چگونگی اعمال اختیار معاملات

اوراق تبعی چیست؟
اوراق تبعی زیر مجموعه قراردادهای اختیار است و در دسته قراردادهای سلف قرار می‌گیرد.
قرارداد سلف به این صورت است که هزینه اوراق در زمان حال پرداخت می‌شود و زمان تحویل آن در آینده است.
اوراق تبعی نوعی اوراق اختیار فروش است که به سهامدار اجازه می‌دهد قیمت سهم را در آینده تضمین کند و به نوعی سهم را بیمه کند و سهامدار این حق را دارد که در تاریخ مشخص، مقدار معینی از دارایی خود در آن سهم با قیمت از پیش تعیین شده به فروش برساند.

قراردادهای اختیار معامله ETF چیست ؟

اختیار معامله یاOption ، قراردادی میان خریدار و فروشنده است و به صورتی نوشته می‌شود که دو طرف توافق می‌کنند در آینده معامله مشخصی را انجام دهند.

به گزارش بیداربورس خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص شده در قرارداد و در زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار می‌دهد. حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد.

شاید برایتان جالب باشد

ما در زندگی روزمره از این مفهوم بسیار استفاده می‌کنیم؛ در واقع مفهوم اصلی اختیار معامله این است که در زمان حال، ابهامات آینده را پیش‌بینی‌کرده و آن‌ها را ارزش‌گذاری کنیم.

از قضیه تالس تا اختیار معامله

شاید بتوان گفت تالس ( فیلسوف اهل میلیتوس) اولین کسی است که از اختیار معامله استفاده کرده است. شهر میلیتوس در غرب ترکیه امروز درختان زیتون فراوانی داشت و کشت زیتون و روغن کشی از آن از شغل‌های رایج آن روزگار بوده است. به دلیل تغییرات محیطی و آب و هوا تولید محصول زیتون هر ساله متغیر بود تولیدکنندگان زیتون در یک سال سود بسیار خوبی کسب می‌کردند و سال بعد ضرر می‌دیدند.

تالس با صاحبان دستگاه‌های روغن‌کشی قرارداد جالبی بست. محصولات زیتون در فصل بهار برداشت می‌شدند، تالس در فصل زمستان در ازای پرداخت مبلغی، دستگاه‌های روغن‌کشی را برای فصل بهار اجاره کرد با این شرط که اگر دستگاه‌ها را نخواستم مبلغ اجاره برای خود صاحبان دستگاه‌ها باشد و تالس ادعایی بابت آن نداشته باشد.

سال بعد که زیتون‌ها بسیار زیاد بودند، تالس دستگاه‌ها را با همان مبلغ توافق شده اجاره کرد و دوباره آنها را در اختیار صاحبان دستگاه‌ها و سایر افراد قرار داد و از این راه سود زیادی به دست آورد. در واقع در این معامله، یک اختیار مورد توافق قرار گرفت. تالس چون بهای اجاره را از پیش پرداخت کرده بود این اختیار را داشت که از دستگاه‌ها استفاده کند یا نکند، دقت کنید که الزام و تعهدی نداشت، صاحبان دستگاهها هم تعهد داده بودند که اگر تالس بخواهد از دستگاه‌ها استفاده کند باید با همان قیمت از قبل تعیین شده موافق باشند.

انواع اختیار معامله

· اختیار خرید : این نوع اختیار به خریدار این حق را می‌دهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند.

· اختیار فروش : این نوع اختیار به خریدار این حق را می‌دهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را به فروشنده بفروشد.

انواع سبک اعمال اختیار معامله

· اختیار معامله اروپایی: در اختیار معامله اروپایی، خریدار قبل از سررسید نمی‌تواند از اختیار خود استفاده کند.

· اختیار معامله آمریکایی : خریدار در طول زمان مشخص شده، اگر احساس کند که با استفاده از حق اختیار خود می‌تواند سود بیشتری به دست آورد، از اختیار خود استفاده می‌کند و نیاز نیست حتما زمان تعیین شده به پایان برسد.

مزایای قرارداد اختیار معامله

· زمان بخرید : با توجه به بازه زمانی در نظر گرفته شده، سرمایه‌گذار یا همان خریدار فرصت دارد که برای تصمیم‌گیری مناسب زمان بخرد.

· ریسک معامله را کاهش دهید: با پیش‌بینی اتفاقات آینده، ابهام را به حداقل رسانده و به میزان ریسک پذیرفته‌شده ارزشگذاری کنیم.

