انواع کد معاملاتی در بورس کالا

مدیرعامل بورس کالای ایران در آیین افتتاح عرضه خودرو در بورس کالا گفت: خودرو، رکورد صدور کد معاملاتی در بورس کالا را شکست. این درحالی است که به گفته حامد سلطانی نژاد ۲۶ هزار کد معاملاتی در روز نخست عرضه خودرو در بورس کالا صادر شد.

بورس کالا چیست؟چگونه وارد بورس کالا شویم

بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب به معرفی بورس کالا و انواع قرارداد در آن پرداخته ایم.

بورس کالا بازاری است که در آن، کالاهای مختلف خریدوفروش می‌شوند. البته هر کالایی در این بازار قابل معامله نیست و تنها چند کالای اساسی مانند برنج، گندم، پنبه، انواع فلزات و . دادوستد می‌شوند. همچنین عملکرد بازار بورس کالا شباهت زیادی به بازار بورس اوراق بهادار دارد و در این بازار نیز قوانین و مقررات خاصی تدوین‌شده است. در این بخش، قصد آموزش بورس کالا و نحوه معامله در این بازار را داریم. با ما همراه باشید تا به‌صورت تخصصی با نحوه سرمایه‌گذاری در این بازار و قوانین بورس کالا آشنا شوید.

بازار بورس کالا چیست؟

در بازار سنتی کالا، خرید محصول یک ریسک محسوب می‌شود؛ زیرا قیمت‌ محصولات در بازار با نوسانات مختلفی همراه بوده و هر فروشنده‌‌ای می‌تواند محصولش را با یک قیمت خاص عرضه کند و نهادهای نظارتی نیز چندان بر روی قیمت کالا و اصالت آن‌ها حساسیت به خرج نمی‌دهند. این عدم نظارت کافی باعث شده بسیاری از افراد جهت تأمین مواد موردنیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کرده و در این بازار امن اقدام به خرید کالای موردنظر خود کنند.

چه کالاهایی در بورس کالا معامله می شود

در بورس کالا شاهد یک ساختار سازمان‌یافته و حساب‌شده هستیم که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار می‌گیرند. محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، کانی‌های فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و همین‌طور محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی هستند که در بازار بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار می‌گیرند.

همچنین در این بازار، کارگزاران به‌عنوان رابط بین ارائه‌دهندگان و متقاضیان عمل می‌کنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همین‌طور با تضمین اصالت کالا صورت بگیرد.

بورس کالای ایران

نخستین بورس کالای ایران در شهریور سال 1382 و تحت عنوان بورس فلزات شروع به کار کرد و یک سال بعد نیز بورس کالای کشاورزی راه‌اندازی شد. وظیفه راه‌اندازی بورس کالا بر عهده شورای عالی بورس گذاشته شد و این شورا در جهت محقق کردن اهداف سوم و چهارم توسعه، شروع به راه‌اندازی بورس کالای ایران کرد.

طبق قانون مجلس شورای اسلامی که در تاریخ 1 آذر 1384 تصویب شد دو بازار بورس کالای فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شدند و درنهایت، بعد از انجام مراحل قانونی و پذیره‌نویسی‌های لازم در مهر 1386 بازار بورس کالای ایران رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. بنابراین این بازار از زیرمجموعه‌های سازمان بورس اوراق بهادار است و فعالیت‌های آن توسط این سازمان موردبررسی قرار می‌گیرد.

انواع بورس کالا

از انواع بورس کالا می‌توان به بازارهای فیزیکی، فرعی، مشتقه و مالی اشاره کرد. این 4 بازار زیرمجموعه بازار بورس کالا هستند که خود آن‌ها نیز چندین زیرمجموعه دارند. در قسمت زیر به انواع بازارهای بورس کالای ایران اشاره‌کرده‌ایم:

بازار فیزیکی بورس کالا

در این بازار، محصولات مهمی مانند انواع محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و همین‌طور انواع محصولات صنعتی و معدنی دادوستد می‌شود. این بازار یکی از پررونق‌ترین بازارهای بورس کالا است که قوانین مختص به خود را دارد و ازنظر ارسال محصول مشابه بازار سنتی است. البته این معامله تحت شرایط ویژه‌ای صورت می‌گیرد و حالت مزایده‌ای دارد.

براین‌اساس، فروشنده یک قیمت برای عرضه محصول اعلام می‌کند و متقاضیان آن، قیمت‌های مختلفی را که بالاتر از قیمت پیشنهادی فروشنده است به او پیشنهاد می‌کنند که در مرحله آخر، محصول به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می‌شود. همچنین محصولات این بازار قابل معامله در بازار هدف داخلی و خارجی است. ازنظر انواع قرارداد نیز در این بازار، 3 نوع قرارداد با نام‌های نقدی، نسیه و سلف منعقد می‌شوند که در انواع کد معاملاتی در بورس کالا ادامه مطلب، هر یک از این قراردادهای بازار فیزیکی را توضیح داده‌ایم.

بازار فرعی بورس کالا

محصولاتی که به دلایل مختلف ازجمله تأیید کیفیت توسط متقاضی به مراجعه حضوری نیاز دارند یا اینکه عرضه آن‌ها تداوم ندارد یا به هر دلیل دیگری نمی‌توانند در بازار فیزیکی حضورداشته باشند، در بازار دیگری تحت عنوان بازار فرعی دادوستد می‌شوند. محصولات این بازار نیز عبارت‌اند از محصولات پتروشیمی، کشاورزی، معدنی، پلیمر و صنعتی و . که قابل‌عرضه در معاملات داخلی و خارجی هستند. بنابراین در این بازار، عرضه‌کنندگان بیشتری می‌توانند حضور پیدا کنند و محصولات خود را به فروش برسانند.

