حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟

اندیکاتور ATR چیست | آکادمی آینده

حد ضرر یا استاپلاس (stop loss) چیست؟

حد ضرر ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند درصورتی‌که سود موردانتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه جلوگیری کنند. کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین در زمانی که قیمت سهام بالا رفت، حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت، افزایش داد.

قوانین حد ضرر

مهم‌ترین قانون تعیین حد ضرر، این است که هیچ قانونی وجود ندارد! تعیین حد ضرر تنها بستگی به یک چیز دارد؛ میزان ریسک‌پذیری کوتاه‌مدت و بلندمدت شما. البته یکی از مهم‌ترین قوانین تعیین حد ضرر برای سرمایه‌گذاران، سبک سرمایه‌گذاری شماست.

هر سرمایه‌گذاری یک سبک برای خود دارد. این سبک بسیار مهم است زیرا تعیین می‌کند شما در آینده چطور سرمایه‌گذاری می‌کنید. یا حتی مشخص می‌کند چقدر سرمایه‌گذاری می‌کنید.

چرا باید حد ضرر تعریف کنیم؟

زمانی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنید هم باید جلوی ضرر را بگیریم. این کار به شما کمک می‌کند تا ضرر کمتری کنید. درواقع باید گفت زمانی که در بورس فعالیت می‌کنید بسیار ساده است که این مورد را فراموش و مقدار بسیار زیادی ضرر کنید. در این حالت باید همیشه گوشه ذهنتان را برای این مورد خالی کنید.

به یک مثال ساده توجه کنید. فرض کنید شما یک سهام به قیمت صد هزار تومان خریداری کرده‌اید. این سهام در ابتدا ده درصد افزایش پیدا می‌کند. کمی بعد شروع به ضرر دهی می‌کند. در این مثال دو حالت وجود دارد:

1. شما از قبل حد ضرر را برای خود مشخص کرده‌اید و زمانی که ضرر به این اندازه رسید؛ آن را بفروشید تا بیشتر ضرر نکنید.
2. در حالت دوم شما برای خود این میزان حد ضرر را مشخص نکرده‌اید و فکر می‌کنید ممکن است سهام شما در آینده افزایش قیمت پیدا کند. در این حالت بازهم ضرر روی ضرر را خواهید دید. در این حالت اگر زود به داد سهام خود نرسید؛ باید بی‌خیال سرمایه خود شوید.

انواع حد ضرر

ضرر در بازار بورس به دو نوع ضرر کوتاه مدت و بلند مدت طبقه بندی می شود و از لحاظ ماهیت نیز به ضرر مالی و ضرر زمانی تقسیم بندی می شود. که رویکرد مواجهه با هر یک از این انواع ضرر متفاوت است.

۱٫ برای سهامداران بلندمدت

دردناک ترین ضرر در بورس نوعی است که قیمت سهام خریداری شده توسط سهامدار پایین می رود و او به تصور اینکه سهمش بار دیگر به دوران اوجش باز خواهد گشت و او را به سودهای رویایی می رساند به انتظار بازگشت می ماند.

اما نه تنها بازگشتی در کار نیست بلکه قیمت سهام بیشتر افت کرده و برای مدت طولانی، قیمت سهام، پایین تر از قیمت خرید سهامدار باقی می ماند و از لحاظ روحی نیز او را به هم می ریزد.

معمولاً افرادی که حد ضرر را برای فروش سهام خود رعایت نمی کنند در دام چنین زیان های دردناکی گرفتار می شوند و در نهایت نیز با ضررهای بیش از ۲۰ درصد مجبور به فروش سهام خود می شوند.

اگر قصد سهامداری بلند مدت دارید، بهتر است حد ضرر خود را بر روی ۱۰ تا ۱۵ درصد قرار دهید.

۲٫برای سهامداران کوتاه مدت

برخی سهامداران حرفه ای به حد ضرر پایبند هستند و مثلاً با تعیین ۷ تا ۱۰ درصد افت قیمت سهام، مبادرت به فروش سهام خود می کنند تا در فرصت مناسب دوباره با خرید یک سهام سودآور، ضرر ناچیز خود را جبران کنند.

این نوع از سهامداران در بازه های زمانی کوتاه مدت به طور مداوم در حال ترید و معامله هستند و ریسک آنها به واسطه همین مورد بسیار بالاست.

در بازار بورس ایران به چنین افرادی، نوسانگیر گفته می شود که با کسب سودهای کوچک نیز به سود خود قانع هستند و با تعیین حد ضررهایی حدود ۶-۷ درصد، در بزنگاه هایی که سهم در مسیر سقوط قرار دارد، از آن سهم فرار می کنند.

عوامل موثر در تعیین حد ضرر

• ‌خط روند حمایت
• ‌فیبوناچی: درصد ها و سطوح فیبوناچی قیمت های احتمالی برای حمایت و مقاومت هستند و برای انجام معاملات این قیمت ها را باید حتما از قبل بر روی چارت تحلیل تکنیکال خود علامت بزنید.
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه
• وضعیت کلی بازار بورس
• خصوصیات فردی و روحی سرمایه گذار سهام
• مقدار ریسک
• میزان سرمایه
• قصد از سرمایه گذاری
• انتظارات از سهم
• تاریخچه نوسانات آن سهم

مزیت تعیین حد ضرر

برای توضیح کاربرد حد ضرر با یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید سهمی را خریداری کرده‌اید و قیمت آن رو به کاهش می‌رود. چنانچه قیمت سهم موردنظر پس از یک سال دوباره به قیمت اولیه بازگردد، شما از نظر معاملاتی ضرر یا زیانی متحمل نشده‌اید.

اما از نظر سرمایه‌گذاری این فرآیند برای شما هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در این یک سال ایجاد کرده ‌است. به این معنا که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در موقعیت‌های سودآور دیگر از دست داده‌اید.

با این توضیح یکی از مزیت‌های اصلی حد ضرر را علاوه‌بر جلوگیری از افزایش زیان، می‌توانیم جلوگیری از خواب سرمایه نیز بدانیم.