· درآمد کسب کنید: سرمایه‌گذار می‌تواند با فروش قرارداد اختیار معامله سهام، درآمد خود از سهام را تنها به بازدهی سهام و سود تقسیمی محدود نکند. فروش اختیار معامله سهام متعلق به سرمایه‌گذار یا سهامی که قصد خرید آن را دارد، یکی از ساده‌ترین راهبردهای معاملاتی است.

· با نقدینگی کمتر سود بیشتر کسب کنید: آورده اولیه خریدار همان مبلغ اختیار معامله است، اما در صورتی که خریدار سود کند، ارزش سود وی چندین برابر آورده اولیه خواهد بود و اگر ضرر کند فقط به میزان آورده اولیه زیان خواهد دید.

منظور از گروه اختیار معامله و کلاس اختیار معامله چیست؟

· گروه اختیار معامله: همۀ قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش مبتنی بر یک سهم پایه است.

· کلاس اختیار معامله: مجموعۀ قراردادهای اختیار معاملۀ یک گروه اختیار معامله که از یک نوع (خرید یا فروش) هستند.

قرارداد اختیار معامله چه تفاوت و تشابهی با قرارداد آتی دارد؟

قراردادهای آتی و اختیار معامله، با توجه به اینکه هر دو نوعی اهرم برای سفته بازان ایجاد می‌کنند، ابزارهای مشــابهی به شمار می‌روند.

· در قراردادهای آتی زیان بالقوه ســفته‌باز در مقایسه با سود احتمالی آن بیشتر اســت اما در اختیار معامله بدون توجه به اینکه میزان کاهش قیمت دارایی پایه چقدر اســت، ضرر خریدار به طور ثابت و برابر با مبلغ پرداختی برای خرید چگونگی اعمال اختیار معاملات اختیار است.

· در قرارداد آتی طرفین متعهد به اجرای قرارداد هستند اما در قرارداد اختیار معامله، یک طرف متعهد و طرف دیگر دارای اختیار جهت اجرای قرارداد است.

نماد قرارداد اختیار معامله سهام در بورس

حرف ض+ حداکثر ۴ حرف اول نماد سهم پایه در بازار نقد چگونگی اعمال اختیار معاملات + عددی سه رقمی به عنوان شمارنده

به عنوان مثال نماد قرارداد اختیار معامله شرکت ایران خودرو به صورت: ” ض+خود+۰۰۱ ” تعریف می‌شود.

شرح

حداکثر مبلغ کارمزد بر اساس ارزش معامله هر قرارداد

خرید

فروش

جمع

کارمزد کارگزاران

۰۰۰۸/۰

۰۰۰۸/۰

۰۰۱۶/۰

کارمزد بورس و فرابورس

۰

۰

۰

کارمزد سپرده گذاری

۰

۰

۰

کارمزد مدیریت فناوری

۰

۰

۰

حق نظارت سازمان

۰

۰

۰

سقف کارمزد شرکت سپرده گذاری مرکزی از محل تسویه نقدی یا فیزیکی در پایان دوره قرارداد ۰۰۵/۰ ارزش قرارداد بر حسب تسویه آخرین روز معاملاتی خواهد بود

مثال :

فرض کنید سرمایه‌گذار با پرداخت ۵۰۰۰ ریال اختیار خرید ۱۰ هزار سهم شرکت ایران خودرو با قیمت توافقی ۳۳۰۰ ریال با سررسید شش ماهه خریداری می‌کند. با رشد گروه خودرویی قیمت هرسهم خودرو در سررسید به ۴۰۰۰ ریال میرسد. در این صورت خریدار اختیار بااعمال اختیار خود مبلغ ۷۰۰۰۰۰۰=(۱۰۰۰۰*(۳۳۰۰-۴۰۰۰)) ریال سود در مقابل پرداخت ۵۰۰۰ ریال دریافت و فروشنده اختیار با دریافت مبلغ ۵۰۰۰ ریال متحمل زیان ۷۰۰۰۰۰۰ ریالی می‌شود.

آغاز معاملات اولین قراردادهای اختیار معامله ETF در بازار سرمایه

بازار مشتقه فرابورس از شنبه ۲۰ آذر، میزبان معاملات قراردادهای یک‌ساله اختیار خرید و فروش روی واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) بود؛ تا پیش از این تنها قراردادهای اختیار معامله تک سهم و با سررسیدهای شش‌ماهه در این بازار معامله میشد.

ETF سهمی با توجه به این موضوع که سبدی از دارایی تحت مدیریت افراد حرفه‌ای است و نیز واحدهای ETF در بازار از نقدشوندگی بالا و معاملات بی‌وقفه‌ای برخوردارند با داشتن مزیت‌هایی افزون بر تک سهم دارایی پایه، رویکرد جذابی برای معاملات قراردادهای اختیار به شمار می‌رود.

