان در آن از رمزارزها استفاده کرد. این مسئله به لطف وجود ماهیت غیرمتمرکز و جهانی این ارزها حاصل شده است.

شرکت‌های مسافرتی زیادی ازجمله چیپ‌ایر (CheapAir)، بیتکوین تراول (bitoin.travel) و تراوالا (travala) از رمزارزها پشتیبانی می‌کنند. در نتیجه مسافران قادراند تا با کمک این ارزها یک سفر جهانی را برنامه‌ریزی کرده و هزینه‌های خود را با آن بپردازند. حتی برای پرداخت هزینه‌های سفر به فضا نیز می‌توانید از ارزهای دیجیتال استفاده کنید!

فرصت‌های بازاریابی: تعداد شرکت‌های جدید افزایش پیدا کرده و صنعت بازاریابی و تولید محتوا در بخش بازار ارزهای رمزنگاری شده رشد یافته است. شرکت در برنامه‌های ایر دراپ (Airdrop) و باونتی(Bounty) این فرصت را برای مردم فراهم می‌کند که از تلاش‌های بازاریابی مشترک سود ببرند.

خرید: فروشگاه‌های آنلاین زیادی درحال پذیرش رمزارزها به‎عنوان روشی برای پرداخت هستند. برخی از بازارهای مبتنی بر بلاکچین نیز برای پرداخت هزینه‌های خرید کالا و دریافت خدمات، تنها از این ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند.

بازی و تفریح: تعداد بازی‌های آنلاینی که در آن‌ها از رمزارزها استفاده می‌شود، درحال افزایش است. حتی برخی از این بازی‌ها امکان تبدیل ارزهای رمزنگاری شده به پول فیات و یا نوع دیگری از دارایی‌ها را نیز امکان‌پذیر ساخته‌اند.

خرید خانه: صنعت املاک و مستغلات یکی دیگر از صنایعی است که در بازار ارزهای دیجیتال رشد سریعی دارد. بسیاری از شرکت‌های مبتنی بر توکن و سکه‌های دیجیتال در حوزه‌هایی چون به اشتراک‌گذاری زمین و ساخت و ساز فعالیت دارند.

نتیجه‌گیری

هنگامیکه بحث کاربرد به میان می‌آید، ارز دیجیتال و پول فیات عملکرد یکسانی دارند. از هر دوی این ارزها می‌توان برای اموری چون تبادل، خرید کالاها و خدمات، اعتبار، ذخیره‌سازی و یا انتقال استفاده کرد. هردوی آن‌ها وابسته به عوامل اقتصادی بوده و بسته به این عوامل ممکن است افزایش و یا کاهش یابند. هیچ یک از این ارزها توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی نمی‌شوند و ارزش آن‌ها وابسته به شرایط خاصی همچون میزان تامین و تقاضا تغییر می‌کند.

زمان خیلی زیادی صرف شده تا پول فیات به ثبات برسد و به عنوان یک روش مرسوم جهانی مورد استفاده قرار بگیرد. بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت که رمزارزها درحال‎حاضر در مراحل ابتدایی چرخه زندگی خود قرار داشته و در طول سالیان آینده رایج‌تر خواهند شد.

هر یک از این ارزها مزایا و معایب مربوط به خود را دارند؛ بااین‎حال، حجم عظیم قابلیت‌های معرفی شده توسط یک سیستم ارز غیرمتمرکز چیزی نیست که به سادگی بتوان از آن چشم‌پوشی کرد. ارزهای دیجیتالی ممکن است درحال‎حاضر نتوانند یک ساختارشکنی عظیم را در جهان ایجاد کنند، ولی با گذر زمان تاثیر خود را خواهند گذاشت.

ارز فیات (Fiat currency) چیست؟

همان گونه که می‌دانید، این روزها، بحث و تبادل اطلاعات در رابطه با ارزهای دیجیتال بسیار پر طرف‌دار است. ارزهایی که در حال جایگزین شدن با پدران خود، برای مبادلات مادی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله، تیم توکن باز قصد دارد در رابطه با ارزهای فیات صحبت کند. شناخت هر چه بیشتر پیشینه ارزهای فیات، به ما کمک می‌کند تا زمینه‌سازی‌های ارزهای دیجیتال را بهتر درک کنیم. پس با ما همراه باشید.