محاسبه حد ضرر

‌روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.

• تعیین حد ضرر ثابت: معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند.
• حد ضرر مکانیکال: حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود.
• حدضرر تکنیکال و ترسیمی: ‌ برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود.

نحوه اعمال حد ضرر

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. فعال شدن حد ضرر در یک معامله بورسی به مفهوم تثبیت قیمت پایانی سهم زیر قیمت حد ضرر است.

یعنی بر اساس استراتژی که مکتوب کرده‌اید، اگر قیمت پایانی سهم شما از حد ضررتان پایین‌تر رفت، می‌بایست اقدام به فروش سهم نمایید. یکی از دلایل رعایت حد ضرر از منظر معامله گری اینست که خواب سرمایه شما را از بین می‌برد.

ممکن است سهمی که شما حد ضرر آن را رعایت نکرده اید، پس از مدتی دوباره به قیمت بالای حد ضرر برگردد و شاید از نظر یک تریدر معمولی، نیاز به رعایت حد ضرر نباشد.

اما یک تریدر حرفه‌ای به این نکته اینطور نگاه می‌کند که عدم رعایت حد ضرر موجب می‌شود که در یک بعد قضیه سرمایه وی از خواب زیادی برخوردار شود و از سودهای دیگر بازار باز بماند. همچنین گذشت زمان و بازنگری سهم به قیمت های قبلی موجب خستگی سهامدار و فروش در ضرر بیشتر خواهد شد.

اندیکاتور ATR؛ میانبر تعیین بهتر سیگنال و حد ضرر

اندیکاتور ATR اندیکاتوری برای تعیین قیمت مناسب حد ضرر در معاملات.

برای بسیاری از معامله گران در بازار اتفاق افتاده است که هنگامی که در بازار، نمودارهای قیمتی رنج یا نوسانی و پرهیجان می‌شوند، در تعیین حد ضررهای خود دچار اشتباه شوند و دارایی خود را درست قبل از زمان شروع رشد قیمتی بفروشند.

بله این همان اشتباهی هست که بسیاری از فرصت‌هایی را که معامله گران به درستی پیدا کرده‌اند را از بین می‌برد. مسئله از دست رفتن فرصت کسب سود به همین نقطه ختم نمی‌شود. از طرفی در اکثر اوقات دیده شده است که معامله‌گران پس از رشد قیمت، نتوانسته‌اند عدد مناسبی را برای سیو سود انتخاب کنند و در نتیجه از مقدار زیاد رشد قیمت تنها درصد کمی سود نصیب آن‌ها می‌شود.

این موارد از جمله مواردی هستند که می‌توانند تحلیل‌های تکنیکالی موفق هر تکنیکالیستی را به خطر بیندازد. و به نوعی هر معامله‌ی حرفه‌ای دارای حد سود و حد ضرر را به خطر می‌اندازد.

اندیکاتور ATR ابزاری است که بسیاری از معامله‌گران برای رفع اشتباهات خود در تعیین محدوده مناسب جایگذاری حد سود و حد ضرر از آن استفاده می‌کنند.

شما نیز اگر قصد دارید اطلاعات بیشتری در خصوص اندیکاتور ATR کسب کنید و نحوه استفاده از آن را بیاموزید، مقاله اندیکاتور ATR آکادمی آینده را از دست ندهید.

در این مقاله می‌آموزید:

1. اندیکاتور ATR چیست؟
2. فرمول محاسبه اندیکاتور ATR چیست؟
3. نحوه استفاده از اندیکاتور ATR چگونه است؟
4. چگونه به وسیله ATR حدضرر مناسب تعیین کنیم؟

این مقاله برای چه کسانی مناسب است؟

1. کسانی که علاقه‌مند به معاملات نوسانی در بازار هستند.
2. افرادی که بیشتر علم تکنیکال مبنای معاملات آن‌هاست.
3. افرادی که به حد ضررهای خود پایبند هستند و به آن‌ها اهمیت می‌دهند.
4. افرادی که به دنبال روشی برای تعیین حد سود و حد ضرر مناسب برای معاملاتشان هستند.

تاریخچه اندیکاتور ATR

قبل از اینکه بخش‌های مختلف اندیکاتور ATR را بررسی کنیم بهتر است بدانیم که اصلا این اندیکاتور توسط چه کسی و در چه سالی ایجاد شده است. اندیکاتور ATR در سال 1978 توسط Average True Range به وجود آمده است.

Average True Range این اندیکاتور را در کتاب ((مفاهیم جدید در سیستم‌های تحلیل تکنیکال)) بیان کرد. البته باید بدانید ولز وایدر شخصی است که، به او لقب مادر اندیکاتورها را نسبت داده‌اند. مادر اندیکاتورها به جز اندیکاتور ATR اندیکاتورهای دیگری مانند: Relative Strength Index یا RSI (شاخص قدرت نسبی)، Parabolic Sar یا PSAR (پارابولیک سار) و Average Directional Index یا ADX (میانگین جهت‌دار) را به وجود آورده است.

اندیکاتور ATR چیست؟

اندیکاتور ATR چیست | آکادمی آینده

اکنون که می‌دانیم این اندیکاتور توسط چه کسی به وجود آمده است، بیایید بررسی کنیم اندیکاتور ATR چیست و چه کاری انجام می‌دهد.

در ابتدا گذری کوتاه بر اندیکاتورها خالی از لطف نیست. اندیکاتورها به طور کل به دو بخش اندیکاتورها یا روندگرنماها و اسیلاتورها یا نوسان‌گرنماها تقسیم می‌شوند. اندیکاتور ATR جزء دسته اسیلاتورها یا همان نوسان‌گرنماها می‌باشد.