نکته : خرید اوراق اختیار معامله واحدهای ETF مشروط به تملک واحدهای ETF نخواهد بود و هر شخصی که کد معاملات مشتقات را داشته باشد قادر به خرید این اوراق خواهد بود، بنابراین اشخاص پس از آشنایی و کسب آموزش‌های لازم در زمینه ریسک‌های معاملات اوراق مشتقه، می‌توانند به معامله این اوراق اقدام کنند.

تفاوت قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم

تفاوت اساسی قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم در تفاوت‌های میان این دو دارایی پایه است و زمانی که دارایی پایه موضوع قرارداد اختیار معامله، واحدهای ETF تعیین شده باشد، نوسانات قیمتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری با توجه به شرایط کلی بازار و نیز ارزش سبد دارایی تحت مدیریت صندوق مورد توجه است.

مزایای قراردادهای اختیار معامله ETF چیست؟

· نقدشوندگی بالا و معاملات بی‌وقفه

· همگرایی بیشتر بازدهی صندوق‌ها با شاخص(ابزاری برای پوشش ریسک)

· دوطرفه بودن بازار

نحوه اعمال قراردادهای اختیار معامله ETF

مطابق با رویه‌ای که در اعمال قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام وجود داشت این قراردادها نیز به دو صورت نقدی و فیزیکی قابل اعمال هستند.

اعمال نقدی که به شرط توافق طرفین یعنی خریدار و فروشنده قرارداد و صرفا با توجه به در سود بودن قرارداد قابل انجام است، به شکل پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت واحدهای ETF در روز اعمال خواهد بود و تسویه فیزیکی نیز به صورت انتقال واحدهای ETF انجام می‌شود.

نکته : این نوع قراردادها با توجه به تعهدی که برای دارنده موقعیت فروش ایجاد می‌کند، مشروط به توثیق وجه تضمین در سامانه معاملات است.

با نمادبان بیاموزید: همه چیز درباره‌ی اختیار معامله در بورس

آشنایی با قراردادهای اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله یکی از پیچیده‌ترین انواع قرارداد در بورس است. در این مطلب به بررسی مفهوم و انواع قرارداد اختیار معامله می‌پردازیم.

منظور از اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله در بین خریدار و فروشنده منعقد می‌شود و مبنی بر این است که طرفین در تاریخ مشخصی درآينده معامله‌ای تعیین شده را انجام دهند. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص شده در قرارداد و در زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار می‌دهد. حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد.این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شده‌اند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند.

اختیار خرید

این نوع اختیار به خریدار این حق را می‌دهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند. به طور مثال فرض کنید شخصی دارای تعدادی سهم مشخص است. این شخص حدس می‌زند که قیمت این سهم در آینده کاهش پیدا ‌کند. بنابراین تصمیم می‌گیرد که بر روی سهام خود، اختیار خریدی منتشر کند. در نقطه مقابل آن فرد شما قرار دارید و حدس می‌زنید که قیمت همان سهم در آینده نزدیک افزایش چشم‌گیری پیدا کند اما اکنون پول کافی برای خرید آن سهم ندارید. شما می‌توانید به شخصی که اختیار خرید این سهم را می‌فروشد (دارنده سهم) مراجعه کرده و در ازای پرداخت قیمت قرارداد اختیار معامله، اختیار خرید این سهم را از فروشنده بگیرید.

اختیار فروش

این نوع اختیار به خریدار این حق را می‌دهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را به فروشنده بفروشد.

در چه صورت فروشنده اختیار فروش سود می‌کند؟

اگر قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت توافقی بین شما و فروشنده باشد، شما اختیار خود را اعمال نخواهید کرد و فروشنده به اندازه قیمت فروش اختیار فروش به شما سود خواهد کرد.

اما اگر قیمت بازار سهم از قیمت توافقی شما کمتر باشد، شما اختیار را اعمال خواهید کرد. در این صورت فروشنده اختیار مجبور می‌شود که سهام شما را با قیمت توافقی از شما خریداری کند.

درواقع می‌توان گفت که سود فروشنده اختیار فروش محدود است (به اندازه قیمت فروش) اما زیان فروشنده نامحدود است. هر چه قیمت سهم بیشتر کاهش پیدا کند، زیان فروشنده اختیار بیشتر خواهد شد.