بازار مالی بورس کالا

این بازار جهت جذب سرمایه‌گذاران بیشتر تأسیس‌شده است و شامل 3 زیرمجموعه با نام‌های گواهی سپرده کالایی، صندوق‌ سرمایه‌گذاری کالایی و قرارداد سلف موازی استاندارد است. در قسمت زیر به توضیح زیرمجموعه‌های بازار مالی بورس کالا پرداخته‌ایم:

گواهی سپرده کالایی

در این نوع بازار مالی، مقداری کالا به بخش انبار سپرده‌شده و انباردار یک قبض برای کالا صادر می‌کند که این قبض پشتوانه آن است. البته این قبض در صورتی صادر می‌شود که مسئول انبار، کیفیت محصولات را تأیید کرده باشد. این قبض از طریق افراد متقاضی حضور در بازار مالی بورس کالا، در اتاق پایاپای سپرده‌شده و افراد از طریق آن می‌توانند گواهی سپرده کالایی را دریافت کرده و دادوستد محصولات خود را آغاز کنند.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری کالایی

در این نوع بازار مالی، هزینه‌های اضافی مربوط به انبارداری و حمل‌ونقل حذف‌شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌جای خرید محصول، اوراق آن را خریداری کنند. درواقع، صندوق سرمایه‌گذاری کالایی بر روی کالای خاصی سرمایه‌گذاری کرده و سایر افراد متقاضی جهت سرمایه‌گذاری بر روی این کالا می‌توانند واحدهای صندوق را خریداری کنند.

قرارداد سلف موازی استاندارد

در این نوع قرارداد، عرضه‌کننده محصول می‌تواند مبلغ کالایی را که فروخته است پیش از تحویل آن دریافت کند. این قرارداد شبیه قرارداد سلف است که در قسمت انواع قرارداد بورس توضیح داده‌ایم. البته ازنظر داشتن بازار ثانویه، شباهتی به قرارداد سلف ندارد و تنها کلیات آن شبیه این قرارداد است.

بازار مشتقه بورس کالا

هدف از تأسیس بازار مشتقه بورس کالا، مدیریت ریسک قیمت و تضمین معاملات است. نحوه فعالیت این بازار این‌گونه است که یک دارایی خاص عرضه‌شده و بر روی آن، قراردادهایی تنظیم می‌شود. منظور از دارایی خاص نیز هر محصولی می‌تواند باشد.

از محصولات غذایی مانند زعفران و پسته گرفته تا انواع محصولات پتروشیمی و فلزات گران‌بها قابل معرفی به‌عنوان دارایی پایه هستند. بنابراین در این بازار، سرمایه‌گذاران بی‌شماری حضور یافته و حتی سرمایه‌گذاران خرد نیز امکان فعالیت دارند. همچنین در این بازار بورس کالا، 2 مدل قرارداد با نام‌های قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله منعقد می‌شود که این قراردادهای معاملاتی را در ادامه توضیح داده‌ایم.

مزایای بورس کالا

بین دو طرف قرارداد از مزایای بورس کالا است. درواقع، هر کالایی که در این بازار عرضه می‌شود از تمام جوانب موردبررسی قرارگرفته و تا زمانی که اصل بودن آن ثابت نشود در بازار بورس کالا ارائه نمی‌شود که خود این موضوع باعث جذب اعتماد متقاضیان و خریداران شده است. در طرف مقابل نیز فروشنده دغدغه دریافت وجه را ندارد؛ زیرا پرداخت وجه توسط اتاق پایاپای صورت گرفته و تسویه طبق قرارداد انجام می‌گیرد. بنابراین سرمایه‌گذاری در بورس کالا درنهایت اعتماد صورت گرفته و در این محل، افراد سودجو نمی‌توانند ورود کنند.

از دیگر مزایای حضور و انواع کد معاملاتی در بورس کالا فعالیت در بورس کالا می‌توان به معرفی محصول تولیدی خود به سایر متقاضیان داخلی و خارجی اشاره کرد. همچنین از طریق این بورس می‌توان امتیازاتی مانند تسهیلات بانکی دریافت کرد و در صورت هرگونه خسارت، اتاق پایاپای به موضوع شما ورود کرده و بدون نیاز به مراجع قضایی آن را حل می‌کند. بنابراین عرضه محصول از طریق بورس کالا باعث کاهش ریسک معامله‌شده و یک تبلیغ بزرگ برای عرضه‌کنندگان محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

اهداف بورس کالای ایران چیست

یکی از اهداف بورس کالای ایران این است که مشکلات رایج در بازار سنتی را رفع کند و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بتوانند در یک محیط امن و تحت نظارت کارشناسان حرفه‌ای با یکدیگر همکاری داشته باشند. بنابراین هدف اصلی این بازار، ایجاد یک فضای امن و کنار زدن محدودیت‌ها و نقاط ضعف بازار سنتی است که به‌خوبی موفق شده است این مشکلات را برطرف کند. در این بازار، هر دو طرف معامله موظف به انجام تعهدات خود هستند که این پایبند بودن به معامله و شفاف‌سازی قیمت کالاهای اساسی باعث کنار زدن واسطه‌ها شده است. همه این موارد به کنترل بازار و کاهش ریسک خرید محصول در بازار سنتی کمک کرده است که این موارد و انجام معاملات سالم از اهداف بورس کالای ایران به‌حساب می‌آیند.