درواقع کلمه ATR مخفف و کوتاه شده کلمه Average True Range به معنای برد واقعی میانگین است. در ابتدا اندیکاتور ATR فقط برای استفاده در بازار اوراق بهادار به وجود آمد؛ اما به طور کل از این اندیکاتور در تمام بازارها می‌توان استفاده نمود. این اندیکاتور همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد بیشتر برای بازارهای نوسانی یا هیجانی که نوسانات در آن‌ها زیاد می‌باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع این اندیکاتور می‌تواند به ما نشان دهد که چه زمانی نوسانات بازار زیاد؟ و چه زمانی نوسانات بازار کم است؟

به کمک همین کم یا زیاد بودن نوسان یا فراریت می‌توان نقاط ورود و خروج به بازار را مشخص نمود. در ادامه بیشتر در خصوص نحوه استفاده از اندیکاتور ATR صحبت خواهیم کرد.

فرمول محاسبه اندیکاتور ATR چیست؟

برای اجرای اندیکاتور ATR در هر پلتفرمی مانند تردینگ ویو یا مفیدتریدر یا هر پلتفرم تکنیکالی دیگر، کافیست ATR را در بخش اندیکاتورها جست‌وجو و انتخاب کنید تا برای شما نمایش داده شود. و این اندیکاتور را برای تایم فریم‌های مختلف می‌توانید اجرایی کنید. در حقیقت برای تحلیل یا اجرا و… نیازی به فرمول این اندیکاتور نخواهید داشت.

اما برای درک بهتر اندیکاتور ATR فرمول آن را با یک دیگر بررسی می‌کنیم.

فرمول اندیکاتور ATR

1. TR: محدوده واقعی
2. HIGH: قیمت بالای تایم فریم انتخابی توسط شما
3. LOW: قیمت پایین تایم فریم انتخابی توسط شما
4. Closeprev: قیمت بسته شدن در تایم فریم انتخابی شما

به نوعی تعریف فرمول ATR برابر است با: اختلاف بالاترین قیمت کندل و قیمت بسته شدن با اختلاف پایین‌ترین قیمت کندل و قیمت بسته شدن.

و در نهایت TR را باید بر تعداد دوره تقسیم کنیم. که در این صورت فرمولی دیگر داریم که برابر است با:

1. TR: محدوده تشکیل شده
2. N: تعداد دوره‌ها (یا همان میانگین تعداد کندل‌های انتخابی)

انتخاب تعداد دوره مناسب در اندیکاتور ATR

دوره مناسب اندیکاتور ATR | آکادمی آینده

در هر پلتفرمی که قصد داشته باشید اندیکاتور ATR را در آن به اجرا دربیاورید، امکاناتی برای ایجاد تغییراتی بر روی آن در اختیار شما قرار می‌دهد. در پلتفرم‌های مختلف این عدد یا دوره یا به اختصار تناوب به طور پیش‌فرض بر روی 14 قرار دارد. خود ولز وایدر برای بهره‌وری بهتر، عدد 7 یا 14 را پیشنهاد کرده است. اما به طور کلی هر چه عدد تناوب کمتر گرفته شود اندیکاتور سریع‌تری به دست خواهید آورد و در نتیجه، سیگنال‌های ورود و خروج بیشتری را را نیز دریافت خواهید کرد.

اما در هر صورت توجه داشته باشید بهتر است ابتدا از عدد 14 استفاده شود سپس اگر قصد دارید نوسانات بیشتری از ATR دریافت کنید؛ بهتر است از عدد 7 استفاده کنید. زیرا سیگنال‌های دریافتی از اندیکاتورها زمانی اعتبار دارند که، اعداد به کار رفته در آن، همان اعدادی باشند که عموم معامله گران از آن استفاده می‌کنند.

چگونه از اندیکاتور ATR سیگنال دریافت کنیم

سیگنال های اندیکاتور ATR | آکادمی آینده

به طور کلی اندیکاتور ATR نمودارهای قیمتی را که دارای نوسانات زیاد هستند با مقدار بالاتری و نمودارهای قیمتی را که دارای نوسانات کمی هستند، با مقداری اندک نمایش می‌دهد. این اندیکاتور معیاری برای تuیین جهت حرکت قیمت نیست بلکه برای اندازه‌گیری نوسانات ایجاد شده به واسطه حرکت قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیگنال‌ها و تحلیل‌هایی که هر معامله‌گر ممکن است از این اندیکاتور دریافت کند متفاوت است. اما به طور کل در نوع اول و معمول آن، می‌توان زمانی که اندیکاتور در سطوح پایینی قرار دارد را فرصت خرید و زمانی که اندیکاتور در سطوح بالایی قرار دارد فرصت فروش درنظر گرفت. و اما نوسان گیران بازار بهتر است برای دریافت سیگنال‌های بیشتر از تایم فریم‌های پایین‌تر یا تناوب و دوره‌های کمتر استفاده کنند.

در نوع دوم می‌تواند در تأیید حد ضرر تأثیرگذار باشد. همان‌طور که گفته شد نمودار قیمتی که نوسانات زیادی را تجربه می‌کند ATR بالاتری را تجربه می‌کند و نمودار قیمتی که نوسانات کمتری را در خود دارد ATR پایین‌تری را دارا است. پس زمانی که ATR در حالت صعودی قرار دارد، معامله گران حد ضرر خود را در قیمت‌های پایین‌تر در نظر می‌گیرند. همچنین زمانی که ATR در حالت نزولی قرار دارد حد ضرر خود را در قیمت‌های بالاتر در نظر می‌گیرند.

در نوع دیگری زمانی که سهم در اوج قیمتی قرار داشته باشد و اندیکاتور ATR در مقادیر بالا قرار داشته باشد؛ این مسئله می‌تواند نشان از پایان روند داشته باشد و بهتر است که سیو سود انجام پذیرد.

به هرحال این اندیکاتور نوعی اندیکاتور نظری است و هر معامله‌گر می‌تواند سیگنال‌های متعددی از آن دریافت نماید. در ادامه به بحث نظری بودن این اندیکاتور خواهیم پرداخت.