مفاهیم کلی:

ارز فیات چیست؟

ارز فیات را می‌توان این‌گونه بیان کرد که واحد پول رایج هر کشور محسوب می‌شود. به طور مثال: واحد پولی کشور ایران ریال و آمریکا دلار است. نکته‌ی جالب درمورد این ارزها آن است که اگرچه اغلب مردم بر این باورند که پشتوانهٔ ارزهای فیات فلزات گران بهایی چون طلا و نقره محفوظ در خزانه داری هر مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال کشور محسوب می‌شود، اما آنان هیچ‌گونه پشتوانه‌ای ندارند. کلمهٔ فیات (Fiat) برگرفته از یک کلمه با ریشه‌ی لاتین بوده که معنای آن ” باید بشود” می‌باشد.

باید بر این موضوع واقف آییم که اعتبار و ارزش پول‌های فیات وابسته به ثبات اقتصادی هر کشور و همین‌طور وابسته به میزان عرضه و تقاضای مردم آن کشور دارد. به بیان ساده‌تر، این ارزها اعتبار و ارزش خود را از دولت چاپ کننده‌ی آن اخذ می‌کنند.
درمورد ارزهای فیات می‌توانیم این‌گونه بگویم که دارای هیچ ارزش فیزیکی نیستند و صرفاً یک تکه کاغذ یا سکه می‌باشند که در سراسر دنیا برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایه‌گذاری در درون کشورها و یا خارج از محدوده کشورها از آنان بهره جویی می‌شود. یکی از اصلی‌ترین مشکلات این ارز آن است که امکان چاپ بدون محدودیت این ارزها موجب عرضهٔ بی‌رویه و افزایش تورم خواهد شد.

تاریخ پیدایش ارزهای فیات

پیدایش ارزهای فیات به قرن ها قبل در کشور چین برمیگردد. به گونه ای که یک ایالت در چین در قرن 11ام میلادی، اقدام به استفاده و بهره وری از پول های کاغذی نمود. این ارزها را در ابتدا برای تبادل کالاهایی چون ابریشم، طلا و نقره بهره می جستند. اما در قرن 13ام ارزهای فیات، رسمی تلقی شدند.
این ارز پس از چهار قرن، یعنی در قرن 17 میلادی، توسط کشورهای اروپایی پذیرفته و وارد چرخه مبادلاتی شد.
در قرن 20ام ایالات متحده، به صورت محدود، بهره وری از ارزها را بر مبادلات کالا روی کار آورد که در سال 1933، سرانجام برای پایان دادن به این امر(استفاده از ارزهای کاغذی) برای مبادله از طلا بهره جست.
این رویه تا سال 1972 ادامه داشت، تا آنکه طلا به عنوان ارز از چرخه پولی خارج شد و تصمیم بر بهره جویی از سیستم ارزهای فیات گرفته شد. این امر از استقبال بسزایی بهره مند شد و همین امر سبب شد که سیستم ارزهای فیات در همه ی کشورها رواج پیدا کند.

مقایسه ارز فیات با رمز ارزها

لازم است بدانیم تنها وجه مشترک ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال، آن است که توسط یک کالای فیزیکی حمایت نمی‌شوند. این تنها وجه اشتراک این دو رمز ارز است. اما باید بدانیم که ارز فیات تحت تسلط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی نظارت و کنترل می‌شوند. این درحالی است که بیشتر رمز ارزها به خاطر بهره جویی از بستر بلاک چین غیر متمرکز تلقی میشوند.
از دیگر تفاوت این ارزها آن است که چگونه خلق و تولید می شوند. باید بگویم ارزهای دیجیتال عرضه ی محدود دارند و کنترل شده تلقی می شوند. این درحالی است که ارزهای فیات تحت کنترل بانک ها و دولت ها هستند و با بررسی در صورت نیاز اقتصادی یک کشور می توانند هر قدر که نیاز باشد ارز فیات را به بازار تزریق کنند.

در دنیای ارز دیجیتال به علت منحصر به فرد بودن این ارزها، به این دلیل که هیچ مانندی در دنیای فیزیکال ندارند و هم اینکه بدون حد و مرز هستند موجب می شود، جذابیت مالی در تراکنشات بین المللی به وجود بیاید. اما باید دانست اگرچه این معاملات جذابیت وافری دارند، اما برخلاف سیستم ارزهای فیات پیگیری دشوارتر و تقریباً غیرممکنی را دارند.

از سوی دیگر، بازار ارزهای دیجیتال به نسبت ارزهای فیات کوچکتر بوده و همین امر موجب آن شده که بی‌ثبات‌تر از بازارهای سنتی باشد. این موضوع قادر است یکی از علل عدم پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال تلقی شود. اما در پی رشد و بلوغ اقتصاد ارزهای دیجیتال، نوسان های رمز ارزها نیز افت پیدا خواهد کرد.