مهم‌ترین اثرات بورس کالا

اثرات بورس کالا بسیار گسترده است که در قسمت زیر به مهم‌ترین آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم:

ساماندهی بازار و نظارت بیشتر بر عملکرد معامله‌گران

افزایش آگاهی معامله‌گران و بررسی دقیق‌تر بازار توسط آن‌ها

انجام معاملات قانون‌مند و بدون ریسک

دادوستد محصولات اساسی باقیمت واقعی

رونق در بخش سرمایه‌گذاری کشور

اعطاء تسهیلات مالی به فعالان بازار

شرکت‌کنندگان در بورس کالا ایران

افراد مختلفی مشغول به فعالیت و خرید و فروش در بورس کالا ایران هستند که در قسمت زیر به تمام افراد حاضر در بازار و سایر ارگان‌های مربوطه اشاره‌کرده‌ایم:

تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کالا

متقاضیان و خریداران کالا

کارشناسان و تحلیل‌گران بازار

ارائه‌دهندگان خدمات مختلف بورسی

چه کسانی از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند؟

تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، افرادی هستند که از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند. درواقع، تولیدکنندگان پس از طی کردن مراحل قانونی می‌توانند محصولات خود را در این بازار بزرگ عرضه کنند و از مزایای سرمایه گزاری در بورس کالا بهره‌مند شوند. مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند در بستر بورس کالا اقدام به خرید مواد پایه‌ای موردنیاز خود کنند و این مواد را باقیمت واقعی خریداری کرده و با اطمینان از صحت و سلامت محصول، آن را مورد استفاده قرار دهند.

انواع قراردادها در بورس کالای ایران

انواع قراردادهای بورس کالای ایران به شرح زیر است:

قرارداد نقدی (spot)

در این نوع قرارداد، خریدار تمام مبلغ توافق شده را به همراه کارمزد کارگزار پرداخت کرده و عرضه‌کننده محصول نیز آن را در مدت حداقل 3 روز به خریدار تحویل می‌دهد. به همین خاطر از این قرارداد با نام قرارداد تحویل فوری هم یاد می‌کنند. البته هزینه محصول نیز باید در عرضه 3 روز پرداخت شود.

قرارداد سلف (forward)

در قرارداد سلف، مبلغ توسط خریدار پرداخت‌شده اما زمان تحویل آن در روزی است که در قرارداد منعقدشده و مورد تأیید طرفین قرارگرفته است. بنابراین تحویل محصول در آینده انجام می‌گیرد و تسویه آن در همان ابتدای انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد که این نوع توافق در بازار فیزیکی بورس کالا مرسوم است.

قرارداد نسیه (credit)

همان‌طور که از نام این قرارداد معلوم است امکان نسیه وجود داشته و خریداران می‌توانند مبلغ توافق شده را به‌صورت نسیه و در زمان‌بندی‌های معین‌شده پرداخت کنند. تحویل کالا نیز در مدت 3 روز بعد از انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد.

در قرارداد آتی که به معنای آینده است کلیه امور معامله از پرداخت وجه گرفته تا تحویل کالا در زمان آینده و طبق قیمت توافق شده انجام می‌گیرد. بنابراین هنگام رسیدن زمان معامله، وجه موردنظر پرداخت‌شده و کالا در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.

قرارداد اختیار معامله (option)

قرارداد اختیار معامله، قراردادی است که یک نفر اختیار یا حق معامله فرد دیگری را خریداری کرده و به دست می‌آورد. این قرارداد در دو مدل مختلف تحت عناوین اختیار خرید و اختیار فروش منعقد می‌شود و در هر یک از آن‌ها، خریداران و عرضه‌کنندگان شروع به معامله با یکدیگر می‌کنند.

این قرارداد به‌منظور برطرف کردن اختلافات موجود یا پیشگیری از اختلافاتی که ممکن است در آینده پیش آید منعقد می‌شود.

قرارداد معاوضه (swat)

در این قرارداد جهت تمدید یا کاستن از سررسید از تبادل دارایی استفاده می‌شود و به‌نوعی معاوضه تعهد صورت می‌گیرد.

شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس

در حین انعقاد هر قراردادی باید به مواردی مانند ویژگی‌های کالا و نوع قرارداد، زمان دقیق معامله حتی ازنظر ساعت انجام آن، تاریخ تحویل محصول، مقدار کالای توافق شده، واحد اندازه‌گیری توافق شده در قرارداد، ابعاد محصول و استاندارد آن، نوع بسته‌بندی، واحد توافق شده پولی و محل تحویل محصول توجه شود.

نحوه ثبت‌نام در بورس کالا

یکی از پرسش‌های پرتکرار مطرح‌شده این است که چگونه وارد بورس کالا شویم و برای ثبت‌نام در بورس کالا باید چه‌کارهایی انجام داد؟ در این قسمت، نحوه ثبت‌نام و ورود به این بازار را به شما عزیزان آموزش می‌دهیم. برای ثبت‌نام در بورس کالا ابتدا باید در سامانه سجام عضو شوید و مراحل ثبت‌نام خود را تکمیل کنید و سپس نسبت به احراز هویت خود اقدام کنید. بعد از احراز هویت، باید به یکی از دفاتر کارگزاری کشور رجوع کرده و یک حساب بازکنید. با انجام این 3 مرحله، فرآیند ثبت‌نام شما در بورس کالا تکمیل‌شده و می‌توانید در این بازار به دادوستد بپردازید.

نحوه انجام معامله در بورس کالا

بعد از تمام شدن 3 مرحله لازم جهت ثبت‌نام در بورس کالا برای شما یک کد معاملاتی صادر می‌شود که از طریق آن می‌توانید به معامله بپردازید. بعد از دریافت این کد باید فرم مربوط به ثبت سفارش را با دقت پرکرده و قیمت مدنظر خود را اعلام کنید.