نمونه تاثیرگذاری اندیکاتور ART در حد ضرر

به طور مثال فرض کنید رمز ارزی را در قیمت 400 دلار خریداری کرده‌اید و حدضرر ((STOP LOSS خود را 5 درصد پایین‌تر روی قیمت 380 قرار داده‌اید. قیمت به 375 می‌رسد و حد ضرر شما فعال می‌شود، در نهایت شما از معامله خارج می‌شوید. اما حقیقت این است که رمز ارز زمانی که به قیمت 375 رسید؛ مجددا شروع به رشد کرده و سود خوبی را نسیب خریداران خود می‌کند. در این شرایط به دلیل انتخاب حدضرر نادرست شما سود خوبی را از دست می‌دهید.

اما به کمک اندیکاتور ATR معامله گران قادر خواهند بود مقادیر مناسب حد ضرر را انتخاب کنند. تا درصورت بالا بودن ATR حد ضرری با درصد بالاتر یا اعداد پایین‌تر تعیین کنند.

اندیکاتور ATR مطلق به چه معنا است؟

گاهی مشاهده می‌شود که به طور مثال در بازار، نمودار RSI رمز ارزی یا سهامی از بازار اوراق بهادار را با رمز ارزی دیگر یا سهامی دیگر مقایسه می‌کنند. و اعلام می‌کنند که فلان رمز ارز RSI بالاتری نسبت به رمز ارز دیگر دارد، و نتایج یا تحلیل‌هایی را در همین راستا به دست می‌آورند.

اما در اندیکاتور ATR مقادیر به دست آمده را طبق فرمول به صورت مطلق اعلام می‌کند. پس درنتیجه این مقادیر، درصدی از قیمت‌های حال حاضر نمودار نیستند. به طور مثال رمز ارزی که قیمت آن بین 600 تا 700 دلار است، ATR بالاتری نسبت به رمز ارزی که قیمت آن بین 200 تا 300 دلار است، دارد. پس در نتیجه مقادیر به دست آمده در اندیکاتور ATR هر نمودار مختص حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ خود آن می‌باشد. و نمی‌توان آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد.

محدودیت‌ های اندیکاتور ATR

کسانی که قصد آشنایی یا کار کردن با اندیکاتور ATR را دارند ممکن است با دو محدودیت یا چالش روبه‌رو باشند.

برداشت‌های متفاوت

مقادیر مشخصی برای ATR وجود ندارد و هر معامله‌گری ممکن است برداشت‌های متفاوتی از برگشت روند یا حرکت روند با ATR داشته باشد.

نوسانات زیاد

اندیکاتور ATR جهت قیمت را مشخص نمی‌کند، بلکه نوسانات را مشخص می‌کند. به همین دلیل ممکن است مثلا اگر نمودار قیمت بر خلاف روند نوساناتی را انجام دهد ATR نیز افزایش یابد. و معامله‌گر گمان کند که ATR روند قبلی را تأیید می‌کند. در صورتی که این چنین نیست و احتمال اتفاق افتادن یا نیفتادن آن برابر است.

کلام پایانی

در این مقاله در خصوص اندیکاتور ATR سخن گفته شد. که در نمودارهای قیمت می‌توان از آن برای اندازه‌گیری نوسانات قیمت استفاده کرد.

به واسطه این این اندیکاتور شما می‌توانید سیگنال‌های ورود و خروج و حد ضرر مناسبی را انتخاب کنید. همچنین برای دریافت سیگنال‌های بیشتر می‌توان تناوب یا تعداد دوره‌ها را در آن کاهش دهید. هر چند کماکان پیشنهاد می‌کنیم تناوب را در ATR به همان حالت پیش‌فرض گذاشته و استفاده کنید.

همچنین از مقایسه ATR دو نمودار قیمت صرف‌نظر کنید زیرا نموداری که قیمت بالاتری داشته باشد دارای ATR بالاتری است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت سیگنال، به تنهایی از اندیکاتور ATR استفاده نکنید و سایر آیتم‌های معاملاتی مانند رفتار شناسی را با آن ترکیب نمایید.

کاربران نوبیتکس با تعیین حد ضرر سود معاملات خود را حفظ می‌کنند

نوبیتکس با اعلام اینکه بعد حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ از این کاربران این صرافی ارز دیجیتال امکان حفظ بیشتر سود خود از معاملات را خواهند داشت، از اضافه شدن ویژگی حدضرر به امکانات نوبیتکس خبر داد. تعیین حد ضرر .

در دیجیاتو ثبت‌نام کنید

جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.

تازه‌های تکنولوژی

نوبیتکس با اعلام اینکه بعد از این کاربران این صرافی ارز دیجیتال امکان حفظ بیشتر سود خود از معاملات را خواهند داشت، از اضافه شدن ویژگی حدضرر به امکانات نوبیتکس خبر داد.

تعیین حد ضرر یا استاپ‌لاس، امکان جدید صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس است که کاربران می‌توانند پس از فعال‌سازی این امکان، حد زیان خود را در معاملات تعیین کنند و سود بیشتری از نوسانات بازار رمزارزها به دست آورند.

نوسانات قیمت بیت‌کوین و سایر رمزارزها گاهی اوقات بسیار زیاد می‌شود و این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران به دنبال این نوسانات، ناگهان با ریزش قیمت‌ها، بخشی از سودشان را از دست دهند و یا وارد ضرر شوند.

کارشناسان بر این باورند، یکی از مهمترین نکاتی که فعالان بازار رمزارز باید مورد توجه قرار دهند این است که زمان مناسب برای خروج از معاملات را برای حفظ سود و همچنین حفظ اصل سرمایه، در نظر بگیرند و از ابزارهای مدیریت ریسک استفاده کنند.

حدضرر چیست و چطور به مدیریت معاملات کمک می‌کند؟

زمان مناسب برای خروج از معاملات را، حد ضرر تعیین می‌کند. به این ترتیب که کاربران در هر معامله‌ای مشخص می‌کنند که در صورت ریزش بازار و رسیدن قیمت به نقطه‌ای مشخص، رمزارزشان به‌صورت خودکار به فروش برسد و از ضرر بیشتر جلوگیری کند. البته افراد می‌توانند با بالا رفتن قیمت، حد ضررشان را بالاتر بیاورند.