انواع قرارداد بر اساس تاریخ اعمال

• اختیار معامله اروپایی: دارنده اختیار تنها می‌تواند از حق خود مبنی بر خرید یا فروش دارایی موضوع قرارداد در تاریخ انقضای قرارداد استفاده کند.
• اختیار معامله امریکایی: دارنده اختیار می‌تواند در هر زمانی تا تاریخ انقضاء از حق خود استفاده نماید.
• ا‌ختیار معامله برمودایی: نوعی دیگر از ا‌‌ختیار معامله است که ممکن است در تاریخ‌های مشخص شده از قبل یا قبل از سررسید اعمال شود.

روش خرید و فروش اختیار معامله

شما نمی‌توانید صرفا با داشتن یک کد بورسی و حساب کاربری کارگزاری‌ها، وارد یک قرارداد اختیار معامله شوید. بلکه باید به کارگزار خود درخواست دهید که برایتان یک حساب اختیار معامله باز کند.پس‌ازآن می‌توانید با سامانه‌ای که کارگزاری در اختیارتان قرار می‌دهد، پول واریز کنید و این قرارداد را بخرید، بفروشید یا اعمال کنید. اعمال قراردادهای اختیار معامله توسط اتاق پایاپای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه انجام می‌گیرد؛ اما شما به‌عنوان مشتری و معامله‌گر نیازی ندارید با این اتاق ارتباط داشته باشید. مسئولیت اجرای عملیات بر عهده کارگزاری است که کد معاملاتی اختیار معامله را به شما داده است. شما درخواست‌های خود را به کارگزارتان می‌فرستید.

همچنین برای وارد شدن به این قراردادها باید یک وجه تضمین نیز از طرف خریدار و فروشنده قرارداد در اتاق پایاپای گذارده شود. همین عملیات هم توسط کارگزار شما انجام می‌گیرد.

انواع قرارداردهای اختیار معامله

۱- قراردادهای چگونگی اعمال اختیار معاملات ا‌ختیار معامله سهام

۲- قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام

۳- قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه

۴- قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره

۵- قراردادهای اختیار معامله ارزی

۶- قراردادهای اختیار معامله کالایی

۷- ا‌ختیار معامله بر روی قراردادهای آتی

نمادبان در تمامی مراحل سرمایه‌گذاری همراه شماست.

پیشنهاد می کنیم بجای چگونگی اعمال اختیار معاملات عضو شدن در کانالهای تلگرامی، تحلیلگران منتخب را در بخش پیامهای اپلیکیشن نمادبان دنبال کنید تا فقط تحلیلهای مربوط به نمادهای بورسی خودتان را ببینید. همچنین اگر سبدگردان هستید و یا نیاز دارید سبدهای مختلف تشکیل دهید نیز می توانید اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید. شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید.

قراردادهای اختیار معامله

اختيار معامله قراردادي است بين خريدار و فروشنده، بنحوي که خريدار از فروشنده اختيار معامله ، حق خريد يا فروش يک دارايي را در يک قيمت معين خريداري مي کند.

در اينجا نيز همانند تمام قراردادها، هر طرف امتيازي را به طرف مقابل اعطاء مي کند، خريدار به فروشنده مبلغي تحت عنوان حق شرط پرداخت مي کند که در واقع همان قيمت اختيار معامله مي باشد. فروشنده نيز حق خريد يا فروش دارايي مذکور را در يک قيمت معين به خريدار اعطاء مي نمايد.

اختياري که براي خريد يک دارايي داده مي شود را اختيار خريد و اختياري که براي فروش يک دارايي داده مي شود را اختيار فروش گويند. قيمت تعيين شده اي را که خريدار مي تواند دارايي را خريداري نموده يا بفروشد، قيمت اعمال يا قيمت توافق ناميده مي شود. به علاوه اختيار معامله مدت معيني دارد. حق خريد يا فروش دارايي در يک قيمت معين فقط تا تاريخ انقضايي که قبلا مشخص شده است امکان خواهد داشت.

پس از اينکه توليد کننده ، براي يکي از مشتريان (يا سهامداران يا يکي از ذينفعان) خود اختيار خريد يا فروش صادر نمود، اين اختيار خريد يا فروش در بورس مورد خريد يا فروش قرار مي گيرد، نرخ خريد يا فروش يک قرارداد اختيار بر اساس رقابت در بورس تعيين مي شود. ( نرخ پايه خريد يا فروش قرارداد اختيار توسط بورس تعيين مي شود)