همچنین باید حداقل مبلغی که برای انجام معامله نیاز است، به‌حساب کارگزار اتاق پایاپای منتقل شود. سپس کارگزار، سفارش شما را به تالار معاملات برده تا در جریان معامله مربوطه قرار بگیرد. در صورت موفقیت در انجام معامله باید باقیمانده مبلغ را هم بعد از کسر مبلغ اولیه به‌حساب کارگزار منتقل کنید. در مراحل پایانی نیز اسناد معاملاتی صادرشده و مبالغ توافق شده به‌حساب فروشنده منتقل می‌شود که البته هزینه‌های جانبی مانند دستمزد کارگزار از آن کسر شده و مابقی به‌حساب عرضه‌کننده واریز می‌شود.

محدودیت‌های معاملات در بورس کالا

در بورس کالا شاهد محدودیت‌هایی هستیم که این محدودیت‌های اعمال‌شده در جهت کنترل بیشتر بازار و رونق آن صورت گرفته است. برای مثال، میزان خرید سرمایه‌گذار نباید از یک حد مشخص‌شده کم‌تر باشد. محدودیت دیگر مربوط به نحوه فعالیت عرضه‌کننده است و این افراد باید به‌صورت مداوم و پیوسته در بازار بورس کالای ایران فعالیت داشته باشند و عدم فعالیت آن‌ها باعث اخراج از بازار می‌شود.

مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران

مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران به شرح زیر است. با دریافت این مجوزهای معاملاتی می‌توان در بخش‌های مختلف بازار سرمایه بورس کالا حضور یافت. این مجوزها عبارت‌اند از:

انواع کد معاملاتی در بورس کالا

الف – فرم درخواست كد مشتري تكميل شده كه به تأييد كارگزار رسيده است

ب – كپي اساسنامه شركت

ج – كپي روزنامه رسمي آخرين تغييرات شركت

د- کد اقتصادی و شناسه ملی شرکت

ه – اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره مالی

و – صور تهای مالی آخرين دوره مالی شركت به همراه آخرين گزارش حسابرس و بازرس قانونی

ز – كپی شناسنامه اعضای هيأت مديره و مديرعامل شركت

ح-ساير مدارك، مجوزها و مستندات مثبته در خصوص فعاليت مشتري در حوزه های مرتبط با كالاهاي پذيرفته شده حسب مصوبات؛”كميته پذيرش مشتری” كه طبق اين ضوابط در بورس تشكيل می گردد.

بورس براساس مستندات فوق اقدام به ايجاد كد معاملاتي می‌نمايد.كدهای معاملاتی صادره شامل انواع زير می باشد:

كد معاملاتی عام: كد معاملاتي است كه جهت خريد و فروش كالا يا گروه كالايي خاصي ايجاد نشده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجودمحدوديت اعلامی جهت خريد كالا يا گروه كالايی خاصی در بورس، اقدام به خريد كليه كالاهای پذيرفته شده در بورس نمايد.

كد معاملاتي خاص گروه كالا: كد معاملاتی است كه جهت خريد و فروش يك گروه كالای خاص ايجاد شده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیت اعلامی جهت خريد يك كالای خاص، از كليه كالاهای پذيرفته شده آن گروه كالايی نيز خريد نمايد.

كد معاملاتي خاص كالا: كد معاملاتی است كه جهت خريد يك يا چند كالای خاص ايجاد شده و دارنده آن مجاز است كالا يا كالاهای خاص را نيز خريد نمايد.

بورس برای كليه اشخاص حقوقي كه فرم درخواست اخذ كد و مستندات مربوطه را ارائه می نمايند، كد عام ايجادمی‌نماید.

جهت صدور “كد معاملاتي خاص گروه كالا” و “كد معاملاتي خاص كالا”، درخواست مشتری به همراه مستندات ارائه شده توسط بورس به ” كميتة پذيرش مشتری” ارجاع و پس از تصويب كميته كد مورد نظر صادر می گردد. زمان رسيدگی به درخواست‌های مشتريان توسط” كميته پذيرش مشتری” حداكثر 15 روز كاری خواهد بود.

ضوابط اجرايی “كميته پذيرش مشتری” از جمله تعداد و تركيب اعضاء، نحوه تشكيل، رسميت يافتن، اتخاذ تصميم و مدارك و مستندات مورد نياز كميته به تصويب هيأت مديره بورس خواهد رسيد.كميته پذيرش مشتری مي‌تواند براي كدهای معاملاتی خاص سقف خريد ساليانه تعيين نمايد، در اينصورت سقف خريد كد مذكور طي يكسال نمی تواند از ميزان تعيين شده توسط كميته بيشتر گردد.بورس موظف است محدوديت مذكور را در سامانه معاملاتی خود اعمال و رعايت آن را كنترل نمايد.بورس براساس سوابق معاملاتی خريداران و نحوه ايفاي تعهدات و ارزش معاملات نكول شده ايشان می تواند محدوديت يا ممنوعیت‌هایی برروي كدهای معاملاتی اعمال نمايد. نحوه و شرايط ايجاد محدوديت يا ممنوعيت موضوع اين تبصره طبق ضوابطی است كه به تصويب هيأت مديره بورس می رسد.

بورس کالا چیست؟ تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار

امروز در این مطلب از وب‌سایت پارسیان بورس، قصد داریم ببینیم که بورس کالا چیست؛ انواع کد معاملاتی در بورس کالا پس در ادامه همراه ما باشید. بورس کالا، یکی از انواع مارکت در بازار سرمایه ایران است. در این بورس، کالاهایی در زمینه‌های کشاورزی، پتروشیمی، تجهیزاتی، دارویی و غیره مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. هر فردی با داشتن کد بورس کالا، می‌تواند از طریق کارگزاری‌های دارای مجوز از بورس کالا، وارد سامانه معاملاتی آنلاین شده و نسبت به انواع کد معاملاتی در بورس کالا ثبت سفارش خرید یا فروش کالا در حوزه‌های مختلف بر اساس قیمت و وزن و تاریخ مشخص، اقدام کند.