نوبیتکس در توضیح کارایی این ویژگی اعلام کرده که تعیین حد ضرر یا استاپ لاس، هم برای کسانی که روزانه ترید می‌کنند مناسب است و هم برای کسانی که سرمایه‌گذاری میان‌مدت یا بلندمدت کرده‌اند. به این ترتیب کاربران می‌توانند با توجه به استراتژی معاملاتی خود، قیمت مشخصی را برای فروش و خروج از معامله تعیین کنند.

همچنین برخی از فعالان حرفه‌ای بازار رمزارزها با توجه به وضعیت نمودارها و کندل‌ها، حد سود و حد ضررشان را تعیین می‌کنند و بعد از اینکه معاملاتشان در قیمت اعلامی بسته شد، بار دیگر با خرید جدید، وارد معامله‌ای دیگر می‌شوند.

ازسوی دیگر، خریداران رمزارز می توانند از طریق این سرویس، با تعیین خطوط مقاومت قیمت، مشخص کنند که در صورت شکسته شدن مقاومت، سفارش خریدشان فعال شود.

به طور مثال اگر قیمت بیت کوین 39 هزار دلار است، تریدر با تشخیص مقاومت 40 هزار دلار، روی قیمت 40 هزار و 200 دلار سفارش خرید می‌گذارد تا در صورت عبور قیمت از این مقاومت مهم و آغاز احتمالی روند صعودی، سفارش خریدش فعال شود.

آیا استاپ لاس همیشه خوب است؟

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که کاربران با تعیین حد ضرر، باید مراقب باشند تا از بازار جا نمانند و در صورتی که به اصطلاح استاپشان خورد، با زیر نظر گرفتن وضعیت بازار و همچنین استراتژی معاملاتی خودشان، در قیمتی مناسب ورود کنند.

از سوی دیگر، یکی از مشکلات برخی صرافی‌ها این است که با توجه به تعداد کم کاربران و معاملات، عمق بازار کمی دارند و استاپ لاس در آنها عمل نمی‌کند. در واقع در حالی که کاربر با خیالی آسوده حد ضرر خود را تعیین کرده، این حد ضرر برایش فعال نمی‌شود؛ چراکه با توجه به عمق کم معاملات در این صرافی‌های کوچک، خریداری برای قیمت معین‌شده وجود ندارد و کاربر ضرر سنگینی می‌کند.

صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس این امکان را در سایت و اپلیکیشن خود ایجاد کرده و کاربران با بروزرسانی نسخه 3.8.1 اپلیکیشن، می‌توانند درخواست فعال‌سازی حد ضررشان را ثبت کنند. حد ضرر نوبیتکس به‌صورت نسخه بتا ارائه‌ شده و تاکنون برای تعداد زیادی از درخواست‌ها فعال شده است و در روزهای پیش‌رو، روزانه برای تعداد بیشتری از کاربران فعال خواهد شد.

حد ضرر چیست ؛ بهترین روش انتخاب حد ضرر کدام است ؟

حد ضرر چیست ؛ بهترین روش انتخاب حد ضرر کدام است ؟ انسان ها ذاتاً موجوداتی احساسی هستند و احساسات آنها همیشه بر مهارت تصمیم گیری آنها در تجارت تأثیر منفی می گذارد و نتیجه این امر را تحت تأثیر قرار می دهد. این یک واقعیت کاملاً واضح است. همچنین داشتن اصول دقیق و استراتژی های بدون احساس در هنگام معاملات مهم است. یکی از مهمترین قوانین هنگام معامله استفاده از قانون حد ضرر روزانه است. هر معامله گر برای محدود کردن ضررها به نوعی سیستم یا “قانون” نیاز دارد. این که آیا این قانون براساس درصد ثابتی از کل دارایی ها یا درصد ضرر ثابت سرمایه مورد استفاده در یک معامله واحد است.

بسیاری از سیستم عامل های معاملاتی همچنین دارای یک سیستم ضرر ضروری روزانه هستند که به موجب آن ضرر خالص معامله گر نمی تواند در هر زمان از روز معاملاتی به حد ضرر از پیش تعیین شده روزانه برسد یا از آن عبور کند. اگر در هر زمان ضرر از حداکثر بیشتر شود ، این امکان وجود دارد که سکوی معاملاتی موقعیت های باز را تسویه کند ، سفارشات معلق را لغو کند یا حساب را از انجام معاملات جدید تا شروع روز معاملات بعدی معلق کند. در بیشتر موارد ، بیش از حد ضرر و زیان روزانه ، به طور خودکار حساب را واجد شرایط برنامه مالی نمی کند ، اگر تاجر در یک حساب باشد.

حد ضرر روزانه چقدر است؟

حداکثر مبلغی است که یک سرمایه گذار می تواند از کل دارایی یا تجارت خاص در روز از دست بدهد. بسیاری از سرمایه گذاران قانون ضرر و زیان روزانه را خودشان اجرا می کنند ، در حالی که سیستم عامل های معاملاتی یا برنامه های مالی قبل از به دست آوردن بودجه ، حد ضرر اجباری ایجاد می کنند. این که آیا این قانون براساس درصد ثابتی از کل دارایی ها یا درصد ضرر ثابت سرمایه مورد استفاده در یک معامله واحد است.

پس از از دست دادن درصد معینی (یا مقدار ثابت) معامله ، حد ضرر روزانه می تواند به طور خودکار معامله گر را برای مدت طولانی متوقف کند یا بلافاصله از موقعیت بازنده خارج شود. با در دست داشتن این ضرر روزانه ، خروج از موقعیت باخت باید به صورت خودکار و محاسبه شود.