• در اول تير 1387 شرکت ملي مس قرارداد اختيار خريد 10 تن مس کاتد با خلوص 99 درصد را به قيمت 3500 تومان تا ماه شهريور 1387 براي يکي از مشتريان خود (يا بصورت کلي صادر) مي نمايد.
• اين قرارداد در بورس در تاريخ اول مرداد 87 به قيمت 500 هزار تومان مورد خريد و فروش قرار مي گيرد.
• اين قرارداد ممکن است هر روز نرخ متفاوتي از نرخ فوق داشته باشد که بر اساس رقابت بين خريدار و فروشنده، نرخ تعيين مي گردد.
• فرد خريدار اختيار خريد، مي تواند در هر زماني قبل از تاريخ انقضاء از شرکت ملي مس که قرارداد را صادر نموده است. 10 تن مس با قيمت هر کيلو 3500 تومان خريداري نمايد.
• بعد از تاريخ 31/6/87 اين قرارداد فسخ و هيچگونه اعتباري ندارد.

انواع اختيار معامله

اختيار معامله به دو نوع اختيار خريد و اختيار فروش تقسيم بندي مي شود :

• اختيار خريد عبارت است از حقي براي خريد يک دارائي در يک قيمت معين. اختيار معامله در مورد دارائيهاي مختلفي انجام مي شود.
• اختيار فروش نيز حقي است براي فروش يک دارايي مانند سهام در قيمت معين در تاريخ معين.

اختيار معامله آمريکايي در هر زماني از طول دوره خود قابل اعمال است ولی اختيار معامله اروپايي فقط در تاريخ انقضاء قابل اعمال است.

فوايد اختيار معامله چیست؟

1. توليد کنندگان
   • توليدکنند گان مي توانند با دادن اختيار خريد کالاي خود به سايرين، در جهت تشويق ديگران به خريد کالاي خود اقدام نمايند. توليد کننده با دادن اين اختيار خريد، ديگران را در جهت حفظ منافع خود تشويق مي نمايد.
   • با خريد يک اختيار خريد ميزان کالاي مورد نياز خود را در شرايطي که کمبود کالا دارد به قيمت مناسب تهيه نمايد.
   • توليد کننده مي تواند در شرايطي که انتظار مي رود که قيمتها پايين برود، با فروش کالا (اختيار فروش) به قيمت مشخص ريسک مربوط به نوسانات قيمت را کاهش دهد.
2. مصرف کنندگان

مصرف کنندگان مي توانند با خريد يک اختيار خريد تا قبل از موعد انقضاء قرارداد ميزان کالاي قرارداد را با قيمت توافق شده تهيه نمايند. همچنين مي توانند بدين وسيله در برابر تغييرات قيمت ريسک خود را کاهش دهند . بدين ترتيب که در شرايطي که قيمتها احتمال بالا رفتن دارد بوسيله خريد يک اختيار خريد کالاي مورد نياز خود را در زمان آينده در صورت لزوم تهيه نمايند.

تجار و معامله گران نيز مي توانند با خريد اختيار خريد و فروش ميزان کالاي مورد نياز خود را با قيمت مناسب تهيه نمايند. آنها همچنين مي توانند با خريد و فروش قراردادهاي اختيار معامله در زمان مناسب سود کسب نمايند.

چگونه قرارداد اختيار خريد يا فروش بخريم ؟

• براي خريد اختيار خريد يا فروش کالاي مورد نظر خود در بورس فلزات، دستور سفارش خريد اختيار خريد يا فروش کالاي مورد نظر خود را در بورس فلزات نزد يکي از کارگزارن صادر نمايید.
• مانند ساير دستورهاي خريد، خريدار مي تواند، نرخ خود را مقطوع و يا حيطه اي از قيمتها و يا قيمت جاري بازار را براي کارگزار مشخص نمايد.
• پس از خريد اختيار خريد يا فروش، خريدار مبلغ خريد شده را بهمراه حق الزحمه بورس و کارگزاري در وجه کارگزار واريز مي نمايد.

چگونه قرارداد اختيار خريد يا فروش بفروشيم ؟

جهت فروش يک اختيار خريد يا فروش نيز همانند خريد به کارگزار مورد نظر خود مراجعه و با پر کردن فرم سفارش فروش اختيار خريد يا فروش ، دستور فروش صادر مي نمائيم .

چگونگي سرمايه گذاري در قراردادهاي اختيار معامله :

در قراردادهاي اختيار معامله ، با توجه به اينکه برخي از توليد کنندگان و تجار اختيار خريد کالاي خود را در موعد مقرر به اشخاص طرف قرارداد با آنها مي دهند. اين افراد مي توانند اقدام به فروش قرارداد اختيار خريد خود نمايند .