پیش از این‌که ادامه مطلب را مطالعه کنید، درصورتی که قصد دارید در بازار بورس تهران حرفه‌ای شوید و در یک دوره عملی صفر تا صد بورس را آموزش ببینید، پیشنهاد می‌کنیم حتما در دوره آموزش آنلاین بورس شرکت کنید.

بورس کالا چه ویژگی هایی دارد؟

در بورس کالا، چهار ویژگی مهم داریم که در کمتر بازار خرده فروشی یا عمده فروشی شاهد هستیم:

1. در بازار بورس کالای ایران، نوسانات کاذب قیمت و فروشنده یا خریدار مصنوعی نداریم.
2. امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت فراهم است.
3. نظام قیمت گذاری شفاف بر اساس تعادل میزان عرضه و تقاضا وجود دارد.
4. سیستم اجرایی و نظارت بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله وجود دارد و تضمین نقد شوندگی و حسن اجرای تعهدات طرفین را شاهد هستیم.

تفاوت های بورس کالا با بورس اوراق بهادار

این ۴ فاکتور، اصلا در بورس اوراق بهادار که قیمت به صورت لحظه‌ای مثل بازار بورس و فرابورس تعیین می‌گردد، دیده نمی‌شود. از طرفی در بورس کالا، شما نمی‌توانید اوراق بهادار خرید و فروش کنید و هر چه مورد داد و ستد قرار می‌گیرد، کالا با وزن مشخص، قیمت مشخص، تاریخ تحویل مشخص، کیفیت و کمیت مشخص بر اساس تاییدیه‌های مراجع ذی‌صلاح است و نیاز به ارائه تضمین برای شرکت در قراردادها دارد. در حالی که در خرید و فروش اوراق بهادار، کالایی به صورت مستقیم، مد نظر نیست و قیمت هم لحظه‌ای تغییر می‌کند.

حالا که صحبت از قراردادها شد؛ شایسته است با انواع و اقسام قراردادها در بورس کالا آشنا شویم تا تفاوتشان با اوراق بهادار بیشتر مشخص گردد.

انواع قراردادها در بورس کالا

• قرارداد نقدی: یکی از فرق‌های بورس کالا با اوراق بهادار آن است که در آن خرید و فروش کالا و تجهیزات به صورت نقدی انجام می‌شود.
• قرارداد سلف: از مهم‌ترین تفاوت ‌های بورس کالا با اوراق بهادار را بایستی در قرارداد سلف دانست. یعنی این‌ که در بورس کالا شما کالایی را با قیمت معین در تاریخ و آینده معین، داد و ستد کنید. اما چنین چیزی اصلا در خرید و فروش اوراق بهادار وجود ندارد.
• قرارداد نسیه: خرید کالا، مشروط به پرداخت بهای کالا در تاریخ سررسید است؛ در حالی که چنین چیزی در اوراق بهادار معنی ندارد.
• قرارداد اختیار معامله: از دیگر موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که در قرارداد اختیار معامله در بورس کالا، سمتی از معامله، اختیار یا حق خرید و فروش کالا را از طرف دیگر داشته باشد. شما در خرید و فروش اوراق بهادار، اختیار خاصی نسبت به خریدار یا فروشنده ندارید.

دیگر تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار

از دیگر بحث‌هایی که در حوزه تفاوت بورس کالا با اوراق بهادار می‌توان مطرح کرد، نحوه فعالیت در بازار و میزان کارمزد کارگزاری، بورس و میزان مالیات است که در این مبحث، وارد این حوزه نمی‌شویم.

یکی دیگر از موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار، معمولا ۷۲ ساعت تا ۱ هفته به طول می‌انجامد، در حالی که در بورس کالا، بازگشت سرمایه معمولا ظرف بیست و چهار ساعت انجام خواهد شد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، افت و خیز قیمت‌ها در بورس کالاست. در اوراق بهادار مثل خرید و فروش سهام، شما از افت قیمت، هیچ سودی نمی‌برید؛ اما در بورس کالا، بر اساس انواع قراردادهایی که در بالا به اختصار توضیح داده شد، می‌توانید از پایین آمدن قیمت هم بر اساس توافق قبلی سود ببرید.

تفاوت دیگر، میزان اعتباری است که کارگزاری‌ها در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.

حتما بازدید کنید:

• دوره آموزش تابلو خوانی بورس
• دوره آموزش فارکس در مشهد

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

۱- گروه اول كسانی هستند كه می‌خواهند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف‌ كنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود.

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر می‌كنند. در بورس‌های كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته می‌شوند.

تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار ؟

اولا”: در بورس اوراق بهادار، سرمایه گذار سرمایه خود را به حساب کارگزار واریز می‌کند ولی در بورس کالا شاخه معاملات آتی سکه، سرمایه شخص در حساب بورسی خودش می‌ماند و بورس کالا بر اساس اعتبار حساب شخص به او اجازه خرید و فروش می‌دهد.

دوما”: برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار به فاصله سه الی 7 روز کاری می‌باشد ولی در بورس کالا، بازگشت سرمایه از حساب بورسی به حساب شخصی فقط 24 ساعت زمان می‌برد.

سوما”: در بورس اوراق بهادار فقط می‌توان از بالا رفتن قیمت ها سود برد ولی در بورس کالا هم می‌شود از بالارفتن قیمت و هم از ریزش قیمت سود گرفت.

چهارما”: در بورس کالا ضریب اهرمی 10برابری به سرمایه معامله گر تعلق می‌گیرد ولی در بورس اوراق انواع کد معاملاتی در بورس کالا بهادار این گونه نیست.