باید بدانیم که ارزهای فیات به ذخایر فیزیکالی، من جمله ذخیره ملی طلا یا نقره یک کشور وصل نیستند. به همین جهت ممکن است به دنبال بروز تورم از ارزش آن روز به روز کاسته و کم شود یا حتی به علت در آمیختن اقتصاد یک جامعه به تورم، ارز فیات آن جامعه نیز به طور کامل بی ارزش شود.

پول بدون پشتوانه و نحوه ی کارکرد آن

باید بر این موضوع واقف آییم که علت ارزشمندی پول فیات صرفاً به جهت کوشش های دولت صادرکننده آن و به علت حفظ این ارزش یا توافق دو سوی مبادله‌کننده بر روی آن است. در گذشته های دور، دولت‌ها به جای ارزهای فیات از یک کالای فیزیکال با ارزش همانند طلا و نقره سکه ضرب کرده و از آن برای مبادلات خود بهره می جستند. اما با پیشرفت جوامع بشری در مبادلات، روشی جایگزین برای ضرب سکه ها در نظر گفته شد که چاپ اسکناس‌های کاغذی بود. این اسکناس ها قادر بودند، برای میزان معینی از کالای فیزیکی بازخرید شوند. اما باید دانست که وضعیت پول فیات متمایز می باشد؛ زیرا پول بدون پشتوانه، از یک حمایت کننده فیزیکالی با ارزش، برخوردار نمی باشد. برای همین می توان گفت ارزهای فیات غیر قابل معاوضه و غیر قابل بازخرید می باشند.

مزایاو معایب

ارزهای فیات نیز دارای مزایا و معایبی هستند که در ذیل به طور مختصر به شرح آنها می‌پردازیم.

7 نکته مهم درباره مقایسه ارز دیجیتال با فارکس

تا چند سال پیش، بسیاری از فعالان بازارهای مالی مانند فارکس (Forex) معتقد بودند تب‌وتاب درباره ارزهای دیجیتال خیلی زود فروکش خواهد کرد؛ اما با گذر زمان جایگاه بازار کریپتوکارنسی روزبه‌روز تقویت شد. شرایط به سویی پیش می‌رود که بازار رمزارزها با دیگر بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری مقایسه می‌شود. در این مقاله، قصد داریم به مقایسه ارز دیجیتال با فارکس بپردازیم. به نظر شما، چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی بین این دو بازار وجود دارند؟ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله

مقایسه ارز دیجیتال با فارکس

بازار فارکس قدمت زیادی دارد. با وجود این، فرمت امروزی این بازار از سال 1973 میلادی آغاز به کار کرده است. در مقابل، بازار رمزارزها از سال 2009 و با رونمایی از بیت‌کوین فعالیت خود را شروع کرده است. در ادامه، از جنبه‌های گوناگون، به مقایسه فارکس با ارز دیجیتال می‌پردازیم.

تفاوت در ارزهای معاملاتی

اولین و مهم‌ترین تفاوت ارز دیجیتال با فارکس مربوط به نوع ارزهایی است که برای خرید و فروش در اختیار معامله‌گران قرار دارد. در بازار فارکس، معمولاً از جفت ارزهای معاملاتی متشکل از ارزهای فیات رایج کشورهای مختلفی مانند دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و … استفاده می‌شود. در کنار ارزهای فیات پرکاربرد، معامله‌گران بازار فارکس برای خرید و فروش، ارزهای ناشناخته برخی کشورهای دیگر را نیز در اختیار دارند. در واقع، در بازار فارکس معامله‌گران ارزهای فیات را تبادل می‌کنند.

در مقابل، بازار رمزارزها قرار دارد که بیش از یازده هزار ارز دیجیتال مختلف در آن برای خرید و فروش وجود دارد. آمار مربوط به تعداد ارزهای دیجیتال فعال نیز به صورت روزانه تغییر می‌کند. در این بازار جفت ارزهای معاملاتی متشکل از ارزهای دیجیتال است. البته، در برخی از صرافی‌ها خرید و فروش مستقیم ارزهای دیجیتال با استفاده از ارزهای فیات نیز امکان‌پذیر است. همچنین، با اینکه تعداد بسیار زیادی ارز دیجیتال وجود دارد، بخش عمده معاملات این بازار مربوط به رمزارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم است. بدیهی است رصد و پیگیری تعداد بی‌شمار ارزهای دیجیتال موجود، از عهده معامله‌گران بازار رمزارزها خارج است.