سرمايه گذاران و اشخاص علاقمند مي توانند با استفاده از خريد قرارداداختيار خريد درحالات زير انتفاع ببرند :

1. سرمايه گذار پيش بيني مي نمايد که قيمت يک فلز در آينده بالا مي رود، با خريد يک قرارداد اختيار خريد و نگهداري آن د رطي مدتي که قيمتها روند صعودي گرفته قبل از زمان سر رسيد (با قيمت بالاتري)، اقدام به فروش اختيار خريد خود مي نمايد.
2. سرمايه گذار با خريد اختيار خريد از اشخاص وابسته به شرکتها و خريد کالا واقعي و فروش آن به قيمت روز مي توانند سود ببرند.
3. در حالتي که قيمتها روند کاهش بخود مي گيرند، فردي که داراي قرارداد اختيار خريد مي باشد مي تواند با قيمت پايين مقدار بيشتري کالا تهيه و در هنگام صعود قيمتها، کالا را بفروش رساند.

شرکت کارگزاری صباجهاد در تاریخ 1383/06/08 و با شماره 229185 در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری تهران به ثبت رسید و از اول مهرماه همان سال با افتتاح تالار بورس کالای کشاورزی، فعالیت خود را آغاز نمود. صباجهاد با تکیه بر سرمایه انسانی متخصص و با هدف ارائه راهکارهای تخصصی مالی در صنعت واسطه گری مالی و. فعالیت می کند.

چگونگی اعمال اختیار معاملات

اوراق تبعی چیست؟
اوراق تبعی زیر مجموعه قراردادهای اختیار است و در دسته قراردادهای سلف قرار می‌گیرد.
قرارداد سلف به این صورت است که هزینه اوراق در زمان حال پرداخت می‌شود و زمان تحویل آن در آینده است.
اوراق تبعی نوعی اوراق اختیار فروش است که به سهامدار اجازه می‌دهد قیمت سهم را در آینده تضمین کند و به نوعی سهم را بیمه کند و سهامدار این حق را دارد که در تاریخ مشخص، مقدار معینی از دارایی خود در آن سهم با قیمت از پیش تعیین شده به فروش برساند.

اوراق تبعی = بیمه سهم

نکات مهم در خصوص اعمال اوراق تبعی

نماد و تعداد معتبر اوراق اختیار فروش تبعی مربوط به هر مشتری از 3 روز کاری قبل از سررسید به مشتریان نمایش داده خواهد شد.
کارگزار ناظر اوراق تبعی در هر نماد برای هر مشتری همان کارگزار ناظر مشتری در سهام پایه نماد مذکور خواهد بود.(در صورتی که سهام پایه مشتری دارای کارگزار ناظر نباشد، امکان ثبت درخواست اعمال وجود نداشته و مشتری باید نسبت به تعیین کارگزار ناظر برای سهام پایه خود اقدام نماید، نیازی به ثبت درخواست تغییر ناظربرای نمادهای اوراق تبعی نیست)
مشتریان صرفا از طریق کارگزار ناظر اوراق تبعی خود قادر به ارسال چگونگی اعمال اختیار معاملات درخواست اعمال اوراق تبعی خواهند بود.
از یک هفته مانده به سررسید اوراق تبعی، مشتری نباید کارگزار ناظر سهام پایه ای که قصد اعمال آن را دارد تغییر دهد.
دسترسی مشتریان برای ارسال درخواست اعمال اوراق تبعی، از ابتدای یک روز کاری قبل از سررسید تا ساعت 14 روز سررسید، در صفحه معاملات آنلاین هر شخص ایجاد می‌گردد؛ همچنین امکان حذف یا ویرایش درخواست‌ها تا ساعت مذکور وجود دارد.
فقط اوراق تبعی سهامدارانی که سهام پایه را تا روز سررسید نگهداری کرده باشند، اعمال خواهد شد.
در صورت عدم ثبت درخواست اعمال طبق رویه اعلام شده و در تاریخ سررسید طی مهلت مشخص شده اوراق تبعی منقضی شده و قابلیت اعمال ندارد.