و در آخر حسابی که در بورس کالا از اعتبار کافی در مدت زمان مورد نظر سازمان برخوردار باشد می‌تواند تا 200میلیون تومان اعتبار از کارگزاری دریافت کند

که همه این تفاوت ها باعث جذاب تر شدن بورس کالا نسبت به بورس اوراق بهادار شده است.

لازم به ذکر است شاخه معاملات آتی سکه گردش چند برابری نسبت به بورس اوراق بهادار دارد که با توجه به تک محصولی بودن این شاخه نشان دهنده جذابیت بالای این بازار می‌باشد.

آموزش بورس در مشهد – آکادمی تخصصی پارسیان بورس
همچنین اگر علاقمند به شناخت 3 مفهوم پرکاربرد در بورس هستید ویدیو زیر که در لیست پخش آپارات آکادمی پارسیان بورس قرار دارد و توسط استاد صادق صفری تهیه شده است را مشاهده فرمایید

ثبت نام بورس کالا خودرو + آموزش نحوه دریافت کد خرید و عرضه سیمان و فولاد

عرضه خودرو در بورس کالا و نحوه خرید خودرو از بورس کالا دارای مراحل مختلف است.

به گزارش ایمنا، برای خرید هر نوع کالایی در بورس کالا باید ابتدا ثبت نام بورس کالا را انجام داد و کد بورس کالا دریافت کرد. این مرحله فقط یک بار انجام می‌گیرد.

بورس ایران

بازار بورس ایران به چهار دسته تقسیم می‌شود:

1. بازار بورس اوراق بهادار
2. بازار فرابورس
3. بازار بورس کالا
4. بازار بورس انرژی

بورس کالا چیست

بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند. در این بازار، کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود.

دریافت کد بورس کالا

مراحل دریافت کد بورس کالا برای اشخاص حقیقی ایرانی عبارت است از:

• ثبت نام در سامانه سجام sejam.ir
• احراز هویت سجام (در صورتی که دو مرحله بالا را قبلاً انجام داده‌اید نیازی به انجام مجدد نیست و دقت کنید حتماً باید انجام شود تا بتوانید مراحل بعدی ثبت نام را طی کنید)
• با در دست داشتن فرم حساب وکالتی بورس کالا به بانک مراجعه کنید.
• ثبت نام در سامانه انبارها https://app.nwms.ir/quick-register
• ثبت نام در سامانه جامع تجارت و دریافت کد نقش www.ntsw.ir اطلاعات تکمیل شود و قید شود قصد خرید چه کالایی دارید.
• ثبت نام در بورس اوراق بهادار کارگزاری

شما می‌توانید از طریق این سیستم به صورت همزمان نسبت به دریافت کد بازار فیزیکی و یا بازارهای مالی بورس کالا (مشتقه و گواهی سپرده) اقدام نمائید و یا در صورت تمایل تنها برای یکی از این بازارها اقدام به دریافت کد نمائید.

مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان بازار فیزیکی

مشتریان حقوقی ایرانی:

• اصل فرم درخواست کد حقوقی ایرانی
• کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه مدیر عامل و تمام اعضا هیأت مدیره (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
• اساسنامه،
• روزنامه رسمی تأسیس و آخرین تغییرات اعضا هیأت مدیره و سایر روزنامه‌های رسمی مهم (تغییر نام و …)
• صورت‌های مالی حسابرسی شده آخرین دوره (در صورت عدم شمول برای حسابرسی، اظهارنامه مالیاتی)
• پروانه بهره برداری و سایر مجوزهای فعالیت معتبر
• سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته

ورود به سجام و آغاز مراحل ثبت‌نام

در اولین مرحله از ورود به بورس کالا باید اقدامات لازم را برای ثبت در سجام انجام دهید. شما می‌توانید از طریق ثبت‌نام در سامانه سجام اطلاعات و مشخصات خود را ثبت انواع کد معاملاتی در بورس کالا کنید و دیگر نیاز به تکرار و ثبت مجدد اطلاعات نیست، چراکه اطلاعات شما برای تمامی مراحل مرتبط با نهادهای مالی ثبت می‌شود و حتی برای تغییر کارگزاری نیازی به ارائه اطلاعات نخواهید داشت. بعد از ثبت اطلاعات و مشخصات خود، در صورت نیاز می‌توانید اطلاعات مربوط به‌حساب بانکی خود را ویرایش نمائید.

یکی از مدارک مهمی که برای ثبت نام در بورس کالا لازم است، کد درخواست کد حقیقی یا حقوقی از بورس کالاست. این فرم را در مراجعه به کارگزاری برای دریافت کد بورس کالا در اختیارتان می‌گذارند.

فرم درخواست صدور کد شخص حقیقی

فرم درخواست صدور کد شخص حقوقی

گاهی اوقات مشتری‌های بورس کالا معاملات‌شان را رسماً به عهده وکیل می‌گذارند. برای معرفی وکیل به بورس کالا هم به تکمیل فرم مخصوصی نیاز است و در صورت نیاز می‌توانید از سایت بورس کالا یا کارگزاری دریافت کنید.

مراحل صدور کد برای مشتریان بازار مشتقه

اگر از آن دسته سرمایه‌گذارانی هستید که می‌خواهید در بازار مشتقه بورس کالا فعالیت کنید، باید کد معاملاتی بازار مشتقه داشته باشید. بازار معاملات مشتقه بخشی از بورس کالاست که در آن با توجه به نیاز بعضی بازارها و ماهیت کالاها ابزارهای مالی جدیدی برای معامله تعریف شده است. قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله مربوط به این بازار می‌شوند. در این بازار قراردادهای خاصی بر پایه دارایی تعریف می‌شود.