چگونه حد ضرر روزانه در عمل کار می کند

در عمل راهی برای حفظ سود و تعیین حد معینی برای ضرر است. با رسیدن به stop loss تعیین شده ، معامله گران منضبط به سادگی معاملات خود را متوقف می کنند بدون اینکه به خود بگویند که هر لحظه بازار جهت تغییر خواهد کرد و دوباره تلاش می کنند و دوباره ضرر می کنند. امتناع از پیروی از قانون حد ضرر روزانه ، رفتاری بیشتر شبیه قمارباز است تا معامله گر.

هر معامله گر متفاوت است و هیچ پاسخ درستی برای stop loss روزانه وجود ندارد. این واقعاً به ریسک پذیری ، پرخاشگری و ثبات روحی کاملاً شما بستگی دارد. یک قانون امتحان شده و درست این است که روزانه حد ضرر 2٪ برای خود تعیین کنید. با این حال ، دوباره ، این به شما بستگی دارد. بسیاری از معامله گران معتقدند که سقف ضرر 2٪ برای آنها درصد کمی است. برای این دسته از معامله گران ، این محدودیت اساساً مانع توانایی آنها در تجارت دارایی های پرخطر است که رفتارهای ناپایداری بیشتری از خود نشان می دهند. از یک طرف ، بسیاری از کارشناسان و سرمایه گذاران بر این باورند که تعیین سقف ضرر 2٪ پوچ و خطرناک است. در واقع ، بسیاری از این معامله گران 0.5–0.25 از حد ضرر روزانه اوراق بهادار خود را دارند.

حتی قبل از شروع تجارت، سیستم محدودیت ضرر روزانه می تواند فعال شود. خیلی ساده است وقتی تصمیم گرفتیم که چه مقدار از دارایی را مایل به خرید هستیم ، شما می توانید بدون نقض قانون ضرر و زیان روزانه ، میزان ضرر و زیان خود را برای آن دارایی محاسبه کنید. بیایید بگوییم شما به عنوان مثال حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ قانون حد ضرر 2٪ را دنبال می کنید. هنگام ایجاد موقعیت خود ، می توانید با حداکثر ضرر 2٪ نیز یک سفارش توقف ضرر داشته باشید.

چگونه از زیر پا گذاشتن قانون stop loss روزانه جلوگیری کنیم

دستور توقف ضرر قبل از هر چیز یک تاکتیک عالی برای اطمینان از این است که قانون حد ضرر روزانه را نقض نمی کنید.

این با تعیین قیمت مشخصی که کمتر از خطر شما نباشد ، ضرر را کاهش می دهد. اگر قیمت موقعیت شما به مقدار مشخص شده در دستور توقف ضرر برسد ، شما را از موقعیت خارج می کنند. اگر خودتان یک دستور توقف ضرر ایجاد نکنید ، همچنین می توانید دستور توقف ضرر ذهنی را ایجاد و اجرا کنید. اما اگر همچنان به استفاده از دستور stop mind ادامه می دهید ، مطمئن شوید که خود را می شناسید و به اصول خود پایبند هستید.

کارهای دیگری نیز وجود دارد که می توانید برای بهبود خود به عنوان یک تاجر و محدود کردن ضرر و زیان خود انجام دهید. ابتدا می توانید مبلغ خود را برای هر معامله کاهش دهید. اگر مقدار پولی را که برای هر تجارت استفاده می کنید کاهش دهید ، این امر محدودیتی در درآمد شما ایجاد می کند. با این وجود ضررهای شما را نیز محدود می کند. اگر همیشه در تلاش هستید و به طور مداوم به آستانه ضرر خود می رسید ، این به طور خودکار خطر شما را کاهش می دهد و پول کمتری را در معرض خطر قرار می دهد.

همچنین باید قبل از معامله با پول واقعی ، مهارت های معاملاتی خود را روی یک شبیه ساز تمرین کنید. با این کار می توانید الگوهای رفتاری تکانشی را هنگام معامله اصلاح کنید. اطمینان حاصل کنید که همه کارهایی را که انجام می دهید تجزیه و تحلیل کنید و خود قوی ترین منتقد خود باشید. اطمینان حاصل کنید که زمان و نوسانات را مطالعه کنید و همچنین تجزیه و تحلیل اساسی و فنی را انجام دهید.

ایجاد یک مجله معاملات روزانه می تواند به شما در کاهش زیان روزانه نیز کمک کند. با داشتن مجله تجارت روزانه ، بیشتر از آنچه خود تصور می کنید درباره خود و رفتارهای تجاری خود یاد خواهید گرفت. این شما را مجبور می کند که معاملات خود را بررسی کنید و درک کنید چه چیزی به عملکرد شما آسیب می رساند.

این قاعده به سه دلیل مهم دارای اهمیت است. اولین دلیل ، ایجاد وضوح عاطفی و روانی هنگام تجارت است. تجارت می تواند یک تجربه بسیار استرس زا از نظر ذهنی باشد. با این حال ، اگر قبلاً می دانید که فقط مقدار مشخصی دلار در روز ضرر خواهید کرد ، این امر بدون توجه به شرایط ، تجارت را بسیار آسان می کند.

دلیل دوم این است که این یک روش موثر برای کسب درآمد و بهبود خود به عنوان یک تاجر است. همه یک روز تعطیل خواهند داشت. این یک واقعیت زندگی و یک واقعیت در دنیای تجارت نیز هست. با این حال ، اگر به طور مداوم به stop loss روزانه خود می رسید ، این می تواند نشانه آن باشد که شما باید پیشرفت کنید و بهتر بخوانید بازارها را یاد بگیرید. زدن مرتباً به حد ضرر خود به معنای این است که شما کار اشتباهی انجام می دهید و این بدان معنا نیست که بازار رفتاری غیرعادی دارد.

دلیل سوم و آخر این است که اگر بتوانید در حالیکه در اکثر روزها سودآوری دارید به زمان خرابی پایان دهید ، می توانید به سرعت به سمت یک مسیر سودمندتر حرکت کنید.

نحوه صحیح قرار دادن استاپ لاس

استاپ لاس جایی است که بازار بر خلاف پیش‌بینی معامله‌گر حرکت می‌کند. در چنین شرایطی با فعال شدن دستور stop loss ، معامله بسته می‌شود و از زیان بیشتر آن معامله‌گر جلوگیری می‌کند.