مشتریان می‌توانند نوع تسویه را برای بخش یا تمام دارایی خود در اوراق تبعی انتخاب کنند
حداکثری-فیزیکی (دارایی پایه مشتری با توجه به تعداد کل اوراق تبعی معتبر و به قیمت اعمال از طرف ناشر خریداری و مبلغ آن به مشتری پرداخت می‌شود و دارایی پایه از پورتفوی مشتری حذف می‌شود)
حداکثری-اول نقدی بعد فیزیکی (اولویت با حالت تسویه نقدی است یعنی مبلغ حاصل از اختلاف آخرین قیمت پایانی سهم پایه با قیمت اعمال، ضربدر تعداد کل اوراق تبعی معتبر به مشتری پرداخت می‌شود و دارایی پایه در پورتفوی مشتری باقی می‌ماند در غیر این صورت با حالت حداکثری-فیزیکی تسویه انجام خواهد شد)
انتخابی (به‌طور مثال از تعداد 500 اوراق تبعی، تعداد 200 اوراق درخواست فیزیکی، 300 اوراق درخواست نقدی بعد فیزیکی)

نکته: درخواست حداکثری؛ به معنای اعمال تمام اوراق تبعی به یک روش مشخص است.
نکته: تسویه اول نقدی بعد فیزیکی، فقط در صورتی که قیمت پایانی سهام پایه در تاریخ سررسید از قیمت اعمال پایین تر باشد انجام خواهد شد.
نکته: در صورتی که قیمت سهام پایه در سررسید از قیمت اوراق تبعی بیشتر باشد تسویه فقط به صورت فیزیکی انجام می‌شود.
نکته: اگر مجموع درخواست‌های اعمال مشتری در یک نماد اوراق تبعی بیش از دارایی شخص در آن نماد باشد، ابتدا درخواست تسویه فیزیکی، سپس مانده آن به عنوان درخواست تسویه از نوع اول نقدی بعد فیزیکی در نظر گرفته می‌شود.
تاثیر افزایش سرمایه و سود نقدی برقیمت اعمال و تعداد اوراق تبعی

در صورتی که سهام پایه افزایش سرمایه داشته باشد، قیمت اعمال به نسبت افزایش سرمایه بر اساس فرمول زیر تعدیل می‌شود:

تعداد اوراق تبعی نیز به صورت زیر به نسبت افزایش سرمایه تغییر می کند:

نحوه اعمال اوارق تبعی

پس از دریافت تمامی درخواست‌های اعمال از دارنده اوراق اختیار و عرضه کنندگان، نحوه اعمال برای هر شخص مشخص خواهد شد.
اولویت تسویه با توجه به درخواست سهامدار و ناشر با حالت فیزیکی است تنها در صورتی که اولویت هر دو طرف اول نقدی بعد فیزیکی باشد و قیمت پایانی سهم کمتر از قیمت اعمال باشد حالت تسویه به صورت نقدی انجام خواهد شد.

نمایش آیتم اوراق تبعی در حالت مدرن

نمایش آیتم اوراق تبعی در حالت کلاسیک

نحوه اعمال اوراق تبعی در فارابیکسو

پس از درج اوراق تبعی مربوطه در محل مشخص شده، جهت اعمال آن، گزینه "درخواست اعمال" را طبق تصویر زیر ثبت نمایید.

پس از ثبت گزینه درخواست اعمال، از قسمت مشخص شده در تصویر زیر باید نسبت به نوع درخواست اقدام نمود.

درصورتی که نوع درخواست اعمال انتخابی باشد، مشتری باید تعداد مورد نظر خود را با توجه به درخواست فیزیکی یا نقدی بعد فیزیکی وارد نماید.

پس از ثبت درخواست اعمال، پنجره ای تحت عنوان راهنمای اوراق تبعی که شامل نکات مهمی در خصوص شرایط اعمال است برای مشتری نمایش داده می‌شود که در صورت موافقت مشتری درخواست ثبت و جهت اعمال به سازمان ارسال خواهد شد.

جهت ویرایش یا حذف درخواست اعمال ثبت شده می‌توان از قسمت مشخص شده در تصویر اقدام نمود.

با نگه داشتن بر روی نماد مربوطه و نمایان شدن علامت i مشخص شده در تصویر زیر می‌توان وضعیت سفارش اعمال اوراق تبعی را مشاهده کرد.

آغاز معاملات اولین قراردادهای اختیار معامله ETF در بازار سرمایه

اخبار پولی مالی- بازار مشتقه فرابورس ایران از شنبه ۲۰ آذرماه، میزبان معاملات قراردادهای یک‌ساله اختیار خرید و فروش روی واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) خواهد بود؛ تا پیش از این تنها قراردادهای اختیار معامله تک سهم و با سررسیدهای شش‌ماهه در این بازار معامله می‌شد.

به گزارش اخبار پولی مالی به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، سپیده رستمی‌نیا رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس با بیان اینکه قراردادهای اختیار معاملات روی ETF در بازارهای جهانی ابزارهای رایج و شناخته‌شده‌ای هستند، گفت: این ابزار در مقایسه با اختیار معاملات سهام از اقبال و جذابیت بیشتری برخوردار است و فرابورس نیز با هدف تنوع‌بخشی به بازار مشتقه و فراهم کردن ابزاری برای کسب سود و پوشش ریسک در نوسانات شاخصی به سراغ ETF سهمی رفته است.