برای دریافت کد معاملاتی بازار مشتقه باید مراحل زیر را طی کنید:

1. مراجعه به کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار موردنظر و دریافت فرم‌ها و فهرست مدارک لازم
2. تکمیل فرم‌های مربوطه (به‌صورت فایل و امضانشده) و ارائه تصویر مدارک لازم به کارگزار
3. کارگزار بعد از بررسی مدارک و مطابقت‌دادن فرم‌ها، درخواست کد شما را در سامانه مشتریان صادر و فایل مدارک‌تان را در این سامانه بارگذاری می‌کند
4. کارشناسان بورس کالا مدارک و تقاضای شما را بررسی می‌کنند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، تقاضای شما را تأیید می‌کنند
5. بعد از تائید اولیه، فرم درخواست کد تأیید شده از طرف بورس برای کارگزاری فرستاده می‌شود تا کارگزاری این فرم را برای مهر و امضای تمامی صفحات در اختیار مشتری بگذارد
6. بارگذاری فرم درخواست کد تأیید شده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی
7. صدور کد معاملاتی بازار مشتقه
8. ارسال اطلاعات به مدیریت توسعه بازار مشتقه جهت فعال‌سازی حساب عملیاتی
9. مدیریت توسعه بازار مشتقه کد مشتری را فعال می‌کند

برای دریافت کد معاملاتی مشتقه، باید کد سهامداری داشته باشید و این کد را در فرم درخواست کد در قسمت مشخص شده بنویسید.

صدور کد معاملاتی عام بورس کالای ایران

پس از ارائه مدارک توسط فرد متقاضی به مسئول پذیرش و ثبت‌نام، معمولاً در عرض سه روزی کاری، حتماً باید مدارک کامل مشتری توسط کارگزاری تأیید شوید. این فرایند درواقع باید توسط کارگزاری انجام شود و اگر در این زمینه مشکلی وجود داشته باشد، باید مشکل حتماً به کارگزار اعلام شود.

ثبت نام در بورس کالای ایران برای گروه‌های خاص و شیوه صدور کد

برای دریافت کد بورس کالای خاص یا گروه‌های خاص، لازم است که متقاضی مدارک و مستندات خود را به کمیته پذیرش مشتریان ارائه کند. مشتریانی که در این زمینه واجد شرایط خاصی باشند که به آن‌ها در دریافت بیش از یک کالا اجازه دهد، می‌توانند برای هر کالا، یک فرایند اخذ کد جداگانه را طی کنند. در این زمینه کاملاً مشهود است که دریافت کد معاملاتی بورس کالا خاص برای هر مشتری باید انجام شود.

در این زمینه ظرف ۱۰ روزی کاری، پس از ارائه مدارک لازم توسط مشتری با کمک کارگزاری به کمیته، دبیر اظهارنظر خود را برای احراز یا عدم احراز شرایط به‌صورت رسمی اعلام کند. درنهایت کمیته باید ظرف نهایت ۵ روز کاری تصمیم‌گیری خود را در این زمینه برای رد یا قبول درخواست به مشتری اعلام کند.

مدیرعامل بورس کالا: خودرو، رکورد صدور کد معاملاتی در بورس کالا را شکست/ ۲۶ هزار کد معاملاتی صادر شد

مدیرعامل بورس کالای ایران در آیین افتتاح عرضه خودرو در بورس کالا گفت: خودرو، رکورد صدور کد معاملاتی در بورس کالا را شکست. این درحالی است انواع کد معاملاتی در بورس کالا که به گفته حامد سلطانی نژاد ۲۶ هزار کد معاملاتی در روز نخست عرضه خودرو در بورس کالا صادر شد.

بورس24 : مدیرعامل بورس کالای ایران در آیین افتتاح عرضه خودرو در بورس کالا گفت: خودرو، رکورد صدور کد معاملاتی در بورس کالا را شکست. این درحالی است که به گفته حامد سلطانی نژاد ۲۶ هزار کد معاملاتی در روز نخست عرضه خودرو در بورس کالا صادر شد.

حامد سلطانی نژاد، مدیر عامل بورس کالای ایران در مراسم عرضه خودرو در بورس کالا گفت: امروز را برای رفع سایه شوم دلالی و توزیع رانت در صنعت خودروسازی کشور جشن می گیریم و از زحمات ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار که پیگیری مطالبات سهامداران و پیگیر اصلی عرضه خودرو در بورس کالای ایران از ابتدای استقرار در سازمان بورس بودند، تشکر می کنیم.

وی همچنین گفت: حضور قائم مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در این مراسم نیز در راستای حمایتی است که قوه قضاییه در دوره ریاست آیت الله اژه ای برای ایجاد شفافیت در بازارهای مالی و کالایی پیگیری می کنند و دغدغه آنها برای استقرار شفافیت در بازارها است که به نظر می رسد همکاری ها می تواند تداوم داشته باشد.

مدیر عامل بورس کالای ایران به جایگاه فعلی بورس کالا اشاره و گفت: ارزش معاملات بورس کالا در سال ۱۴۰۰ به ۶۶۵ همت رسید که این رقم نسبت به همه ادوار فعالیت بورس کالا رقم بی سابقه ای است.

وی ادامه داد: به طوری که بورس کالا در حال حاضر ۱۰ درصد جی دی پی را تشکیل می دهد و رشد ٩٠ درصدی را در ارزش معاملات در سال ١۴٠٠ نسبت به سال ۹۹ شاهد بوده است و به لحاظ حجمی نیز با وورد سیمان و مابقی محصول های زنجیره فولاد شاهد معامله ٧۶ میلیون تن محصول در سال ۱۴۰۰ بودیم که این عدد ١۴ درصد حمل بار جاده ای در کل کشور است که این رشد ها نشان میدهد، افق آینده بازارهای کالایی به سمت شفافیت بیشتر در حال حرکت است.