بحث تعیین stop loss یکی از مشکلاتی است که معامله گران تازه کار با آن روبرو هستند و حتی هستند کسانی که حد ضرر معامله را بصورت ذهنی مشخص می کنند. تعیین حد ضرر به استراتژی معاملاتی شما بستگی دارد. با این حال دیدگاه‌های غلطی در میان معامله‌گران در رابطه با تعیین حد ضرر وجود دارد و چنین دیدگاه‌های غلطی می‌توانند بر عملکردتان در حساب معاملاتی تاثیر منفی بگذارد. اما واقعا نحوه صحیح مشخص کردن آن چگونه است؟

عوامل زیادی در تعیین آن نقش دارند مثل حجم معامله حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ اما هستند معامله‌گرانی که از افزایش stop loss می‌ترسند و تمایل دارند که از حد ضررهای کوتاه استفاده کنند تا نسبت سود به زیان آن ها توجیه بیشتری داشته باشد. آن ها دستورات حد ضرر بلند استفاده نمی‌کنند و تنها وارد معاملاتی می‌شوند که حد ضرر کوتاه‌تری دارند. اما مشکل اصلی حجم معامله است که با کمتر کردن آن می توان حد ضرر معامله را بالاتر برد و استرس کمتری هم تحمل کرد.

پس اگر می‌خواهید ریسک معامله را کاهش دهید، کافی است تا حجم معامله را کاهش دهید، و به این نکته مهم توجه داشته باشید که افزایش آن بدون کاهش حجم می تواند فاجعه آمیز باشد و شما به جای سود خوب ضرر سنگین بکنید. هدف اصلی از افزایش آن، ایجاد فضای لازم برای نوسانات بازار است که بدون مشکل بتواند در آن معامله حضور داشته باشید.

در معاملات فارکس نکات زیادی وجود دارد که شما از آن بی اطلاع هستید پس اگر علاقه مند به یادگیری و آموزش فارکس هستید، حتما با ما تماس بگیرید

شما می‌توانید بعد از حرکت کافی بازار در جهت مد نظر خودتان حد ضرر را به محل سربه‌سر معامله انتقال دهید تا به اصطلاح معامله را فری ریسک کنید، پس سعی کنید stop loss را بلندتر انتخاب کنید تا بازار فضای کافی برای نوسان داشته باشد. استفاده از حد ضرر بلند به همراه کاهش حجم معامله علاوه بر اینکه می‌تواند عملکرد شما را بهبود بخشد، می‌تواند میزان استرس معامله را هم پایین بیاورد و باعث نشود که به خاطر این استرس معامله گر دست به اشتباهات خطرناک بزند.

چگونه حد ضرر را فعال کنیم :

چگونه حد ضرر را فعال کنیم : در کوینکس و سایر سامانه بعد از باز کردن معامله گزینه Tp – sl وجود دارد.

چگونه حد ضرر را فعال کنیم در نوبیتکس : وقتی معامله را باز کنید این گزینه ها برای آن معامله فعال می شود.

چگونه حد ضرر را در ایزی تریدر فعال کنیم : روی معامله دابل کلیک کنید و گزینه sl را فعال کنید.

حد ضرر در کوینکس : در کوینکس و سایر سامانه بعد از باز کردن معامله گزینه Tp – sl وجود دارد.

حد ضرر و حد سود چیست : هر معامله ای که شما باز می کنید باید حد ضرر و سود را مشخص کنید.

حد سود و ضرر اتوماتیک : در ارز دیجیتال وجود ندارد اما در متاتریدر در فارکس گزینه حد ضرر متحرک وجود دارد.

حد ضرر چیست و فرمول محاسبه آن : مقدار عددی است که شما از سرمایه کل حاضر به از دست دادن آن هستید. باید نهایت 1 تا 2 درصد سرمایه شما باشد.

استاپ لاس در ارز دیجیتال : در کوینکس و سایر سامانه بعد از باز کردن معامله گزینه Tp – sl وجود دارد.

حد ضرر چیست؟

هدف مشترک تمام افراد از انجام معامله به خصوص دربازارهای سودآوری مثل بورس، کسب سود و منفعت است.

حفظ اصل سرمایه در بورس از سودی که به ارمغان می‌آورد مهم‌تر است. بنابراین باید علاوه‌بر توجه به انتخاب سهام مناسب و سودی که دارد، باید به ضرری هم که ممکن است از طریق آن سهام وارد شود توجه کافی داشت.

ممکن است سهمی را خریداری کنیم و سپس، آن سهم دچار افت قیمت شود. در چنین شراطی حد ضرر کمک می‌کند که متوجه شویم تا چه زمانی و چه قیمتی سهم را نگه داریم و یا چه زمانی تصمیم به فروش آن بگیریم.

زمانی که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند اگر به موقع از بازار خارج شویم، در واقع از گسترش زیان جلوگیری می‌کنیم و سرمایه خود را حفظ می‌کنیم.

یکی از ملزومات طراحی یک پلن معاملاتی موفق در اصل تعیین حد ضرر است.

حد ضرر چیست؟

حد ضرر یا stop loss شرطی است که شما می‌گذارید که اگر سهم به یک حد مشخص رسید، پوزیشن شما را در آن قیمت ببندد که غالبا با ضرر همراه است.

به عبارت ساده‌تر شما سهمی را خریداری می‌کنید و بعد از مدتی متوجه می‌شوید که روند قیمتی آن سهم برخلاف میل شما بوده، پس برای اینکه سریع‌تر بتوانید جلوی ضرر را بگیرید، بهتر است قبل از خرید هر سهمی حد ضرر را برای خودتان مشخص کنید.

زمانی که حد ضرر شما در بازار فعال شد شما می‌توانید حتی با میزان ضرر کمی از بازار خارج شوید و هرچقدر که اجازه‌ی پیشروی حد ضرر داده شود در واقع شما باید سود بیشتری از بازار کسب کنید تا اصل پول‌تان را دریافت کنید.