قیمت‌گذاری مبتنی بر عرضه و تقاضا

در هر دو بازار مالی، قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. با وجود این، تفاوت‌های مهمی از نظر ماهیت بین دارایی‌های موجود در این بازارها وجود دارد. ارزهای فیات پشتوانه دولت‌ها را دارند. این ارزها به‌عنوان دارایی‌های قانونی در کشورهای مختلف برای خرید و فروش در دست مردم‌اند. در مقابل، ارزهای دیجیتال به‌هیچ‌وجه کارکرد مشابهی ندارند. فقط تعداد محدودی از کشورها اجازه می‌دهند کالاها با استفاده از ارزهای دیجیتال خرید و فروش شوند؛ آن هم به‌طور محدود، صرفاً برای ارزهایی مانند بیت‌کوین این امکان برقرار است.

دولت‌ها و به طور خاص بانک‌های مرکزی، وظیفه حفظ ارزش پول ملی کشور خود را بر عهده دارند؛ به همین دلیل، نقش فعالی در نظام عرضه و تقاضای ارزهای فیات ایفا می‌کنند. چنین دخالتی به‌هیچ‌وجه برای بازار ارزهای دیجیتال رخ نمی‌دهد.

تفاوت در حجم معاملات

موضوع مهم دیگر در مقایسه ارز دیجیتال با فارکس، مربوط به حجم معاملات در این دو بازار است. بین این دو بازار از حیث حجم معاملات، تفاوت بسیار زیاد و معناداری وجود دارد. در سال 2022، ارزش کل بازار فارکس حدود 2/409 کوادریلیون برآورد می‌شود. علاوه بر آن، میانگین حجم معاملات روزانه در این بازار نیز به بیش از 6/6 تریلیون دلار می‌رسد. این اعداد به‌خوبی نشان می‌دهند که بازار فارکس شاخص نقدشوندگی بسیار مطلوبی دارد.

در مقابل، بازار رمزارزها قرار دارد. در سال 2021 که قیمت‌ها در این بازار کاملاً صعودی بود، بیت‌کوین به سقف تاریخی خود، یعنی حدود 69 هزار دلار رسید. با توجه به اینکه دامیننس بیت کوین حدود 45 درصد است، ارزش بازار کریپتوکارنسی در سال 2021، به بالاترین سطح خود، یعنی حدود دو تریلیون دلار رسید، اما پس از آن، بیت‌کوین افت قیمت شدیدی داشت. این روزها که در میانه سال 2022 قرار داریم، بیت‌کوین حدود 20 هزار دلار معامله می‌شود. ارزش کل بازار رمزارزها نیز با افت چشمگیری به حدود یک تریلیون دلار رسیده است.

تفاوت در میزان نوسانات بازار

نوسانات قیمت جزو جدایی‌ناپذیر بازارهای مالی به شمار می‌رود. با وجود این، برای مقایسه فارکس با ارز دیجیتال، باید حتماً این موضوع مهم را نیز بررسی کنیم. تفاوت دو بازار از این حیث روی کیفیت مدیریت سرمایه در آن‌ها بسیار تأثیرگذار است. نوسانات قیمت در بازار رمزارزها بسیار زیاد است. برای مثال، بیت‌کوین را در نظر بگیرید. در ابتدای سال 2021، قیمت آن حدود 29 هزار دلار بود. تا قبل از ماه پایانی سال 2021، قیمت آن به حدود 69 هزار دلار رسید و پس از آن در سقوطی بزرگ، به حدود 20 هزار دلار رسیده است. این میزان تغییرات قیمت آن هم برای بزرگ‌ترین ارز دیجیتال، به‌خوبی نشان‌دهنده وضعیت پرتلاطم بازار رمزارزهاست.

در مقابل، بازار فارکس قرار دارد. ثبات قیمت در بازار فارکس برای جفت ارزهای معاملاتی اصلی به‌مراتب بیشتر است. تغییرات قیمت در این بازار رخ می‌دهد؛ اما به‌هیچ‌وجه نمی‌توان آن را با نوسانات بیش از حد بازار رمزارزها مقایسه کرد. دلیل اصلی این موضوع را نیز می‌توان در حجم بالای بازار فارکس جست‌وجو کرد. برای ایجاد تغییر قیمت در یک جفت ارز معاملاتی در بازار فارکس باید حجم بسیار زیادی پول جابه‌جا شود. تغییرات قیمت شدید در بازار فارکس فقط برای جفت ارزهای معاملاتی حاشیه‌ای رخ می‌دهد.