وی عنوان کرد: در سال ۱۴۰۱ نیز تاکنون ارزش معاملات به نسبت سال گذشته ۷۵ درصد و حجم معاملات ۱۶۲ درصد رشد کرده است. همچنین در بازار مالی مبتنی بر کالا نیز شاهد رشدهای خیره کننده ۱۸۸۰ درصدی اختیار معامله ۱۸ درصدی گواهی سپرده کالایی و رشد ۵۶۰ درصدی صندوق های کالایی بودیم. بورس کالا در راستای رسالت خود که شفافیت سازی بازار کالاهای واسطه ای بوده توانسته تمامی کالاهای پرحجم واسطه ای اعم از زنجیره فولاد، زنجیره پتروشیمی، پالایشی و سیمان را توانسته پذیرش کند و فقط محصول های کشاورزی باقی مانده است که این ظرفیت را دارد و اگر قیمت گذاری دستوری از آن برداشته شود می تواند در بورس کالا عرضه شود.

وی عنوان کرد: به نظر می رسد که در حوزه کالاهای نهایی هم باید ایفای نقش کنیم و با مطالباتی هم که اخیرا مطرح شده از جمله عرضه خودرو به سمت کالای نهایی حرکت می کنیم زیرا بعضا انتقاد می شود که بورس های کالایی محل عرضه کالاهای واسطه ای است و چرا کالاهایی که مصرف کننده نهایی دارد در بورس کالا عرضه می شود؟ باید گفت، چون بورس های کالایی در دنیا نیز محل عرضه کالاهای نهایی هستند ضمن اینکه برای حذف رانت و عدم تقارن اطلاعاتی و استقرار سیستم های مبتنی بر حراج باید از ساز وکار بورس استفاده کنیم و اگر کشور های پیشرفته از سازوکار بورس استفاده نکنند، ساز و کار دیگری مشابه بورس های کالا و با ایجاد سیستم های عدم وجود رانت و تقارن اطلاعاتی و مبتنی بر عرضه و تقاضا مستقر کردند.

وی ادامه داد: اقدامات خوبی در چند روز اخیر برای عرضه خودرو در بورس کالا صورت گرفت؛ به طوری که ٢۶ هزار کد معاملاتی در بورس کالا صادر شد و سیستم حراج متناسب با شرایط تغییر کرد. این در حالی است که بیشترین صدور کد قبل از خودرو برای صنعت سیمان با ورود ١٣ هزار کد معاملاتی بوده است اما ورود خودرو باعث شد همه زیرساخت ها متحول شود، به دلیل اینکه تعداد ذینغعان بیشتر از قبل بود. همچنین زیرساخت های فنی بورس کالا نیز تغییر کرد و شبکه کارگزاری کمک کرد ٣ هزار و ۵٠٠ تقاضا برای خودرو را مدیریت کردند و رکورد حضور کارگزاری ها در بورس کالا شکسته شد و ٩٢ کارگزاری در فرآیند عرضه نقش آفرینی کردند.

برای مشاهده نقشه بازار بورس امروز روی لینک کلیک کنید↪️

وی ادامه داد: در بازار امروز خودرو های مختلف با تقاضای خوبی مواجه شدند؛ به طوری که حدود ۶٠٠ خودرو عرضه شد. نسبت تقاضا به عرضه حدود ۵۸۱ درصد بود و قیمت های پایه همان قیمت هایی بود که خودرو سازان در بازار می فروختند و تفاوت در بازار غیرشفاف و غیررسمی در بسیاری از موارد رقم چشمگیری است و از رانت زیاد جلوگیری شد و به شفافیت سازی عرضه خودروها در بورس کالا کمک کرد.

وی ادامه داد: این امکان ایجاد شد که از سیستم بورس کالا تعداد افراد بیشتری به سامانه معاملاتی بورس کالا که در داخل طراحی شده دسترسی داشته باشند و امکان آن ایجاد شد که عرضه خودرو به تفکیک رنگ و آپشن نیز ایجاد شود.

سلطانی نژاد ادامه داد:در مدل حراج باز، هیجانات بازار به شدت کاهش پیدا می کند و به افراد فرصت داده می شود که بر اساس منطق اقتصادی تصمیم بگیرند و به مشتریانی که بیشترین تقاضا را دارند خودرو تخصیص یاید و امکان تبانی به حداقل برسد.

برای اطلاع از گزارشات بورس امروز روی لینک کلیک کنید.↪️

وی اضافه کرد: عرضه امروز خودرو در بورس کالا شروع کار هست و می توانیم به سمت خودروهای پر تیراژ حرکت کنیم و ثبت تقاضا هم‌ می تواند به صورت آنلاین باشد و قاعدتا وقتی به سمت خودروهای پرتیراژ حرکت کنیم سیستم حراج و مدل حراج می تواند تغییر کند.

وی ادامه داد: همچنین باید معاملات مبتی بر اوراق بهادار نیز فعال شود؛ به طوری که گواهی سپرده خودرو یا سلف فروشی خودرو که هم تامین مالی را فراهم می کند و هم بازار مستمر روزانه را می تواند فراهم کند.

وی اصافه کرد:هدف نهایی ما این است که خودروسازان از بورس کالا تامین مالی کنند، زیرا بهترین و شرعی ترین روش تامین مالی، تامین مالی مبتی بر فروش است و اگر خودروسازان بتوانند بر مبنای فروش تامین مالی کنند، خیلی پسندیده است. لذا فروش سلف و فروش بر مبنای سلف موازی هم در دستور کار بازار خودرو قرار خواهد گرفت.برای اطلاع از اینده بازار بورس ایران از اینجا کلیک کنید ↪️