به عنوان مثال شما اگر 10 درصد در بازار ضرر کنید باید حدود 12 درصد سود کنید تا به اصل پول‌تان برسید و اگر 50 درصد ضرر کنید باید 100 درصد سود کنید تا به اصل پول خود برسید.

برای حد ضرر فاکتورها و الزامات زیادی داریم که یکی از ملزومات تعیین حد ضرر، حجم خرید است. یعنی اگر حجم معاملاتی بالایی داشته باشید، نمی‌توانید حد ضرر کوتاهی را انتخاب کنید؛ پس باید یک سهم را در نقطه مناسب خریداری کنیم.

همچنین نمی‌توان در سقف قیمتی یا در مقاومت‌های ماژور و عمده سهم را خریداری کرد و بعد حد ضرر هم تعیین کرد.

قبل از خرید باید حتما حد ضرر را مشخص کرد و این حد ضرر زمانی که فعال شود شما را حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ ملزم می‌کند به موقع از بازار خارج شوید.

اگر در یک روند صعودی خرید داشته باشید، بهترین روش در تعیین حد ضرر این است که آن را به صورت دستی بالا ببرید.

مثلا اگر سهمی را 100 تومن می‌خرید باید رقمی معادل 95 تومان را برای حد ضرر آن در نظر بگیرید.

وقتی مقاومت‌های سهمی را تعیین کردید باید با شکست هر مقاومتی، حد ضرر را هم بالا ببرید تا بتوانید سودتان را از بازار حفظ کنید.

چگونه حد ضرر را تعیین می‌کنیم؟

مشخص کردن محدوده ضرر به استراتژی معاملاتی شما بستگی دارد به همین دلیل نمی‌توان یک راهکار را برای عموم در نظر گرفت.

تعیین محدوده ضرر به این بستگی دارد که خریدهایتان را براساس تحلیل تکنیکال انجام می‌دهید یا تحلیل بنیادین!

اما برخی نکات هستند که حتما باید به آن‌ها توجه داشت که در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد؛

یکی از رایج‌ترین اشتباهات تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است یعنی زمانی که قیمت به حد ضرر نزدیک می‌شود، معامله‌گر آن را تغییر یا حذف می‌کند و منتظر کمتر شدن ضرر و یا از بین رفتن آن می‌ماند.

شاید این اقدام در مواردی موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود ولی در بلندمدت موجب از بین رفتن استراتژی سرمایه‌گذاری خواهد شد.

حد ضرر نباید بیشتر از 10 درصد مبلغ خرید باشد و این یعنی بیش از 10 درصد نباید از دست بدهید.

حد ضرر را نباید با فاصله خیلی زیاد یا با فاصله خیلی کم قرار دهید.

در تعیین حد ضرر دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چراکه تعیین حد برای معامله‌های کوتاه مدت با معامله‌های بلندمدت بسیار متفاوت است.

در خریدهای بلندمدت حد ضرر را روی محدوده‌های حمایتی معتبر تعیین کنید یعنی بین 10 تا 20 درصد پایین‌تر از قیمت خرید باشد.

در معاملات کوتاه مدت حد ضرر را روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار بدهید البته اگر بین 8تا 10 درصد باشد باید این کار را انجام داد.

اگر روند بازار صعودی باشد باید بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، حد را تعیین کنیم.

اگر روند بازار نزولی باشد باید بعد از رسیدن به حد سود، یا کاملا از بازار خارج شویم یا بخشی از سهام را با سود بفروشیم و برای مابقی آن، حد ضرر شناور در نظر بگیریم.

زمانی ک مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوه مقاومتی تثبیت شد، باید حد را روی مقاومت شکسته شده که به عنوان حمایت عمل می‌کند قرار بدهید.

همیشه به حد ضرر تعیین شده عمل کنید و اگر بعد از عمل کردن به حد ضرر رشد سهم شروع شد، سعی کنید خودتان را ملامت نکنید و خوشحال باشید که براساس استراتژی‌تان معامله را انجام دادید نه براساس طمع!

اشخاصی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند اعتقادی به تعیین حد ضرر ندارند. اما اگر شما هم چنین قصدی دارید ابتدا باید نسبت به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن شوید و سپس سرمایه‌گذاری بیش از 9 ماهه را بدون تعیین حد ضرر انجام دهید.

تفاوت معامله‌گر حرفه‌ای در مواجه با زیان

یکی از تفاوت‌های اصلی معامله‌گران حرفه‌ای در قبال سایر معامله‌گران نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامطلوب حد ضرر Stop Loss در معاملات یعنی چه؟ بازار است.

اگر زمانی که قیمت برخلاف آنچه تصور می‌کردیم حرکت کند، از بازار خارج شویم از افزایش زیان جلوگیری می‌شود و سرمایه ما حفظ می‌شود که این یکی از کارهایی است که معامله‌گران حرفه‌ای به موقع آن را انجام می‌دهند.

تفاوت دیگر این است که معامله‌گر غیرحرفه‌ای بعد از رسیدن به حد ضرر و خارج شدن از معامله، چنانچه قیمت سهام افزایش پیدا کند از مشخص کردن حد ضرر پشیمان می‌شود اما معامله‌گر حرفه‌ای به دنبال ضعف و اشکال موجود در استراتژی معاملاتی خود است.

در نتیجه…

همانطور که پیش‌تر هم به اهمیت تعیین حد ضرر اشاره کردیم، تعیین حد از سوی سرمایه‌گذار گاهی مهم‌تر از خود معامله است و عدم تعیین حد ضرر به معنی عدم مدیریت سرمایه به حساب می‌آید.

نکته مهم اینجاست که همیشه باید به حد ضرر پایبند باشید و طمع نکنید!

رعایت تمام این نکات و اصول‌ها موجب حفظ سرمایه و به دست آوردن سود می‌شود اما غافل ماندن از هرکدام آن‌ها، موجب ضرر می‌شود.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