تفاوت در زمان فعالیت

نکته مهم دیگر در مقایسه ارز دیجیتال با فارکس، بررسی زمان فعالیت این دو بازار است. بازار رمزارزها 24ساعته در هفت روز هفته بدون تعطیلی در اختیار معامله‌گران از سراسر دنیا قرار دارد. این در حالی است که بازار فارکس فقط از روز دوشنبه تا جمعه هر هفته، 24 ساعته در دسترس است.

بازیگران اصلی و تأثیرگذار در فارکس، عمدتاً سازمان‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند. شاید اصلی‌ترین دلیل تعطیلی بازار فارکس در پایان هر هفته، همین مسئله باشد. درحالی‌که بازیگران اصلی در بازار رمزارزها شرکت‌های کوچک و افراد سرمایه‌دار هستند. البته، در صورت فراگیر شدن و توسعه بیشتر این بازار، احتمالاً شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ کنترل بازار رمزارزها را نیز در اختیار می‌گیرند.

تفاوت در قوانین و مقررات

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، یکی از مهم‌ترین موضوعات در مقایسه بازار ارز دیجیتال با فارکس، به موضوع قوانین نظارتی برمی‌گردد. فارکس بازار مالی توسعه‌یافته‌ای است که به‌شدت تحت نظارت سازمان‌های رگوله قرار دارد. درباره مفهوم رگوله در مقاله جداگانه‌ای بحث کرده‌ایم که برای مطالعه بیشتر می‌توانید به آن مقاله مراجعه کنید. نظارت‌ها در بازار فارکس سبب کاهش چشمگیر کلاهبرداری‌ها و خطرات امنیتی شده است.

در مقابل، بازار ارزهای دیجیتال تقریباً رها و بدون نظارت است. دولت‌ها در کشورهای مختلف هنوز موفق نشده‌اند برای این بازار قوانین و چارچوب‌های نظارتی روشن و مشخصی وضع کنند. معامله‌گران در بستر صرافی‌های متمرکز یا غیرمتمرکز به‌طور مستقیم و بدون نظارت، با یکدیگر وارد معامله می‌شوند. همین موضوع سبب شده است معامله‌گران این بازار به‌شدت در معرض خطر کلاهبرداری و حمله‌های هکری قرار داشته باشند. کافی است جست‌وجوی ساده‌ای درباره کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر در این بازار انجام دهید تا به اهمیت این موضوع پی ببرید.

به وجه منفی نبود نظارت در بازار رمزارزها اشاره کردیم، اما نباید به‌راحتی از وجوه مثبت این موضوع بگذریم. شاید اگر آزادی عمل در بازار رمزارزها وجود نداشت، امروز شاهد این میزان از توسعه و نوآوری در این بازار نبودیم. حذف شدن واسطه‌ها در بازار رمزارزها زمینه بروز خلاقیت را فراهم کرده است. همین موضوع به‌ظاهرساده، بسیاری از صاحبان ایده و علاقه‌مندان به فناوری را به سمت بازار کریپتوکارنسی کشانده است.

ابزارهای تحلیلی فارکس و ارز دیجیتال

تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در هر دو بازار فارکس و ارز دیجیتال قابل استفاده است. اگر با تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال آشنایی ندارید، توصیه می‌کنیم مقاله‌ای را که در این زمینه در سایت کلینیک سرمایه منتشر شده است، مطالعه کنید. البته باید اشاره کنیم که تأثیرپذیری بازار رمزارزها از اخبار کلان اقتصادی در گذشته چندان روشن و مشخص نبود. در سال‌های گذشته، این بازار پخته‌تر شده است و در مقابل وقایع اقتصادی مهم در دنیا، رفتارهای قابل پیش‌بینی نشان می‌دهد؛ به همین دلیل، می‌توان ادعا کرد بازار رمزارزها در مسیر توسعه و ثبات گام برمی‌دارد.

کلام پایانی

در این مقاله به مقایسه ارز دیجیتال با فارکس پرداختیم. به نظر شما، با افزایش محبوبیت بازار رمزارزها در سال‌های اخیر، فعالان بازار فارکس به سمت کریپتوکارنسی متمایل شده‌اند؟ با توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که برشمردیم، لازم است معامله‌گران فقط یکی از آن دو را انتخاب کنند؟ به نظر می‌رسد می‌توان از ظرفیت هر دو بازار برای استفاده حداکثری از فرصت‌های سودآور در بازارهای مالی استفاده کرد. پیشنهاد شما چیست؟ تجربیات خود را از فعالیت در این دو بازار با ما در میان بگذارید.