به گفته وی این اوراق با توجه به سررسید یک‌ساله می‌تواند ابزار بسیار مناسب و جذابی برای تحلیلگران و فعالان بازار باشد.

رستمی‌نیا با بیان اینکه در قراردادهای اختیار خرید یا فروش، دارنده آن‌ها حق خرید یا فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود را با قیمت و در تاریخ مشخص به شرط نگهداری اوراق مذکور در سررسید خواهد داشت، افزود: همچنین با توجه به امکان معاملات ثانویه این اوراق، هر یک از دارندگان این قراردادها در هر زمان تا پیش از سررسید در صورت تمایل می‌تواند با فروش این اوراق، از افزایش ارزش احتمالی آن نیز منتفع شود.

وی با یادآوری اینکه خرید اوراق اختیار معامله واحدهای ETF مشروط به تملک واحدهای ETF نخواهد بود، ادامه داد: هر شخصی که کد معاملات مشتقات را داشته باشد قادر به خرید این اوراق خواهد بود، بنابراین توصیه می‌شود اشخاص پس از آشنایی و کسب آموزش‌های لازم در زمینه ریسک‌های معاملات اوراق مشتقه، به معامله این اوراق اقدام کنند.

رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس همچنین فروش این قراردادها را با توجه به تعهدی که برای دارنده باز موقعیت فروش ایجاد می‌کند، مشروط به توثیق وجه تضمین در سامانه معاملات اعلام کرد.

بررسی تفاوت قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم

وی تفاوت اساسی قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم را نیز در تفاوت‌های میان این دو دارایی پایه دانست و گفت: زمانی که دارایی پایه موضوع قرارداد اختیار معامله، واحدهای ETF تعیین شده باشد، نوسانات قیمتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری با توجه به شرایط کلی بازار و نیز ارزش سبد دارایی تحت مدیریت صندوق مورد توجه است.

مزایای قراردادهای اختیار معامله ETF چیست؟

به گفته وی ETF سهمی با توجه به این موضوع که سبدی از دارایی تحت مدیریت افراد حرفه‌ای است و نیز واحدهای ETF در بازار از نقدشوندگی بالا و معاملات بی وقفه‌ای برخوردارند با داشتن مزیت‌هایی افزون بر تک سهم دارایی پایه، رویکرد جذابی برای معاملات قراردادهای اختیار به شمار می‌رود.

وی به دیگر مزیت مهم قراردادهای اختیار معامله ETF اشاره کرد و افزود: در این زمینه می‌توان به همگرایی بیشتر بازدهی صندوق‌ها با شاخص اشاره کرد. این موضوع برای سرمایه‌گذارانی که در شرایط نزولی بازار و چگونگی اعمال اختیار معاملات تحت تاثیر ریسک سیستماتیک بازار نگران کاهش ارزش دارایی خود هستند ابزاری برای پوشش ریسک ارائه می‌کند.

رستمی‌نیا از دیگر مزایای معاملات قراردادهای مشتقه را دو طرفه بودن این بازار عنوان و خاطرنشان کرد: اخذ موقعیت فروش در اختیار خرید و موقعیت خرید در اختیار فروش، این فرصت را ایجاد می‌کند که در شرایط نزولی بازار نیز از نوسانات قیمتی کسب سود کرد و در هر یک از شرایط و انتظارات مختلف ابزار کافی برای کسب سود و پوشش ریسک در بازار فراهم باشد.

رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران درباره نحوه اعمال قراردادهای اختیار معامله ETF نیز عنوان کرد: مطابق با رویه‌ای که در اعمال قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام وجود داشت این قراردادها نیز به دو صورت نقدی و فیزیکی قابل اعمال هستند.

وی در این باره توضیح داد: اعمال نقدی که به شرط توافق طرفین یعنی خریدار و فروشنده قرارداد و صرفا با توجه به در سود بودن قرارداد قابل انجام است، به شکل پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت واحدهای ETF در روز اعمال خواهد بود و تسویه فیزیکی نیز به صورت انتقال واحدهای ETF انجام می‌شود.

رستمی‌نیا در پایان خبر داد که در ماه‌های پیش رو فرابورس ایران در نظر دارد با فراهم کردن قراردادهای اختیار معاملات روی انواع دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله اعم از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و مختلط و نیز فعال کردن بازارگردانان در این قراردادها برای رونق هرچه بیشتر ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه ایران گام بردارد.